Check Up Sağlık Sözlüğü

Genel Tanıtım

• Adrenalin

  Epinefrin olarak da bilinen, böbrek üstü bezlerinin iç kısımlarından salgılanan endokrin hormonu. Salgılandığı durumlarda, kalp atış hızı artar, kan basıncı yükselir, göz bebekleri büyür, kan şekeri yükselir. Tıp biliminde adrenalin, anaflaktik şok, alerjik reaksiyonlar, astım, göz tansiyonu ve kalp durması gibi durumlarda kullanılır.

• Agorafobi

  Kontrol edilemeyen yalnız kalma korkusu.

• Akne

  Derinin çeşitli bölgelerinde, yağ bezleriyle alakalı kronik bir deri hastalığıdır. 14-20 yaş aralığında sıkça görünen sivilce ve siyah noktalar, bazen psikolojik rahatsızlıklara neden olabilir.

• Alerji

  Vücudun, normalde zararlı olmayan bazı maddelere karşı hassasiyet göstermesi durumudur, aynı zamanda aşırı duyarlılık olarak da bilinir. Belirtileri genelde, astım, kaşıntı, öksürük, nefes darlığı, burun tıkanıklığı, hapşırma, burun akıntısı, göz kızarması şeklindedir.

• Anal Fissür

  Dışkılama sırasında zorlanma sonucu oluşan, makat bölgesindeki yırtık veya çatlaklardır. Bunun yanı sıra, bağırsak iltihabı, uzun süren kabızlık, ishal, hamilelik gibi nedenlerle de oluşabilir.

• Anemi

  Kanda bulunan ve dokulara oksijen, solunum organına ise karbondioksit taşıyan bir protein olan hemoglobinin normalden az olmasından dolayı oluşan bir rahatsızlıktır, Kansızlık olarak da bilinir.

• Anestezi

  Cerrahi operasyonlardan önce hastaya uygulanan, operasyon sırasında hastanın ağrı hissetmemesi için, vücudun tümü ya da bir bölümünü ağrıya duyarsız hale getirmek için kullanılan iğne ya da gaz şeklindeki anesteziklerin uygulanmasıdır.

• Anjiyo

  Kalp, atardamar ve toplardamarın iç kısımlarını görüntüleme metodudur. Damar sertliği, tıkanıklık, daralma gibi hayati önem taşıyan hastalıkları teşhis amaçlı kullanılır.

• Aort

  İnsan vücudunun ana atar damarıdır. Oksijenlenmiş kanının vücudun dokularına dağılmasında rol oynar. Kalbin sol ventrikülünden(karıncığından), karnın alt kısmına doğru devam eder daha sonra başka atar damarlara dallara ayrılır.

• Apandisit

  Kör bağırsak denilen kalın bağırsak üzerinde bulunan ucu kapalı tüp şeklindeki apandisin iltihaplanmasıdır. Karın ağrısı ve mide bulantısı şeklinde belirtileri vardır.

• Artrit

  Eklem yüzeylerini çevreleyen sinovyum denilen zarların iltihaplanmasıdır. Mikrobik olmayan bu iltihaplanma, eklem ağrılarının başlıca nedenidir.

• Artroskopi

  Diz, omuz, bilek, dirsek ve kalça gibi eklemlerde oluşan düzensizlikler, kireçlenme, bağ yırtılmaları, eklem kıkırdak hasarı, iltihaplanma, serbest cisimlerin çıkarılması gibi durumlarda tanı ve tedavi amacıyla yapılan bir mikro cerrahi uygulamasıdır.

• Astım

  Solunum yollarının mukoza ödemi ile tıkanması, ve bu sayede nefes alımının zorlaşmasıdır. Genellikle, alerjik reaksiyonlar ve çevresel faktörler sonucunda öksürük ve nefes darlığıyla belli olur.

• Bağışıklık

  Mikroorganizmalara karşı vücudun gösterdiği dirençtir. Aynı zamanda immünite olarak da bilinir. Aktif ve pasif olmak üzere 2 çeşit immünite vardır. Aktif immünite, hastalığın geçirilmiş olmasıyla edinilen bağışıklıktır, Pasif immünite ise, aşılar ile oluşturulabilinen, vücut savunmasını harekete geçirecek şekilde mikroorganizmanın zayıflatılarak vücuda verilmesidir.

• Bakteri

  Virüslerden büyük, mantarlardan küçük olan tek hücreli organizmalardır. Zararlı, zararsız ve faydalı türleri vardır.

