Robotik Cerrahi Nasıl Doğdu?
Robotik cerrahi; NASA Araştırma Merkezi’nde çalışan araştırmacılar, sanal gerçeklik sistemini inceleyen mekanik mühendisler ve ABD Kaliforniya’daki Stanford Üniversitesi Araştırma Merkezi’nde çalışan robot teknolojisi uzmanları tarafından geliştirildi.
Prototipi 1997 yılında ortaya çıkarılan da Vinci sistemi, ilk olarak robotik kolesisektomi (safra kesesi ameliyatı) ile denendi. 2000 yılında Amerika Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) onayıyla ilk olarak kardiyovasküler cerrahide, sonra da yaygın olarak üroloji, genel cerrahi ve jinekolojide kullanılmaya başlandı.
Cerrahinin Evrimi
Son 20 yıl içinde cerrahide birçok önemli gelişme yaşandı; bunlardan biri de ‘laparoskopik cerrahi’ oldu. Geçmişte bir ameliyatı yapmanın tek yolu ilgili bölgeye yapılan büyük kesilerdi. Bunun için hastanın karın, göğüs veya diğer vücut bölgelerinden planlanan işleme göre uzunluğu 40-50 cm‘ye kadar ulaşabilen kesiler açılabiliyordu.
Daha çok kapalı ameliyat olarak bilinen laparoskopik cerrahide ameliyatlar, çapları sadece 0.5-1.5 cm arasında değişen 3-5 borucuk yardımı ile yapılmaya başlandı.
Kapalı ameliyat ilk kez 1987 yılında safra kesesi hastalıkları için uygulandı. Günümüzde fıtık, yemek borusu, mide, safra kesesi, karaciğer, pankreas, apandisit, ince bağırsak ve kalın bağırsağın birçok hastalığının yanı sıra böbrek, prostat ve mesane hastalıkları da laparoskopik teknikle tedavi edilebiliyor.
Robotik sistemler'de 1997 yılında ilk robotik kolesistektomi (safra kesesi ameliyatı) yapıldıktan sonra, ürolojik, jinekolojik ve kardiyavasküler cerrahide hızla yaygınlaştı.
da Vinci Robotik Cerrahi sisteminde cerrah, küçük kesiyle operasyonu gerçekleştiriyor. Cerrah, operasyonu konsol başında oturarak gerçekleştiriyor. da Vinci robotunun cerrahi enstrümanları, konsol başındaki cerrahın komutlarını eş zamanlı olarak uyguluyor. Operasyon sırasında hasta başında duran bir cerrah konsoldaki cerraha yardım ediyor.Robotik cerrahide operasyonlar, tıpkı laparoskopik cerrahide olduğu gibi, 'port' adı verilen küçük kanallar yoluyla yapılıyor.
Ürolojide Robotik Cerrahi
Robotik cerrahi sistemlerinin kullanıldığı alanların başında üroloji geliyor. Özellikle radikal prostatektomi (prostatın çıkarılması) başta olmak üzere birçok ürolojik operasyon için cerrahlar da Vinci’yi tercih ediyorlar.
Ürolojide da Vinci ile Yapılan Ameliyatlar:
- Robotik Prostat Kanseri Cerrahisi
- Robotik Böbrek Kanseri Cerrahisi
- Robotik Piyeloplasti – Üreteroplevik Bileşke Darlıkları Cerrahisi
- Diğer Ameliyatlar
Kalp ve Damar Hastalıklarında Robotik Cerrahi
Yaşam alışkanlıklarını değiştirmenin ve diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda, kardiyovasküler cerrahi tekniklerine başvurulabiliyor.
Robotik cerrahinin en sık ve en yaygın olarak kullanıldığı alanların başında kardiyovasküler cerrahi geliyor. Bu ameliyatlar arasında en fazla gerçekleştirilenleri ise; mitral kapak onarımları, koroner by-pass ameliyatları (özellikle ön yüzeydeki damarların değişiminde), ritim bozuklukları, sağ kapak tamiri, delik tamiri, sağ ve sol kulakçık problemleri olarak biliniyor.
Genel Cerrahide Robotik Cerrahi
Robotik cerrahi sistemlerinin yaygın olarak kullanıldığı alanlardan birisi de genel cerrahi.
Robotik kolorektal cerrahida Vinci; kolorektal kanserler (kolon ve rektum kanserleri) divertikül, enflamatuar bağırsak hastalıkları başta olmak üzere pek çok kolorektal hastalığın cerrahi tedavisinde kullanılabiliyor. Rektum cerrahisinde ameliyat alanının yakınında bulunan sinirlerin korunması sağlıyor.
