Nefroloji

Nefroloji Nedir?

Nefroloji, böbrek bozukluklarından etkilenen hastaların tanı ve tedavisine odaklanan bir tıp alanıdır. Akut böbrek hasarı veya genellikle diyaliz veya böbrek nakli yoluyla total böbrek replasmanı gerektiren geç evre kronik böbrek hastalığı da dahil olmak üzere organı etkileyen tüm tıbbi durumları kapsar.

Herhangi bir hastalığın veya sağlık sorununun böbreklerin işleyişini etkilemesi ve böbreklere zarar vermesi, böbrek yetmezliği veya kanser gibi yaşamı tehdit eden durumlara neden olabilir. Nefroloji böbreklerin normal işleyişinin ve hastalıklarının analiziyle ilgilenir.

Birinci basamak doktorları, hastalarını aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok nedenden dolayı nefroloji ana bilim dalına yönlendirir:

• Kontrolsüz yüksek tansiyon
• Böbrek taşı
• Kronik böbrek hastalığı (KBH)
• Böbrek yetmezliği veya ani böbrek fonksiyon kaybı
• Böbrek nakli
• Hematüri veya idrarda kan
• Proteinüri veya protein kaybı, özellikle idrarda albümin
• Kronik veya tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
• Elektrolit bozuklukları
• Nefrit
• Diyaliz komplikasyonları
• Bazı otoimmün hastalıklar
• Polikistik böbrek hastalıkları
• Böbrek kanseri
• Mesane kanseri
• Üretra kanseri
• Böbreklerdeki kan damarı ağlarını etkileyen böbrek damar hastalıkları

Nefroloji nedir, nefroloji neye bakar, nefroloji ne demek gibi sorularınızın yanıtlarını ve tedavi yöntemlerini öğrenmek için içeriğimizi okumaya devam edebilirsiniz.

Nefroloji Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?

Nefroloji, dahiliyenin bir parçası olarak böbrek ve idrar sistemi hastalıkları ve bozukluklarıyla ilgilenir. Bu hastalıklar, çoğunlukla az sayıda belirti ve semptomla kendini gösterir. Bu nedenle hastalıkların tespit edilmesi zordur ve tanı, genellikle hastalığın ileri evresinde konur.

Yaygın nefroloji hastalıkları belirtileri arasında aşağıdakiler bulunur:

• İdrarda kan
• Şişmiş gözler, el ve ayak bilekleri
• Köpüren idrar
• Yorgunluk ve bilinç bulanıklığı
• İştahsızlık
• Mide bulantısı
• Daha sık tuvalete çıkma ihtiyacı
• Kuru ve kaşıntılı cilt
• Kas krampları
• Uyku sorunları

Nefroloji Muayenesi Hakkında Bilgiler

Nefrologlar, böbrek hastalıklarının tanısında önemli rol oynar. Böbrek fonksiyonunu değerlendirmek ve herhangi bir anormalliği belirlemek için kan ve idrar testleri de dahil olmak üzere çeşitli teşhis testlerinden yararlanır. Bu testler yapıldıktan sonra doktor, ciddi vakalarda son dönem böbrek yetmezliği olduğunu ve diyaliz adı verilen bir işleme ihtiyaç duyulduğunu belirleyebilir.

Nefroloji muayenesi sırasında aşağıdakiler istenebilir:

• Evresi belirsiz kaldığında, bir bozukluğun tanısını yapmak için böbrek biyopsisi
• İdrar yollarının ultrason taraması ve ara sıra böbrek kan damarlarının incelenmesi
• Kitle lezyonlarından şüphelenildiğinde veya nefrolitiazis tanısına yardımcı olması için BT taraması
• Böbrek fonksiyonunun doğru ölçümü için sintigrafi ve renal arter hastalığı tanısı için MAG3 taramaları
• Kan damarlarının etkilenebileceği durumlarda anjiyografi veya manyetik rezonans görüntüleme

Böbrek görüntüleme testleri; röntgen, CT taramaları ve ultrasonları içerir. Böbrek fonksiyon testleri ise glomerüler filtrasyon hızını belirlemek için yapılır ve kan testleri ve idrar testlerini içerir. Böbreğin durumunun daha net anlaşılması için biyopsi yapmak üzere böbrekten küçük bir örnek de alınabilir.

24 saatlik idrar örneğinin toplanması, böbreğin filtreleme kapasitesi ve bazı böbrek hastalığı türlerinde protein kaybı miktarı hakkında değerli bilgiler verebilir. Bununla birlikte, kronik böbrek hastalığı durumunda 24 saatlik idrar örnekleri almak yerine protein ve kreatinin içeren spot idrar oranı takip edilebilir.

Hepatit B veya hepatit C gibi bazı sistemik hastalıkları, lupusserolojileri, amiloidoz veya multipl miyelom gibi paraproteinemileri veya böbrek yetmezliğine yol açan diğer çeşitli sistemik hastalıkları keşfetmek için daha özel testler istenebilir.

Nefroloji Muayenesi Nasıl Yapılır?

Nefrolojik muayene sırasında böbrek hastalığından şüphelenildiğinde, bunun hangi hastalık olduğunun tespiti için gerekli laboratuvar ve radyolojik tetkikler yapılır. Bir nefrolog, böbrek fonksiyonlarının daha da kötüleşmesini önlemek için önceden bilinen böbrek hastalıkları olan hastaların yanı sıra böbrek fonksiyonunun değiştirilmesi ile tedavi edilen hastaları ve böbrek nakli yapılan hastaları da izler.

