FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Geniz Akıntısı Nedir?
Geniz akıntısı , ya da diğer adıyla postnazal sızıntı hemen her bireyi hayatının en az bir noktasında doğrudan etkileyen, yaygın bir belirtidir. İnsan vücudunda, burunda ve boğazda bulunan bezler burun zarlarını nemlendirmek ve bağışıklık sistemine bağlı olarak enfeksiyonla savaşmak, ya da yabancı maddeleri filtrelemek için sürekli olarak mukus ya da diğer adıyla sümük üretir.
Bireyler normal şartlar altında vücutlarının ürettiği mukusu farkına bile varmadan, refleksif olarak yutar. Ancak bireyin vücudu çeşitli sebeplerden dolayı fazladan mukus üretmeye başladığında, bunun boğazınızın arkasında biriktiği hissedilebilir. Birey aynı zamanda mukusun burundan boğaza doğru aşağı aktığını da hissedebilir. Fazla mukusun özellikle burundan aşağıya, boğaza doğru akmasına geniz akıntısı adı verilir.
Geniz Akıntısı Neden Olur?
Geniz akıntısı, çok sayıda farklı nedenden dolayı ortaya çıkabilir. Bu nedenler arasında en yaygını alerjik tepkimeler ya da diğer adıyla alerjik postnazal damlamadır. Daha önce alerji için test yaptırmış olan bireyler geniz akıntısını tetikleyebilecek alerjik öğelerden daha iyi kaçınabilir veya bu öğelere maruz kalacaklarından önceden haberdar olurlarsa gerekli önlemleri alabilirler.
Geniz akıntısının en yaygın ikinci nedeni ise, sapmış bir septum olarak kabul edilir. Bu durumda bireyin burun delikleri arasındaki ince kıkırdak duvarın, yani septumun yer değiştiği ve bir yöne doğru eğilmeye başladığı gözlemlenir. Bu eğilme sonucunda burun deliklerinden geçiş yapılabilecek alan küçülür ve normal seviyede olması gereken mukus drenajı engellenerek geniz akıntısı belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilir
Geniz akıntısının diğer nedenleri arasında bakteriyel sinüs enfeksiyonları, soğuk havalar ve hava koşullarında ani değişiklikler, kimyasallardan, parfümlerden, temizlik ürünlerinden, ateşten veya diğer tahriş edici maddelerden çıkan dumanlar, kuru, nemsiz hava, soğuk algınlığı veya grip ile sonuçlanan viral enfeksiyonlar, baharatlı yiyecekler, aralarında bazı tansiyon ve doğum kontrol ilaçlarının da dahil olduğu bir takım ilaç grupları, ve hamilelik sayılabilir.
Bazı vakalarda geniz akıntısına neden olan sorunun kaynağı aşırı mukus yerine bireyin boğazının mukusu normal bir şekilde temizleme kabiliyetini yitirmesidir. Çeşitli tıbbi durumlardan kaynaklanan yutma problemleri veya mide reflüsü , bireyin boğazında geniz akıntısı gibi hissedilen sıvıların birikmesine neden olabilir.
Geniz Akıntısı Belirtileri Nelerdir?
Geniz akıntısının belirti ve semptomları:
- Sürekli boğazın temizlenmesi ihtiyacı,
- Yutkunma gerekliliği hissi,
- Özellikle yatarken daha ağır bir hal alan öksürük ve tıkanma nöbetleri,
- Boğaz içinde ve çevresinde kaşıntı hissi,
- Mideye giden aşırı miktarda mukustan kaynaklanan mide bulantısı,
- Ağız kokusu.
Geniz akıntısından çıkan mukus, sümük ya da balgam olarak dışarı çıkarılabilir. Mukusun boğazı orta kulağa bağlayan östaki borusunu tıkadığı vakalarda ağrılı bir kulak enfeksiyonu görülebilir. Bir başka belirti olarak geniz akıntısı nedeniyle sinüs pasajları tıkanırsa bireyde sinüs enfeksiyonu da görülebilir.
