KOAH Nedir? Koah Hastalığı Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) Nedir?

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) solunumla akciğerlere alınan havanın kolay bir şekilde dışarı verilememesi şeklinde açıklanabilecek bir akciğer hastalığıdır. Bu duruma neden olan iki süreç kronik bronşit ve amfizemdir.

Solunumla beraber, solunum havasındaki oksijenin kana geçtiği, kandaki karbondioksitin ise dışarı çıktığı yer solunum yollarının nihayetindeki alveol denilen keseciklerdir. Kronik bronşit, alveollere giden ve bronş adı verilen hava yollarının iltihaplanarak daralmasıdır.

Amfizem ise bu hava yollarının ve keseciklerin parçalanması ve genişlemesi manasına gelmektedir. Sonuç olarak solunumda alınan hava alveollere iletilemez ve akciğerde kısıtlanarak kalır. İşte bu duruma KOAH adı verilir.

KOAH’ ın akciğerde yarattığı değişiklikler diğer hastalıklara da sebep olabilmektedir. Bu yüzden KOAH hastası olan kişilerde bu hastalığa Amfizem ve kronik bronşit gibi tanılar da eşlik edebilir. KOAH hastalarının daha sık yakalandığı hastalıkların belirtileri genellikle koronavirüs belirtileri ile benzerlik gösterir. Yapılan araştırmalar sonucunda KOAH’ a sahip olan hastaların bu virüse daha fazla maruz kaldığıdır

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) Nedenleri Nelerdir?

KOAH’ın en önemli nedeni olarak sigara içiciliği gösterilmektedir. KOAH, dünya çapındaki en yaygın hastalıklardan biridir. KOAH’ın ilerlemesi günlük içilen sigara sayısına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

KOAH eskiden erkeklerde daha sık görülürdü. Fakat günümüzde kadınlarda da, sigara tüketiminde artışla beraber, sıklıkla görülen hastalıklar arasındaki yerini aldı. KOAH’ın meydana gelmesini sağlayan diğer nedenleri ise şöyle sıralanabilir;

• Mesleki deformasyon (maden ve metal işçiliği, ulaşım sektörü, odun ve kağıt imalatı, çimento, tahıl ve tekstil işçiliği gibi…)
• Genetik hastalıklar
• Hava kirliliği
• Yaş ve cinsiyet

KOAH kalıcı akciğer hasarı oluşuncaya dek genellikle belirtilere sebep olmaz. Ancak, belirtiler ortaya çıktıktan sonra, hastalığa neden olan sigara gibi faktörler ortadan kaldırılmazsa, zaman içerisinde sürekli olarak kötüleşir.

KOAH Evreleri Nelerdir?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) dört evreden oluşur, her biri hastalığın şiddetini ve hasta üzerindeki etkisini temsil eder. Bu evreler, hafiften çok şiddetliye doğru sıralanır.

KOAH 1. Evre Nedir?

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), solunum yollarında kronik bir tıkanıklığa neden olan ilerleyici bir hastalıktır ve dört evreden oluşur. İlk evre olan 1. evre, genellikle hafif semptomlarla kendini gösterir. Bu evrede hastalar, özellikle fiziksel aktivite sırasında hafif nefes darlığı yaşayabilir. Ancak, bu evrede semptomlar genellikle günlük yaşamı büyük ölçüde etkilemez.

KOAH’ın 1. Evresi erken tanı ve tedavi için önemli bir fırsat sunar. Erken tanı, uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve tedavi seçenekleri birleştirildiğinde, hastaların yaşam kalitesini korumasına ve hastalığın daha ileri evrelere ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir.

KOAH’ın 1. Evresi başlangıç aşaması olarak görülür ve erken teşhis bu evrede oldukça önemlidir. Bu evrede bireyler genellikle hafif nefes darlığı ya da hafif öksürük gibi belirtiler gösterebilir. Bu evredeki bireyler genellikle normal aktivitelerini sürdürebilirler.