• Baş dönmesi

  Kişinin etrafındaki cisimlerin boşlukta hareket ettiğinden şikayet etmesi durumudur, Tıp dilinde vertigo diye bilinen bu hastalık genel olarak, kulak ağrısı, ilaç zehirlenmesi, göz hastalıkları, hava değişimleri, yüksek ve düşük tansiyon, kan hastalıkları, beyin hastalıkları gibi rahatsızlık durumlarında ortaya çıkar.

• Benin

  İyi huylu tümörler için kullanılan bir tabirdir. Bu tümörler bulundukları hücrede kalırlar ve dağılım göstermezler.

• Bel soğukluğu

  Döl ve idrar yollarında görülen ve diğer organlara yayılarak kısırlığa neden olabilecek, cinsel yolla bulaşan bakteriyel bir hastalıktır. Tıp dilinde gonore olarak bilinir.

• Biopsi

  Şüpheli bir dokudan, muayene amaçlı küçük bir parça alınması işlemidir.

• Boğaz iltihabı

  Nezle, grip, zararlı madde tüketimi ve sinüzit gibi durumlarda ortaya çıkan, tıp dilinde farenjit olarak bilinen rahatsızlıktır.

• Bronkoskopi

  Bir tüp aracılığıyla doğrudan soluk borusu ve bronşları incelemeye yarayan tekniktir. Bunun yanı sıra, incelenmek üzere parça alımı ve yabancı cisim çıkartılması gibi durumlarda da kullanılabilir.

• Bronşit

  Akciğere bağlanan solunum yollarının iç kısımlarını oluşturan zarların iltihaplanmasıdır.

• Depresyon

  Duygusal ve zihinsel olarak kişinin kendini kötü hissetmesi durumudur. Genellikle mutsuzluk, karamsarlık ve ümitsizlikle kendini belli eder.

• Dermatoloji

  Cilt hastalıkları ile ilgilenen bilim dalı.

• Eforlu EKG

  Kalp ritim düzensizliklerinin ve koroner damar yetersizliğinin ön tanısında kullanılan bir yöntemdir.

• Egzama

  Derideki çatlama, şişme, kızarma, pullanma ve kaşıntı gibi durumlara verilen isimdir. Tıp dilinde dermatit olarak bilinen egzamanın akut, kronik, kuru ve yaş gibi çeşitleri mevcuttur.

• Ekokardiografi

  Ses dalgaları yardımıyla, kalbin iç yapısı, kapak fonksiyonları ve çalışma durumunun incelenmesi metodudur.

• Enfarktüs

  Kalpteki ana atar damarlardan birinin, kan pıhtısı ya da aterom(yağ plağı) plağı sonucu oluşan tıkanmanın neden olduğu doku ölümüdür.

• Enfeksiyon

  Virüs, bakteri ve mantarların neden olduğu hastalıklardır. Bu hastalıklar, canlılar arası ve doğadan geçişlerle bulaşabilirler.

• Fıtık

  Bir organın, vücudun zayıf bir alanından dışarı doğru çıkmasıyla beraber, anatomik yapıda gerçekleşen bozukluktur.

• Fobi

  Yaşamı olumsuz yönde etkileyebilecek durum, nesne ve canlıya karşı duyulan içgüdüsel korku ve kaçınma isteğidir.

• Gaita testi

  Bağırsaklarda bulunan ve enfeksiyon yapıcı bakterileri incelemek için gaita (dışkı) örneğinin, incelenerek analiz edilmesidir.

• Gastrit

  Midenin iltihaplanması durumudur.

• Genital Herpes

  Herpes simplex diye adlandırılan virüsün neden olduğu, cinsel yolla bulaşabilen bir enfeksiyondur. Genellikle genital bölgede küçük yaralar halinde belirti verir.

• Guatr

  Boynun ön tarafında bulunan tiroid bezinin, kanser veya iltihaplanma olmadan büyümesidir. Genellikle kalp çarpıntısı, titreme, bulantı, gözlerde şişme ile karakterizedir.

• Halluks Valgus

  Ayak başparmağının, anatomik bozukluk sonucu dışa doğru çıkıntı ve şişlik yapmasıdır.

• Haşimato Tiroidi

  Vücudun savunma mekanizmasını sağlayan hücrelerin, tiroid hücrelerine karşı tepki vermesidir. Kadınlar, erkeklere göre daha büyük risk taşımaktalardır. Yorgunluk, saç dökülmesi, el ve yüzde şişme, kabızlık ve adet düzensizliği gibi belirtileri vardır.

