Sırt Ağrıları
Yapılan çalışmalar yaklaşık olarak her 5 kişiden birinin hayatı boyunca sırt ağrısı problemi yaşadığını göstermektedir. Çoğunlukla kas kaynaklı problemler nedeniyle oluşan sırt ağrısı daha ciddi hastalıkların da habercisi olabilmektedir.
Sırt Ağrısının Sebepleri:
Sedanter YaşamSırt ağrılarının büyük çoğunluğu sedanter yaşam tarzı olarak adlandırılan, düzenli spor ve egzersizin hayatımızın bir parçası olmamasına bağlıdır. Kötü postür (duruş), masa/bilgisayar başında uzun süreli oturmalar, kondisyon eksikliği ve sırt kaslarının güçsüzlüğü ağrıları beraberinde getirebilir.
YaralanmalarSpor yaralanmaları ve trafik kazaları ve benzer yaralanmalar ikinci sıklıkla sırt ağrısının sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kaslarda ezilme ve gerilme tarzı basit yaralanmalardan çeşitli kırıklara kadar geniş bir yelpazedeki hasarlara bağlı ağrılar oluşabilir. Bu tarz yaralanmalara sinir hasarları eşlik edebilir veya ileri dönemde sinir hasarı gelişmesi için risk taşıyabilir.
FibromiyaljiFibromiyalji günümüz toplumlarının yaşam koşullarına bağlı olarak gelişen sırt dışında kürek kemikleri, omuzlara da yayılabilen ve yaygın vücut ağrısı yapabilen sık görülen bir hastalıktır. Stres, kaygı ve benzeri faktörler de fibromiyaljiyi artırabilir. Sabah tutukluğunun eşlik etmesi, soğuk ve nemli havalarda artması, yorgunluğu beraberinde getirmesi, konsantrasyon güçlüğü ve baş ağrılarının da eşlik etmesi nadir değildir. Bu şikayetleri hepsi aynı anda görülmeyebilir ve belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Her cinsiyette ve her yaşta görülebilir. Nedeni kesin olarak bilinmemektedir.
Sırt fıtığıOmurlar arasındaki yastıkçıklar olan disklerdeki fıtıklar daha sıklıkla boyun ve belde görülür. Daha az sıklıkla sırt bölgesinde de fıtık olabilir. Fıtık oluştuğu bölgeye göre bir sinir köküne baskı yaparak göğüs duvarında belirli bölgelerde kuşak tarzı ağrılar veya karıncalanmalara neden olabilir. Eğer oluşan fıtık omuriliğe baskı yapacak olursa yürümede zorluk ve yürüme mesafesinde kısalma görülebilir.
Kemik ErimesiKemiklerdeki mineral yoğunluğunun azalması nedeniyle daha kolay kırılır hale gelmesidir. Bu kırık en sıklıkla omurlarda meydana gelir. Omurlardaki bu çökme kırıkları sırt ağrısı sebebi olabilir. Her iki cinste de görülebilmekle birlikte kadınlarda daha sık görülür.
Romatizmal hastalıklarKemik ve eklemlerin çevresindeki bağ dokularından köken alan ve kemik-kas-eklem ağrıları ile kendini gösteren hastalıklar grubudur. Ankilozan spondilit ve benzeri bazı romatizmal hastalıklar omurgayı da etkileyerek sırt ağrılarına sebep olabilir. Genel kanının aksine sadece ileri yaşta görülen yaşlılık hastalığı değildirler. Romatizmal hastalıklar her yaşta görülebilir.
Deformite (Skolyoz, kifoz vb)Nedeni bilinmeyen skolyoz genel olarak ağrı sebebi değildir. Cerrahi gerektirmeyen orta derecedeki eğriliklerde yaş ilerledikçe eklem dejenerasyonunun da eklenmesiyle sırt ağrısı sebebi olabilir.
Scheuermann hastalığında ise kifoz açısı 60-75 derecelere ulaştığında, formda olmayan kişilerde ağrı sebebi olabilir. Gün boyunca vücudu dik tutmak için çalışan kaslarda yorgunluk ağrısı tarzında ağrılar gelişir.
TümörlerOmurgaya ait kemik veya sinir yapılardan kaynaklı iyi ve kötü huylu tümörler sırt ağrısı yapabileceği gibi meme, akciğer, prostat vb tümörler de omurgaya yayılım göstererek sırt ağrısı yapabilirler. Gece ağrısı olarak ortaya çıkması ve istirahat ile geçmemesi önemli özelliklerindendir. Ateş, kilo kaybı ve halsizlik gibi belirtiler de eşlik edebilir.