KOAH 2. Evre Belirtileri

KOAH’ın 2. evresi orta derece olarak geçmektedir. Bu evrede özellikle fiziksel aktivite sırasında nefes darlığı daha belirgin hale gelir. Hastalar günlük aktiviteler sırasında daha fazla zorlanırken, sıklıkla öksürük ve balgam şikayetinde bulunur.

KOAH 3. Evre Belirtileri

Bu evrede hastalar, artık günlük aktiviteler sırasında önemli derecede nefes sorunları ve tıkanmalar yaşamaya başlarlar. Bu evre, hastanın yaşam kalitesini daha fazla etkiler ve kişinin sağlığı üzerinde daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

KOAH 4. Evre Belirtileri

KOAH’ın son yani 4. evresinde, hastalar neredeyse tüm aktiviteler sırasında oksijen ihtiyacı duyarlar ve hareket kabiliyetleri ciddi şekilde sınırlanmaya başlar. Bu evrede genellikle hastalar sık sık hastaneye ziyaretlerine başlar ve sağlık durumunda ciddi bozulmalar yaşanabilir.

Tedavi seçenekleri genellikle hastalığın şiddetine göre değişir ve bronkodilatörler, anti-enflamatuar ilaçlar, oksijen terapisi, valf tedavisi, balon tedavisi ve pulmoner rehabilitasyon içerebilir. Ayrıca, düzenli aşılama ve enfeksiyonlardan kaçınma, komplikasyon riskini azaltmak için önemlidir.

KOAH Hastalığı Tehlikeli Bir Hastalık Mı?

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), özellikle sigara içen kişilerde daha çok gözlemlenen ilerleyici bir akciğer hastalığıdır. KOAH hastalığı, akciğerlerdeki hava yollarının daralmasıyla birlikte kişinin nefes almasının zorlaştırmasına neden olan iltihabi bir süreci içerir. KOAH'ın ilerlemesi, nefes darlığı, kronik öksürük ve sık enfeksiyonlar gibi semptomlarla kendini gösterir.

KOAH tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir. İlerleyen vakalar, kalp yetmezliği ve akciğer hipertansiyonu gibi diğer ciddi sağlık sorunlarını tetikleyebilir. Bu nedenle, erken tanı ve düzenli tedavi, hastalığın kontrol altında tutulması ve ilerlemesinin yavaşlatılması için kritik öneme sahiptir.

Hastalığın yönetimi genellikle sigarayı bırakma, düzenli egzersiz, valf tedavisi ve balon tedavisi gibi medikal tedavi yöntemleriyle birlikte, bazı durumlarda oksijen terapisini de içerebilir.

KOAH Belirtileri Nelerdir?

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), solunum yollarında kronik tıkanıklık, nefes darlığı ve şiddetli öksürük ile karakterize edilen ilerleyici bir hastalıktır türüdür. Belirtiler genellikle yavaş yavaş ortaya çıkar ve tedavi edilmediği takdirde semptomları zamanla kötüleşir.

Özellikle hava kirliliği, soğuk hava veya alerjenlerle durumun kötüleşmesine neden olabilir. KOAH'ın ilerlemesiyle birlikte, hastalar günlük aktivitelerini gerçekleştirmekte zorlanabilir ve bu da kişilerin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. KOAH’ın en yaygın belirtilesi arasında aşağıdakiler yer alır.

• Özellikle fiziksel aktiviteler sırasında nefes darlığı
• Hırıltı
• Nefes darlığı
• Göğüste sıkışma
• Beyaz, sarı veya yeşil renkli olabilen balgam
• Siyanoz (özellikle ağız, göz ve tırnak çevresinde ciltten mavimsi bir renk)
• Solunum yolu enfeksiyonları
• Yorgunluk
• Halsizlik
• Depresyon
• İstenmeyen kilo kaybı (ileri aşamalarda)
• Ayak bileklerinde, ayaklarda veya bacaklarda şişme

KOAH Krizi Nasıl Olur?

