Serotonin Nedir?
Serotonin, beyindeki sinir hücreleri ile vücudumuzun diğer bölgelerindeki sinirlere mesajlar taşıyan, vücut tarafından doğal olarak üretilen bir kimyasaldır. Bu kimyasal mesajlar, vücudunuza nasıl çalışacağını söyler. 5-Hidroksitriptamin (5-HT) olarak da bilinen serotonin aynı zamanda hormon görevi de görür.
Vücutta yer alan serotoninin çoğu bağırsaklarda bulunur. Serotoninin yüzde 90’a yakın bölümü gastrointestinal sistemi kaplayan hücrelerde yer alır. Yüzde 10 kadarı da beyinde bulunur.
Beyninizdeki serotonin ruh halinizi düzenler. Bu nedenle sorotonin için mutluluk hormonu tanımlaması da yapılır. Serotonin normal seviyelerde olduğunda kendinizi daha odaklanmış, duygusal anlamda daha dengeli, daha mutlu ve daha sakin hissedersiniz.
Çok düşük veya çok yüksek serotonin miktarları fizyolojik ve psikolojik problemlere yol açabilir.
Serotonin Sendromu Nedir?
Yüksek serotonin seviyeleri genellikle serotonin sendromu olarak adlandırılır. Serotonin sendromunun altında ise sıklıkla serotonin seviyelerini artırmakta kullanılan SSRI grubu ilaçlar yatar.
Serotonin sendromunun belirtileri şöyle sıralanabilir;
- Ajitasyon,
- Endişe,
- İshal,
- Yüksek tansiyon,
- Kas kaybı,
- Mide bulantısı.
Öte yandan aşırı yüksek serotonin seviyeleri ciddi sağlık sorunlarına ve can kaybına neden olabilir. Bu tip bir serotonin sendromunda aşağıdaki belirtiler görülebilir;
- Bilinç bulanıklığı,
- Sayıklama,
- Yüksek ateş,
- Böbrek sorunları ya da böbrek yetmezliği,
- Solunum güçlüğü,
- Nöbetler.
Serotonin Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Düşük serotonin seviyesi sıklıkla birkaç sorunla aynı anda ilişkilidir. Teknik anlamda serotonin sevişenin düşük olmasının nedeni vücudunuzun yeterli miktarda serotonin üretmemesinden kaynaklanacağı gibi üretilen serotoninin etkili şekilde kullanılamamasından kaynaklanabilir.
Serotonim eksikliği belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Asabiyet, moralsizlik hissi,
- Üzüntü, umutsuzluk,
- Kronik yorgunluk
- Endişe,
- Unutkanlık,
- Uyku sorunları,
- Cinsel işlev sorunları,
- Sindirim sorunları.
Serotonin Seviyesi Nasıl Artar?
Bazı yiyecekleri tüketmek serotonin seviyesinin yükselmesine katkıda bulunabilir. Bunun nedeni bu gıdalarda serotonin yapımında kullanılan triptofan adlı aminoasiti içermeleridir. Serotonin üretimi karmaşık bir süreç olduğu için sadece bu besinleri tüketmek, serotonin üretmek için yeterli değildir. İçeriğinde triptofan barındıran besinler arasında şunlar bulunur:
- Somon,
- Yumurta,
- Peynir,
- Hindi,
- Soya peyniri,
- Ananas,
- Fındık,
- ve yulaf.
Öte yandan düzenli egzersiz yaparak da serotonin seviyenizi artırabilirsiniz. Tempolu yürüyüş, koşu gibi aktiviteler serotonin seviyenizin artmasına katkıda bulunurken genel anlamda da sağlıklı bir yaşam sürmenizi destekler.
Depresyon tedavisinde de kullanılan seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'ler) gibi ilaçlar, serotonin seviyelerini veya aktivitesini artırabilir. Bu ilaçlar mutlaka hekim onayı ile kullanılmalıdır.
Serotonin Faydaları Nelerdir?
Serotonin, öğrenmeyi, hafızayı, mutluluğu etkilemenin yanı sıra vücut ısısını, uykuyu, cinsel aktiviteyi ve açlık hissini düzenlemek de dahil olmak üzere vücudunuzda çeşitli roller oynar. Serotonin ruh hali, uyku, sindirim, mide bulantısı, yara iyileşmesi, kemik sağlığı, kan pıhtılaşması ve cinsel istek konusunda kilit bir görev görür.
Serotonin, vücutta bulunan dopamin ile birlikte uykunuzun kalitesini etkiler. Beyninizin uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen melatonin hormonunu yapmak için serotonine ihtiyacı vardır.
Serotonin, yaraların iyileşmesine yardımcı olmak için kanınızdaki trombositler tarafından salınır. Ayrıca en küçük kan damarlarının daralmasına neden olarak kan akışını yavaşlatır ve pıhtıların oluşmasına yardımcı olur. Bu sayede yaraların iyileşmesine katkıda bulunur.