Mukusun renginin sarı ya da yeşil olması bir bakteriyel enfeksiyonun varlığına işaret etmez. Bu renk değişimi, normalde viral enfeksiyonla savaşan nötrofillerin bölgeye hücum ettiği bağışıklık tepkisinin bir parçasıdır. Bu hücreler, mukusu da aynı renge çevirebilen yeşilimsi renkli bir enzim içerirler.
Geniz Akıntısı Nasıl Teşhis Edilir?
Geniz akıntısı doktor tarafından yapılan fiziksel muayene sonucunda teşhis edilebilir . Geniz akıntısının sebeplerinin belirlenmesi için doktor tarafından bir takım testlerin yapılması ve akıntıdan bir miktar örnek alınarak laboratuvara gönderilmesi mümkündür. Alerjik tepkime olarak geniz akıntısının görüldüğü vakalarda, bireyin neye alerjisinin olduğunun belirlenmesi için alerji testleri gerçekleştirilebilir. Mukusta kan görülmesi durumunda veya eğik septumdan kaynaklanan vakalarda ise doktor bir bilgisayarlı tomografi, röntgen çekimi ya da benzeri testlerin yapılmasını isteyebilir.
Geniz Akıntısı Nasıl Tedavi Edilir?
Her ne kadar sinir bozucu olsa dahi, birçok vakada geniz akıntısı iyi huyludur ve vücudun kendisini savunma sistemlerinden birisidir. Geniz akıntısı birçok vakada çeşitli yöntemler ile evde tedavi edilebilir olsa dahi, bu yöntemlerin bir kaç gün kullanılmasına rağmen düzelme görülmemesi ya da geniz akıntısın yanında kanlı mukus gibi başka belirti ve semptomların görülmesi halinde, doktor randevusu, özellikle de bir kulak, burun boğaz uzmanı randevusu alınması tavsiye edilir.
Doktorlar sürekli geniz akıntısı ile ilgili sorunlar yaşayan bireyler için kortizonlu steroid içeren burun spreyi reçete edebilir, ancak diğer kortizonlu ilaçlarda olduğu gibi bu burun spreylerinde de uzun süreli kullanım sonucunda istenmeyen bir takım yan etkiler gözlemlenebilir. Çeşitli sinüs nemlendiricileri ya da sinüs durulama araçları da birikmiş olan fazla mukusu temizleyerek bireyin rahatlamasını sağlayabilir.
Birey normal uyku süresi boyunca veya dinlenmek için uzandığında başınızı hafifçe yüksekte tutarak mukusun düzgün hareketi için uygun drenajı sağlayabilir ve geniz akıntısının birikmesini engelleyerek gece öksürük nöbetlerinden kendisini koruyabilir.
Eğik septumdan kaynaklanan vakalarda ise geniz akıntısını kalıcı olarak tedavi etmenin tek yolu burun bölgesinde düzeltici cerrahi olabilir. Septoplasti adı verilen bu ameliyat sonucunda nazal septum sıkılaştırılır ve düzleştirilir. En etkili ve doğru sonucun elde edilmesi için nazal septumun bazı kısımlarının çıkarılması gerekebilir.
Asit reflü, Gastroözofageal reflü hastalığı ya da yutma güçlüğünün geniz akıntısı hissine neden olduğu düşünülen vakalarda ise doktor olası diğer sağlık sorunlarını saptamak için farklı testler uygulayabilir veya duruma uygun farklı ilaçlar reçete edebilir.
Geniz Akıntısı Ne İyi Gelir?
Geniz akıntısı, alerji, soğuk algınlığı ya da birçok üst solunum yolu enfeksiyonunda görülebilen bir durumdur. Semptomların hafifletilmesi için evde tedavi yöntemleri de kullanılabilir. Bunlardan bazıları:
- Tuzlu su: Buruna çekilen tuzlu su mukusun dışarı atılmasına yardımcı olur ve semptomları hafifletir.