KOAH krizi, aynı zamanda akut alevlenme olarak da bilinir, KOAH'lı hastaların sıklıkla karşılaşabileceği ciddi bir durumlardan biridir. KOAH'ın semptomları birkaç gün veya birkaç hafta süresinde şiddetli bir şekilde kötüleşmesiyle devam eder. Nefes darlığı, artan öksürük, balgamda artış, hırıltılı solunum ve artan göğüs sıkışıklığı gibi semptomlar da gözlemlenebilir.

KOAH krizi genellikle; vücuttaki enfeksiyonlar, hava kirliliği, aşırı soğuk hava, sigara dumanı veya diğer solunum yolunu tahriş eden etkenler tarafından tetiklenebilir. Bu tetikleyiciler, hastanın solunum yollarında iltihaplanmayı artırarak, hava akışının sınırlandırır ve bu da hastanın durumunun kötüleşmesine neden olur.

KOAH Tanısı Nasıl Yapılır?

KOAH tanısı kişinin muayenesi sonrası şikayetleri de göz önünde bulundurularak konulmaktadır. KOAH tanısı için hekiminiz tarafından birden fazla test önerilebilir. Bu testlerden bazıları; akciğer röntgeni, kan sayımı, biyokimya, arteriyal kan gazı tayini, solunum testi ve hekim tarafından gerekli görülmesi durumunda tomografi çekimidir.

Solunum fonksiyon testi (spirometre) KOAH tanısının kesinleştirilmesinde kullanılan bir tetkiktir. Uzun dönemli nefes darlığı, öksürük ve balgam şikayeti olan, sigara kullanma öyküsü bulunan hastaların solunum hacimleri ve havanın solunma hızı tespit edilerek KOAH tanısının konmasında ve diğer akciğer hastalıklarından ayrıştırılmasında büyük önem taşımaktadır.

Akciğer röntgeni ile kan tetkikleri, özellikle bir akciğer enfeksiyonu şüphesinde kullanılmaktadır. Arteriyal kan gazı ise solunum yetmezliği durumunda, yetmezliğin seviyesini ve türünü saptamak için kullanılmaktadır.

KOAH’ta oluşan akciğer hasarı bir defa meydana geldikten sonra iyileştirilebilir veya geri döndürülebilir değildir. Fakat yapılan tedaviler, hastalığın belirtileri hafifletilebilir, hastalığa bağlı komplikasyonlar ortadan kaldırılabilir veya hızlı seyreden hastalığın yavaşlamasına yardımcı olabilir.

Tedavisi yapılmayan KOAH hastaları ise, hastalık ilerledikçe günlük hareketlerini bile yapamaz ve bir süre sonra yatağa bağlı duruma gelebilirler. KOAH teşhisi konulan kişi eğer sigara kullanıyorsa, en kısa zamanda sigarayı bırakması gerekmektedir. Sigaranın bırakılması, akciğer hasarının artışını durduracağı gibi, kişinin daha rahat nefes almasını sağlayacaktır.

KOAH hastalığının 4 ayrı evresi bulunmaktadır. Bunlar; hafif, orta, ağır ve çok ağır olarak geçer. KOAH hastalığının evresine ve kişinin durumuna göre uygulanan tedavi yöntemleri değişiklik gösterebilmektedir. İlaç uygulamaları arasında spreyler ve özel makinalarla verilen ilaçlar bulunmaktadır.

KOAH Hastalığı Nasıl Geçer?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), ciddi bir solunum yolu hastalığıdır ve henüz kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak, günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte belirtileri azaltmak ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için birçok tedavi seçeneği mevcuttur. KOAH tedavisinin en önemli adımı sigarayı bırakmaktır . Sigara içimi bırakıldığında hastalığın ilerlemesi yavaşlayabilir ve vücudun solunum yeteneği korunabilir.