• HPV (insan papilloma virüsü)

  Mukoza ve derideki epitel hücreleri etkileyen ve cinsel yolla bulaşabilen bir DNA virüsüdür. Mukozal bölgelerdeki tutumuyla beraber, birçok kanser türüne neden olabilmektedir.

• İmplant

  İşlevini yitirmiş, yetersiz, eksik veya hasarlı olan, diş, kemik, eklem gibi vücut bölümlerine yerleştirilen yapay cisimdir.

• İnfertilite (kısırlık)

  Bireyin, geçirmiş olduğu hastalık, tıbbi nedenler, kullanılmış ilaçlar gibi faktörlere bağlı olarak, üreme yetisinin olmamasıdır.

• Kangren

  Dokuları besleyen damarların tıkanmasından dolayı, dokuların yeterli beslenememesi ve ölümüdür.

• Kanser

  Vücut hücrelerinin, DNA yapısının bozulmasına bağlı olarak anormal ve kontrolsüz şekilde çoğalmasıdır.

• Katarakt

  Göz bebeğindeki lensin saydamlığını kaybederek opak bir hal alması sonucu oluşan görme bozukluğudur. Doğum, yaş, kullanılan ilaçlar ve metabolik hastalıklar sonucu ortaya çıkabilir.

• Karpal Tünel Sendromu

  Ele doğru uzanan medyan sinirin, bilek ile avuç içi arasında kalan karpal tünellere sıkışmasıdır. Ağrı, karıncalanma, uyuşma gibi belirtileri vardır.

• Kemoterapi

  Genellikle kanser hastalığını kimyasal ilaçlarla tedavi etmeye yarayan, anti kanser ilaçlar olarak da bilinen tedavi yöntemidir.

• Kifoz

  Halk arasında kamburluk olarak bilinen önemli bir omurga bozukluğudur. Bel ve sırt ağrıları gibi belirtileri vardır.

• Kist

  Vücudun her tarafında oluşabilecek, içi su dolu etrafı zar veya kabuk ile çevrili olan oluşumlardır.

• KOAH - Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı

  Kesik nefes, öksürük ve balgam ile belirti veren, Akciğerlere giden hava yollarının daralması sonucu oluşan kronik hastalıktır. Sigara, hava kirliliği, bazı mesleki hastalıklar, genetik yatkınlık gibi faktörler, KOAH nedeni olabilir.

• Koksiks Kırığı

  Düşme, zorlama gibi bir durumlar sonucunda, omurga kolonunun son halkası olan, halk arasında kuyruk sokumu kemiği olarak bilinen kemiğin kırılmasıdır.

• Kolesterol

  Hayvan ve bitki gibi canlıların dokularında ve kan plazmasında bulunan, vücuda alımı söz konusu olduğunda, yıkılımı karaciğer tarafından yapılan bir tür steroldür (yağ asididir).

• Kolera

  Bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu, şiddetli su kaybı ve ishal ile seyreden bir bağırsak enfeksiyonudur.

• Konstipasyon (Kabızlık)

  Bağırsaklardaki hareketlerin yetersiz veya tıkayıcı olması sonucunda oluşan boşaltım güçlüğüdür. Genellikle dışkıda incelme, seyrek ve ağrılı dışkılama şeklinde belirtiler gösterir.

• Kolostomi - ileostomi

  Kalın ve ince bağırsağın, çeşitli sebepler ile, ameliyatla karın duvarından dışarı açılması ve dışkılamanın torbaya dolmasını sağlamak için yapılan işlemdir.

• Lordoz

  Bel bölgesindeki omurlarının içe doğru çukur yaparak, karın duvarına yaklaşmasıdır. Bel ve sırt ağrısı ile belirti verir.

• Lösemi

  Kemik iliğinde üretilen beyaz kan hücrelerinin, normalden fazla çoğalması durumudur. İleri safhada çoğalmış hücreler, normal ilik hücrelerinin yerine geçerek, ilik hasarı meydana getirir.

• Malign

  Sınırları belli olmayan ve etrafındaki birçok hücreye yapışık halde bulunan kötü huylu tümörlerdir. Kan veya lenf sistemini kullanarak vücudun çeşitli bölgelerine yayılım gösterebilir. Bu duruma metastaz denir.