Dejeneratif değişikliklerYaşla birlikte omurlar arasındaki eklemlerde ve disklerde bozukluklar ve kireçlenmeler meydana gelir. Diskler sıvı içeriklerini kaybederek bombeleşmeler oluşturabilirler. Bu değişiklikler sırt ağrılarına neden olabilir. Eklem, kemik ve disklerdeki bu değişiklikler omurilik için var olan alanı daraltarak dar kanala neden olabilir ve sinir ağrılarına neden olabilir.
Yansıyan AğrılarSırt ağrıları, ayrıca sırt bölgesindeki kas ve kemikler dışında, vücudun çeşitli bölgelerindeki organlardan kaynaklanan ‘yansıyan ağrılar’ nedeniyle de oluşabilir. Bu gibi durumlarda sırt ağrınız, aslında akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları, mide problemleri ve benzeri durumların habercisi olabilir.
Diğer sebeplerÇeşitli metabolik ve mikrobik durumlar da sırt ağrısı sebebi olabilirler.
Kırmızı Bayrak Bulguları:
Kırmızı bayraklar olarak adlandırılan aşağıda sıralanmış bulgular, sırt ağrınızın ‘basit’ bir sırt ağrısı olmadığının habercisi olabilir. Kırmızı bayrakların varlığında doktorunuza başvurarak sırt ağrınızın altta yatan sebebini araştırmanız özellikle önem taşımaktadır.
20 yaştan önce ve 50 yaştan sonra başlayan ağrılar
Sürekli olan, ilerleyen ve şiddetli olan ağrılar
İstirahat ve postürel düzenlemelere rağmen azalmayan ağrılar
Ateş, döküntü, kızarıklık, kilo kaybı gibi bulguların eşlik etmesi
Gece, özellikle uykudan uyandıran ağrıların olması
Sabah sertliğinin eşlik etmesi ve uyandıktan hemen sonra hareket etmede zorlanma
Yapısal deformite ve şekil bozukluğunun eşlik etmesi
Bacaklarda güç kaybının eşlik etmesi
Sırt ağrısının başlangıcından hemen önce geçirilmiş bakteriyel hastalık hikayesinin olması
Kemik erimesi olan kişilerde ağır kaldırma ve zorlanma gibi basit travmalar sonrası başlayan ağrılar
Geçmeyen Sırt Ağrısı
Her 5 kişide bir görülen sırt ağrısı kalıcı olduğunda, başka önemli hastalıklara işaret ediyor olabilir.
Sırt ağrıları kimi zaman kas incinmesi gibi basit bir nedenle oluşabilir. Kimi zaman ise fibromiyaljiden osteoporoza kadar pek çok ciddi hastalığın habercisi olabilir. Bu nedenle, özellikle sabit bir bölgede ve sürekli devam eden sırt ağrıları mutlaka ciddiye alınmalı.
Sırt ağrısı hangi hastalıklara işaret edebilir?
Acıbadem Maslak Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Metin Uzun, sırt ağrısı, omuz çıkığı ve ayak sağlığı üzerine soruları yanıtlıyor.Sırt ağrısının nedenleri skolyoz ve kifoz gibi omurga eğrilikleri, kalp rahatsızlıkları, tüberküloz, mide, yemek borusu, safra kesesi ve pankreas bezinin hastalıkları veya tümörleri olabilir. Ayrıca omurga tümörleri de sırt ağrısı nedenlerindendir.
Vücutta kansere bağlı tümörlerin vücudun diğer bölgelere yayılımı (metastaz) sırtta ağrı olarak hissedilebilir. Meme, akciğer, prostat gibi tümörler omurgaya yayılım göstererek sırt ağrısı yapabilirler. Gece ağrısı olarak ortaya çıkması ve istirahat ile geçmemesi önemli özelliklerindendir. Ateş, kilo kaybı ve halsizlik gibi belirtiler de eşlik edebilir.
Nadir görülen sırt fıtığı, fizik tedavi uygulamalarına karşı geçmiyorsa veya ilerleyici nörolojik bulgular varsa ameliyat gerekebilir.
Sırt ağrısı şikayeti için ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Acıbadem Maslak Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Metin Uzun, sırt ağrısı, omuz çıkığı ve ayak sağlığı üzerine soruları yanıtlıyor.Sırt Ağrısı Ne Zaman Ciddiye Alınmalıdır?