İlaç tedavisi olarak, bronkodilatörler ve kortikosteroidler gibi inhalasyon yoluyla alınan ilaçlar, hava yollarında bulunan kasları gevşeterek nefes almayı kolaylaştırır ve KOAH semptomlarının hafiflemesine yardımcı olur. Ayrıca, ağız yoluyla alınan ilaçlar da akut alevlenmelerin önlenmesinde kullanılabilir. Bu ilaçlar, hava yollarındaki iltihabı azaltarak semptomları kontrol altına alınmasında önemlidir.

Solunum terapileri de KOAH tedavisinde önemli bir rol oynar. Oksijen tedavisi, kandaki oksijen seviyesi yeterli değilse, solunumu desteklemek için kullanılabilir.

KOAH Tedavisi

KOAH tedavisinde en önemli noktalardan biri de KOAH alevlenmelerinin önüne geçebilmek ve ortaya çıkmaları halinde bunların tedavisini gerçekleştirmektir. KOAH alevlenmesi genellikle akciğer enfeksiyonlarıyla oluşan, KOAH hastası kişilerin durumunda ani kötüleşmelerle seyreden ataklardır. Hastalar, akciğer yapılarındaki bozulmadan ötürü akciğer enfeksiyonlarına oldukça açık hale gelmektedirler.

Zaten akciğer fonksiyonları kısıtlanmış olan KOAH’lı kişilerin bir de akciğer enfeksiyonları geçirmeleri tehlikeli bir durum haline gelebilmektedir. Bu gibi durumların tedavisinde KOAH için verilen ilaçlara ek olarak durumun üstesinden gelebilecek kimi diğer ilaçlar başlanacaktır. Alevlenmelerin önüne geçilebilmesi için, hekiminizin tavsiyesi halinde, aşı gibi koruyucu uygulamaların yapılması önem taşımaktadır.

KOAH’ın tedavisindeki en önemli etken sigaradır. KOAH hastası bir kişiye hangi tedavi uygulanırsa uygulansın, sigarayı bırakmadığı sürece akciğerdeki fonksiyon kayıpları hızla azalmaya devam edecektir. Sigarayı bırakan KOAH hastasının akciğer fonksiyonlarındaki düşüş hemen hemen yarıya iner ve sigaraya bağlı tıkanıklıkların (balgam vs gibi) azalmasını sağlar. KOAH tedavisinde kullanılan yöntemler aşağıdaki gibidir.

Pulmoner Rehabilitasyon Tedavisi

Orta ve ileri derece KOAH’a sahip olan kişiler nefes darlığına bağlı sebeplerle (yürürken veya hareket ederken zorlanma gibi) evden çıkmayı istemiyorlar ve bu durum kişinin kaslarının zayıflamasına sebep oluyor. Orta ve ileri KOAH’a sahip olan kişilere pulmoner rehabilitasyon tedavisi önerilmektedir. Bu tedavi yöntemi ile hastanın nefes alıp vermesi düzene sokuluyor ve bunun yanı sıra basit harekteler yaptırılarak kişinin kaslarının güçlendirilmesi sağlanıyor.

KOAH Tedavisinde Bronoskopik Uygulamalar

KOAH başta sigara olmak üzere zararlı gazların ve tozların solunması ile ortaya çıkan, hava yolu anormalliğinden kaynaklı, kronik solunum semptomları ile karakterize (nefes darlığı, öksürük, balgam), kronik ve ilerleyici hava yolu darlığı ile seyreden bir hastalıktır. KOAH amfizem ve kronik bronşit olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır.

Amfizem ağırlıklı hastalarda alveol hasarı ön planda iken kronik bronşit grubunda havayolu darlığı ve aşırı balgam üretimi ön plana çıkıyor. Genellikle tedavide sigaranın bırakılması ve nefes açıcı, kortizonlu spreyler kullanılır. Uygun ilaç tedavisine rağmen şikayetleri devam eden, hayat kalitesi ve efor kapasitesi düşük olan, sık atak geçiren ağır KOAH hastalarında son yıllarda bronkoskopik tedaviler yaygın ve başarılı bir şekilde kullanılmaya başlamıştır.

