Bölüm Hakkında
Çocuk ve ergen sağlığı psikolojik sağlamlık temeli üzerine inşa edilir. Çocuklar, her davranışı gözlemleme yeteneğine sahiptir. Rol model alarak ilk gözlemledikleri kişiler ebeveynleri olduğu için tüm davranışları ve sözleri bilinçli olarak kaydeder.
Henüz muhakeme yetenekleri gelişmemiş olan çocuklar, söylenen sözleri hızlı bir şekilde algılayabilir. Bundan dolayı travma ile ilgili tüm çalışmalarda bilinçaltının 0-6 yaş arası kayıtlarına bakılır.
Çocuk ve Ergen Sağlığı Nedir?
Doğumdan ergenliğin sonuna kadar olan süre, zihinsel ve ruhsal gelişiminizi kapsayan bir dönemdir. Çocuk gelişimi içinde duygusal, sosyal ve davranışsal olarak geniş bir alan barındırır. Gelecekte yaşayacakları hayat kalitesi için erken yaşta destek verilmesi çok önemlidir.
Her yaş döneminin kendine özgü sorumlulukları vardır. Günlük yaşam kalitesini etkileyen bir destek aldığında birey, kendine özgü olan eşsiz potansiyelini deneyimlemeye başlar. Hızla değişen bir dünyada ergenlik dönemi, çocuklarınızın sorunlarını önemseyerek erkenden müdahale etmek açısından geleceklerine atılacak en kıymetli adımdır.
Çocukluk ve Ergenlik Dönemlerinde Sağlığın Önemi
Çocukların ergenlik dönemine kadar olan süreci fiziksel, duygusal ve sosyal açıdan çok önemlidir. Ebeveynlerini gözlemleyerek kendilerini tanımaya, özgüvenlerini ve öz değerlerini geliştirmeye çalışırlar. Ruhsal açıdan sağlığın korunması ve geliştirilmesi için ilk adımlar, çocukluk döneminde başlar.
Ergenlik dönemi ise çocuklukta kazanılan sağlam temeller üzerine yeni farkındalıkların ortaya çıkması olarak nitelendirilebilir. Ailenin, gelişime ve değişime açık olması, empati yapabilmesi, bir sorun karşısında çocuğa güven vermesi, yanında olduğunu hissettirmesi ergenlik psikolojisi için çok kıymetlidir. Sorunlara takılmak yerine esnek olarak çözümlere ve orta yolu bulmaya yönelik geliştirilen bir tutum, çocuğunuzla bağınızı güçlendirebilir.
Ruhsal ve bedensel sağlık açısından çocuklar ile ergenlerin ihtiyaçları ayrı ele alınır.
Fiziksel, Psikolojik ve Sosyal Gelişim
Çocukluk ile ergenlik döneminin ihtiyaçları birbirinden farklıdır. Etkili iletişim kurarak ve dikkatli dinleyerek geçirilmiş kaliteli zamanlar, ergen psikolojik gelişim süreci için en kıymetli anları barındırır.
Yaşları ilerledikçe değişmekte olan bedenleri hakkında ergenlik döneminde olan çocukları aydınlatmak, yanlarında olmak, doğru ve farkındalığa sahip şekilde yönlendirmek gelişimlerini destekler. Özgüvenli bir şekilde içinde bulundukları mevcut bedenleri ile barışık olmalarını sağlar. Çocuklarınızın her konuda ebeveynlerine güvenle danışacağı şefkatli bir ortam hazırlamak sosyal gelişimlerini destekler.
Çocuklar, ergenliğe geçerken kendini fiziksel olarak tanıma ve anlama sürecine girer. Bedeninde ve hormonlarındaki değişimler konusunda destekleyici yaklaşımınız, dış dünyada psikososyal gelişim açısından özgüvenli birey olmasını sağlar. Yetişkinlikte görülen birçok ruhsal bozukluğun temeline bakıldığında çocukluk ve ergenlik döneminde yeterli ilginin verilmemiş olduğu, farkında olmadan yapılan ihmaller ortaya çıkar.