- Bol su tüketmek: Su tüketimi mukus tabakasının yoğunluğu azaltmada etkilidir.
- Burun spreyleri ya da nazal yıkama ürünlerini kullanmak: Reçetesiz temin edilebilen burun spreyleri ve nazal yıkama ürünleri burundaki mukus tabakasının inceltilerek dışarıya daha kolay atılmasında etkili olabilir.
- Gargara: Reçetesiz gargara ürünleri ya da tuzlu su ile gargara yapmak semptomların hafifletilmesine yardımcı olur.
- Sigara ve alkol kullanımının sınırlandırılması: Sigara ve alkolün olumsuz etkileri sonucu semptomlar ilerleyebilir ya da iyileşme sürecinin uzamasına sebep olabilir.
Geniz Akıntısı Nasıl Geçer?
Geniz akıntısı , akıntıya neden olan sebebin ortadan kalkması veya tedavi edilmesi ile kendiliğinden normal, rahatsızlık vermeyen seviyelerine geri dönebilir.
Geniz Akıntısı Nasıl Önlenir?
Alerjiden kaynaklanan geniz akıntısını önlemenin en etkili yolu, duruma yol açan alerjenlere maruziyeti olabildiğince azaltmaktır. Bunun için birey günlük alerji ilacı kullanabilir veya düzenli alerji iğneleri yaptırabilir. Birey evi ve çalışma mekanını olabildiğince temiz ve tozsuz tutmalıdır. Toz akarlarına karşı korunmak için yatak ve yastık kılıfları kullanılmalı, ve bunlar sık sık değiştirilmelidir. Yaşanılan mekanlardaki ısıtma, havalandırma ve klima sisteminde bulunan hava filtreleri düzenli olarak değiştirilmeli ya da temizlenmelidir. Polenlere alerjisi olan bireyler, özellikle polen mevsiminde dışarıda çok zaman geçirirlerse yatmadan önce duş almalıdır.
Geniz Akıntısı İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri Ve Evde Bakım
Geniz akıntısı tedavi sürecinde bireyin susuz kalmamaya dikkat etmesi, geniz akıntısı sürecinde diğer tedavi yöntemleri kadar önemlidir. Susuz kalmış vücutta üretilen mukus daha yapışkan bir yapıya sahiptir.
Çay veya tavuk çorbası gibi ılık veya sıcak sıvıları tüketmek içmek, mukusun sulanmasını sağlayarak akışkanlığını artırabilir ve genel olarak fazla mukus akıntısından meydana gelen su kaybının da önüne geçebilir.
Gün içerisinde sağlıklı miktarlarda su içmeye dikkat etmek te aynı zamanda mukusu inceltir ve burun açıklıklarını nemlendirerek rahatsızlığın giderilmesine yardımcı olur. Sıcak ve buharlı bir duş bireyin solunum sisteminin ısınması ve nemlenmesine yardımcı olarak mukusun akışkanlığını artırabilir.
Geniz akıntısının belirti ve semptomlarının hafifletilmesi için kullanılabilecek birkaç yöntem mevcuttur. Eczanelerde reçetesiz satılan ilaçlar, burun ve boğazdaki tıkanıklığı azaltmaya ve geniz akıntısını gidermeye yardımcı olabilir. Tuzlu burun spreyleri, bireylerin burun açıklıklarını nemlendirir ve geniz akıntısı semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
Ancak eğer geniz akıntısının belirtileri evde tedavi sürecine rağmen 10 günden daha uzun süre devam ederse, birey doktora başvurmalıdır. Bu süreden önce geniz akıntısının yanı sıra ateş, ağır kokulu mukus, veya hırıltılı solunum gibi belirti ve semptomlar da görülüyorsa, birey mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Bu belirtiler doktor tarafından antibiyotik reçete edilmesini gerektiren bakteriyel bir enfeksiyonun semptomları olabilir.
