Diş Çekimi Nedir?
Diş çekimi, bir diş hekimi veya ağız cerrahı tarafından lokal, genel, intravenöz anestezi veya bir kombinasyonu ile nispeten hızlı gerçekleştirilen bir ayakta tedavi prosedürü olarak yapılan, dişin kemikteki soket denilen yuvasından cerrahi müdahale ile çıkarılması işlemine verilen isimdir.
Basit diş çekimi ise hasta lokal anestezi etkisi altındayken ağız içinde görünen dişlerin çekiminde kullanılan tekniğe verilen isimdir.
Diş Neden Çekilir?
Yetişkin bireylerde bazı durumlarda dişlerin çekilmesi gerekli olabilir. Her ne kadar süt dişlerinin çocuklukta yerini alan yetişkin dişlerinin ömür boyunca kullanılması ideal olsa bile, birden fazla nedenden dolayı diş çekimi gerekebilir.
Bu nedenler arasında en yaygını dişlerin travma ya da çürüme nedeniyle tamir olamayacak kadar hasar görmüş olmasıdır. Bunun yanı sıra diş hekimleri, özellikle çeneye tam anlamıyla sığmayan çok sayıda dişin bulunduğu ortodonti tedavisi gerektiren vakalarda ağız içinde ön hazırlık için diş çekimini uygun görebilir. Yine benzer durumlarda diş etinin üzerine çıkmamış dişler, ya da 20’lik yaş dişleri için gömülü diş çekimi müdahalesi gerçekleştirilebilir.
Eğer diş çürümesi veya hasarı diş içinde bulunan sinirler ve kan damarlarından meydana gelen çekirdek olan diş pulpasına kadar yayıldıysa, ağızdaki bakteriler buraya girerek enfeksiyona neden olabilir. Bu durum genellikle kök kanal tedavisi ile düzeltilebilir, ancak enfeksiyon çok şiddetli ise ve antibiyotikler veya kanal tedavisi yeterli gelmezse enfeksiyonun yayılmasını önlemek için diş çekimi gerekebilir.
Benzer bir durumda kemoterapi veya organ nakli için kullanılan ilaçlar başka bir tıbbi komplikasyondan ötürü bağışıklık sistemi risk altında ise dişte enfeksiyon riski bile dişi çekmek için yeterli sebep olabilir.
Periodontal (Diş eti) Hastalığı: Eğer dişleri çevreleyen ve destekleyen doku ve kemiklerin enfeksiyonu olan periodontal hastalık, yani diş eti hastalığı nedeniyle dişler gevşediyse bir tane veya birden fazla dişi çekmek gerekebilir.Diş Çekimi Öncesi
Diş çekimi prosedürünün kendisi genellikle çok güvenli bir tıbbi uygulama olmasına rağmen, prosedür nedeniyle dolaşım sistemine zararlı bakterilerin girmesine yol açabilir. Aynı zamanda diş eti dokusu da enfeksiyon riski altındadır.
Eğer başka bir tıbbi nedenden dolayı ağır bir enfeksiyon geliştirme riski yüksekse diş çekimi öncesi ve sonrasında antibiyotik kullanımı gerekli olacaktır.
Bu sebeple bir diş çekiminden önce diş hekimiyle tam tıbbi geçmişi paylaşılmalıdır. Düzenli kullanılan ilaçlar ve takviyelerin yanı sıra, hasarlı ya da yapay kalp kapakçığı, konjenital kalp kusuru, bozulmuş bağışıklık sistemi, karaciğer hastalığı (siroz), örneğin kalça protezi gibi yapay eklemler, bakteriyel endokardit gibi durumlar mutlaka diş hekimine bildirilmelidir.
Diş Çekimi Nasıl Yapılır?
Diş çekimi diş hekimleri ile cerrahi yapmak için özel eğitim almış diş hekimleri olan ağız cerrahları diş çekimi yapabilirler. Diş çekilmeden önce diş hekimi hastaya dişin alınacağı bölgeyi uyuşturmak için bir lokal anestezi enjeksiyonu verecektir. Bazı vakalarda, özellikle gömülü yirmilik yaş dişi çekiminde diş hekimi daha güçlü bir genel anestezi kullanabilir. Bu genel anestezi ağrıyı önleyecek ve prosedür boyunca bireyi uyutacaktır.
