Hatmi Çiçeği nedir?
Hatmi çiçeği; bilimsel adı Althaea Officinalis olan, Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Afrika gibi bölgelerde yetişen, asırlardır boğaz ağrısı ve öksürüğe iyi gelmesiyle geleneksel tıpta sık kullanılan bir bitkidir.
Yumuşak, tüylü yaprakları ve yaz aylarında açan büyük, soluk pembe veya beyaz çiçekleri ile dikkat çeker. Hatmi çiçeği, genellikle 1,2 ila 2 metre arasında yüksekliğe ulaşabilir.
Öksürüğü azaltması, boğaz ağrısını gidermesi, enfeksiyonu hafifletmesi ve sindirim sorunlarını gidermeye yardımcı olması, hatmi çiçeğinin faydalarıdır.
Hatmi Çiçeği Faydaları Nelerdir?
Hatmi çiçeği kökünün sağlığa faydalarının müsilaj adı verilen bileşiğinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Suyla birleştiğinde, hatmi kökündeki müsilaj, tahrişi azaltmak için boğazı, mideyi veya cildi kaplayabilen bir jel haline gelir.
Öksürüğe iyi gelmesi, boğaz ağrısının giderilmesine katkıda bulunması, enfeksiyona iyi gelmesi, bağışıklık sistemini güçlendirmesi, kanserden korunmayı desteklemesi, ciltteki yara ve tahrişlere iyi gelmesi hatmi çiçeği kökünün faydalarıdır.
Boğaz Ağrısına İyi Gelir
Hatmi çiçeği kökü yutulduğunda boğazda müsilaj adı verilen koruyucu bir antioksidan tabaka oluşturur. Bu müsilaj, boğazın iç kısmını kaplayarak tahrişi hafifletmeye, kuru öksürük ve boğaz ağrısını azaltmaya katkıda bulunur.
Almanya'da yapılan bir çalışmada 822 katılımcıya, tahriş olmuş boğaz veya kuru öksürük sorunlarını gidermesi için yedi gün boyunca hatmi çiçeği kökü ekstresi, pastilleri veya şurubu verildi. Araştırmaya katılanların çoğu hatmi çiçeği kökünün 10 dakika içinde şikayetlerini azaltmaya yardımcı olduğunu söyledi.
Başka bir çalışmada ise hatmi çiçeği kökü müsilajının bağışıklık hücreleri üzerinde koruyucu anti-oksidatif ve anti-inflamatuar etkilere sahip olduğu bulundu. Bu etkinin, hücrelerdeki enfeksiyonu daha hızlı iyileştirdiği belirlendi.
Cilt Tahrişinin Giderir ve Yara İyileşmesini Destekler
Hatmi çiçeği kökü, cilt sağlığını desteklemek, cilt hasarlarını ve yaralarını iyileştirmek için kremlere ve merhemlere eklenir. Araştırmacılar, hatmi kökündeki antioksidanların ve bitki bileşiklerinin, hücreleri uyaran, tahrişi ve iltihabı azaltan anti-inflamatuar aktivite sunduğuna inanıyor. Hatmi kökünün müsilaj içeriği aynı zamanda cildin nemi tutmasına da yardımcı olur.
Hatmi kökü topikalleri bazen çıban, egzama ve cilt iltihabının tedavisinde yardımcı olmak için de kullanılır. Bir araştırmada yüzde 20 hatmi kökü ekstresi içeren merheminin, ultraviyole (UV) radyasyon veya tetrahidrofurfuril alkolün neden olduğu cilt tahrişini azaltmaya yardımcı olduğu belirlendi.
Hafif ila orta dereceli egzaması olan çocuklar üzerinde yapılan bir çalışmada, yüzde 1'lik hatmi çiçeği kökü içeren merhemin kullanılması, cilt kuruluğunu ve tahrişini yüzde 1'lik hidrokortizonlu merhemlerden daha fazla azaltmaya yardımcı olduğu belirlendi.
Ek olarak araştırmalar, hatmi kökündeki diğer bileşiklerin emzirmeden sonra ağrıyan ve çatlayan meme uçlarına iyi geldiğini ortaya çıkardı. Ancak emzirme döneminde hatmi kökünün meme uçlarına uygulanmasının anne sütünü etkileyip etkilemediğini veya emzirilen bebekler üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığını gösteren bir araştırma bulunmamaktadır.
Sindirim Sistemi Sorunlarına Yardımcı Olabilir
Hatmi çiçeği kökünün asit reflü ve mide ülserine iyi geldiği düşünülür. Teorik olarak, hatmi çiçeği kökünün müsilajı, mideyi ve boğazı kaplayabildiği için bu tip sindirim sorunlarının giderilmesine yardımcı olabilir.
Ayrıca hatmi çiçeği kökündeki vitaminler ve antioksidanlar hücre hasarını önlemeye yardımcı olabilir. Ancak hatmi kökünün sindirim sorunlarına ve mide ülserine iyi geldiğini kanıtlamak için insanlar üzerinde denemeler yapılmasına ihtiyaç vardır.
Hatmi Çiçeği Çayı
Hatmi çiçeği çayı (kurutulmuş hatmi kökü): 150 mililitre kaynamış suya altını kapattıktan sonra 0.5-5 gram hatmi çiçeği kökü ekleyerek 5-10 dakika kadar demlenmesini bekleyin. Süre dolduktan sonra hatmi çiçeği çayınıza biraz bal ekleyerek günde üç fincan içebilirsiniz.
