Eozinofil (EOS) Nedir?
Eozinofil insan vücudunda bulunan bir çeşit beyaz kan hücresidir ve kemik iliklerinde üretilir. Eozinofillerin büyük kısmı bağırsakta barınır ve yaşam süreleri birkaç hafta ile sınırlıdır. Beyaz kan hücreleri vücudunuzdaki hücrelerin yüzde 1'ini oluşturur. Sağlıklı yetişkinlerde beyaz kan hücreleri içerisinde eozinofillerin oranı yüzde 5 seviyelerine yakındır.
Normal eozinofil değeri, mikrolitre kan bazında 30 ila 350 hücre arasında olmalıdır. Test sonucunun 500 hücreden fazla olması durumunda normalden yüksek olarak değerlendirilir. Eozinofil miktarının mikrolitrede 30 hücreden az olması düşük eozinofil miktarınız olduğu anlamına gelir. Eozinoifil yüksekliği ve düşüklüğü ile ilgili detaylı bilgileri yazımızın devamında okuyabilirsiniz.
Eozinofil yüksekliğine eozinofili adı verilir. Mikrolitre kanda ölçülen eozinofil hücre sayısı 30-350 arasında olmalıdır. Test sonucunda bu değerlerden daha yüksek bir oranın çıkması eozinofil yüksekliği anlamına gelir.
Eozinofil yüsekliği neden olur? Yüksek alkol seviyesi, parazit nedenli enfeksiyonlar, gastrointestinal bozukluklar, bağışıklık sistemi hastalıkları, şiddetli alerjik reaksiyonlar ve diğer bazı başka etkenler eozinofil yüsekliğine neden olabilir.
Eozinofil miktarı insan bedeninde artmaya başladığında bir sağlık sorunuyla mücadele edildiği anlamına gelir. Eozinofil sayısının artması sıklıkla yaşanan bir enfeksiyondan ya da alerjik reaksiyondan kaynaklanır. Bağışıklık sistemiyle ilgili sorunlar da eozinofil sayısının artmasına neden olabilir. Eozinofil seviyesinin çok ciddi miktarlarda artış göstermesi önemli bir sağlık sorununun yaşandığının işaretidir.
Eozinofiller vücudumuzu mantar, bakteriyel ve virüs kökenli enfeksiyonlardan korumanın yanı sıra solucan, kurt gibi parazitlerden de korurlar. Alerji durumlarında ise inflamatuar yanıtta da görevleri vardır. Alerji, egzama ve astım kökenli inflamasyona karşı da önemli ölçüde katkıda bulunurlar.
Eozinofil (EOS) Testi Neden Yapılır?
Belirli sağlık sorunları eozinofillerin sayısını arttırır. Doktorunuz bu tip bir rahatsızlık yaşayıp yaşamadığınızı anlamak için eozinofil sayınızı öğrenmek ister. Bu veriyi, diğer testler ve belirtiler ile bir arada değerlendirerek yaşadığınız sağlık sorununu tespit eder. Eozinofil testi alerjik reaksiyon, ilaç reaksiyonu, parazit ve virüs kökenli enfeksiyonların teşhisi için kullanılır.
Eozinofil ölçümü öncesinde özel bir hazırlık yapılması gerekmez. Sadece doktorunuzun önerisiyle bazı ilaçların kullanımına, testten bir süre önce ara vermeniz istenir.
Eozinofil Normal Değeri
Normal eozinofil değeri, mikrolitre kan bazında 30 ila 350 hücre arasında olmalıdır. Test sonucunun 500 hücreden fazla olması durumunda normalden yüksek olarak değerlendirilir. Eozinofil miktarının mikrolitrede 30 hücreden az olması düşük eozinofil miktarınız olduğu anlamına gelir.
Eozinofil (EOS) Yüksekliği Nedir?
Eozinofil yüksekliğine eozinofili adı verilir. Daha önce de belirttiğimiz gibi mikrolitre kanda ölçülen eozinofil hücre sayısı 30-350 arasında olmalıdır. Test sonucunda bu değerlerden daha yüksek bir oranın çıkması eozinofil yüksekliği anlamına gelir. Eozinofil yüksekliği üç farlı seviyede sınıflandırılır.