Çocuk Sağlığında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çocuklarınızın gelecekte başarılı bir birey olmaları için temelden sağlıkla büyümeleri önemlidir. Bilinçli ebeveyn olmak çocuğunuzun gelişim sürecinde fiziksel, davranışsal veya zihinsel bir kaygınız bulunduğunda erkenden önlem alabilmenizi sağlar. Bu gibi durumlarda, pediatri uzmanı ile yapacağınız bir görüşme, erkenden önlem almak adına çok yarar sağlayabilir.
İçinizdeki kaygıyı yönetmek ve çocuğunuzu daha sağlıklı yönlendirebilmek adına profesyonel destek almak oldukça önemlidir.
Büyüme ve Gelişimin Düzenli Takibi
Gelişimin ilk adımına ailesindeki dinamikleri görerek başlayan çocuk, daha sonraki süreçlerde çevresini gözlemlemeye başlar. Birey için gelişim süreci açısından büyüme takibi önemlidir. Çocuk gelişimi sürecinde öğrenilenler ruhsal ve fiziksel açıdan sağlığı büyük oranda etkileyebilir.
Büyüme sürecinde edindiği bilgiler ile çocuğunuz, gelecekte sağlıklı davranışlar kazanabilir. Ebeveyn için en önemli aşama ise özgüvenli, kendinden emin ve duygusal anlamda kendini yönetebilen bir bireyi topluma kazandırmaktır. Temeli sağlam olan, duygularını yönetebilen, farkındalığı gelişmiş bir çocuğun, gelecekteki hayatı ile ilişkileri sağlıklı bir şekilde ilerleyebilir.
Beslenme ve Obeziteyle Mücadele
Çocuklarınızın gelişim sürecinde karbonhidrat, sağlıklı yağlar, vitamin, mineral ve protein tüketimi dengeli ölçüde olmalıdır. Bütün besin gruplarından günlük yeterli miktarda almaları, gelişimleri için önemlidir. İşlenmiş ve paketli gıdaların çok çeşitli zararlarından uzak durarak sağlıklı beslenme sağlanmış olur.
Gün içinde bol su tüketimi konusunda yönlendirmeniz, gelişimlerini destekler. Meyve, sebze, zeytinyağı gibi sağlıklı ve kaliteli yağların tüketimi önemlidir.
Sağlıklı çiğ kuruyemişler, kaliteli protein olan et, yumurta ve süt ürünlerinin tüketimi kemik ile kas gelişimleri için gereklidir. Küçük yaşlarda yaygınlaşmaya başlayan sağlıksız beslenme ve obezite durumu ile karşılaşmamaları için önlem alınmalıdır.
Aşı ve Bağışıklamanın Önemi
Çocukların sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmeleri için aşıların zamanında yapılmış olması önemlidir. Düşük bağışıklık sistemi küçük yaştakilerin sık hasta olmalarına yol açabilir, aşılanma ile bu duruma karşı önlem almak mümkündür.
Vücudun güçlü olması için aşı ve bağışıklama gereklidir. Beslenme düzenine probiyotikleri de bol miktarda dahil etmek bağırsak sağlığını desteklediği için bağışıklık sistemine de faydalıdır.
Çocuklarda Uyku Düzeni ve Önemi
Çocukların fiziksel ve mental gelişimleri açısından uyku kalitesi çok önemlidir. Uyku düzeni korunduğu sürece gece enerji depolaması olduğu için beyin gelişimi desteklenir.
Uyku sırasında büyüme hormonu salgılanır. Uyku öncesi öğrenilen bilgiler, okunan kitaplar, çalışılan dersler gece uykuda pekiştiği için hafızaya kaydolur.
Ergen Sağlığında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ergenliğe geçiş sürecinde hormonal değişikliklerden kaynaklı olarak çocukların bedeninde değişimler gözlemlenir. Bu durumda anlayışlı olmanız ve empati kurmanız çok önemlidir.
Duygusal ve bedensel farklılıkların ortaya çıktığı ergenlik döneminde değişimlere dikkat etmek gerekir. Doğru bilgiler vermek gelişimleri için önemlidir.