Hatmi Çiçeği Çayı Faydaları
Hatmi çiçeği çayı, özellikle solunum yolu hastalıklarının tedavisinde asırlardır kullanılan bir bitki çayıdır.
Öksürüğe iyi gelmesi, boğaz tahrişini azaltması, boğaz ağrısını hafifletmesi, bağışıklık sistemini güçlendirmesi, cildi nemlendirmesi, ciltteki küçük tahrişlere ve yaraların iyileşmesine katkıda bulunması hatmi çiçeği çayının faydalarıdır.
Öksürüğe İyi Gelir
Hatmi çiçeği, öksürüğü yatıştırmada etkili olabilecek mukopolisakkaritler içerir. Bu bileşenler, boğazı kaplayarak tahrişi azaltır ve öksürük refleksini yatıştırabilir.
Boğaz Ağrısını Hafifletir
Saponinler ve diğer anti-inflamatuar bileşenler içeren hatmi çiçeği çayı, boğaz ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Anti-inflamatuar özellikleri sayesinde, boğazdaki iltihabı ve tahrişi azaltabilir.
Bağışıklık Sistemini Destekler
Hatmi çiçeğinde bulunan C vitamini ve diğer antioksidanlar, bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Bu yönüyle vücudu enfeksiyonlara karşı korumada önemli bir rol oynayabilir.
Cilt Sağlığına Katkıda Bulunur
Hatmi çiçeği çayı, cildin nem dengesini korumaya yardımcı olan doğal nemlendirici özelliklere sahiptir. Ciltteki küçük yaraların ve tahrişlerin iyileşmesini hızlandırabilir.
Kanser Gelişmesini Önlemeye Katkıda Bulunabilir
Flavonoidler ve diğer fenolik bileşikler açısından zengin olan hatmi çiçeği çayı, serbest radikallerle savaşarak oksidatif stresten korunmaya yardımcı olabilir.
Hatmi çiçeğinin faydalarından yararlanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız önerilir.
Hatmi Çiçeği Zararları
Hatmi çiçeği kökünün zararları arasında şunlar bulunur:
- Hatmi çiçeği kökü fazla tüketilmesi halinde mide rahatsızlığı ve baş dönmesine neden olabilir.
- Hatmi çiçeği nadir de olsa alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Hatmi çiçeği kökü tükettikten sonra kurdeşen, kaşıntı, deri döküntüsü gibi alerjik sorunlar gelişebilir.
- Nefes almada zorluk, kafa karışıklığı, kalp hızında artış gibi belirtiler ise ciddi alerjik belirtiler olduğu için zaman kaybetmeden doktora gidilmesi önerilir.
Hatmi Çiçeği Nasıl Tüketilir?
Kurutulmuş hatmi çiçeği kökü genellikle çay haline getirilerek tüketilir. Hatmi çiçeğinin tüketim şekilleri şöyledir:
- Çay poşetleri,
- Sıvı tentürler ve şuruplar,
- Pastiller,
- Kapsüller,
- Merhemler,
- Kremler.
Boğaz ağrısını veya öksürüğü rahatlatmak için çay, tentür, şurup veya pastil tüketebilirsiniz. Tahriş olmuş veya iltihaplı cilt için merhemleri veya kremleri uygulayabilirsiniz.
Hatmi çiçeği kökü kullandığınız diğer ilaçları emilimini zorlaştırabilir. Bu nedenle hatmi çiçeği kökü tükettikten iki saat sonra diğer ilaçlarınızı içmeniz önerilir.
Hatmi Çiçeği Ne Kadar Tüketilmeli?
Ne kadar hatmi kökü alacağınız, kullandığınız hatmi kökü takviyesinin veya cilt bakım ürününün türüne bağlı olarak değişir.
- Hatmi çiçeği kökü çayı (kurutulmuş hatmi kökü): 150 mililitre suya 0.5-5 gram hatmi kökü ekleyerek yaptığınız çayı günde üç defaya kadar içebilirsiniz.
- Hatmi çiçeği kökü tentürleri, şurupları veya sıvıları: Günde bir kez 2-8 mililitre ekstrakt tüketebilirsiniz.
- Hatmi çiçeği kökü kremleri veya merhemleri: 3-12 yaş arası çocukların cildine, yüzde 1 yoğunluktaki hatmi çiçeği kökü kremini günde iki kez sürebilirsiniz. Yetişkinler yüzde 20'ye kadar yoğunluktaki hatmi çiçeği kökü merhemini kullanabilirler.
Kimler Hatmi Çiçeği Tüketmemeli?
Hatmi kökünün hamilelik veya emzirme döneminde güvenli olup olmadığına dair bilgi yoktur. Bu nedenle hamile ve emziren kişilerin hatmi çiçeği kökü tüketmemeleri önerilir.
Hatmi Çiçeğinin Potansiyel İlaç Etkileşimleri- Hatmi çiçeği kökündeki müsilaj bileşiği, diğer ilaçların sindirim sisteminiz tarafından emilimini etkileyebilir. Hatmi çiçeği kökü ağızdan alınan ilaçların daha az etkili olmasına neden olabilir. Önlem olarak hatmi kökü aldıktan sonra ilaç almayı iki ila altı saat kadar beklemelisiniz.
- Hatmi kökü ayrıca bazı antidepresanlar ve diyabet ilaçlarıyla doğrudan etkileşime girebilir.
- Hatmi kökü kan şekerini düşürebilir ve diyabet ilaçlarıyla birleştirildiğinde hipoglisemi (düşük kan şekeri seviyeleri) riskinizi artırabilir.
Bu nedenle hatmi çiçeği kökü tüketmeye başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız önerilir.
