Mide Üşütmesi Nedir?
Mide üşütmesi ya da mide gribi gibi isimlerle anılan viral gastroenterit rahatsızlığının griple bir alakası yoktur. Mide üşütmesi olarak bilinen bu hastalık bir mide-bağırsak enfeksiyonudur. Hastalık, sıklıkla virüs taşıyan başka kişilerle temas etmekten ya da onların dokuduğu yiyecek ve sular tüketilmesiyle yayılır. Sağlıklı kişilerde mide gribi kendiliğinden düzelerek önemli bir sağlık sorununa neden olmazken bebekler, yaşlılar ve bağışıklığı zayıf kişiler için ciddi sonuçlar doğurabilir.
Mide Üşütmesi Neden Olur?
Mide üşütmesi olarak da bilinen viral gastroenterit, virüs taşıyan diğer insanların kullandığı suları ve yemekleri tüketmenin yanı sıra onların dokunduğu mutfak eşyası, havlu gibi eşyaların kullanılmasıyla da bulaşabilir.
Gündelik yaşamda karşılaşma ihtimalimiz olan pek çok virüs mide üşütmesine neden olabilir. Bunlardan biri norovirüslerdir. Dünya genelinde gıda kökenli hastalıkların en yaygın sebebi bu virüslerdir.
Çocuklarda görülen mide üşütmelerinin çoğunun nedeni ise rotavirüstür. Çocuklar bu virüsü, virüs bulaşmış yerlere dokunarak ya da virüslü nesneleri ağızlarına temas ettirdiklerinde alırlar. Bir diğer virüs bulaşma nedeni ise enfekte olmuş yiyeceklerin ve sıvıların çocuk tarafından tüketilmesidir.
Bunların dışında bazı kabuklu deniz ürünlerine çiğ haldeyken temas edilmesi ya da çiğ – az pişmiş şekilde tüketilmesi de mide üşütmesine neden olabilir. Bir diğer virüs bulaşma yolu ise kirli suların tüketilmesidir.
Mide Üşütmesi Belirtileri Nelerdir?
Mide üşütmesi belirtileri altında yatan nedene bağlı olarak değişmekle birlikte bulaşmadan 1-3 gün sonra ortaya çıkar. Belirtiler bazı kişilerde şiddetli olurken bazı kişilerde daha az seviyede olabilir. Genellikle 1-2 gün sonra kişi toparlanmaya başlar. Bazı durumlarda mide üşütmesinin etkileri 14 gün kadar da sürebilir.
Mide üşütmesi bir mide-bağırsak enfeksiyonu olduğu için aşağıdaki belirtilere neden olur:
- Şiddetli, sulu ve kansız ishal (Dışkınızda kan olması başka tür bir enfeksiyona işaret edebilir)
- Mide ağrısı ve midede kramp hissi,Mide bulantısı ve kusma,
- Kas ve vücut ağrısı,
- Baş ağrısı.
Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir?
Aşağıdaki önerilerimiz mide üşütmesine iyi gelebilir:
- Bol bol dinlenin,
- Düzenli olarak su için,
- Küçük yudumlar halinde su, meyve ve et suyu için,
- Buz parçaları çiğneyin,
- Şeker ve tuz içeren sulu karışımlar için,
- Canınız hiçbir şey istemiyorsa tuzlu kraker tüketin,
- Süt ve süt ürünlerinden bir süre uzak durun.
Mide üşütmesini kısa sürede atlatmak için öncelikle bol bol dinlenmelisiniz. Dinlenerek vücudunuzun kendisini toplamasına olanak tanırsınız.
Düzenli olarak su içmelisiniz. Su içerek ise ishal ve kusma nedeniyle kaybettiğiniz ve vücudunuz için yaşamsal önemdeki suyu yeniden kazanırsınız.
Karnınızla ilgili sorunları rahatlatmak için küçük yudumlar halinde su, meyve suyu ve et suyu içebilirsiniz.
Küçük buz parçalarını çiğneyerek midenizi rahatsız etmeden su ihtiyacınızın bir kısmını karşılayabilirsiniz.
Şeker ve tuz içeren sulu karışımlar içmeniz bağırsaklarınızın sıvıları emmesine yardımcı olurken kaybettiğiniz elektrolitleri yerine koymanızı sağlar.
Gazoz tarzı şekerli bir içecekle beraber tuzlu kraker yemeniz de bu konuda faydalı olacaktır.
