Psikiyatri
Psikiyatri, ruh sağlığı ve hastalıkları ile ilgilenen bilim dalıdır. Çocuk ergen, erişkin olmak üzere iki ana dala ayrılan bilim dalında görevli doktorlar, çeşitli yaş gruplarında görülebilen ruhsal rahatsızlıkların teşhis ve tedavisine odaklanır. Psikiyatristler, bu amaç doğrultusunda çeşitli tanı tekniklerinden faydalanarak hastanın ihtiyaçlarına özel tedavi programları oluşturur.
Psikiyatrik Hastalıkları Tanısı Nasıl Belirlenir?
Psikiyatri hastalıkları tanısı, kişinin davranış ve duygudurum bozukluklarının bir süre gözlemlenmesi ile konur. Söz konusu süreç dahilinde kullanılan yaygın yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
Psikiyatri Klinik Değerlendirme
Psikiyatrik hastalıklara tanı konulması amacıyla kullanılan yöntemlerin başında klinik değerlendirme gelir. Yöntem, psikiyatrist veya klinik psikolog tarafından uygulanır. Semptomların değerlendirilebilmesi için hasta ile bir dizi görüşme yapılır. Görüşmelerde; hastanın yaşam öyküsü, mevcut duygudurum hali, davranışları, düşünce içeriği ve diğer belirtileri hakkında detaylı bilgi edinilir.
Anamnez Alma
Anamnez, hastalığını teşhis edebilmek veya durumunu anlamak amacıyla kişiye sorular sorulup bilgi toplanmasıdır. Anamnez alma yönteminde hastanın kişisel ve ailevi tıbbi geçmişi ile ilgili veri toplanmaya odaklanılır. Kişiyle yapılan görüşme esnasında ayrıca yaşam koşulları, travmaları, stres faktörleri ve varsa madde kullanım geçmişi gibi faktörler dikkate alınır. Edinilen bu bilgiler, hastanın mevcut semptomlarının nedenlerini anlamayı mümkün kılar.
DSM-5 veya ICD-10 Kriterlerine Göre Değerlendirme
DSM-5, Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayınlanan Tanısal ve İstatistiksel Ruhsal Bozukluklar El Kitabı’nın kısaltmasıdır. ICD-10 ise Dünya Sağlık Örgütü'nün Uluslararası Hastalıklar Sınıflaması için yayımladığı kılavuzdur. Her iki kılavuz da psikiyatrik hastalıklara tanı konulması esnasında yararlanılan referans kaynaklardır. Semptomlar, söz konusu iki kılavuzda belirtilen tanı kriterlerine uygunluk açısından değerlendirilerek sonuca bağlanır.
Laboratuvar ve Görüntüleme Testleri
Tanı belirlemek için bazı hastalıklara laboratuvar ve görüntüleme testlerinin yapılmasını gerekebilir. Psikiyatrist tarafından uygulanan testler vasıtasıyla kişilerin nörolojik ve tıbbi durumları değerlendirilir. Tanı koyma aşamasında uygulanan tıbbi testler, kişinin durumuna bağlı olarak kan testleri ve nörolojik muayenelerle sınırlı kalabilir. Gerekli görülmesi durumunda ayrıca Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) gibi görüntüleme testlerine başvurulabilir.
Diğer Değerlendirme Araçları
Psikiyatrik hastalıklara tanı konulması sürecinde, standardize edilmiş değerlendirme araçlarından da faydalanılabilir. Söz konusu araçlar; depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk ve şizofreni gibi belirli hastalıkların semptomlarını değerlendirmek için ideal seçenekler arasındadır.