Robotik obezite cerrahisida Vinci ile yapılan obezite ameliyatları arasında da ilk sırada gastrik by-pass ameliyatları geliyor. Bu yöntem hem midenin küçültülmesine hem de bağırsakların bir kısmının devre dışı bırakılarak alınan gıdaların emiliminin azaltılmasını amaçlıyor.
Jinekolojide Robotik Cerrahi
Jinekolojik cerrahide; kanser ameliyatları, rahmin çıkarılması, büyük çaplı miyomların alınması gibi ameliyatlar "da Vinci" ile gerçekleştirilebiliyor.
Jinekolojide robotik cerrahinin en çok kullanıldığı alanlar; rahim ve rahim ağzı kanserleri, rahim çıkartma (Histerektomi), büyük ve çok sayıdaki miyomların çıkartılması (Miyomektomi), sarkan vajen veya rahmin yukarı asılması (Sakrokolpohisteropeksi), tüp cerrahisi (Yumurtalıklar ile rahmin arasındaki kanalın düzeltilmesi) ameliyatları.
KBB'de Robotik Cerrahi
da Vinci’nin, günümüzde kullanıldığı alanlar arasında kulak-burun-boğaz ve baş-boyun cerrahisi de bulunuyor. TORS (Transoral Robotik Cerrahi) olarak tanımlanan yöntem; ağız, larenks (gırtlak), dil ve bademcik ile ilgili iyi veya kötü huylu tümörlerinin çıkarılmasına olanak tanıyor.
Robot yardımlı cerrahi teknikle, ameliyatlar hiçbir kesi yapılmadan doğal giriş yeri olan ağız yoluyla gerçekleştirilebiliyor. Robotik cerrahi tekniği, cerrahlara da, sunduğu büyütülmüş görüntü ile hareket yetenekleri fazla olan enstrümanları sayesinde, pek çok sinirin ve damarın bulunduğu bu hassas ve dar bir alanda çalışma imkanı veriyor.
da Vinci ile gerçekleştirilen KBB ameliyatlarında işlemler, diğer cerrahi dallarında olduğu gibi 4 kolla değil, 2 ince kol ve bir kamera yardımıyla gerçekleştiriliyor. Gerekli bazı durumlarda bu kollara lazer başlıkları da eklenebiliyor.
Tiroit Hastalıklarında Robotik Cerrahi
Soluk borusunun her iki yanında yer alan tiroit bezinin ameliyatları boyunda izler açılması bazı kişiler için estetik açıdan rahatsız edici olabiliyor.
Bu ameliyatın yapılabilmesi için tek şartsa hastanın vücut kitle indeksinin (ağırlık/boy uzunluğunun karesi) 30’un altında olması.
da Vinci ile, koltuk altından girerek boyundaki tiroide ulaşması ve çok büyük guatrların çıkarılması hariç birçok tiroit ameliyatı yapılabiliyor. Bu hastaların koltuk altında tamamen gizli bir kesi dışında boyunlarında herhangi bir iz bulunmuyor.
Robotik cerrahi ile uygulanan tiroit ameliyatlarında; boyunda hiç kesi olmaması estetik sorunlara dair kaygıları ortadan kaldırıyor ve larenjal sinir hasar riskini önleyebiliyor.
3 Boyutlu Kamera
da Vinci robotik cerrahi sistemi her bir göze ayrı ayrı görüntü ileten iki adet kameraya sahip. Böylece cerrah, tıpkı gözlerimizde olduğu gibi, konsolda derinlik hissi olan 3 boyutlu görüntü altında operasyonu gerçekleştiriyor. Ayrıca bu kameralarla operasyon alanı 10-12 kat daha büyütülüyor.
Cerrahi Enstrümanlar
Robotik cerrahi sisteminin kollarında bulunan enstrümanlar 7 kademeli serbest hareket etme özelliğine sahip olan küçük aletler olarak tanımlanabilir. Bu aletlerin uçları ‘endowrist’ adı verilen sistem sayesinde kendi eksenleri etrafında 540 derece dönebiliyor (el bileğinizin kendi etrafında yaklaşık 2 kere döndüğünü hayal edin) ve insan elinin bilek hareketlerini taklit edebiliyor. Bu aletler aracılığı ile çok dar ve derin bölgelerde cerrahi müdahale yapılabiliyor. Robotik cerrahi sistemi “tremor scaling” özelliği ile cerrahın operasyon anındaki olası el titremesini hiçbir şekilde aletlere iletmiyor. Ayrıca bu aletler cerrahın kontrolü dışında çalışmıyor.
