Cilt (Deri) Kanseri Nedir?
Cilt kanserleri, hiçbir uyarı vermeksizin normal deri üzerinde ortaya çıkabileceği gibi önceden var olan bir ben üzerinde de gelişebilir. Bu nedenle benlerin dikkatle izlenmesi gerekmektedir.
Hayatı tehdit eden cilt kanserine neden olan melanomun kaynağı; melanosit adı verilen hücrelerdir. Melanositler, deriye rengini veren ve bronzlaşmayı sağlayan melanin pigmentini üretirler. Melanom, melanositlerin anormalleşerek aşırı ve kontrolsüz çoğalmaları sonucu oluşur ve başka organlara yayılma potansiyeli taşır.
Cilt Kanseri Türleri Nelerdir?
Cilt kanserinin 3 türü bulunur. Bunlar; bazal hücreli kanser, sküamoz hücreli kanser ve melanomdur. Bazı kanser türlerinin tedavisi kolayken, bazı türleri hayati tehdit oluşturabilir.
- Bazal Hücreli Kanser
Cildin en üst katmanında bulunan bazal hücrelerde görülen kanser türüdür. Cilt kanserleri arasında en yaygın olan türdür. Çoğunlukla cildin güneş etkisine maruz kalan bölgelerinde oluşur. Bu kanser türü için risk grubunda bulunanlar, açık ten rengine sahip olanlardır. Hastalık ilerleyen yaşlarda, cilt üzerindeki yaralar, kabarıklıklar ve kırmızı lekeler şeklinde kendini gösterebilir.
- Skuamöz Hücreli Kanser
Skuamöz hücreli kanser, bazal hücreli kansere benzer özellikler gösterir. Farkları Skuamöz hücreli kanserin cildin orta ve dış katmanlarını oluşturan skuamöz hücrelerinde gelişmesidir. Çoğunlukla UV ışınlarına maruz kalan yüz, saç derisi, boyun ve ellerde görülür. Ancak güneşe maruz kalmayan vücut bölgelerinde de ortaya çıkabilir. Belirtileri ve risk grubu bazal hücreli kansere benzerdir. Skuamöz hücreli kanserin yayılma ihtimali olduğundan erken tanı ve tedavisi önemlidir.
- Melanom
Melanom cilt kanserlerinin en tehlikelisi ve en nadir görülen türüdür. Cilde rengini veren melanosit hücrelerinin kontrolsüzce çoğalması sonucu görülür. Genetik yatkınlık, UV ışınlarına maruz kalmak hastalığın nedenlerindendir. Tedavi edilmediğinde tüm vücuda yayılım gösterebilir. Vücudun herhangi bir yerinde siyah, kahverengi, mavi, mor lekeler şeklinde görülebilir.
Cilt Kanserlerinden Korunma YollarıCilt kanserleri genellikle deri yüzeyinde başladığı için erken dönemde saptanma şansı çok yüksek kanserlerden biridir. Erken tanı için de, kişinin kendi derisini belli aralıklarla düzenli olarak kontrol etmesi çok yararlıdır. Bunun için her ay çırılçıplak boy aynasında yeterince aydınlatılmış bir ortamda derisini tepeden tırnağa incelemesi, görülmesi güç bölgeler için bir el aynasından faydalanması gerekiyor.
Yüzden başlayarak, saçlı deri (başka birinin yardımı istenebilir), boyun, omuzlar, sırt, göğüs vb. aşağı doğru sistemli olarak incelemelidir. Kasıklar, kolların ve bacakların iç kısmı, ayak tabanı ve parmak aralarını unutmamak gerekir. 5 dakikadan daha kısa süren bu işlemi, belirli aralıklarla düzenli olarak yapmak cilt kanserine karşı hazırlıklı olmak için gereklidir.
Güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunmak, cilt kanseri riskini azaltmada büyük önem taşır. Özellikle yaz aylarında 11-4 saatleri arasında direk güneşe maruz kalmamak, mutlaka koruyucu kıyafetler ve güneş koruyucular kullanmak, solaryum gibi suni ultraviyole ışınlarına uzun süre maruz kalmamak gerekir.