Geniz Akıntısı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Çocuklarda Geniz Akıntısı Nasıl Geçer?
Çocuklarda geniz akıntısı, soğuk algınlığı ve alerji gibi durumlar sonucu ortaya çıkabilir. Doktor kontrolü sonucunda geniz akıntısına neden olan durumun araştırılması tedavinin sonucunu etkiler. Vücutta bulunan bir enfeksiyon sonucu geniz akıntısı yaşanıyorsa reçeteli tedavi yöntemleri gerekebilir. Evde alınacak önlemler ile tedaviye katkı sağlanabilir. Geniz akıntısının giderilmesinde özellikle bol sıvı tüketimi önemlidir. Bunun dışında okyanus ve deniz suyu spreyler, nazal yıkama ürünleri, tuzlu su, limonlu ılık içecekler ve bal tüketmek etkili olabilir.
Geniz Akıntısı Öksürüğüne Ne İyi Gelir?
Özellikle gece ortaya çıkan öksürük nöbetlerinin hafifletilmesi için yatış pozisyonundayken başı yüksekte tutmak mukusun hareketini kolaylaştırarak mukusun birikmesi azaltılabilir. Aynı zamanda yatmadan önce burun spreyi ya da yıkama uygulamaları yapmak semptomu hafifletebilir.
Bebeklerde Geniz Akıntısı Nasıl Geçer?
Bebeklerde görülen geniz akıntısı üst solunum yolu enfeksiyonu ya da alerji gibi durumlardan kaynaklanıyor olabilir. En doğru tedavinin uygulanması ve tedavinin hızlı bir şekilde sonuçlanması için öncelikle alanında uzman bir doktora başvurulmalıdır. Bebeklerde geniz akıntısı semptomlarının hafiflemesi için birkaç adım izlenebilir. Özellikle bebeğin yatış pozisyonuna dikkat etmek gerekir. Bebeği uyuturken başının yüksek seviyede olmasına dikkat edilmesi gerekir. Ayrıca nemli bir hava sağlamak ve özellikle doktorun önerdiği ilaç ve ürünlerin kullanımı bebeği rahatlatacaktır.
Geniz Akıntısı Nasıl Önlenir?
Alerji sonucu ortaya çıkan geniz akıntısı durumunda doktorun önerdiği alerji ilaçlarını talimatlarına uygun kullanmak, içinde olunan ortamın temizliğini sağlamak, nevresim ve yastık kılıflarının sık değiştirilmesi önemlidir. Alerjisi olan bireyler toz ve akarlardan korunmaya dikkat etmelidir. Enfeksiyon ya da soğuk algınlığı sebepli geniz akıntısından korunmak için özellikle bağışıklık sisteminin güçlü tutulması ve beslenmeye dikkat edilmesi önerilir.
Geniz Akıntısı Evde Tedavi Yöntemleri Nedir?
Geniz akıntısının evde tedavisinde burun içine tuzlu su çekmek, nemli hava solumak, gargara yapmak, bol su tüketmek, ılık içecekler tüketmek gibi yöntemler uygulanabilir.
Alerjik Geniz Akıntısı Nedir?
Geniz akıntısı bireyde alerji sonucu oluşan belirtilerden biridir. Alerjik geniz akıntısı durumuna ‘postnazal damlama’ adı verilir. Alerjik geniz akıntısı durumunda alerjik sebep bilinmiyorsa alerji testi yaptırarak bireyin sonuçlarının belirlenmesi gerekir. Bireyde alerjiyi tetikleyen unsurlardan kaçınmak alerjik geniz akıntısı belirtilerinin azalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca reçeteli alerji ilaçları kullanılıyorsa bu ilaçların aksatılması semptomların ilerlemesi ve uzun sürmesine sebebiyet verebilir.