Ergenlik Döneminde Fiziksel Değişimler ve Sağlık Kontrolleri
Ergenlik, çocukların yetişkinliğe geçiş dönemidir. Bedenlerinde boy uzaması ve kilo alımı gerçekleşir. Cinsel gelişim açısından kızlarda meme gelişimi ile adet görme, erkeklerde ise testislerin ve penisin büyümesinin yanı sıra her iki cinsiyette de vücutta kıllanmalar meydana gelir.
Erkeklerde ses kalınlaşması ve cilt yüzeyinde yağlanmalar olmaya başlar. Bedenlerinde gözlemledikleri değişimler hormonlarının bir sonucudur.
Ergenlik Psikolojisi ve Psikososyal Destek
Ergenlik dönemi, bir çocuğun aileden ayrışmaya başladığı süreçlerdir. Çocuk kendini keşfetmeye başlar ve özgürlüğünü ön planda tutar. Bu durumdan hoşnut olmayan aile, kaygılanmaya başlayabilir.
Çocuğun kendi kararını vermek için aileye karşı fikirlerini söylemesi sağlıklı bir durumdur. Birey olma yoluna girmeye başlayan çocuklar için gerekli destek verildiğinde sağlıklı ilerleme görülebilir.
Ergenlerde Beslenme, Spor ve Fiziksel Aktivite
Ergenlik dönemine girmek üzere olan çocuklarda fiziksel aktivite ile vücut gelişimleri desteklenebilir. Spor yaparak formda bir vücut ile beraber sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek mümkündür. Bu dönemde fiziksel yapının değişmesi ile birlikte ani kilo alımları olabilir.
Mümkün oldukça sağlıklı ve enerji veren gıdaların tüketilmesi gerekir. Gün içinde vücudunuzun ihtiyacı olan besinleri çocuklarınızın yemek listesine ekleyebilirsiniz. Regl dönemiyle beraber yaşanan hormonal değişimlerle kilo alımları görülebileceğinden düzenli beslenme önem taşır.
Ergenlerde Teknoloji Kullanımı ve Bağımlılık Riski
Eğitim hayatının bilgisayar üzerinden yapılmaya başlaması ile teknoloji kullanımının artmaya başladığı görülür. Sosyalleşme ve eğitimde teknoloji kullanıldığı için dikkat edilmesi gerekir.
Teknoloji bağımlılığı olmaması için bu cihazların kontrollü ve kısıtlı sürelerde verilmesi önemlidir. Bağımlılık riskini azaltmak için çocuklarınızı arkadaşları ile daha çok zaman geçirmesi konusunda teşvik etmeniz önemlidir.
Çocuk ve Ergen Sağlığında Psikososyal Gelişim ve Destek
Ergenlik dönemi, çocukluktan yetişkinliğe geçiş yapılan yorucu bir dönem olabilir. Çocuklarınız bu dönemde, kendini, kim olduğunu, ne istediğini veya istemediğini anlamaya çalıştığı bir süreç geçirir. Aileden alınan destek ile geçiş süreci daha kolay atlatılır.
Sosyal Becerilerin ve İletişimin Geliştirilmesi
Ailelerinde ilk iletişim örneğini gören çocuklar, kendine özgü sosyal beceriler de ortaya koymalıdır. Etkili bir iletişim birçok konuda ebeveynlere destek sağlar.
Her gün okuldan geldikten sonra dinlenirken veya yemek yerken çocuğunuza, gününün nasıl geçtiğini sormanız güzel bir adım olur. Rahatça anlatabileceği ve güvenli bir alan yaratmak önemlidir.
Okul Sağlığı ve Eğitim Desteği
Okul, çocuklarınızın en çok sosyalleştiği ve geliştiği alandır. Böylece çocuklar kendi yaşıtları ile keşfederek öğrenmeyi deneyimlemiş olur.
Okulda alınan eğitim, çocuklarınızın bilgi ve becerilerinin gelişimine destek sağlayan konuları da içermelidir. İyi bir eğitim ile temeli sağlam çocuklar yetişir.