Cerrahi Konsol
Robotik cerrahi sistemi ile cerrah konsolun başında oturur pozisyonda çalışıyor. Ameliyat bölgesine 3 boyutlu olarak görüyor, kamerayı ve diğer aletleri ellerinin ve ayaklarının yardımıyla kullanarak komutlar veriyor. Bu komutlar eş zamanlı olarak uygulanıyor. Cerrah ameliyatı oturarak yapıyor.
Robotik cerrahide ameliyatlar, tıpkı laparoskopik cerrahide olduğu gibi, ‘port’ adı verilen küçük borucuklar yoluyla yapılıyor. Robotun kollarından biri kamerayı, diğer kollar cerrahi aletleri tutuyor. Ameliyat sırasında hasta başında duran bir cerrah konsoldaki cerraha yardım ediyor.
Üç Boyutlu Görüntü
Robotik cerrahi sistemi ile elde edilen görüntüler ilgili bölgeye üç boyutlu görüntü ve derinlik hissi ile müdahale edilmesine olanak sağlıyor. Kamera cerrahın kontrolünde olduğu için derin ve dar bölgelerdeki anatomik yapılara dair büyültülmüş, görüntüler elde edilebiliyor. Ameliyat esnasında oluşabilecek yaralanmalar aza indirilebiliyor.
Robotik Cerrahide Hareket Kabiliyeti
Robotik cerrahinin kollarının ucundaki aletler insan bileğine benzer şekilde her yöne 180 derece dönebiliyor. Bu aletler aynı zamanda insan bileğinin hareket kabiliyetinin çok ilerisinde bükülebildiği gibi 540 derece de döndürülebiliyor. Bu sayede vücudun birçok noktasına (özellikle dar ve küçük alanlarda) ulaşıp cerrahi müdahalelerde bulunabiliyor.
El Titremesi Ortadan Kalkıyor
İnsan eli fizyolojik olarak az veya çok titreyebiliyor; ancak robotik cerrahinin kollarındaki hassas hareket kabiliyeti bu titremeyi ortadan kaldırabiliyor. Bu sayede riskli bölgelerde yapılacak müdahalelerde insan eline bağlı hatalar da azaltılabiliyor.
Cerrahi Ameliyat Esnasındaki Fiziki Şartları
Ameliyat esnasında cerrahlar genellikle ayakta olurlar ve bu da uzun süren cerrahi müdahalelerde yorgunluk nedeniyle ayakta durmayı zorlaştırabilir. Robotik cerrahide cerrah ameliyatı oturur vaziyette karşısındaki konsoldan yönetiyor. Bu sırada fiziksel yorgunluğa bağlı stres azalırken cerrahın konsantrasyonu da artıyor.
Obezite Hastalarının Robotik Cerrahi Sistemiyle Ameliyatı
Obezite hastalarında yağlı dokunun çok olması ameliyatları zor hale getirebiliyor. Robotik cerrahi sistemi; ürolojiden kardiyolojiye, jinekolojiden genel cerrahiye tıbbın pek çok alanında yaygın olarak kullanılıyor ve morbid obez hastalarda bile pek çok farklı operasyon yapılabiliyor.
Benzer İlgi Alanları
-
Böbrek Kanseri
Böbrek kanseri, normal işlevlerini yerine getiren hücrelerin işlev ve şekillerini yitirerek anormal derecede büyümesidir.
Detaylı Bilgi -
Gastrik Bypass
Gastrik bypass ameliyatlarında midenin büyük bir bölümü bypass edilerek küçük hacimli bir mide bölümü hazırlanarak ince bağırsaklara dikilir.
Detaylı Bilgi -
Gırtlak Kanseri
Gırtlak kanseri belirtileri arasında ses kısıklığı, boğazda takılma hissi ve nefes darlığı bulunur. Sigara, alkol, kötü beslenme gibi faktörler risk oluşturur.
Detaylı Bilgi -
Hipofiz Tümörleri
Hipofiz bezinin işlevi çok önemli olduğundan, tümörün büyümesi ve vücudun ihtiyacı olmayan hormonları salgılaması sonucu ciddi sağlık sorunları oluşturabiliyor.