Hamilelikte Sırt Ağrısı
Hamilelikte Geçmeyen Sırt Ağrısını Dikkate Alın
Sırt Ağrısından Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Öncelikle masa başı çalışanlarının risk altında olduğu unutulmamalıdır. Bilgisayar başında çalışıyor iseniz, ofis ergonomisi olarak adlandırılan önlemler alınmalıdır. Sırtı yüksek, bel boşluğunuzu dolduran sandalyeler tercih etmeli, bilgisayarın ekranını göz hizanıza yerleştirmelisiniz. 1, 5-2 saatte bir beş-on dakika süreyle masa başından kalkmalı ve yürüyerek ‘aktif dinlenme’ yapmalısınız.
Stresten kaçınmak ve aşırı kilo alımının önüne geçmek de sırt ağrılarından korunmakta önemlidir.
Spor ve egzersiz yapmamak, kondisyonunuzun düşük olmasına, sırt ve karın kaslarınızın zayıflamasına neden olacaktır. Bu durum sizi sırt ve bel ağrıları için aday haline getirebilir. Fakat, hiç spor yapmamak kadar, tüm hafta boyunca işte ve evde sedanter bir hayat geçirerek hafta sonu tek bir gün, aşırı ve yarışmalı spor yapmak da yaralanma riski açısından riskli olabilir. Bu durum yurt dışında ‘hafta sonu savaşçıları’ (weekend warrior) ismiyle bilinir.
Tavsiye edilen, spor ve egzersizi günlük yaşamınız bir parçası haline getirerek haftada en azından 3 ila 4 gün düzenli spor yapmanızdır. Düzenli germe, kuvvetlendirme ve aerobik egzersiz yapmak, belli aralıklarla tek bir aşırı egzersiz yapmaktan daha iyidir. Düzenli yapacağınız spor sadece tempolu yürümeden ibaret olabileceği gibi, koşma, yüzme, yoga vb sporları da içerebilir. Kondisyonunuzun artması, sırt ve karın kaslarınızın güçlenmesi ayrıca daha iyi bir duruşa sahip olmanız konusunda da yardımcı olabilir.
Sırt Ağrılarından Korunmak İçin 9 Temel Öneri:
Sırt Ağrılarından Korunmak İçin 9 Temel Öneri
1. Düzenli spor yapın
2. Sigara içmeyin
3. Uygun vücut ağırlığınızı korumaya özen gösterin
4. Karın ve sırt kaslarınızı güçlü tutun
5. Ağır kaldırırken, eğilirken uyulması gerekli önerileri dikkat edin
6. Bilgisayar ve tablet kullanırken sıklıkta duruşunuza kontrol edin ve düzenleyin
7. Stresinizi azaltın
8. Kalsiyum ve vitamin alımınıza özen gösterip sağlıklı ve güçlü kemiklere sahip olun
9. Hafta sonu tek bir gün ev işlerinde veya sporda aşırı zorlanma ve yorulmadan kaçının
Sırt Ağrısı Egzersizleri
1- Ters kol, ters bacak uzatma
Ters kol, ters bacak uzatma
Elleriniz omuzlarınızın altında, dizler kalçanın hizasında masa pozisyonu alın. Bir kolunuzu omuz hizasına kaldırın, çapraz bacağınızı ise geriye doğru kaldırın. Kolunuz ve ters bacağınız eşit düzleme gelince iki tarafa doğru uzanmaya çalışın.
5-10 saniye bu şekilde kalarak başlangıç pozisyonuna dönün. Hareketi diğer kol ve bacakla tekrarlayın. İki şekilde de boynunuzun omurganızla aynı düzlemde olmasına dikkat edin.
2- Dizleri göğse çekerek esneme
Dizleri göğse çekerek esneme
Dizlerinizi bükün, ayaklarınızı birbirine paralel yere basarak sırtüstü uzanın.
Bir dizinizi iki elinizle tutarak göğsünüze çekin ve 15-30 saniye boyunca nefes alıp vererek bu pozisyonda sabit durun. Diğer dizinizle de aynı şekilde tekrarlayın.
Şimdi iki dizinizi aynı anda ellerinizle göğsünüze doğru çekin ve aynı sürede sabit durun.
3- Oturarak sırt açma
Oturarak sırt açma
Bu basit ama etkili egzersizi otururken ya da gün içinde ihtiyaç duyduğunuzda yapabilirsiniz. Dik oturun ve omuzlarınızı aşağı doğru salın, boyunuzu kasmadan rahat bırakın.