Diş hekimi dişi kaplayan diş eti ve kemik dokusunu kesecektir. Daha sonra forseps kullanarak dişi kavrayacaktır ve dişi yerinde normalde sabit tutan çene kemiği ile bağlarından gevşetmek için hafifçe ileri geri oynatacaktır. Bazı vakalarda zor çekilen bir diş çok parçalı bir halde çıkarılabilir.
Diş çekimi sonrası kanama doğal ve gereklidir. Genellikle dişten geride kalan oyukta bir kan pıhtısı oluşur. Diş hekimi diş oyuğuna bir gazlı bez yerleştirir ve kanamayı durdurmaya yardımcı olmak için hastaya ısırmasını söyler. Bazı vakalarda diş hekimi çekim bölgesindeki diş etinin kenarlarının düzgün kapanması için kendi kendine çözülebilen bir kaç dikiş atabilir.
Bazen, soketteki kan pıhtısı gevşeyerek düşer ve oyuktaki kemiği açığa çıkarır. Bu acı verici ve riskli bir durumdur. Bu septik (mikroplu) soket adı verilen duruma aynı zamanda kuru soket adı da verilir. İyileşmenin başlaması için kan pıhtısının oluşması gerekli olduğundan, diş hekimi buna yardımcı olmak üzere antiseptik veya antibiyotik içeren bir ağrı kesici bir macunu birkaç günlüğüne sokete yerleştirebilir.
Diş Çekimi Sonrası
Bir diş çekildikten sonra diş hekimi bireyi iyileşmesi için eve gönderir. İyileşme süreci genellikle birkaç gün devam eder. Bu süreç dahilinde hissedilebilecek herhangi bir rahatsızlığı en az seviyeye indirmek, enfeksiyon riskini azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için atılabilecek bir kaç adım mevcuttur.
Öncelikle ağrı kesiciler mutlaka reçete edildiği şekilde kullanılmalıdır. Hem kanamayı azaltmak, hem de diş soketinde bir pıhtı oluşmasını sağlamak için diş hekimi tarafından yerleştirilen gazlı bezi tam üzerinden sıkıca ama nazikçe ısırmak gereklidir. Gazlı bezleri kanı iyice ve bütünüyle emmeden önce değiştirmek gereklidir. Diğer durumlarda gazlı bez pedini diş çekildikten üç ila dört saat sonra orada tutmak gereklidir.
Bölgede şişmeyi önlemek için diş çekimi işleminden hemen sonra etkilenen bölgeye bir buz torbası uygulamak faydalı olacaktır. Bu torba bir seferde 10 dakika boyunca uygulanmalıdır.
Diş çekiminden sonra en az 24 saat dinlenmek ve sonraki bir iki gün boyunca gerçekleştirilecek faaliyetleri sınırlamak gereklidir. Yine diş çekiminden sonraki 24 saat süresince sokette oluşan pıhtıyı yerinden oynatmamak için bu bölgeyi suyla kuvvetli bir şekilde durulamaktan veya tükürmekten kaçınmak gereklidir. 24 saat sonrasında ise yarım çay kaşığı tuz ile bir bardak ılık suyu birbirine karıştırarak ağız yıkanabilir.
Diş çekiminden sonra çorba, patates püresi, yoğurt, puding veya elma püresi gibi besinler tüketilmelidir. Diş çekilen bölge iyileştikçe yavaş yavaş katı yiyeceklere geçilmelidir. İlk 24 saat süresince pipet kullanılmamalıdır. İyileşmeyi hızlandırmak için iyileşme süreci boyunca sigara içilmemelidir.
Yatarken yastıkla baş desteklenmeli ve yukarıda tutulmalıdır. Düz uzanmak kanama sürecini uzatabilir.
Dişlerin ve dilin fırçalamasının yanı sıra diş ipi kullanımı da, diş çekilen alandan uzak durarak devam ettirilmelidir. Bunu yapmak enfeksiyonun önlenmesine yardımcı olacaktır.
Diş çekimi sonrası ağrı, anestezinin etkisinin geçmesi ile birlikte hissedilebilir, bu durum normaldir. Bir diş çekildikten sonra 24 saat boyunca biraz şişlik ve hafif kanama beklenebilir.
Bununla birlikte, diş çekildikten sonra dört saatten fazla bir süre boyunca kanama veya şiddetli ağrı devam ediyorsa tekrar diş hekimi aranmalı ve durum bildirilmelidir.
