Kıl Kurdu Enfeksiyonu Nedir?
Kıl kurdu enfeksiyonu, dünyada ve ülkemizde en yaygın bağırsak kurdu enfeksiyonu türüdür. Kıl kurtları ince, beyaz renkli, yaklaşık 6 - 13 milimetre uzunluğunda parazitlerdir.Enfekte bireyin uykusu sırasında dişi kıl kurtları anüsü çevreleyen deri kıvrımlarına binlerce kıl kurdu yumurtası bırakır. Bir çok vakada kıl kurdu ile enfekte olan bireylerde herhangi bir semptom görülmese dahi, bazı vakalarda birey anal kaşıntıya veya huzursuz uykuya neden olabilir.
Kıl kurdu enfeksiyonu en sık okul çağındaki çocuklarda görülür. Mikroskobik boyuttaki küçük yumurtalar çocuktan çocuğa kolayca yayılabilir. Kıl kurdu tedavi süreci öncelikle kıl kurtlarını öldüren oral ilaçların kullanılmasını, enfekte bireyin pijamaları, yatak takımları ile iç çamaşırlarının iyice yıkanmasını ve düzenli hijyen alışkanlıklarının takip edilmesini içerir.Tedaviden en etkili sonucun elde edilmesi için aynı evde kalan tüm aile bireyleri eş zamanlı olarak tedavi edilmelidir.
Kıl Kurdu Enfeksiyonu Neden Olur?
Kıl kurdu enfeksiyonu kıl kurdu yumurtalarını yanlışlıkla yutma veya nefes sırasında vücuda alma sonucu ortaya çıkar. Mikroskobik küçüklükte olan yumurtalar, kontamine yiyecek, içecek veya parmaklarla bireyin ağzına taşınabilir. Yumurtalar yutulduktan sonra bağırsaklara yerleşip burada çatlar ve birkaç hafta içinde yetişkin solucanlara dönüşürler.Dişi kıl kurtları yaşam döngüleri boyunca yumurtalarını bırakmak için anal bölgeye doğru hareket ederler. Anal kaşıntıya genellikle bu hareketlenme neden olur. Kaşıntılı bölgeyi kaşıyan bireyin parmaklarına ve tırnaklarının altına kıl kurdu yumurtaları yapışır.
Bu yumurtalar daha sonra tutulan oyuncaklar ya da benzeri nesneler, yatılan yatak takımları veya oturulan klozet gibi diğer yüzeylere aktarılır. Yumurtalar ayrıca kontamine olan parmaklardan yiyeceklere, sıvılara, giysilere veya diğer insanlara da kolaylıkla aktarılabilir. Kıl kurdu yumurtaları dış yüzeylerde iki ila üç hafta yaşayabilirler.
Çeşitli faktörler, kıl kurdu enfeksiyonu riskini yükseltebilir. Bunlar arasında öncelikle genç olmak ve kalabalık yerlerde yaşamak gelir. Kıl kurdu enfeksiyonları en çok 5 ila 10 yaş arası çocuklarda görülür. Mikroskobik boyuttaki küçük yumurtalar, okuldaki veya çocuk bakım merkezlerinden aile üyelerine, sorumlu bakıcılara veya diğer çocuklara kolayca yayılabilir.2 yaşından daha küçük çocuklarda kıl kurdu enfeksiyonu görülmesi riski ise, ebeveynler tarafından daha dikkatli yapılan hijyen çalışmaları ile o yaşta kalabalık yerlere gidilmemesi nedeniyle genellikle çok düşüktür.
Sosyal kurumlar veya kalabalık okullar gibi yerlerde yaşayan insanlar arasında kıl kurdu enfeksiyonlarına yakalanma riski daha yüksektir.
Kıl Kurdu Enfeksiyonu İle Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?
Tipik kıl kurdu enfeksiyonları insanlarda ciddi sağlık sorunlara veya ileri komplikasyonlara neden olmaz. Nadir vakalarda, kıl kurdu enfeksiyonun ağırlaşması, kadın cinsel organında enfeksiyona neden olabilir. Parazit, anal bölgeden vajinaya, uterusa, fallop tüplerine ve pelvik organların çevresine gidebilir. Bu da vajina iltihabı yani vajinit ve uterusun iç zarının iltihabı yani endometrit gibi sorunlara neden olabilir.