Benlerinizi izleyin!Deri üzerindeki değişiklikleri, benlerdeki farklılaşmaları takip ederek vakit geçirmeden bir dermatoloğa başvurmak, cilt kanserinin en tehlikeli türü olan melanomun erken tanı şansını yüksek oranda artırıyor.
Cilt Kanserlerinin Nedenleri Nelerdir?
Diğer cilt kanserlerinde olduğu gibi özellikle açık tenli kişilerde güneşe aşırı maruz kalma, melanom için de çok önemli bir risk faktörüdür. Aile fertlerinde melanom öyküsü bulunan kişiler, özellikle de çok sayıda (75-100 veya daha fazla) beni olanlar yine risk altındadırlar.
Melanom daha çok açık tenli ve kolay çillenen kişilerde görülürse de esmer tenli olmak melanomun gelişmesine karşı tamamen önleyici özellik göstermemektedir. Esmer tenli kişilerde melanom daha çok ayak tabanı ve avuç içinde, tırnak altında veya çok nadiren ağız içinde gelişebilir.
Cilt kanserinin gelişmesinden sorumlu olabilecek risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:
- Açık tenli, kızıl saçlı ya da çilli olmak
- Ailede ve kişide cilt kanseri öyküsü olması
- Uzun süreli UV ışınlarına maruz kalmak, güneş yanığı ya da solaryum etkisi
- Vücutta çok sayıda ben bulunması
- Zayıf bağışıklık sistemine sahip olmak
- Yoğun radyasyona maruz kalmak
- Uzun süre zehirli kimyasallara maruz kalmak
- İyileşmeyen açık yaralar
- Sigara kullanımı
- İlerleyen yaş
- Organ nakli yaptırmış olmak
- Bazı cilt hastalıkları ve bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar
Cilt Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Cilt kanserleri hiçbir uyarı vermeksizin normal deri üzerinde ortaya çıkabileceği gibi önceden var olan bir ben üzerinde de gelişebilir. Bu nedenle, değişikliklerin algılanabilmesi için vücuttaki benlerin yerleşimini ve görünümünü iyi tanımak gerekir. Melanom benleri, diğer atipik benlerle karıştırmak mümkün. Bazen melonom, normal bir ben zannedilebilir; aslında o ben, başlangıcından beri melonom olabilir.
Cilt kanserinin belirtileri şu şekildedir:
- Benlerdeki form ve renk değişiklikleri
- Deride soyulma
- Derine kanama
- Ben üzerinde şişlik veya kabartı oluşması
Ayrıca kaşıntı, hassasiyet ve ağrı gibi benle ilgili his değişiklikleri de bulunabilir. Ancak anormal görünen bir benin çıkarılması ya da yakın olarak izlenmesi gerekliliği konusunda ilgili hekim (sıklıkla dermatolog) öneride bulunmalıdır.
Benlerin takibinde farklılaşmanın kolay tespiti için ABCDE kuralı adı verilen bir metot uygulanıyor. Buna göre aşağıdaki değişiklikler gözleniyorsa doktora başvurulması önerilir.
• A (Asimetri)Benin bir yarısı diğer yarısına benzemiyorsa (renk ve/veya şekil olarak)
• B (Border/Sınır)Benin sınırları düzensiz ise (girintili çıkıntılı ise)
• C (Color/Renk)Benin rengi homojen değilse (kahverengi, siyah, kırmızı, gri, beyaz gibi renklerin iki veya daha fazlası bir arada bulunuyorsa ya da alacalı bir görünüm varsa)
• D (Diameter/Çap)Ben çapı 6 mm’den büyük ise (kabaca silgili kurşun kalem çapından büyük bir ben ise)
• E (Evolution/Değişim)Benin boyut, renk, yükseklik veya başka özellikler açısından son birkaç haftalık dönemde değişim göstermesi veya yeni bir semptomun gelişmesi
Cilt Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Dermatoskopi, benleri 10-20 kat büyüterek gösteren özellikle pigmentli olan benlerin cilt kanserlerinden ayırımında çok önemli bir yardımcı tanı yöntemidir.