KOAH Valf Tedavisi

Amfizem hastalarında alveol ve akciğer dokusu hasarı ve yıkımı gerçekleşmekte. Hava kesecikleri genişliyor, duvar yapısı bozuluyor ve esnekliğini kaybediyor. Bunun sonucunda akciğerlerde aşırı hava birikimi oluyor ve nefes alışverişine katkıda bulunmayan akciğer volümü artarak akciğerlerde aşırı havalanma gelişiyor ve hastaların nefes alış-verişi zorlaşıyor. İlaç tedavisi hastalığın ağırlık derecesine, hastanın şikayet durumuna ve atak sıklığına göre değişmektedir.

Tedavide genellikle, nefes açıcı ve kortizonlu spreyler, solunum rehabilitasyonu ve gerektiğinde oksijen tedavisi kullanılıyor. Bu tedavilere rağmen hayat kalitesi ve efor kapasitesi düşük olan, sık atak geçiren ağır KOAH hastalarında son yıllarda yaygın olarak kullanılan ve bilimsel verilerle etkinliği ispatlanmış çeşitli bronkoskopik tedaviler gündemde. Bronkoskopik valf tedavisi bu hastalarda en sık kullanılan yöntemdir ve hastalara rahat bir nefes aldırıyor. Bu tedavi ile amaç akciğerlerin aşırı havalanmasını düzeltmektir.

Valfler tek yönlü çalışır, yerleştirildikleri akciğer bölgesinde içeriye havanın girişini engeller, içeride birikmiş havanın ve sekresyonların ise dışarı atılmasını sağlayarak aşırı havalanmayı azaltır ve içeride hapsolan havanın dışarı atılmasını sağlar. Bu sayede akciğer volümü azalarak daha sağlıklı olan diğer akciğer alanlarının gerekli olan oksijen alışverişinin daha kolay yapılması ve akciğer fonksiyonlarının iyileşmesi sağlanır. Güvenli, etkili ve bu yöntem için uygun olan hastalarda çeşitli bilimsel çalışmalarla ispatlanmış bir tedavi yöntemidir. 2018 yılında FDA tarafından onaylanan iki çeşit valf bulunur.

Ağır KOAH amfizem tanısı olan her hasta Valf tedavisi için değerlendirilebilir. Optimal tedavilere rağmen (nefes açıcı ilaçlar, oksijen tedavisi, solunum fizyoterapisi, düzgün beslenme) hala nefes darlığı olan ağır amfizem hastaları bu tedavi için aday olabilir. Uygunluk açısından birkaç parametreye bakılır. Nefes testinde total akciğer kapasitesi yüzde 100’ün üzerinde, içeride kalan hava miktarı normalin %175’in üzerinde ve hava yolu darlık derecesi yüzde 15-45 arasında olan amfizem hastaları endobronşiyal valf tedavisi için uygundur. Bunun yanında hastaların akciğer bilgisayarlı tomografisi çekilerek hava hapsi yoğunluğu ve işlem için uygun akciğer lobu belirlenir.

İşlem sedasyon veya genel anestezi altında yapılır. Hasta uyutulduktan sonra bronkoskop ile akciğer hava yollarına girilir. İşlemden önce yapılan tetkiklerle seçilen en fazla etkilenmiş hastalıklı akciğer bölgesine bronkoskop aracılığıyla hastalıklı akciğer bronşlarının ağzına oturacak şekilde ortalama 3-5 adet valf yerleştirilir.

Valfler seçilen hava yollarını tam olarak bloke ediyor ve bu akciğer bölgesine nefes alma esnasında hava girişini engelliyor. Tek yönlü açılan valfler dışarıya nefes verme sırasında içeride fazla birikmiş olan hava ve sekresyonların dışarı atılmasını sağlar. Bu sayede aşırı havalanmış akciğer kısmı küçülüyor, içerideki volüm azalarak daha sağlıklı olan diğer akciğer kısımlarının daha etkili solunum yapmasına olanak sağlıyor.