Psikiyatrik Hastalıkların Tedavi Süreci
Psikiyatrik hastalıklar ile ilgili tedavi süreci, vaka bazında değişkenlik göstermekle birlikte şu aşamaları içerebilir:
Değerlendirme ve Tanı: Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde ilk aşama, hastadaki semptomların değerlendirilmesi ve tanı konulmasıdır. Sürecin bu adımında, bir önceki bölümde anlatılan yöntemlerden faydalanılır. Değerlendirme ve tanı sürecinde en çok üzerinde durulan konular, kişinin ve ailesinin sağlık geçmişi ile mevcut duygudurum halidir.Tedavi Planının Oluşturulması: Tanı konulduktan sonra hastanın semptomlarına ve ihtiyaçlarına uygun tedavi planının oluşturulmasına geçilir. Plan, söz konusu iki kritere bağlı değişkenlere göre farklı tedavi yöntemlerini içerebilir. Tedavi planı, uygulama aşamasında hastanın bireysel gereksinimlerindeki değişikliklere ve tedaviye yanıt durumuna göre güncellenebilir.Psikoterapi: Psikoterapi (Konuşma Terapisi), psikiyatrik rahatsızlıkların tedavisinde en önemli adımlardan biri konumundadır. Konuşma terapisi, farklı şekillerde uygulanabilir. Yani psikoterapi seansları bireysel olarak gerçekleştirilebileceği gibi aile, çift ve grup şeklinde birden fazla kişiyi kapsayacak şekilde yapılabilir. Tedavi sürecinin bu adımı, kişinin duygusal ve zihinsel sağlığını iyileştirme, stresle başa çıkma becerilerini geliştirme, sağlıklı ilişkiler kurmasına yardımcı olma amaçlarını taşır.İlaç Tedavisi: Bazı psikiyatrik bozuklukların tedavi süreci, ilaç kullanımı gerektirebilir. Psikiyatrik ilaçlar, semptomları hafifletmek amacıyla kullanılır. Bu amaçla tedavi sürecine antidepresanlar, antipsikotikler, anksiyolitikler, duygudurum düzenleyiciler ve diğer psikiyatrik ilaçlar eklenebilir. İlaç kullanımına yönelik doz ayarı, semptomların ciddiyetine ve hastanın tedaviye verdiği yanıta göre değişkenlik gösterir.Destekleyici Hizmetler: Psikiyatrik hastalıkların tedavi sürecinde, hastanın ihtiyaçlarına göre destekleyici hizmetler sağlanabilir. Söz konusu hizmetler; destek gruplarına katılım, eğitim ve rehabilitasyon programları şeklinde sıralanabilir.İzleme ve Değerlendirme: Tedavi süreci boyunca hastanın ilerlemesi düzenli olarak izlenir ve değerlendirilir. Kişinin tedaviye ne oranda yanıt verdiğini ölçümleyebilmek için semptomlarda azalma, işlevsellikte artış, yaşam kalitesinde iyileşme gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Tedavi süreci, değerlendirme sonucunda hastanın ihtiyaçlarındaki değişimlere göre revize edilebilir.Psikolog ve Psikiyatri Farkı Nedir?
Gerek psikologlar gerekse psikiyatristler, kişilerin ruh sağlığı ve zihinsel sağlık sorunları ile ilgilenen tıp profesyonelleridir. Bu iki grup, odaklandıkları konular aynı olsa bile eğitim ve yöneldikleri tedavi yöntemleri bakımından birbirinden ayrılır.
Eğitim Bakımından Psikolog ve Psikiyatrist Arasındaki Farklar
- Psikologlar, eğitim sürecinde ağırlıklı olarak psikolojik değerlendirme, terapi teknikleri, araştırma yöntemleri ve insan davranışları üzerine odaklanır. Bir psikologun çalışma alanı bireysel, grup ve aile gibi farklı terapi hizmetlerinin birini ya da birkaçını kapsayabilir. Psikologların danışan terapisine girmesi için klinik psikoloji yüksek lisansını tamamlamış olması gerekir. Farklı teknikleri öğrenmek için çeşitli sertifika programlarına ve eğitimlere katılırlar.