Bunun yanı sıra ateş ve titreme dahil olmak üzere enfeksiyon belirtileri, bulantı veya kusma, etkilenen bölgeden kızarıklık, şişme veya aşırı akıntı, öksürük, nefes darlığı, veya göğüs ağrısı şikayeti olursa yine diş hekimine başvurmak gereklidir.
Diş Çekimi Sonrası İyileşme
Diş çekimi sonrasın ilk iyileşme süresi genellikle bir ila iki hafta sürer. Bu süreçte açılan oyuk içinde yeni kemik ve diş eti dokusu büyür. Bununla birlikte, zamanla, bir dişin (veya dişlerin) eksik olması, kalan dişlerin değişmesine neden olabilir, ısırmayı etkileyebilir ve çiğnemeyi zorlaştırabilir. Bu nedenle diş hekimi eksik dişi veya dişleri implant, sabit köprü veya takma dişle desteklemeyi önerebilir.
Diş Çekimi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Diş Çekimi Sonrası Ağrı Olur Mu?Diş çekimi sonrasında uyuşukluğun dağılmasıyla bir miktar ağrı hissedilmesi olağandır. Bu durumda hekiminizin verdiği ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Bu hafif ağrı hissi diş çekiminin sonrasındaki birkaç gün hissedilebilir. Diş çekimi sonrasında yoğun ve dayanılmaz bir ağrı hissedilmez. Diş çekimi sonrası yoğun ve dayanılmaz ağrı yaşanıyorsa, ağrı şiddetlenerek devam ediyorsa, diş çekiminin ardından 2 gün geçmiş ve hala devam ediyorsa enfeksiyon ve diğer komplikasyonların gelişme ihtimaline karşı hekimle görüşülmelidir.
Diş Çekimi Sonrası Ne Zaman Yemek Yenmelidir?Diş çekimi sonrasındaki 2-3 saat süresince yemek yenmemelidir. Bunun nedeni diş çekimi sırasında ağzın uyuşturulması ve işleme bağlı kanama ihtimalidir. Yemeklerin sıcaklığı ve sertliğine bağlı olarak ağzı içi yaralanmalar ve kanamalardan kaçınmak için diş çekiminin ardından bir gün boyunca ılık ve yumuşak gıdalar tercih edilmelidir.
Diş Çekimi Sonrası Sigara İçilir Mi?Sigara kullanımı; genel vücut sağlığına ek olarak ağız ve dişlerin sağlığı için zararlıdır. Özellikle diş çekimi sonrasında sigara içilmemelidir. Sigaranın etken maddelerine ek olarak içinde birçok zararlı kimyasal bileşen bulunur. Bu kimyasallar yanarak, diş çekiminin yapıldığı bölgede kanama ve enfeksiyon riski doğurur. Diş çekiminin ardından ağız hijyenine ekstra önem gösterilmelidir.
Diş Çekimi Sonrası İltihaplanma Belirtileri Nelerdir?Diş çekiminin ardından bir miktar ağrı hissedilebilir. Ağrı kesicilere karşın hissedilen ve çekimin ardındaki 2-3 gün boyunca devam eden ağrı, ağrıya eşlik eden ateş ve çekim yapılan bölgede artan şişlik diş çekimi sonrası iltihaplanma yaşandığına işaret eder. Bu belirtilere ek olarak çekim yapılan bölgede beyazlama, ağızda koku ve çeneye yayılan şiddetli ağrı görülebilir. Bu durumda hekimle görüşülmelidir
Diş Çekimi Sonrası Şişlik Ne Anlama Gelir?Diş çekimi sonrasında uyuşturucu ilaçların etkisinin geçmesiyle bölgede ağrı, bölgesel morarma ve şişlik görülebilir. Bu şişlik birkaç saat içinde genellikle kendiliğinden iner. Yapılan işlemin yoğunluğuna ve süresine bağlı olarak şişlik, diş çekiminin sonrasındaki 2-3 gün azalarak devam edebilir. Buz yardımıyla şişlik azaltılabilir. Diş çekiminin ardından bölgede şişliğin artarak devam etmesi, enfeksiyona işaret edebilir. Bu durum diş hekimine bildirilmelidir.