• Mamografi

  Meme hücrelerinde düzensiz bir çoğalma, tümör, kist gibi oluşumları tespit için kullanılan bir tetkiktir. Kadınlarda, 40 yaş ve sonrasında, yılda en az 1 kez yaptırılması gerekir.

• Melanoma

  Koyu renkli bir pigment olan melanin üreten, kötü huylu bir tümördür. Deri, bağırsak, göz, beyin gibi vücudun birçok bölgesinde bulunabilirler.

• Menopoz

  Genellikle 45-50 yaş arası kadınlarda adet (menstrüasyon) ve üreme fonksiyonlarının sona ermesidir.

• Menenjit

  Bakteriyel, viral, ve ilaçlara bağlı olarak, beyni ve omuriliği saran zarların iltihaplanmasıdır.

• Meniere Hastalığı

  Kulak içindeki sıvının, çeşitli nedenlerle artması veya azalması ile ortaya çıkan, işitme kaybı ve denge bozukluğu ile belirti veren bir hastalıktır.

• Narkoz

  Ameliyat öncesi hastaya uygulanan narkotik ilaçlardır. Bu sayede hasta ameliyat esnasında ağrı hissetmez.

• Ortodonti

  Alt ve üst çenedeki dişlerin olması gereken anatomik konumundan farklı olduğu durumlar ile ilgilenen diş hekimliği dalıdır.

• Osteoporoz (Kemik erimesi)

  Kemik yapısında önemli rol oynayan protein örgüsünün bozulması sonucunda, kemiklerin zayıflayarak kolay kırılabilmesidir.

• Ödem

  Kalp, böbrek ve bazı travmalar ve alerjik reaksiyonlardan dolayı, vücudun bazı bölgelerinde anormal derecede sıvı birikmesidir.

• Parkinson

  Kaslarda hissedilen sertlikle beraber hastada titreme ve sarsılmaların görüldüğü, sinir sistemi ile ilgili bir hastalıktır.

• Polip

  Genital bölge, solunum sistemi, gırtlak, mide, bağırsak gibi vücudun çeşitli yerindeki organların epitel doku ve mukozasında oluşan iyi huylu tümörlerdir.

• Prostat

  Erkeklerde idrar yolunun başlangıcında, idrar kesesinin alt kısımlarında bulunan bir bezdir.

• Reflü

  Mide asidi ve içindekilerin yemek borusuna geri gelmesi durumuna denir. Boğaz rahatsızlıkları, şişkinlik, göğüs ağrısı, yutma güçlüğü gibi belirtileri vardır.

• Romatizma

  Eklemleri, kasları, sinir uçlarını etkileyen hastalıklardır.

• Skolyoz

  Omurganın yanlara doğru eğilmesi durumudur. Sırt ve bel ağrısı, nefes darlığı, omuz-kalça simetrisinin bozulması, yorgunluk gibi belirtileri vardır.

• Sinüzit

  Yüzün sinüs bölgesindeki kemiklerin iç taraflarında bulunan mukoza tabakasının iltihaplanarak, boşlukları doldurması.

• Stent

  Vücutta akışı bulunan üriner sistem, koroner damarlar ve diğer damar sistemilerindeki bölgelerde daralmayı önlemek amacıyla, daralmanın olduğu yere yerleştirilen tüptür.

• Şeker hastalığı (diyabet)

  Pankreasın beta hücrelerinden salgılanan ve şeker metabolizması ile görevli insülin hormonunun salgılanmaması, yetersiz salgılanması ya da işlevini gerçekleştirememesi ile karakterize metabolik bir hastalıktır. Tıp dilinde diyabet olarak adlandırılır.

• Şizofreni

  Hastanın, gerçeklerden uzaklaşarak kendi dünyasında yaşadığı, zaman zaman nöbetleri olan, düşünme, davranış, ve duyularla alakalı, halüsinasyonun eşlik ettiği, tedavide süreklilik gerektiren önemli bir ruhsal bozukluktur.

• Ultrasonografi

  Ses dalgalarını teşhis amaçlı kullanılan görüntüleme metodudur.

• Ülser

  Ciltte veya mukoza tabakasındaki yapının bozulmasıyla oluşan ve diğer hücreleri etkileyebilen yara. Midede olduğunda mide ülseri olarak bilinir.

• Vitiligo

  Cilde rengini veren melanositlerin kısıtlanması sonucu oluşan bir deri hastalığıdır. Genellikle melanositlerin kısıtlandığı bölgelerde beyaz leke şeklinde kendini gösterir.