- Psikiyatristler, tıp fakültesinde lisans eğitimi aldıktan sonra uzmanlık seçiminde psikiyatriye yönelerek bu alanda yetkin hale gelebilir. Uzmanlık eğitimi; psikiyatrik hastalıkların tanısı, farmakoloji, biyolojik tedaviler ve psikoterapi teknikleri üzerine yoğunlaşır. Psikiyatristler, tıbbi bir bakış açısıyla ruh sağlığı sorunlarını değerlendirme ve tedavi etme yetkinliğine sahiptir.
Tedavi Yöntemleri Bakımından Psikolog ve Psikiyatrist Arasındaki Farklar
- Psikologlar, tedavi sürecinde kişilerin duygusal, zihinsel ve davranışsal sorunlarını tespit etmeyi amaçlar. Bu amaçla süreç dahilinde bilişsel davranışçı yaklaşım, psikanaliz, duygu odaklı terapi gibi çeşitli teknikler kullanılır. Psikologlar, danışanlarının kendilerini daha iyi anlamalarına, sağlıklı ilişkiler kurmalarına ve stresle başa çıkmalarına yardımcı olmak için çalışır.
- Psikiyatristler; psikiyatrik ilaçların reçetelendirilmesi, ilaç yönetimi, farmakoterapi alanlarında uzmanlığa sahip doktorlardır. Ruh sağlığı sorunlarının semptomlarını kontrol altına almak amacıyla ilaç kullanımı, psikiyatristlerin uyguladıkları temel tedavi yöntemidir. Psikiyatristler tarafından uygulanan ilaç tedavisi gerekli hallerde psikoterapi ile desteklenebilir.
Özetlemek gerekirse, psikologlar ağırlıklı olarak terapi ve danışmanlık hizmeti sunar. Psikiyatristler ise aynı konu kapsamında ilaç yönetimi ve terapi yöntemlerini içeren yaklaşım benimseyebilir. Bazı psikiyatrik sorunların çözümü için hem psikolog hem de psikiyatrist desteği almak gerekebilir, bazı durumlarda iki uzman birlikte çalışabilir.
Psikiyatri Bölümüne Neden Gidilir?
Psikiyatri bölümüne, birçok farklı nedenden dolayı gidilebilir. Kişilerin bu bölüme başvurmalarına nende olan sebeplerin başlıcaları şunlardır:
- Psikolojik Sorunlar: Depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk, şizofreni, obsesif-kompulsif bozukluk gibi sorunlar, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu konuda etkili çözüm yolları arayanlar psikiyatri bölümünden destek alabilir.
- Duygusal Sorunlar: Stres, üzüntü, endişe, öfke gibi duygusal zorluklarla başa çıkmak isteyen kişiler de psikiyatri bölümüne başvurabilir. Böylece bu duyguların altında yatan nedenleri anlamak ve sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmek mümkün hale gelir.
- Davranışsal Sorunlar: Yeme bozuklukları, Tourette Sendromu gibi davranışsal sorunlarla başa çıkmak için psikiyatrik yardım alınabilir.
- İlişki Sorunları: Aile içi ve çiftler arası iletişim sorunları ya da diğer ilişki problemleri nedeniyle psikolojik sorunlar yaşayan kişiler, ihtiyaç duydukları desteği almak için psikiyatri bölümüne gidebilir.
- Madde Bağımlılığı: Madde kullanımı sorunları olan kişiler, bağımlılıkları ile başa çıkmak ve iyileşmek için psikiyatristlerden yardım alabilir.
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Travmatik bir olayın ardından yaşanan semptomlar, kişinin işlevselliğini etkileyebilir. Psikiyatristler, TSSB gibi travma sonrası ruh sağlığını etkileyen durumlara uygun tedavi programları oluşturabilir.
- Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): DEHB gibi gelişimsel bozukluklar ve öğrenme güçlüğü, küçük yaştaki kişilerde gözlemlenebilen ruhsal sorunlarıdır.
Değerlendirme ve yönetim desteği gerektiren bu tür sorunların tedavisi için size en yakın Acıbadem Hastanesi’ndeki psikiyatri bölümlerinden randevu alabilirsiniz.