Yüksek tansiyon ve şeker hastalığı gibi en yaygın iç hastalıklardan bazıları ciddi böbrek hasarına yol açabilir ve bu durumda replasman tedavisi (diyaliz veya transplantasyon) olmadan yaşam mümkün olmaz.

İdrar yollarının tekrarlayan bakteriyel enfeksiyonları gibi yaşamı doğrudan tehdit etmeyen bazı hastalıklar, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler ve tüm sonuçlarıyla birlikte antimikrobiyal tedavinin sıklıkla kullanılmasına neden olur. Bu tür hastalarda nefroloji hastalıklarının sebebini tanıyıp ortadan kaldırmaya yönelik detaylı bir tedavi gerekir.

Nefroloji Hastalıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Tanı konulduktan sonra nefroloji bölümü, hastanın durumuna göre kişiselleştirilmiş tedavi planları oluşturur. Bu planlar, genellikle yaşam tarzı değişikliklerini, ilaçları ve bazı durumlarda tıbbi prosedürleri içerir.

• Kronik Böbrek Hastalığının (KBH) Yönetimi: Nefroloji bölümü olan hastaneler, özellikle zaman içinde böbrek fonksiyonunun kademeli olarak kaybıyla karakterize edilen bir durum olan KBH'nin yönetimiyle ilgilenir. Hastaların böbrek sağlığını izler ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak tedaviler planlar.
• Diyaliz: İlerlemiş böbrek hastalığı olan hastalar için nefrologlar, böbreğin filtrasyon fonksiyonunu taklit eden, yaşamı sürdüren bir prosedür olan diyaliz tedavisini önerebilir. Hastaların uygun diyaliz türünü almasını ve ortaya çıkabilecek komplikasyonları yönetmesini sağlar.
• Böbrek Nakli: Nefrologlar, böbrek nakli ekibinin birer üyeleridir. Potansiyel böbrek nakli alıcılarını değerlendirir, ameliyat öncesi ve sonrası bakımlarını denetler ve donörler ile alıcılar arasındaki uyumluluğu sağlar.
• Hipertansiyon Yönetimi: Yüksek tansiyon (hipertansiyon) böbrek sorunlarının yaygın bir nedenidir. Nefrologlar, böbrek hasarını ve buna bağlı komplikasyonları önlemek için hipertansiyonu yönetme konusunda uzmandır.
• Elektrolit ve Asit-Baz Dengesi: Vücudun elektrolit ve asit-baz dengesini korumak genel sağlık için çok önemlidir. Nefroloji uzmanı, böbrek fonksiyon bozukluğundan kaynaklanabilecek dengesizlikleri teşhis ve tedavi eder.
• Hastaları Eğitmek: Nefrologlar, böbrek hastalığını önlemek ve mevcut koşulları etkili bir şekilde yönetmek için hastaları diyet önerileri, sıvı alımı ve yaşam tarzı değişiklikleri dahil olmak üzere böbrek sağlığı konusunda eğitir.

Nefroloji Uzmanlarından Böbrek Sağlığını Korumak İçin Öneriler

Diyabet, böbreklerin artık çalışmadığı böbrek yetmezliğinin en yaygın nedenidir. Diyabeti kontrol altına almak, böbrek yetmezliği riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir.

Şeker hastası olan kişilere kan şekerinin kontrol altında tutulması için ilaç reçete edilebilir. Ayrıca düzenli kan şekeri takibi, sağlıklı beslenme ve egzersiz önerilebilir.

Yüksek tansiyon veya hipertansiyon, böbrek yetmezliğinin ilerlemesine katkıda bulunabilir. Yüksek tansiyon böbreklerdeki kan damarlarına zarar vererek organların vücuttan atık ve fazla sıvıyı uzaklaştırma yeteneğini engelleyebilir. Aşırı sıvı da kan basıncını artırabilir.

Nefroloji servisi, kan basıncını düşürmek için ilaç reçete edebilir. Ayrıca gerekirse kilo vermeyi, daha fazla egzersiz yapmayı, alkol tüketimini sınırlamayı ve sigarayı bırakmayı da önerebilir. Meyve, sebze, balık, kuruyemiş, baklagiller ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar açısından zengin bir diyet ile kan basıncı kontrol altında tutulabilir.

Stresi azaltmak, aynı zamanda kan basıncını düşürmeye de yardımcı olabilir. Uzmanlar, stresi azaltmak için akupunktur, masaj ve meditasyon dahil bütünleştirici terapiler önerebilir.

Böbrek hastalığı teşhisi konmuş kişiler için uygun bir beslenme düzeni önemlidir. Diyabet gibi diğer durumların yanı sıra böbrek fonksiyon düzeyi de dikkate alınarak bir beslenme rutini oluşturulabilir.

Doktor, ayrıca böbrekler düzgün çalışmadığında vücutta birikerek sıvı tutulmasına neden olabilecek sodyum veya tuz alımının azaltılmasını da önerebilir. Bu, bacaklarda ve karında şişmeye ve kan basıncının yükselmesine neden olabilir.

Ailenizde böbrek sorunları, yüksek tansiyon veya şeker hastalığı öyküsü varsa, böbrek hastalığı için yıllık kontrollerden geçmeniz faydalı olabilir. Sağlıklı böbreklerinizi korumanız veya hasta böbreklerinizi iyileştirmeniz için hemen size en yakın Acıbadem Hastanemizden Nefroloji randevusu alabilirsiniz.