Daha nadir vakalarda kıl kurdu enfeksiyonu idrar yolu enfeksiyonları, karın boşluğu yani periton boşluğu iltihaplanması ve kilo kaybı gibi diğer komplikasyonlara yol açabilir.
Kıl Kurdu Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?
Kıl kurdu yumurtaları aletler, oyuncaklar, musluklar, yatak takımları ve klozetler dahil olmak üzere çeşitli yüzeylere iki hafta süreyle yapışık kalabilir. Bu nedenle kıl kurdu yumurtalarının yayılmasını önlemek için en etkili yöntem, bu nesnelerin ve yüzeylerin düzenli olarak temizlenmesidir.
Oyuncaklar, zeminler, tezgahlar ve klozet kapakları dahil olmak üzere enfekte olabilecek tüm yüzeyleri iyice temizlenmelidir. Bütün halı kaplı alanlar dikkatlice süpürülmelidir.
Çevresel temizliğe ek olarak bireysel seviyede alınacak birkaç önlem kıl kurdu enfeksiyonun yayılmasını kolaylıkla engelleyebilir.
Bireyler enfeksiyon kapma veya başkasına bulaştırma riskini azaltmak için tuvaleti kullandıktan veya bezini değiştirdikten sonra ve yemekten önce ellerini ılık su ve sabunla iyice yıkamalıdır. Bağırsak hareketlerinden ve bez değiştirdikten sonra özellikle dikkatli olmak gereklidir. Yemek hazırlamadan ve yemeden önce de eller yıkanmalıdır. Bu en etkili önleme yöntemidir.
Kıl kurtları yumurtalarını geceleri bırakırlar. Bu sebeple sabahları anal bölgeyi yıkamak vücuttaki kıl kurdu yumurtalarının sayısını azaltmaya yardımcı olabilir. Duş almak, banyo suyunda birikecek yumurtalarla olası yeniden enfekte olma ihtimalini önlemeye yardımcı olabilir.
İç çamaşırları ve yatak takımları günlük olarak değiştirilmelidir. Bu dökülen yumurtaların tekrar alınmasını engeller.
Kıl kurdu yumurtalarını öldürmek için çarşaflar, pijamalar, iç çamaşırları ve havlular çok sıcak suda yıkanmalı, yüksek ısıda kurutulmalıdır.
Anal bölgeyi kaşımaktan kaçınmak gereklidir. Yine kıl kurdu yumurtalarının birikebileceği alan miktarını azaltmak için çocukların tırnakları kısa kesilmelidir. Tırnakların yenilmesinden kaçınmak önemlidir.
Kıl Kurdu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
Kıl kurtları genellikle herhangi bir hastalığa işaret eden belirtilere veya semptomlara neden olmaz. Enfeksiyon sessiz bir şekilde seyreder. Ancak bazı vakalarda anal bölgede kaşıntı, uykusuzluk ve huzursuzluk gibi belirti ve semptomlar görülebilir.
Kıl kurdu enfeksiyonunun belirti ve semptomları arasında;- Anüs kaşıntısı
- Vajinal kaşıntı
- Sinirlilik
- Mide Ağrısı
- Mide bulantısı
- Diş gıcırdatma
- Uykuda huzursuz
- Kaşıntı (geceleri daha kötüdür) çünkü dişi kurtlar yumurtalarını bırakmak için gece saatlerinde bağırsak içinden anüse doğru hareket ederler. Özellikle geceleri beliren, ya da şiddeti artan yoğun kaşınma şikayeti olan bireyler mutlaka doktora danışmalıdır.
Ancak kıl kurtları genellikle hiçbir belirti veya semptoma yol açmaz. Ancak özellikle geceleri şiddetlenen anal kaşıntısı olan bireyler mutlaka bir tıp uzmanına danışmalıdır.
Kıl Kurdu Enfeksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, bireyde kurtların veya yumurtaların varlığını belirleyerek kıl kurdu enfeksiyonu teşhisini doğrulayabilir.
Bireyler doktorun teşhis koymasına yardımcı olmak için bant testi yapabilirler. Kıl kurdu olduğundan şüphelenen kişi uyanır uyanmaz ve tuvaleti kullanmadan, yıkanmadan veya giyinmeden önce, şeffaf bir yapışkanlı bandın yapışkan tarafı anüs çevresindeki deriye bastırır. Eğer varsa, bölgedeki kıl kurdu yumurtaları banda yapışacaktır.