Aile İçi İletişimin Önemi ve Aile Eğitimi
İletişimin az ya da hiç olmadığı evlerde yetişen çocuklar ergenlik sürecini çok daha yıpratıcı geçirir. Aile eğitimi ve danışmanlık alanlarında kendini yetiştiren ebeveyn olmak çocuk için çok önemlidir.
Evinde mutsuz olan bir çocuk, etrafına öfke patlamaları yansıtabilir. Bu dönemlerde ailelerin ergenlik dönemi hataları, ileride çocuklarda derin yaralar açabilir.
Davranış Bozuklukları ve Psikolojik Destek
Çocuklarda davranış bozuklukları , beyin kimyasında genetik sebeplerden veya fizyolojik yapıdaki bir problemden kaynaklı olabilir. Bununla birlikte duygusal travmalar, ebeveyn baskısı, sağlıksız ve tutarsız disiplin tarzı gibi aile içi sağlıksız dinamikler de davranış bozukluğunu etkiler.
Çocuklarda ve Ergenlerde Sık Görülen Sağlık Sorunları
Taşımakta zorlandıkları sorumlulukları olan ergenler bu durumu öfke patlamaları, tırnak yemek ya da saç teli koparmak gibi davranışlarla belli edebilir. Gerek aile ortamı gerekse okuldaki zorlandıkları durumlar başka sorunlara yol açabilir. Belli sağlık problemleri ise şunlardır:
- Kronik hastalıklar (astım, obezite, hipertansiyon, diyabet gibi)
- Gelişim geriliği
- Enfeksiyon hastalıkları ve zayıf bağışıklık
Kronik Hastalıklar ve Yönetimi
Solunum yollarının iltihaplanması ile ortaya çıkan kronik hastalıklar nefes darlığı, hırıltılı öksürük ile kendini belli eder. Astım, diyabet, hipertansiyon, obezite, depresyon, anksiyete ve kronik yorgunluk hastalıkları en sık görülen ergenlik dönemi kronik hastalıkları olarak belirlenir.
Gelişim Geriliği ve Erken Müdahale
Çocukluktan ergenliğe geçiş süreci yıpratıcı olabilir. Fiziksel, duygusal, sosyal ve akademik anlamda gelişim geriliği gözlemlendiğinde ailenin desteği önem kazanır.
Okuldaki derslerinde dikkat eksikliği, boy ve fiziksel gelişiminde gözlemlenen yavaşlamalar, düşük özgüven durumları fark edildiğinde çocuk psikiyatristi ile görüşülerek süreçlerin özenle takip edilmesi gerekebilir.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Korunma Yolları
Çocukların bağışıklık sistemi gelişirken hastalıklara karşı dirençleri zayıf olabilir. Okul gibi toplu ve kalabalık alanlarda bulundukları zaman mikroplar çabuk yayıldıkları için grip, boğmaca ve su çiçeği gibi hastalıklara yakalanabilirler.
Okul sağlığı konusunda hijyen kurallarının uygulanması çok önemlidir. Kişisel hijyene dikkat ederek bağışıklığın güçlü tutulmasının yanı sıra ağız, diş, el, ayak temizliği ve maske gibi koruyucu önlemler alınması doğru olur.
Çocuk ve Ergen Sağlığı için Ailelerin Dikkat Etmesi Gerekenler
Çocuklarınızın gelişim sürecinde davranış açısından özenli olmak önemlidir. Bu süreçte çocuklarınıza gereken ilgi ve dikkat verildiğinde bir süre sonra artık alışkanlık haline geleceği için kendi başlarına disiplin kazanmaları mümkündür.
Kazandıkları alışkanlıklarla çocuk ve ergen ruh sağlığı temelden sağlam hale gelir. Başlangıçta dikkat edilmediği takdirde önüne geçilemeyecek durumlar oluşabilir.
Sağlıklı Beslenme Alışkanlıklarının Kazandırılması
Paketli gıdalar tercih etmek yerine evlerinizde yaptığınız vitaminli, taze ve besleyici yemekler çocuklarınızın sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmasını sağlayarak gelişimlerini destekler. Şekerli sağlıksız içecekler, işlenmiş gıdalar gelişimlerine engel olabilir.