Bu yüzden bu tedaviye bronkoskopik akciğer volüm küçültücü tedavi denmektedir. İşlem yaklaşık 30-60 dakika sürmektedir. İşlemden sonra hastalar hastanede ortalama 2-3 gün takip edildikten sonra evine taburcu edilir. Valf işlemi geri dönüşümlü bir işlemdir. Yönetilemeyen komplikasyon durumlarında valfler geçici veya kalıcı olarak tekrar çıkarılabilir.

İşlemden sonra hastalar nefes darlığında azalma hissediyor, akciğer fonksiyon testlerinde ve nefes alış-verişinde düzelme oluyor, hastaların efor kapasitesi ve hayat kalitesi belirgin artıyor. İşlem sayesinde hastalar rahat nefes alıyor.

KOAH Balon Tedavisi

Balon tedavisi KOAH’ın diğer bir alt tipi olan kronik bronşit durumunda kullanılmaktadır. Kronik bronşit hastalarında akciğer küçük hava yollarında daralma, balgam üretiminde artış oluyor ve hava yolu tıkaçları gelişiyor. Artan balgam ve hava yolu çapının daralması ile birlikte hastaların akciğer kapasitesi azalıyor ve nefes alış-verişi zorlaşarak nefes darlığı gelişiyor.

Amfizem hastalarında olduğu gibi tedavide genellikle, nefes açıcı ve kortizonlu spreyler, solunum rehabilitasyonu ve gerektiğinde oksijen tedavisi kullanılıyor. Bu tedavilere rağmen hayat kalitesi ve efor kapasitesi düşük olan, sık atak geçiren ağır KOAH hastalarında son yıllarda bronkoskopik rezektör balon tedavisi başarılı bir şekilde uygulanmaktadır.

Rezeksiyon balon tedavisi ile, kronik bronşit nedeniyle daralan hava yollarının, üzeri örtülü bir balon yardımı ile genişletilmesi ve beraberinde balgam üretimini sağlayan goblet hücrelerinin bulunduğu tabakayı soyarak havayolu genişlemesi ve balgam miktarının azaltılması amaçlanır. Balon, bronş çapına uygun olarak seçilir. Elektronik pompa yardımıyla ayarlanabilir basınç ve frekansla balon şişirilip indirilir. Böylece bronkoskop ile ulaşılabilen tüm hava yollarının iç yüzeyini kaplayan hücre tabakası kazılarak daralmış olan bronşların eski kalınlığına geri getirilmesi ve balgam üretimine neden olan kalınlaşmış Goblet hücre tabakasının köpüklü bir sıvı haline getirerek bronkoskop kanalından aspire edilmek suretiyle dışarı atılması sağlanır.

KOAH balon tedavisi ile hastaların daralmış olan hava yolları ve bozulmuş epitel dokusu eski haline getirilmeye çalışılır. Balon tedavisi ile hastalıklı mukoza soyularak anormal hiperplazik goblet hücreleri yerine sağlıklı dokunun normal rejenerasyonu hızlı gelişir ve hastalığın temelinde yatan aşırı balgam üretimi azalır. Bu sayede havayolu darlığı azalır. İşlem genel anestezi altında ameliyathane şartlarında uygulanır. İşlemden sonra hasta 1-2 gün hastanede yatarak takip edilir. Balon tedavisi sayesinde hastalarda efor kapasitesi ve hayat kalitesi artıyor, nefes darlığı azalıyor ve hastalar daha rahat nefes alıyor.

KOAH Balon Tedavisi hizmeti ve diğer hizmetlerimizin hangi hastanelerimizde verildiğini öğrenmek ve detaylı bilgi almak için lütfen iletişime geçiniz .