En doğru sonuçları elde etmek için, bant testini arka arkaya üç gün gerçekleştirilmeli ve ardından bant parçaları doktora götürülmelidir. Doktor, kıl kurdu yumurtası olup olmadığını görmek için bantlara mikroskop altında bakabilir.
Bu süreçte diğer aile üyelerinin benzer semptomlarının varlığı araştırılmalıdır. Bireyin kendisinin veya çocuğunun kıl kurdu olan biriyle temas kurup kurmadığı öğrenilmelidir. Pijama, iç çamaşırı ya da tuvalette herhangi bir ölü kurt bulunması da teşhis için faydalı olacaktır.
Kıl Kurdu Nasıl Geçer?
Bir çok vakada kıl kurdu enfeksiyonu kendiliğinden geçmez, ancak belirli bir takım tedavilerin uygulanmasını gerektirir.
Kıl Kurdu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?Kıl kurdu tedavisi için doktor tavsiyesine göre altı hafta süreli bir sıkı hijyen programı veya ilaç tedavisi uygulanabilir. Kıl kurdu enfeksiyonunu tedavi etmek için doktor normalde reçetesiz satılan ilaçlar önerebilir. Enfeksiyon başlangıcını veya yeniden enfeksiyonu önlemek için aynı evde bulunan aile bireylerinin tüm üyelerine ilaç yazabilir. Bu ilaçlar tedavi süreci boyunca bireyde bir takım hafif gastrointestinal yan etkiler ortaya çıkmasına neden olabilir. Normal şartlarda kurtlarından tamamen kurtulmak için en az iki doz almak gerekli olabilir.Hangi tedavi süreci tercih edilirse edilsin, bireyin yaşadığı ortam, kıyafetleri, yatak örtüleri ve aynı evde bulunan diğer bireyler de enfeksiyonun tekrarlamasını engellemek için özenle ve hijyen kurallarına uygun bir şekilde temizlenmelidir.
Kıl Kurdu İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri Ve Evde Bakımİlaç kullanımın yanı sıra ev içerisinde yapılacak geniş çaplı temizlik kıl kurdu yumurtalarının ortadan kalkmasına yardımcı olabilir. Ancak dikkat edilmesi gereken husus kıl kurdu yumurtaları çıplak gözle görülemediğinden ve oldukça bulaşıcı olduğundan enfeksiyonun kolayca yeniden meydana gelebilmesidir. Yani birey hem kendini yeniden enfekte edebilir hem de başka bir bireyin yumurtaları tarafından yeniden enfekte olabilir.
Kıl kurdu enfeksiyonuna karşı evde alabileceğiniz bazı önlemler;- Enfekte olan bireyin ve ev halkının diğer üyelerinin sık sık ılık su ve sabunla derinlemesine el yıkama alışkanlığını geliştirmesi önemlidir. Özellikle yemek öncesinde mutlaka eller yıkanmalıdır.
- Enfekte bireyle birlikte evde bulunan herkes her sabah duş almaya ve iç çamaşırlarını değiştirmeye teşvik edilmelidir. Kıl kurdu yumurtaları banyo suyunda da yayılabilir. Bu durum enfeksiyonun yayılmasına neden olacağı için evde bulunan çocukların birlikte yıkanmasına izin verilmemelidir.
- Ev halkının tırnakları temizlenmeli, ve kısa kesilmelidir. Tırnak yeme alışkanlığı olanlar bu alışkanlığı bırakmalıdır.
- Enfekte bireyler anal bölgeyi kaşımaktan kaçınmalıdır.
- Evde bulunan bütün yatak takımlarını, havluları, bezleri ve kıyafetleri yıkamak için sıcak su kullanılmalıdır. Bu yıkanan eşyalar yüksek ısıda kurutulmalıdır. Kıl kurdu yumurtalarının havaya yayılmasını önlemek için giysileri ve yatak örtülerini sallamaktan kaçınmak gereklidir.
- Oyuncaklar, zeminler, tezgahlar ve klozet kapakları dahil olmak üzere enfekte olabilecek tüm yüzeyler sık sık ve iyice temizlenmelidir. Halı kaplı alanların tamamı iyice süpürülmelidir.
- Evin tamamen temizlenmesinden ve tedavi sürecinin tamamlanmasından sonra eğer enfeksiyon tekrarlarsa, enfeksiyonun birincil kaynağının evin kendisi dışında bir yer olduğu düşünülmelidir.