Fiziksel Aktivite ve Sporun Teşvik Edilmesi
Gelişim çağındaki çocuklarınız için spor ve fiziksel aktivite sağlıklı yaşam sürmeleri açısından önem taşır. Her gün bir saat yapılan aktivite, kas ve kemik gelişimlerini destekleyerek obezitenin önüne geçilmesinde etkilidir.
Çocuk ve Ergenlerin Sağlık Kontrollerinin Düzenli Yapılması
Beslenmesi ile fiziksel aktivitesine dikkat eden çocuklar, hayatlarının sonraki süreçlerinde daha rahat edebilirler. Gelişimleri boyunca düzenli aralıklarla sağlık kontrolleri yapılması olası bir durumda erkenden müdahale edilmesine fırsat tanır.
Aile ve çocuk ilişkisi iyi olan evlerde iletişim sağlıklı olduğu için özellikle ergenlik dönemindeki stresli durumlar kolaylıkla atlatılabilir. Çocuklar, aileleriyle zihinsel ve duygusal sorunlarını paylaşarak daha iyi hissedebilir.
Çocuk ve Ergen Sağlığı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Çocuk ve Ergen Sağlığı Neden Önemlidir?
Çocuklarınızın yaşam boyu sağlıklı bireyler olmaları için temellerinin sağlam olması önemlidir. Her anlamda sağlıklı büyüyen çocuk, topluma da katkı sağlayan bir birey olur.
Çocuklarda Büyüme Geriliği Nasıl Anlaşılır?
Büyüme geriliğinde çocukların boy ve kilo artışının gözlemlenmesi, yaşına uygun sosyalleşme becerisi, fiziksel ve duygusal hareketlerinin orantısı takip edilebilir.
Ergenlik Döneminde Hangi Sağlık Sorunları Sık Görülür?
Hormonal değişikliklerden kaynaklanan ergenlik döneminde duygusal dalgalanmalar, yeme ve davranış bozuklukları, kimlik bunalımı ile sosyal ilişkilerde yaşanan sorunlar sık görülür.
Çocukların Bağışıklık Sistemi Nasıl Güçlendirilir?
Sağlıklı beslenmelerini sağlamak, sevdikleri bir spora gitmeleri için yönlendirmek ve kaliteli uyku uyumalarını desteklemek bağışıklık sistemini güçlendirir.
Ergenlik Döneminde Psikolojik Destek Gerekli midir?
Ergenlik döneminde yaşanan duygusal, fiziksel ve sosyal değişiklikleri yönetebilmek sorun çözme yeteneklerinin gelişimi için yardımcı olabilir.
Çocuklarda Obezite Nasıl Önlenir?
Bilinçli ebeveynler, çocukları beslenme ve fiziksel aktivite konularında doğru yönlendirerek obezite problemlerini önleyebilir.
Çocuklarda Davranış Bozuklukları Nasıl Tedavi Edilir?
Ailenin disiplinli ve kararlı bir tutum sergilemesinin dışında terapi desteği ile davranış bozukluklarının altındaki sebepler çözümlenebilir.
Ergenlerde Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Önlenir?
Teknoloji bağımlılığının zararları hakkında konuşmak, sosyalleşmeye yönlendirmek, örnek olmak ve birlikte güzel zamanlar geçirerek teknolojik cihazlarla olan süreyi kısıtlamak fayda sağlayabilir.
Çocuklar için İdeal Uyku Süresi Nedir?
Uyku sırasında büyüme hormonları salgılandığı için ideal uyku süresi çocuğun gelişimine ve yaşına göre değişir. Yaklaşık 9 saatlik bir süre ideal olabilir.
Ailelerin Çocuk ve Ergen Sağlığında Rolü Nedir?
Ailenin kendi farkındalığı çocuğunda gelecekteki karakterini şekillendirir. Sağlıklı bir birey olması için gelişimine özen göstermek, dinlemek ve destek olmak önemlidir.
Doktorlar
Birimin Tüm İlgi Alanları
Hastaneler
-
Altunizade Hastanesi
-
Atakent Hastanesi
-
Bakırköy Hastanesi
-
Maslak Hastanesi