Küçük hücreli akciğer kanseri tedavisi
Akciğer kanserleri iki ana grupta sınıflandırılabilir. Bunlar, küçük hücreli akciğer kanserleri ve küçük hücreli dışı akciğer kanserleri olarak adlandırılır. Küçük hücreli akciğer kanseri, lenfositlerin yaklaşık iki katı büyüklüğünde olan küçük, mavi ve malign (kötü huylu) hücreler ile karakterize bir kanser türüdür.
Doku bilimine göre akciğer kanserlerinin diğer çeşitleri küçük hücreli dışı akciğer karsinomu olarak tanımlanır. Küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinin alt tipleri adenokarsinom, yassı epitel hücreli karsinom ve büyük hücreli karsinomdur.
Tüm Akciğer Kanserlerinin Yüzde 15'i Küçük Hücreli
Küçük hücreli akciğer kanerleri tüm akciğer kanserlerinin yüzde 15’ini oluşturur. Küçük hücreli dışı akciğer kanserleri ise tüm akciğer kanserlerinin yüzde 85’ini kapsar. Bunların yüzde 25-35’i adenokarsinom, yüzde 30-35’i yassı epitel hücreli karsinom ve yüzde 10-15’i büyük hücreli karsinomdan oluşur.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri Neden Olur?
Küçük hücreli akciğer kanseri yüzde 100 oranında sigara kullanımı ile ilişkilidir. Küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinde sigaranın yanında bazı kimyasallara (asbestos, radon vb.) maruz kalmak da bu tarz kanserlerin gelişimine neden olabilir.
Küçük hücreli akciğer kanseri genellikle hava yolu mukozalarında ve/veya göğüs boşluğunda kitle olarak saptanır. Buna karşın adenokarsinomlar ve büyük hücreli kanserler, akciğerde periferik (çevresel) kitle veya nodüller olarak kendini gösterir. Yassı epitel hücreli kanser ise genellikle santral bronş içi yerleşimli kitleler şeklinde ortaya çıkar.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri Daha Hızlı Yayılır
Küçük hücreli akciğer kanserlerinin yüzde 30’u tanı anında sınırlı evrededir. Genellikle tanı sırasında hastaların çoğunluğunda hastalık diğer organlara yayılmıştır. Santral sinir sistemine yayılım, küçük hücre dışı akciğer kanserine göre daha fazladır.
Küçük hücreli akciğer kanserlerinde kanser hücrelerinin neden olduğu bazı hormon salınımlarına bağlı olarak gelişen ve paraneoplastik sendrom (tümörün etkilerinden bağımsız nörolojik bir sendrom) olarak da tanımlanan durumlar daha sık görülür. Kan yolu ile diğer organlara (beyin, karaciğer, kemik iliği vb.) yayılım daha sık ve erken olarak görülür.
İlk tedavi aşamasında küçük hücreli akciğer kanserlerinde tedaviden fayda görme oranları daha yüksektir. Ancak tedavinin fayda süresi küçük hücreli dışı akciğer kanserine göre daha kısadır. Erken nüksler daha sıktır. Nüks geliştikten sonra hastalığın kontrol altına alınması küçük hücreli akciğer kanserinde daha zordur. Yaşam süreleri küçük hücreli akciğer kanserlerinde maalesef daha kısadır. Küçük hücre dışı akciğer kanserlerinde ilaç seçeneği daha fazladır. Özellikle hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapi seçenekleri daha yaygın olarak kulanılır.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri Teşhisi
Küçük hücreli akciğer kanseri teşhisinde radyolojik değerlendirme esastır. Hastalara tomografi, MRI ve/veya PET CT gibi görüntüleme yöntemleri uygulanır. Tanı için biyopsi gereklidir. Bunun için bazı durumlarda bronkoskopik biyopsi yapılabilir.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri Belirtileri
Hastalığın akciğer ve göğüs boşluğundaki yayılımına bağlı olarak öksürük, ses kısıklığı, öksürük ile kan gelmesi, kilo kaybı, nefes darlığı, iyileşmesi uzamış zatürre ve geçmeyen uzun süreli göğüs duvarı ağrısı gibi şikayetler olabilir.
Hastalık, akciğer dışında diğer organlara yayıldıysa kollarda kuvvet ve his kaybı, göz kapağında düşüklük, yüz ve alında cilt kuruluğu, gövdenin üst kısmında omuz ve kollarda ödem, geçmeyen ve giderek artan uzun süreli kemik ağrıları, sarılık, karında şişlik ve cilt altı nodüller görülebilir.
Küçük hücreli akciğer kanserinin santral sinir sistemi yayılımı sık görülür. Bunun yanında karaciğer, kemik iliği, kemikler ve lenf nodlarına yayılım olabilir.
Küçük Hücreli Akciğer Kanserinde Tedavi Yöntemleri
Küçük hücreli akciğer kanseri iki evrede tanımlanabilir.
- Sınırlı evre; hastalık akciğerler dışına yayılmamıştır.
- Yaygın evre; hastalık akciğer dışında diğer organlara da yayılmıştır.
Her iki evrede de asıl tedavi kemoterapidir. Cerrahinin yeri çok olmamakla birlikte bazen seçilmiş olgularda, sınırlı evrede uygulanabilir. Sınırlı evrede genellikle kemoterapi ile birlikte radyoterapi de kullanılır. Yaygın evrede ise genellikle kemoterapi tek seçenek olmakla birlikte ağrı kontrolü ve semptom kontrolü için radyoterapi de verilebilir. Son yıllarda ilk tedavi seçeneği olarak immünoterapi de kemoterapi ile birlikte kullanılır oldu. Ancak immünoterapi, küçük hücreli dışı akciğer kanseri tedavisinde olduğu kadar etkin değildir.