Detaylı Bilgi -
Kadın Ürolojisi
Üroloji, üriner sistem denilen, üreterler, mesane ve idrarın mesaneden atılmasını sağlayan tüp olan üretra hastalıklarını teşhis ve tedavi eden bilim dalıdır.
Detaylı Bilgi -
Kalp Kapağı Hastalıkları
Kalp kapakları, yeterli açılmadığında ya da kapanmadığında çeşitli sağlık sorunlarının oluşmasına neden oluyor.
Detaylı Bilgi -
Kalp Romatizması
Romatizmal ateş, kalp kapaklarında iltihaba yol açar, iltihap tedavi edilse bile bazen yarattığı harabiyet yıllar içinde kapağın kalınlaşmasına sebep olabilir.
Detaylı Bilgi -
Koroner Arter Hastalığı
Koroner arter hastalığı, en sık karşılaşılan kalp hastalıklarının başında geliyor ve oluşturduğu hayati riskleriyle dikkat çekiyor.
Detaylı Bilgi -
Prostat Kanseri
Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türüdür. Kansere bağlı ölümlerde ise ikinci sırada yer alır.
Detaylı Bilgi -
Tiroid Kanseri
Tiroid kanserleri genellikle boyunda bir kitle veya tiroid bezi içinde bir nodül olarak görülür.
Detaylı Bilgi -
Tiroid Nodülleri
Tiroit nodülü; tiroit dokusu içinde oluşan farklı yapıda ve değişik büyüklüklerde olabilen anormal yumrular veya kitlelerdir. Bunların büyük kısmı zararsızdır.
Detaylı Bilgi
Hastaneler
Tıbbi Birimler
Doktorlar
- Profesör Doktor A.TANER USTA
- Profesör Doktor AHMET DEMİRKAYA
- Profesör Doktor AHMET ÜMİT GÜLLÜ
- Profesör Doktor ALİ TEKİN
- Profesör Doktor ALİ RIZA KURAL
- Profesör Doktor BİLGİ BACA
- Profesör Doktor CAN ÖBEK
- Profesör Doktor CEM ALHAN
- Profesör Doktor CİHAN URAS
- Profesör Doktor ERSİN EREK
- Profesör Doktor FUAT DEMİRKIRAN
- Profesör Doktor GÜRALP ONUR CEYHAN
- Profesör Doktor ILGAZ DOĞUSOY
- Profesör Doktor İLTER TÜFEK
- Profesör Doktor İSMAİL HAMZAOĞLU
- Profesör Doktor LEVENT TÜRKERİ
- Profesör Doktor LÜTFİ TUNÇ
- Profesör Doktor M.FARUK KÖSE
- Profesör Doktor METE GÜNGÖR
- Profesör Doktor MURAT GÖNENÇ
- Profesör Doktor MURAT KARAMAN
- Profesör Doktor RANA KARAYALÇIN
- Profesör Doktor SERKAN ERKANLI
- Profesör Doktor ŞAHİN ŞENAY
- Profesör Doktor TAMER KARŞIDAĞ
- Profesör Doktor TANSU KÜÇÜK
- Profesör Doktor TAYFUN KARAHASANOĞLU
- Doçent Doktor BORA ÖZVEREN
- Doçent Doktor HALİL KARA
- Doçent Doktor ÖMER BURAK ARGUN
- Doçent Doktor SELÇUK KESKİN
- Doktor CANAN GENİM ERDEM
- Doktor SARP ÖZCAN
-
Ameliyatı Bir Robot Mu Yapıyor?
Çocukluğumuzdan beri robot kavramı bize hep çekici gelmiştir. Şimdi robotik cerrahi deyince akla şu sorular geliyor: Ameliyatı bir robot mu yapıyor? Yani ameliyatın aşamaları robota öğretiliyor ve robot bunları kusursuz bir şekilde uyguluyor mu? Bu soruya rahatlıkla ‘hayır’ diyebiliriz. Ameliyatı yapan robot değil yine bir cerrah: Cerrah robota komut veriyor. Robot, cerrahtan aldığı komutlara eş zamanlı olarak ameliyatı yapıyor.
-
Açık Cerrahi, Laparoskopik Cerrahi ve Robotik Cerrahi Arasında Ne Gibi Farklar Bulunuyor?