Benzer İlgi Alanları
-
Anksiyete
Anksiyete bir diğer adıyla kaygı bozukluğu, psikolojik bir rahatsızlıktır. Günlük hayatımızda ara sıra anksiyete yaşamak olağandır.
Detaylı Bilgi -
Asperger Sendromu
Asperger sendromu esasen otistik spektrum bozukluğu yani kısaca OSB adı verilen geniş bir tanı yelpazesinin parçasıdır.
Detaylı Bilgi -
Bağımlılık Merkezi
Acıbadem Hastanelerinde bağımlılığın tedavisi, kişinin ihtiyaçlarına ve hedeflerine uygun olarak özelleştirilen tedavi planı ile yürütülüyor.
Detaylı Bilgi -
Bipolar Bozukluk
Bipolar bozukluk, kişi manik depresyon tanımına uyan ruh hallerine bürünebilir. Hastalığın tanısı konulurken, psikologlar tarafından değerlendirilir.
Detaylı Bilgi -
Borderline Kişilik Bozukluğu
Borderline kişilik bozukluğu bireyin kendisi ve başkaları hakkında düşünme ve hissetme şeklini etkileyen bir akıl sağlığı bozukluğudur.
Detaylı Bilgi -
Bulimia Nervoza
Aynı zamanda kısaca bulimia olarak bilinen Bulimia nervoza, ciddi ve potansiyel olarak hayati risklere yol açabilecek bir yeme bozukluğudur.
Detaylı Bilgi -
Cinsel İsteksizlik
Cinsel isteksizlik eşlerin arasındaki uyum, anlayış ve farklı yaklaşımlarla ilişkiden kaynaklanan sorunlara yol açabilir.
Detaylı Bilgi -
Deliryum
Deliryum, zihinsel yeteneklerde görülen ciddi bir rahatsızlıktır. Deliryum, birkaç saat ya da birkaç gün içerisinde ortaya çıkabilir.
Detaylı Bilgi -
Depresyon
Depresyon, sürekli bir üzüntü ve ilgi kaybına neden olan bir duygu durum bozukluğudur. Majör depresif bozukluk veya klinik depresyon olarak da adlandırılır.
Detaylı Bilgi -
EMDR
EMDR terapisi ile elde edilen sonuçlar bedenin fiziksel travmayı iyileştirebildiği gibi zihnin de psikolojik travmayı iyileştirebileceğini göstermektedir.
Detaylı Bilgi -
Gece Yeme Bozukluğu Sendromu
Kişi bunu uykudan uyanıp yapıyorsa ve üç ay boyunca tekrarlıyorsa gece yeme sendromundan şüphelenmek gerekir.
Detaylı Bilgi -
Hiperaktivite
Hiperaktivite, olağandışı hareketlilik veya anormal derecede aktif olma durumuna denilmektedir. Çocukların kendini kontrol edemediği psikolojik bir hastalıktır.
Detaylı Bilgi -
Kişilik Bozuklukları
Kişilik bozukluğu hastanın ilişkilerinde, sosyal aktivitelerinde, iş ve okulda önemli sorunlara ve sınırlamalara neden olur.
Detaylı Bilgi -
Kronik Yorgunluk
Geçmek bilmeyen yorgunluğunuzun sebebi kansızlık da olabilir depresyon da... Yorgunluğunuza eşlik eden başka şikayetleriniz varsa bir uzmana danışın.
Detaylı Bilgi -
Mitomani
Mitomani (patolojik yalancılık), kompulsif dürtüler sonucunda veya alışkanlıktan dolayı sürekli, kronik bir şekilde yalan söyleme davranışına verilen isimdir.
Detaylı Bilgi -
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
Obsesif kompulsif bozukluğa (OKB) sahip hastalar, kontrol edemedikleri düşünceleri, korkuları veya imgeleri saplantı halinde yaşarlar.
Detaylı Bilgi -
Psikoterapi
Psikoterapi, akıl sağlığı sorunlarını tedavisi için psikiyatrist veya psikologla konuşarak gerçekleştirilen terapi yöntemlerini ifade eden genel bir terimdir.