Bu pozisyondayken dirsek uçları yanlarda olacak şekilde iki avucunuzu göğsün ortasında birleştirin. Bu şekilde nefes alıp vererek 15-30 saniye sabit kalın.
4- Sırtın alt bölgesini esnetme
Sırtın alt bölgesini esnetme
Dizlerinizi büküp, ayaklarınızı paralel şekilde yere basıp uzanın. Omuzlarınızı yerde sabit tutun ve dizlerinizi sağa düşürün, 5-10 saniye bu şekilde sabit kalın.
Dizlerinizi ortaya getirip başlangıç pozisyonuna dönün. Şimdi dizlerinizi sola düşürün ve aynı sürede esneyin.
5- Köprü
Köprü
Dizleriniz bükülü, kollarınız kalça hizasında yanlarda, sırtüstü uzanın.
Nefes verirken, boyun ve omuzları yerde rahat bir şekilde tutarak ve karın-kalça kaslarınızı sıkın. Sonra vücudunuzu kuyruk sokumundan başlayarak omuzlarınızdan dizlerinize düz bir çizgi oluşacak şekilde yukarı doğru kaldırın. Üç derin nefes boyunca bu pozisyonda kalmaya çalışın.
Nefes alın, verirken sırt omurlarından başlayarak gövdenizi yere indirin. Her gün beş tekrarla başlayın ve zamanla tekrar sayılarınızı artırın.
6- Kedi esnemesi ve deniz kabuğu esnemesi
Kedi esnemesi ve deniz kabuğu esnemesi
Masa pozisyonu alın. El bilekleri omuz hizasında, dizler kalça hizasında olmalıdır. Boynuzu kasmayın ve rahat bırakın, boynunuz omurganız ile aynı çizgide olmalıdır.
Sırtınızın ve karnınızın aşağı doğru sarkmasına izin verin. Nefes verirken yavaşça karnınızı içeri çekin ve sırtınızı bir kubbe gibi tavana doğru yükseltin. Başlangıç pozisyonuna dönün.
Daha sonra kollarınızı gergin şekilde öne uzatın, kalçanızı topuklara doğru kaydırmaya çalışın.
Alın yerdeyken boynunuzun rahat olmasına dikkat edin.
Eller yere yayılmaya devam ederken nefes verişlerde vücudun ağırlığı yere doğru aksın. 15 saniye bu pozisyonda kalın.
Elleriniz ve dizleriniz üzerinde doğrularak başlangıç pozisyonuna gelin ve yavaş hareketlerle nefesinizle birlikte tüm seriyi beş kez tekrarlayın.
* Eğer sırtınızdan daha önce yaralandıysanız veya osteoporoz gibi başka bir sağlık sorununuz varsa mutlaka doktorunuza danışın.
Sırt Ağrısı Nasıl Geçer? Sırt Ağrısı Tedavisi
Sırt ağrısı tanısı konduktan sonra eğer altta yatan başka hastalığınız yoksa, sırt ağrınız omurgadan ya da kas grubundan kaynaklanıyorsa ilk başta pozisyonu düzeltmek, sıcak uygulamalar yapmak ve gerekirse ilaç tedavileri tercih edilir.
Pozisyonunuzu düzelttiğinizde 2-3 haftalık süreçte ağrınız düzelecektir.
Hamilelikte Sırt Ağrısı Nasıl Geçer?
Hamilelikte aşağı doğru hareket ederken belden eğilmek yerine diz eklemlerinizi kullanarak çömelin.
Sırt kaslarınızı güçlendirecek egzersizler uygulayın. Günlük 30-40 dakika yürüyüş, yoga ve yüzme gibi aktiviteleri düzenli yapmayı ihmal etmeyin. Yürüyüş ve suda yapılan hafif egzersizler gibi düzenli fiziksel aktivite yapılması da sırtı güçlendiriyor ve ağrıların azalmasını sağlıyor.
Otururken belinizi destekleyen yastık kullanmaya çalışın.
Yüksek topuklu ayakkabılardan kaçınarak ortopedik destekli, az topuklu ayakkabılar kullanın.
Küçük objeleri kaldırırken bacaklardan destek alınmalı, sırta ya da bele yüklenilmemeli.
Uzun süre ayakta durmayın.
Çok sert veya yumuşak yatak tercih etmeyin.
Doktorunuza danışarak hafif ağrı kesici ilaç kullanabilirsiniz.
Sıcak uygulama yapın ve istirahat edin.