Açık cerrahi ameliyatlarında, cerrah ameliyat edilecek organa ulaşmak için uzun bir kesi yapıyor ve bunu genişletiyor. Laparoskopik cerrahide ise organa ulaşmak için, küçük kesiden, standart bir monitöre bağlı olan kamera, elle yönetilen enstrümanlar sokuluyor ve operasyon bu şekilde yürütülüyor.
Robotik cerrahi sisteminde de, tıpkı laparoskopik cerrahide olduğu gibi kamera ve enstrümanlar yine küçük kesilerden sokuluyor. Ancak yine de, bazı operasyonları gerçekleştirmek için en uygun teknik ‘açık cerrahi’, bazıları için ‘laparoskopik cerrahi’ bazıları için de ‘robotik cerrahi sistemi’ olabiliyor.
-
Robotik Cerrahi Ameliyatlarında Ameliyat Kesileri Nerede Oluyor ve Operasyon Ne Kadar Sürüyor?
Ameliyat kesilerinin yeri ve süresi tamamen yapılacak operasyonun türüne bağlı olarak değişiyor. Çoğu batın (karın) ameliyatında, birkaç cm’lik kesiler, 4-6 adet olmak üzere karın bölgesinde bulunuyor. Robotik cerrahi operasyonları, açık cerrahi operasyonlarına kıyasla bir miktar daha uzun sürebiliyor. Bunun nedeni ameliyatın hazırlık aşamasının uzun olması.
-
da Vinci, Günümüzde Hangi Ülkelerde Kullanılıyor?
Günümüzde, pek çok gelişmiş ülkede da Vinci Robotik Cerrahi Sistemi kullanılıyor. Tüm dünyada yaklaşık 3 bin adet robot bulunuyor. Robotik cerrahiyi kullanan ülkeler arasında ABD, Kanada, Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Hindistan, Hollanda, Romanya, Suudi Arabistan, Singapur, İsveç, İsviçre, İngiltere ve Avustralya sayılabilir.
-
da Vinci Robotik Cerrahi Sistemi’nin FDA (A.B.D. Gıda ve İlaç Dairesi) Onayı Var Mı?
ABD Gıda ve İlaç Dairesi, da Vinci Robotik Cerrahi Sistemi’nin çok fazla sayıda cerrahi operasyonda güvenle kullanımına onay vermiştir.
-
Bu Tip Sistemlerin Gelişmesi Bir Gün Cerrahların Varlığını Gereksiz Kılabilir Mi?
Sistemin adında robot kelimesi olmasına rağmen aslında operasyonu baştan sona gerçekleştiren cerrahlar. Aslında burada bir ‘master-slave’ yani ‘usta-çırak’ ilişkisi bulunuyor. Robotik sistem, cerrahın el hareketlerini spontan şekilde taklit eden, gerçeğe dönüştüren bir araç. Bu sistemin önceden programlanması ve cerrahsız kullanılması mümkün değil.
-
İlerleyen Dönemlerde Cerrah, da Vinci Robotik Cerrahi Sistem ile Operasyonu Başka Bir Şehirden ya da Ülkeden Yapabilir Mi?
Aslında şu anda bile teorik olarak bu, mümkün. Ancak günümüzde canlı yayınlarda bile görüntü karşı tarafa bir ya da birkaç saniyelik gecikmelerle gidiyor. Bu durumun da operasyonda riskli durumlara yol açabileceği düşünülüyor.
-
da Vinci’yi Kullanan Cerrah, Ameliyatı ‘Sanal Görüntü’ Üzerinde Mi Gerçekleştiriyor?
Hayır, bu sistemde cerrah operasyonu hastadan birkaç adım ileride gerçekleştirse de, görüntüler ve yapılan işlemler tamamen gerçek. Sadece cerrah, çalıştığı bölgeyi kameralar aracılığıyla görüyor ve buradaki işlemler robotik cerrahi enstrümanları aracılığıyla yapıyor. İşlem tamamen eş zamanlı olarak yürütülüyor ve her şey cerrahın kontrolü dahilinde gerçekleştiriliyor.
-
Bu Sistemle Ameliyatı Yapan Bir Cerrah, Hastanın Organ ve Dokularını Dokunuyormuş Gibi Hissedebilir Mi?
Evet, sistemin teknolojik donanımları bunu mümkün kılıyor. Kullanılan enstrümanlarda ‘feedback’ yani ‘geri bildirim’ olarak tanımlanabilecek bir özellik var ve bu özelliğin 3 boyutlu görüntüyle birleşmesi, cerrahın doku ve organlara dokunuyormuş gibi hissetmesini sağlayabiliyor.