Bu yöntem, elle tutulan bir cihaz yardımıyla ya da bilgisayarlı sistemler aracılığıyla görüntü kaydı yapılarak gerçekleştiriliyor. Gerek çıplak gözle algılanan özellikler gerekse dermatoskopik muayene ile saptanan bulgular, cilt kanseri tanısını yönlendirir.
Cilt kanserinin kesin tanısı ise cerrahi olarak çıkarılan dokunun patolojik incelemesi ile konulur. Ancak halk arasında yaygın ama yanlış bir kanı var: Neşter değerse kanser olur! Bu inanış doğru değildir. İyi huylu ya da pigmentli lezyonun cerrahi olarak çıkarılması o bene ek bir risk getirmez. Ancak tanı yöntemlerinin kullanılması ile benlerin gereksiz olarak çıkarılması önlenebilir.
Cilt Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Bir benin genellikle tamamının çıkarılarak incelendiği dokuda melanom olduğu patoloji raporu ile doğrulanıyorsa bu kez o bölgeye cerrahi işlem uygulanıyor. Cerrahi olarak çıkarılacak dokunun sınırları, melanom ve çevresindeki belirli miktardaki sağlıklı dokuyu içerecek şekilde belirleniyor.
Melanom tedavisinde primer tedavi yöntemi olarak cerrahi uygulanıyor. Hastalığın evresine ve hastanın özelliklerine bağlı olarak, cerrahi tedaviye kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi ve/veya hedefe yönelik tedavi gibi ek yöntemler de eşlik edebiliyor.
Benzer İlgi Alanları
-
Deri Hastalıkları
Acıbadem Sağlık Grubu Dermatoloji (Cildiye) bölümleri; deri, saç, tırnak ve ağız içi gibi mukoza hastalıklarının tanı ve tedavisi ile ilgilenmektedir.
Detaylı Bilgi -
Hasta Yakınlarına Öneriler
Yakınlarınıza kanser teşhisi konulduysa, kendi duygularınızın farkında olmanız, tükenmişliğinizle başa çıkabilmek için faydalıdır.
Detaylı Bilgi -
İmmünoterapi
İmmünoterapi hastalıkların vücudun bağışıklık sistemini harekete geçirerek veya baskılayarak tedavi edilmesi yöntemidir.
Detaylı Bilgi -
Kanser (Onkoloji)
Kanser türlerinin tanı ve tedavisinin yapıldığı Acıbadem Kanser; cerrahi onkolojinin, radyasyon onkolojisi ve tıbbi onkoloji hizmetleri verilir.
Detaylı Bilgi -
Kanser Evreleri
Kanserler erken tanı alıp, tedavi edilmeye başlandığında hastanın iyileşme başarısı yükselir. Kanserlerin teşhisi ve tedavisi için evreleme yapılır.
Detaylı Bilgi -
Kanser Tedavisinde Beslenme
Kanser tedavisi sırası ve sonrasında hastaların kaliteli beslenmesi ve bol su tüketmesi öneriliyor. İlaçların bir an önce vücuttan uzaklaştırılması önemlidir.
Detaylı Bilgi -
Kanserde Psikolojik Destek
Eğer bir kanser hastası kendini mutsuz, kaygılı, karamsar, umutsuz, huzursuz veya öfkeli hissediyorsa mutlaka bir psikolog, psikiyatristten destek almalıdır.
Detaylı Bilgi -
Onkolojik Cerrahi
Onkolojik cerrahi, tanı ve tedavinin diğer alanlarında da önemli paya sahip. Onkolojik cerrahi kapsamında tedavi edici (küratif) cerrahi de uygulanıyor.
Detaylı Bilgi -
Radyasyon Onkolojisi
Acıbadem Sağlık Grubu, Radyasyon Onkolojisi bölümleri, iyonizan radyasyon kullanarak radyasyonun kansere etkilerini, tümörlerin davranışları incelenmektedir.
Detaylı Bilgi -
Tıbbi Onkoloji
Kanserle mücadelede uzmanlaşmış tıbbi onkoloji bölümümüz, gelişmiş onkoloji tedavileri sunar. Onkoloji nedir, neye bakar öğrenmek için tıklayın.
Detaylı Bilgi