Böbrek sağlığı için fazla kilolarınızı verin
Boşaltım sistemimizin önemli parçası olan vefakâr böbreklerimiz… Vücudumuzda önemli işleve sahip böbreklerinize ne kadar iyi bakıyoruz? Böbrek sağlığımız son yıllarda artan obezite ile birlikte daha çok tehdit altında. Tüm dünyada her 10 kişiden birinde kronik böbrek hastalığı bulunur. Araştırmalar, obezite hastalığı olanlarda kronik böbrek hastalığı gelişme riskinin, ideal kilodaki kişilere oranla yüzde 83 oranında arttığını gösteriyor.
Basit testlerle teşhis edilebilir
Böbrek hastalığı olanların çoğu ‘son dönem böbrek yetmezliği’ evresinde. Diyaliz tedavisine ihtiyacı olan kişi sayısı ise tüm dünyada 2,6 milyondur. Bu sayının 2030 yılında ikiye katlanarak 5,4 milyon olacağı öngörülüyor. Böbrek fonksiyon bozukluğu basit, ucuz idrar ve kan testleri kullanılarak erkenden saptanarak önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir. Koruyucu hekimlik ve tanı aşamasındaki gecikmeler nedeniyle hastalık sıklıkla son dönem böbrek yetmezliği evresine ilerler. Bu evrede yüksek sakatlık, ölüm oranları ve kötü yaşam kalitesi ile kişi sağlığını, uygulanması gereken yüksek maliyetli diyaliz ve böbrek nakli tedavileri ile de sağlık bütçesini ciddi bir şekilde tehdit eder.
Aşırı kilo böbreklere böyle yük olur
Obezite, böbrek sağlığı üzerinde ciddi bir tehdit oluşturur. Aşırı kilo, dolaylı ve doğrudan olmak üzere böbrekler üzerine farklı yollarla etki eder. Diyabet, hipertansiyon gibi kronik böbrek hastalığı gelişiminde etkisi olan metabolik hastalıklara neden olarak dolaylı yoldan etki sağlar. Bununla birlikte artan kilo nedeniyle böbreklerin yükü artar. Vücudun ihtiyaçlarını karşılamak için böbreklerde süzme işlevi gören üniteler büyümek zorunda kalır. Bu da böbrek içinde basınç artışı ve idrarda protein kaçağına neden olur. Böbrek süzme kanallarında ve idrar yapısında ortaya çıkan değişikler zaman içinde taş oluşmasına sebep olur. Bununla birlikte artmış yağ dokusu, hücrelerin kontrolsüz ve anormal çoğalmasına yol açan maddelerin salgılanmasına yol açar. Kanser gelişme riski de yükselir. Vücut kitle indeksindeki her 5 kg/m2’lik artış böbrek kanseri riskini yüzde 25 artırır.
Çocuklar tehlikede!
Obezite küresel bir salgın olarak yayılmaya devam ederken özellikle çocukluk çağındaki artış gelecek nesillerin sağlığı açısından tehdit oluşturur. Dünyada 600 milyon kişi, obezite nedeniyle sağlık sorunu yaşar ve bu sayının 220 milyonunu çocuklar oluşturur. Çocuklar artık kronik hastalıklar ve onların yarattığı yan etkilerle daha erken yaşlarda tanışır. Böbrek hastalıkları da bunlardan biri. Çocukluk çağı obezitesinin böbrek hastalığı riskini gösterecek çok az sayıda çalışma bulunur. Ancak yetişkinler üzerinde yapılan çalışmalar, kilolu çocukların ileriki yaşlarda ciddi problemlerle karşılaşma ihtimallerinin arttığını gösterir.
Risklere dikkat!
Sorunla başa çıkabilmek için, böbrek hastalıklarına yol açan risk faktörlerini tanımlamak gerekir. Böylelikle, yüksek risk grubunda yer alan kişilere yapılacak tarama testleri ile hastalık, erken evrede saptanabileceği gibi ilerlemesi de engellenmiş olur. Aynı zamanda kronik böbrek hastalığı konusunda farkındalık çalışmalarıyla toplumun sağlıklı yaşam değişiklikleri yönünde eğitilmesi sağlanabilir, hastalığın gelişiminin önüne geçilebilir.