Hafif Eozinofil Yüksekliği
Mikrolitre kan başına 500 ila 1.500 eozinofil hücre sayısı arasında.
Orta Eozinofil Yüksekliği
Mikrolitre kan başına 1.500 ila 5.000 eozinofil hücre sayısı arasında.
Şiddetli Eozinofil Yüksekliği
Hücre sayısının mikrolitre kan başına 5.000 eozinofilden daha fazla olması.
Eozinofil (EOS) Yüksekliği Neden Olur?
Yüksek alkol seviyesi, parazit nedenli enfeksiyonlar, gastrointestinal bozukluklar, bağışıklık sistemi hastalıkları, şiddetli alerjik reaksiyonlar, egzama, astım, mevsimsel alerjiler, lösemi ve diğer bazı kanserler, ülseratif kolit, kızıl hastalığı, lupus, Crohn Hastalığı, ilaç reaksiyonu eozinofil yüksekliğine neden olur.
Çok yüksek sayıda eozinofil ölçümü önemli ve acil bir sağlık sorunundan kaynaklanıyor olabilir ve bu nedenle ihmal edilmemesi gerekir. Ciddi oranda yüksek olan eozinofile neden olan sorun tedavi edilmezse birden fazla sayıda organ bu durumdan etkilenerek hasar görebilir.
Eozinofil Yüksekliğine Neden Olan İlaçlar
Amfetaminler, enfeksiyonun tedavisinde kullanılan kimi antibiyotikler, bazı müshil ilaçları ve bazı sakinleştiriciler eozinofil yüksekliğine neden olabilir.
Yüksek düzeyde eozinofiller yalnızca parazit kökenli hastalıklarda değil, birçok enfeksiyonda da ortaya çıkabilir ve nadir de görülse ciddi sorunlara yol açabilir. Eozinofil yüksekliğine şu sağlık sorunlarına yol açabilir:
Eozinofilik Astım
Aşırı miktardaki eozinofiller, solunum sisteminde iltihap oluşmasına yola açar. Bunun etkisiyle nadir bir astım türü olan eozinofilik astım gelişir.
Eozinofilik Gastroenterit
Nadir bir sindirim bozukluğu olan eozinofilik gastroenteritte karın bölgesinde ağrısı, mide bulantısı, ishal görülebilir.
Eozinofilik Özofajit
Eozinofilik özofajitte ağrıya ve yutma güçlüğüne neden olan yemek borusu iltihabı görülür.
Eozinofilik Menenjit
Parazitlere karşı bağışıklık sisteminin reaksiyonuyla beyin ve sinir sisteminde bozukluk gelişir.
Eozinofilik Lösemi
Eozinofilik lösemi, aşırı eozinofillerle kendini belli eden, genellikle genetik bozuklukların sebep olduğu bir lösemi çeşididir.
Eozinofil (EOS) Düşüklüğü Nedir? Neden Olur?
Eozinofil düşüklüğüne tıbbi literatürde eozinopeni adı verilir ve eizonofil düşüklüğü vücudunuzda normal miktardan daha az miktarda yani mikrolitre başına 30’dan az bir miktarda eozinofil hücresi bulunduğu anlamına gelir.
Cushing Sendromu, sepsis, alkolden kaynaklanan zehirlenme veya vücudun aşırı miktarda kortizol üretmesi eozinofil düşüklüğüne neden olur.
Cushing Sendromu
Cushing Sendromu vücudunuzda çok fazla miktarda kortizol bulunduğunda ve yeterli sayıda eozinofil hücresi olmadığında gelişir.
Sepsis
Sepsis; iltihaplanmayla birlikte yaygın şişliklere ve kanın pıhtılaşmasına yol açan önemli bir sağlık sorunudur. Sepsis, sıklıkla enfeksiyonların sonucunda gelişir.
Çoğu zaman, tek seferlik düşük eozinofil sayımı, sayınız sıfır olarak ölçülse bile genel sağlığınız için bir tehdit oluşturmaz. Bağışıklık sisteminizdeki beyaz kan hücreleriniz, vücudunuzdaki eozinofil hücrelerinin eksikliğini giderir ve daha fazla hücre sayıda eozinofil üretir.
