Katarakt Nedir? Katarakt Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Katarakt Nedir?

Katarakt , gözdeki doğal lensin saydamlığını kaybederek opak hale gelmesi sonucu görme kalitesinin bozulmasına neden olan bir göz hastalığıdır. Genellikle yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkar, ancak bazı durumlarda diyabet, göz yaralanmaları, genetik faktörler veya uzun süreli kortizon kullanımı gibi etkenler de kataraktın gelişiminde rol oynar. Katarakt, tedavi edilmediğinde görme kaybına yol açabilir ve günlük yaşam aktivitelerini önemli ölçüde etkileyebilir.

Katarakt tedavisinin temelini oluşturan katarakt ameliyatı, göz hastalıkları tıbbi birimi tarafından gerçekleştirilen en önemli cerrahi işlemlerden biridir. Bu ameliyat, gözde bulanıklaşan doğal lensin çıkarılıp yerine yapay bir lens yerleştirilmesiyle görme kalitesini yeniden kazandırmayı hedefler. Göz hastalıkları bölümü, ameliyat öncesinde detaylı muayeneler ve ileri görüntüleme teknikleriyle kataraktın derecesini ve uygun tedavi yöntemini belirler. Aynı zamanda, ameliyat sırasında kullanılan modern cihazlar ve uzman cerrahlar sayesinde işlem yüksek hassasiyetle gerçekleştirilir. Ameliyat sonrası takip süreci de bu birim tarafından titizlikle yönetilerek hastaların hızlı bir şekilde iyileşmesi ve sağlıklı bir görüşe kavuşması sağlanır.

Katarakt Belirtileri Nelerdir?

Katarakt belirtileri arasında bulanık veya çift görme, renklerin solgun ve mat görünmesi, ışığa karşı hassasiyet, gece görüşünün zayıflaması ve sık sık değişen gözlük numaraları yer alır. Ayrıca, ışık kaynaklarının çevresinde halkalar görme veya parlak ışıkların rahatsız edici hale gelmesi de yaygın belirtiler arasındadır. Semptomlar genellikle yavaş yavaş gelişir ve hastalığın ilerlemesiyle daha belirgin hale gelir.

Katarakt belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Görmede bulanıklık veya sisli bir görüntü.
• Renklerin soluk veya daha az canlı görünmesi.
• Işığa karşı hassasiyet ve göz kamaşması.
• Gece görüşünde zorluk ve karanlık ortamlarda görme bozukluğu.
• Çift görme veya görüntülerin çarpık görünmesi.
• Gözlük veya lens numaralarının sık sık değişmesi.
• Parlak ışıklar etrafında haleler görülmesi.
• Yakın mesafeyi görmekte zorluk yaşanması (özellikle ileri yaşlarda).
• Görüşün kademeli olarak azalması.

Katarakt Dereceleri Nelerdir?

Katarakt dereceleri, hastalığın ilerleme aşamalarına göre sınıflandırılır ve genellikle başlangıç (immature), ilerlemiş (mature) ve tamamen gelişmiş (hypermature) olarak üç ana gruba ayrılır. Başlangıç aşamasındaki katarakt, lensin hafif bulanıklaşmasıyla görmeyi minimal düzeyde etkiler ve genellikle günlük yaşamı fazla kısıtlamaz. İlerleyen katarakt durumunda lensin saydamlığı belirgin şekilde azalır, ışık hassasiyeti artar ve görme sorunları günlük aktiviteleri etkiler hale gelir. Tamamen gelişmiş katarakt ise lensin tamamen opaklaşmasıyla ciddi görme kaybına yol açar ve genellikle ameliyat gerektirir. Bu derecelendirme, kataraktın ne kadar ilerlediğini belirleyerek uygun tedavi yönteminin seçilmesine yardımcı olur.

Katarakt Neden Olur?

Kataraktın başlıca nedeni yaşlanmaya bağlı olarak göz lensinin protein yapısında meydana gelen değişikliklerdir. Bunun yanı sıra diyabet gibi metabolik hastalıklar, uzun süre ultraviyole ışığa maruz kalma, sigara kullanımı, göz yaralanmaları ve genetik faktörler de katarakt gelişiminde etkili olabilir. Bazı ilaçlar, özellikle uzun süreli steroid kullanımı, katarakt riskini artırabilir.

Katarakt nedenleri arasında şunlar yer alır:

• Yaşlanma ile birlikte göz merceğinin doğal olarak sertleşmesi ve bulanıklaşması.
• Göz yaralanmaları veya travmalar.
• Diyabet gibi metabolik hastalıklar.
• Uzun süreli ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalma.
• Gözdeki iltihaplı hastalıklar (üveit gibi).
• Kortikosteroid gibi bazı ilaçların uzun süreli kullanımı.
• Sigara ve aşırı alkol tüketimi.
• Doğumsal katarakt (genetik faktörler veya annenin hamilelik sırasında enfeksiyon geçirmesi).
• Göz ameliyatları sonrası ikincil katarakt gelişimi.
• Aşırı sıcaklık veya radyasyona maruz kalma.
• Beslenme yetersizlikleri, özellikle antioksidan eksikliği.