Hastalığınızın ilk birkaç gününde süt ve süt ürünlerinden uzak durmanız gerekir çünkü süt ürünleri ishalinizi daha da kötüleştirebilir.
Bu Belirtiler Varsa Hemen Doktora Gidin
Mide üşütmesinin bebeklerde, çocuklarda, yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde daha zorlayıcı olabileceğini belirtmiştik. Bunun nedeni ise kusma ve ishale bağlı olarak görülen dehidrasyonun (su kaybı) yüksek seviyelere ulaşmasıdır. Bu nedenle dehidrasyon belirtilerini bilmek de önemlidir.
Yetişkinlerde Dehidrasyon Belirtileri
- Şiddetli halsizlik, baş dönmesi, ağız kuruluğu, koyu sarı idrar rengi, az idrara çıkma,
- İki günden uzun zamandır kusma ve ishal,
- Kustuğunuzda dışarı çıkan yiyeceklerin içerisinde kan bulunması,
- Şiddetli mide ağrısı,
- 40 derece ve üzerinde ateş.
Çocuklarda Dehidrasyon Belirtileri- 40 derece ve üstü ateş,
- Bitkinlik ve asabiyet,
- Çok fazla ağrı,
- Kanlı ishal,
- Normal zamanlarından daha az idrar yapma,
- Ağız kuruluğu,
- Susuzluk.
- Ağlarken gözyaşlarının akmaması.
Bebeklerde Dehidrasyon Belirtileri- Alışılmadık derecede uykulu ya da uyaranlara karşı tepkisizlik,
- Salyasında azalma,
- Sık sık kusma,
- Altı saat geçmesine rağmen bezinde ıslaklık olmaması,
- Kanlı dışkı veya şiddetli ishal,
- Ağız kuruluğu,
- Bıngıldağında çökme,
- Ağlarken gözyaşlarının akmaması.
Mide Gribine Yakalanmamak İçin…
Mide gribinden korunmak için virüs ve bakteri kaynaklı birçok rahatsızlıkta olduğu gibi hijyen kurallarına dikkat etmek önemli bir etkendir. Bunun için şunlara dikkat etmelisiniz…
Ellerinizi İyi Yıkayın
Mide gribi riskini azaltmanın birinci kuralı öncelikle tuvalet hijyenine dikkat etmektir. Dışkı, hastalığın bulaşmasında kritik rol oynar. Bu nedenle her tuvalete girdiğinizde ellerinizi sabun kullanarak en az 20 saniye boyunca yıkamalısınız. Eğer hastaysanız ellerinize bulaşan virüsler yiyeceklere dokunmanız aracılığıyla başka insanların da hastalanmasına neden olabilir. Bu nedenle banyoda herhangi bir yere dokunmanız halinde ellerinizi mutlaka yıkamalısınız.
Mutfakta Dikkat Etmeniz Gerekenler
Mide gribini yiyecek veya sudan alabilir ya da başkalarına aktarabilirsiniz. Bu sebeple çiğ et ve yumurta kullanılan yemekleri hazırlarken elinizi ağzınıza götürmeyin. Yemeği hazırladıktan sonra temas ettiğiniz her yeri temizleyin. Mutfağınızda yemek yaparken yumurta, et gibi malzemeleri çiğ tüketilen meyve sebzelerden uzak tutun. Az pişmiş et, kabuklu deniz ürünleri ve çiğ yumurta tüketmeyin. Süt ve süt ürünlerinin pastörize olanlarını tercih edin. Sebze ve meyveleri yıkamadan yemeyin. Mümkün olduğunca musluk suyu yerine paketlenmiş suları tercih edin ve emin olmadığınız yerlerde içeceklerinize buz koymayın. Eğer mide gribine yakalandıysanız yemek yapmayın. Belirtiler tamamen geçtikten sonra yemek hazırlamaya başlayın.
Ev Temizliğine Özen Gösterin
Mide gribi sorunu yaşıyorsanız dokunduğunuz her yeri ve her şeyi dezenfekte edin. Çamaşırlarınızı sıcak suyla yıkayın ve mümkünse yüksek ısıda kurumalarını sağlayın. Kusmanız halinde bölgeyi çok iyi temizleyip dezenfekte edin. İshalliyken tuvaleti kullandıysanız klozeti hijyenik bir şekilde temizlemeyi ihmal etmeyin.