Aşırı alkol kullanımı ya da Cushing Sendromu tespit edilmediği, diğer beyaz kan hücre sayıları da aşırı derecede düşük olmadığı sürece, düşük eozinofil seviyeleri sıklıkla kaygı verici bir ölçüm olarak değerlendirilmez. Öte yandan kandaki tüm beyaz kan hücreleri düşük seviyedeyse kemik iliğiyle ilgili bir sorun yaşandığı anlamına gelebilir.
Eozinofil (EOS) Yüksekliği Nasıl Düşürülür?
Eozinofil yüksekliğinin ardında enfeksiyon ya da alerji nedenli sorunlar varsa doktorunuz eozinofil sayınızı yükseltmek için kısa süreli bir tedavi uygulamayı uygun görecektir.
- Test sonuçlarında ciddi oranda yüksek bir eozinofil yüksekliği tespit edildiyse, bu durumdan organlarınız olumsuz yönde etkileniyorsa kortikosteroid içeren ilaçlar kullanmanız önerilecektir.
- Uygulanan bu yöntemin etkisinin yetersiz kalması durumunda monoklonal antikorlar veya immünomodülatörler kullanabilir.
- Eozinofil yüksekliğinizin arkasında otoimmün bir rahatsızlık varsa, doktorunuz sorununuzu netleştirmek için ek testlere başvurabilir.
Eozinofil yüksekliğinin düşmesi için şu yöntemler de kullanılır:
- Özofajite karşı yüksek yağ içeren, baharatlı ve asitli besinler başta olmak üzere bazı gıdalara diyette yer verilmemesi önerilir.
- Eozinofil yüksekliğinin nedeni ilaç reaksiyonu ise kullandığınız ilacın dozu ayarlanabilir, sıklığı azaltılabilir ya da o ilacın kullanımı kesilerek başka bir ilaca geçilir.
- Antiinflamatuar ilaçlar reçete edilebilir.
Yüksek eozinofil sayımı durumlarının çoğu kroniktir ve uzun süreli tedavi ve yönetim gerektirir.
Eozinofil (EOS) Hakkında Sık Sorulan Sorular
Eozinofil Sayısı Yüksek Olursa Ne Olur?
Eozinofil sayısı yüksek olursa sıklıkla tükenmişlik, ciltte döküntü, cilt yüzeyinde iltihaplı şişlikler, nefes darlığı, nefes alış verişte güçlük, mide ve karın ağrısı gibi yakınmalar olur. Doktorunuz nedeni tespit ettikten sonra gibi yüksek dozda kortikosteroidler reçete edebilir. Uygulanan steroid tedavisi istenilen sonucu vermezse monoklonal antikorlar ya da immünomodülatör ajan kullanımına geçilebilir.
Doktorunuz ayrıca yağlı, baharatlı ve asitli gıdalar da dahil olmak üzere özofajite karşı belirli gıda türlerinden kaçınmanızı, neden ilaç kullanımı kaynaklıysa aldığınız bir ilacı kullanmanızı, antiinflamatuar ilaçlar kullanmanızı isteyebilir.
Belirli Gıdalar Eozinofil Sayısını Artırabilir mi?
Belirli besinlerin tüketilmasi eozinofil değerinizi yükseltebilir. Bu besinler arasında hayvan sütü, buğday, yumurta, soya, fındık, balık ve midye – istiridye ve benzeri kabuklu deniz mahsülleri bulunur. Bireysel olarak alerjiniz olduğunu bildiğiniz ve alerjinizi tetikleyen diğer besinler de eozinofil sayınızın artmasına neden olabilir.
Eozinofil Testi Nasıl Yapılır?
Testten önce doktorunuzun önerisiyle kan sulandırıcı benzeri bazı ilaçları test gününden bir süre önce kesmeniz istenir. Test sırasında bir hemşire ya da sağlık görevlisi kolunuzdan kan örneği alır ve bu örneği laboratuvara gönderir. Herhangi yaşanabileceği gibi örnek alınan yere bir süre parmakla bası yapılmazsa iğnenin girdiği yerde morluklar oluşabilir.