Katarakt Tanısı ve Uygulanan Testler

Katarakt tanısı, detaylı bir göz muayenesi ile konur. Göz doktoru, görme keskinliğini değerlendiren testler, biyomikroskopla göz lensini inceleme ve oftalmoskopla gözün iç yapısını kontrol etme gibi yöntemler kullanır. Bazı durumlarda, gözün yapısal özelliklerini incelemek için ek görüntüleme testleri de yapılabilir. Bu testler, kataraktın derecesini ve ameliyat gerekliliğini belirlemek için önemlidir.

Katarakt tanısında uygulanan testler şunlardır:

• Görme keskinliği testi (Snellen testi) ile uzak ve yakın görme seviyesinin ölçülmesi.
• Göz bebeğinin büyütülmesi (damla ile dilatasyon) sonrası merceğin detaylı muayenesi.
• Biomikroskop (yarık lamba muayenesi) kullanılarak göz merceği ve ön segmentin incelenmesi.
• Fundus muayenesi ile retina ve optik sinirlerin değerlendirilmesi.
• Tonometri ile göz içi basıncının ölçülmesi.
• Gözün arka yapılarının ultrason ile incelenmesi (katarakt çok ilerlemişse).
• Kontrast duyarlılığı testi ile görme netliğinin değerlendirilmesi.
• Renk görme testi ile renk algısındaki değişikliklerin kontrol edilmesi.

Katarakt Tedavisi

Kataraktın tedavisinde tek etkili yöntem cerrahidir. Katarakt ameliyatı sırasında bulanıklaşmış lens çıkarılır ve yerine yapay bir lens yerleştirilir. Bu işlem, genellikle minimal invaziv yöntemlerle ve lokal anestezi altında yapılır. Ameliyat sonrası hastalar hızla iyileşir ve net bir görüşe kavuşur. Erken evrede, görme keskinliğini artırmak için gözlük değişimi gibi geçici çözümler uygulanabilse de, ilerleyen katarakt durumunda cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Katarakt Her İki Gözde Aynı Anda Görülür Mü?

Katarakt genellikle her iki gözde de ortaya çıkabilir, ancak ilerleme hızı bir gözden diğerine farklılık gösterebilir.

Katarakt Ameliyatı Sonrası Göz Damlası Kullanımı Ne Kadar Sürer?

Ameliyat sonrası genellikle 3-4 hafta boyunca doktorun önerdiği antibiyotik ve steroid damlaları düzenli olarak kullanılır.

Katarakt Ameliyatı Sırasında Göz Kapalı Kalabilir Mi?

Hayır, ameliyat sırasında göz açık tutulur. Bu, özel bir göz sabitleyici aparat ve lokal anesteziyle sağlanır.

Katarakt Ameliyatından Sonra Spor Yapabilir Miyim?

Ameliyat sonrası hafif aktiviteler yapılabilir, ancak ağır kaldırma veya yoğun fiziksel aktivitelerden birkaç hafta kaçınılmalıdır.

Katarakt İlerleme Hızını Durdurmak Mümkün Mü?

Kataraktın ilerleme hızı tamamen durdurulamaz, ancak güneş gözlüğü kullanımı ve sağlıklı bir yaşam tarzı ilerlemeyi yavaşlatabilir.

Katarakt Çocuklarda Görülür Mü?

Evet, konjenital katarakt adı verilen durum, doğuştan veya çocuklukta ortaya çıkabilir ve genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

Katarakt Görüşü Tamamen Yok Edebilir Mi?

İlerlemiş katarakt tedavi edilmediğinde ciddi görme kaybına yol açabilir, ancak ameliyatla bu sorun tamamen düzeltilebilir.

Katarakt Ameliyatı Sonrası Lens Yerinden Kayabilir Mi?

Doğru yerleştirilen yapay lensler genellikle kaymaz, ancak nadir durumlarda ek bir müdahale gerekebilir.

Katarakt Ameliyatı İçin Beklemek Zararlı Mı?

Katarakt ilerledikçe lens sertleşebilir ve ameliyatı daha karmaşık hale getirebilir. Bu nedenle zamanında müdahale önerilir.

Katarakt Ameliyatından Sonra Bilgisayar Kullanabilir Miyim?

Evet, genellikle ameliyattan birkaç gün sonra bilgisayar kullanımına başlanabilir, ancak aşırı yorgunluktan kaçınılmalıdır.

Katarakt Ameliyatı İle Renk Algım Değişir Mi?

Ameliyat sonrası hastalar, renkleri daha parlak ve net algılar çünkü bulanık lensin yerine berrak bir yapay lens yerleştirilir.