Diş Çekimi Sonrası Kanama Durumunda Ne Yapmak Gerekir?Diş çekimi sonrasında 2-3 saat süresince kanamalar yaşanması normaldir. Kanamayı tetikleyecek sıcak ve soğuk gıdalardan kaçınmalıdır. Diş çekimi sonrası yoğun kanama yaşandığında dişe tampon uygulama yapılabilir. Bu durumu hekimle paylaşmalı, hekimin önerileri doğrultusunda müdahale edilmelidir
Hamilelikte Diş Çekilir Mi?Hamilelikte diş çekimi yapılabilir. Hamilelerin ilaç ve lokal anestezi kullanımı; diş hekimine ek olarak kadın doğum hekiminin kontrolünde uygulanmalıdır. Yapılacak işlemin aciliyetine bağlı olarak hekimler uygulamayı yapıp yapmayacaklarına hasta ile birlikte karar verirler.
Azı Dişi Çekimi Nasıl Yapılır?Dişlerin işlevlerine göre, etrafını saran dokular çeşitlilik gösterirler. Azı dişlerinin çekimi için öncelikle dişi saran diş eti ve kemik dokusu dişten ayrılır. Ardından diş hekimi, uygun aparatları kullanarak dişi gevşetir ve gerekli gevşekliğe gelindiğinde dişi ayırarak çıkarır.
Diş Çekimi Sonrası Oluşan Boşluk Ne Zaman Kapanır?Diş çekimi sonrası oluşan boşluk birkaç gün içinde kapanmaya başlar. Ancak bu boşluğun yumuşak doku ile kapanması yaklaşık 2-3 hafta sürebilir. Kemiğin tamamen kendini toplaması yaklaşık 6 aylık bir süre alır. Dişin boyutu ve yeri, hastanın yaşı ve diğer dişlerin yapısına bağlı olarak; çekilen dişin yarattığı boşluğun kapanma süresi uzayıp, kısalabilir.
Diş Çekimi Sonrası Yutkunma Zorluğu Olur Mu?Özellikle alt 20’lik dişlerin çekiminden sonra yutkunma zorluğu yaşanması oldukça yaygın bir durumdur. Diş çekimi sonrası yutkunma zorluğu yaygın ve olağandır. Diş çekiminin sonrasında yumuşak ve ılık gıdalar tüketmek, yutkunma zorluğunu hafifletebilir.
Kırık Diş Nasıl Çekilir?Kırık diş çekimi teknik olarak sağlam diş çekimine benzerdir. Dişteki kırığın durumuna göre diş hekimi, yine lokal anesteziler uygulayarak diş çekimini yapar. Diş ne oranda kırıldığına bağlı olarak hekim, yapacağı müdahaleyi hasta ile paylaşacaktır. Diş kırığı sonucu dişin yalnızca köküne ulaşılabiliyorsa, komplikasyonlu diş çekimi uygulanır.
Diş Çekimi Sonrası Diş Nasıl Fırçalanır?Diş çekimi sonrasında ağız hijyenine dikkat etmek çok önemlidir. Ancak çekim yapılan bölgedeki kanama ve enfeksiyon riskleri nedeniyle fırça doğrudan bölgeye değdirilmemelidir. Diş çekimi sırasında hassaslaşan bölgeye macun ve fırçanın doğrudan temasından kaçınılmalıdır.
Apseli Diş Nasıl Çekilir?Apseli diş çekiminin yapılabilmesi için, hekim tarafından verilmiş antibiyotiklerin kullanımına başlanmalıdır. Bölgedeki aktif enfeksiyon durdurulmadan yani dişin apsesi geçmeden diş çekimi yapılmaz.
Diş Çekimi Sonrası Su İçilir Mi?Diş çekimi sonrasında 2-3 saat boyunca herhangi bir gıdanın ya da suyun tüketilmesi önerilmez. Lokal anestezilerin etkisinin geçmesi ve ağızdaki uyuşukluğun dağılmasının ardından rahatlıkla su içilebilir. Kanama ihtimalini azaltmak için soğuk ve sıcak su tüketmekten kaçınılmalı, ılık su içilmelidir.
Komplikasyonlu Diş Çekimi Nedir?Komplikasyonlu diş çekimi, her durumda uygulanmayan; dişin kökünün kırıldığı, gömülü kaldığı ya da aşırı harabiyet durumlarında uygulandığı bir prosedürdür. Komplikasyonlu diş çekiminde hekim, dişin köküne ulaşmak için, diğer diş çekim uygulamalarında kullandığından daha farklı bir cerrahi uygulama izler. Genellikle 20’lik diş çekimlerinde komplikasyonlu diş çekim prosedürü uygulanır. Komplikasyonlu diş çekiminin iyileşme süresi, normal diş çekiminden daha uzun sürebilir.