Kulak Temizliği
Kulak kiri olarak bilinen kelime tıp dilinde buşon olarak ifade edilmektedir. Dış kulak yolunda bulunan bezlerden salgılanan serumen adında ki salgı, kulak zarını zararlı maddelerden korur. Serumen, dış ortamdan gelebilecek bakteriler, toz ve kir parçaları gibi tehlikelere karşı korunmak adına vücudun salgıladığı bir salgıdır. Bu salgı görevini yerine getirdikten sonra kurur ve kulak kepçesine atılır. Bu işlemden geçmiş salgıya da kulak kiri ya da buşon denilir.Kulak kiri, kulak kanalını ve kulağı koruyan bir salgı olsa bile bazen fazla birikerek, duymada kesintilere sebep olup ve rahatsız edici bir hal alabilir. Bu yüzden kişiler kendi yöntemleri ile kulağı temizleyip, tıkanıklığı giderme girişimlerinde bulunabilirler.
Kişilerin evde sert ve sivri cisimlerle (kulak çubuğu, kürdan, şiş) yapmaya çalıştıkları kulak temizleme girişimleri oldukça tehlikelidir. Bu girişimler esnasında serumen salgısı silinebilir ve bu da kulağı bakteri, toz ve kire savunmasız halde bırakır. Kulağa sokulan sert ve yabancı cisimler, kulağın pH ve yağ asidi içeriğini değiştirir, kulak salgısını yok eder ve enfeksiyonlara açık hale getirir.
Ayrıca yapılan bilinçsiz hareketler, buşonun kulağın iç bölümlerine itilip, kulağın tıkanmasına sebebiyet verebilir. Ayrıca oldukça hassas olan kulak dokularının zedelenmesine sebep olabilir.
Kişisel temizleme işleminizi dış kulakla sınırı tutup, kulağınızın içinde meydana gelen sıkıntılarda Kulak-Burun-Boğaz doktoruna görünmeniz çok doğru bir karar olacaktır.
Kulak Kiri Nedir?
Kulak kiri, kulakta meydana gelen bir pislik değildir aksine vücudunuzun savunma elemanlarından biridir. Serumen, kulak yolunun nemli ve kaygan olmasını sağlayan ve kulağın dış tehlikelerden (bakteri, toz, kir) korunmasını sağlayan bir salgıdır.
Bu salgının tamamen ya da bir kısmının temizlenmesi kulak zarını olabilecek enfeksiyonlara karşı kısmi ya da tamamen savunmasız hale getirir.
Serumen salgısı zaman geçtikçe kulağın içine girmeye çalışan partikülleri yakalayarak katı bir hale bürünür ve katılaşan salgı dışarıya atılır. Tozlu ortamlara çok maruz kalan bireylerin, kulak kiri miktarı fazladır.
Kulak Kiri Neden Oluşur?
Serumen salgısı mütemadiyen üretilerek kulak zarını enfeksiyonlardan korur. Zamanla havayı filtreleyerek görevini tamamlayan ve partiküllerle birleşerek katılaşan serumen salgısı da vücuttan uzaklaştırılır.
Buşon’un Oluşma Sebepleri:- Tozlu ortamlara fazlasıyla maruz kalmak.
- Denize, havuza girince ya da banyo yapmanın etkisiyle kulak kirinin yumuşayıp şişmesi.
- Kulaklık, işitme aletleri, tıkaç gibi ekipmanların kullanılması.
- Kulağın sürekli olarak sert cisimlerle temizleniyor olması.
- Kişinin kulağındaki yapısal darlık sıkıntısı nedeniyle kulak kirinin dışarıya atılamaması.
Kulak Kirinin Belirtileri Nelerdir?
Vadesini tamamlayan serumen salgısının, çeşitli nedenlerle kulak içinde birikip dışarıya atılamaması bazı belirtilerle kendi gösterebilir:
- Kulakta meydana gelen ağrı.
- Kulakta hissedilen dolgunluk hissi.
- İşitmenin sekteye uğraması.
- Kulakta uğultu ya da çınlama duyulması.
- Kulağın kaşınması, tahriş olması.
- Kulaktan gelen koyu renkli akıntı ve koku.
- Kuru öksürük nöbetleri.
- Bu gibi semptomlardan muzdaripseniz derhal Kulak-Burun-Boğaz Uzmanına başvurmanız önem arz etmektedir.
Kulak Temizliği Nasıl Yapılmalıdır?
Genellikle evlerde kulak temizliği için sıklıkla tercih edilen kulak çubuğu, kulak içini temizlemek için değil, kulak kepçesindeki kıvrımların temizlenmesi için tercih edilmesi önem arz eder. Çünkü kullanılan çubuk buşonun kulak zarına kadar itilmesi ve devamında kulağın tıkanmasına neden olabilir.
Ayrıca bu işlemi yaparken kulak içinden temizlenen serumen salgısından ötürü kulak enfeksiyon riskine açık hale gelecektir. Bu yüzden evde yapılacak kulak temizleme girişimi, kulak kepçesini temizlemekten öteye gitmemelidir.
Eğer bahsettiğimiz semptomlardan muzdaripseniz, bir Kulak-Burun-Boğaz uzmanına görünüp, onun gerekli gördüğü takdirde de kulaklarınızı temizletmeniz doğru bir yaklaşım olacaktır.
İlk olarak kulakta enfeksiyon olup olmadığına bakmak gerekir. Kulakta enfeksiyon mevcutken, temizlik yapılması zarın delinmesine bile neden olabilir.
KBB uzmanı, kulak kirinin yumuşaması adına bir solüsyon kullanmayı tercih edebilir. Bu solüsyon yardımıyla kulağınızda yer alan buşonlar yumuşayacaklardır. İlk yöntem olarak, solüsyon berrak bir renk alana kadar püskürtülüp yıkama işlemi tekrarlanabilir. İkinci bir çözüm yolu olarak, solüsyonu sürüp yumuşamasının ardından küret ile kulak kirini nazik nazik temizleme yoluna gidebilir. Ya da hekiminiz solüsyonu sürdükten sonra aspiratör yardımıyla buşonu vakumlayabilir.
Kulak Kendi Kendini Temizleyebilir mi?
Normal şartlar altında partikülleri engelleyen serumen salgısı, onlarla birleşerek buşonu oluşturur. Buşonda işlevini yitirdiği zaman kulak kepçesine atılarak, döngü devam eder.
Yani kulakların kendine has bir şekilde yürüyen bir temizleme mekanizması mevcuttur şeklinde ifade edebiliriz. Fakat bazı dış etkenler (denize girmek, banyo yapmak, toza kire maruz kalmak) ile buşon sertliğini kaybedip kulağın içinde şişip yer kaplayabilir. Bu da kulağınızın tıkanması ve yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin yaşanmasına sebebiyet verebilir. Bu gibi durumlarda hekimin müdahil olması gereklidir.
Kulak Temizletmek Alışkanlık Yapar mı?
Halk arasında kulak temizliğinin alışkanlık yarattığı söylenmektedir. Fakat sanılanın aksine kulağın temizlendikçe daha fazla buşon üretmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Kulağın tıkanma nedenleri arasında daha çok çevresel ve doğuştan gelen faktörler rol oynar.
Siz bulunduğunuz ortam gereği tozlu havaya maruz kalıyorsanız ve bu sebeple kulağınız tıkanıp temizletme ihtiyacı doğuyorsa ya da sizin kulağınızın yapısı gereği oluşan kiri dışarı atamıyorsanız bunun nedeni kulağın temizlenmesinin meydana getirdiği alışkanlık değildir.