Detaylı Bilgi -
Savant Sendromu
Savant sendromu diğer gelişimsel engellerde veya diğer merkezi sinir sistemi hasarı veya hastalıkları durumunda da ortaya çıkabiliyor.
Detaylı Bilgi -
Sosyal Fobi
Sosyal fobi, bireyin günlük normal etkileşimler sürecinde başkaları tarafından gözlem altına alınmaktan veya yargılanmaktan korkmasından dolayı ortaya çıkabilir
Detaylı Bilgi -
Şizofreni
Şizofreni, bireylerin gerçekliği anormal olarak yorumladıkları ve gerçek ile gerçek dışını birbirinden ayıramadıkları ciddi bir zihinsel bozukluğa denir.
Detaylı Bilgi -
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Travma sonrası stres bozukluğu kişiyi aşırı korkutan, dehşet içinde bırakan, çaresizlik yaratan ruhsal travma ya da ruh sağlığı durumudur.
Detaylı Bilgi -
Tükenmişlik Sendromu
Tükenmişlik sendromu bireyin etkileşimlerinden aldığı keyfi ve başarı duygusunu azaltan, bireysel kimliğin kaybedildiğini düşündüren psikolojik bir durumdur.
Detaylı Bilgi -
Uykusuzluk (Insomnia)
Uykusuzluk hastalığı uykuya dalmayı zorlaştırabileceği gibi çok erken uyanmaya ya da uykunun bölünmesine neden olabilen yaygın bir uyku bozukluğudur.
Detaylı Bilgi -
Vajinismus
Vajinismus, ilk geceden itibaren çiftler için büyük bir sorun olabilmekle beraer her cinsel birleşememe durumu da vajinismus olarak görülmemelidir.
Detaylı Bilgi -
Yalancı Gebelik
Psikolojik gebelik olarak da adlandırılan yalancı gebelikte, kadın hamile olmamasına rağmen kendisini hamile olduğuna inandırıyor.
Detaylı Bilgi
Hastaneler
-
Adana Hastanesi
-
Altunizade Hastanesi
-
Atakent Hastanesi
-
Ataşehir Hastanesi
-
Bağdat Caddesi Tıp Merkezi
-
Bakırköy Hastanesi
-
Bodrum Hastanesi
-
Bodrum Tıp Merkezi
-
Bursa Hastanesi
-
Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi
-
Eskişehir Hastanesi
-
Etiler Tıp Merkezi
-
Fulya Hastanesi
-
İzmir Kent Hastanesi
-
Kayseri Hastanesi
-
Kozyatağı Hastanesi
-
Maslak Hastanesi
-
Taksim Hastanesi
Doktorlar
- Profesör Doktor ÇAĞATAY KARŞIDAĞ
- Profesör Doktor MUZAFFER ÇETİNGÜÇ
- Doçent Doktor BURCU YAVUZ
- Doçent Doktor ECE ORHON
- Doçent Doktor ERHAN AKINCI
- Doçent Doktor PAKİZE GEYRAN ÇERVATOĞLU
- Doçent Doktor ÜRÜN ÖZER AĞIRBAŞ
- Doktor Öğretim Üyesi BARIŞ SANCAK
- Doktor Öğretim Üyesi ENDER CESUR
- Doktor BANU TAYBILLI
- Doktor BAŞAK MUTLUER
- Doktor BEHİYE BÜYÜKGÖNCÜ
- Doktor CEREN MERİÇ ÖZGÜNDÜZ
- Doktor EMEL SÖNMEZ
- Doktor F.RABİA AY
- Doktor GÖKŞEN YÜKSEL YALÇIN
- Doktor MEHMET HANCIOĞLU
- Doktor MERT BATMAZ
- Doktor NAGİHAN GÜNAL
- Doktor ÖZKAN KOBAK
- Doktor SÜREYYA IŞIK COŞKUN