MR Linac Nedir?
MR Linac , manyetik rezonans (MR) görüntüleme teknolojisini radyoterapiyle birleştiren gelişmiş bir "akıllı radyoterapi" cihazıdır. MR Linac cihazları sayesinde, tümörler tedavi sırasında yüksek hassasiyetle hedef alınırken çevredeki sağlıklı dokular korunur. MR Linac, özellikle pankreas, akciğer, meme, karın ve pelvik bölgedeki kanserlerin tedavisinde etkili olup, tümör hareketlerini gerçek zamanlı olarak izleyebilir ve tedavi sırasında anlık ayarlamalar yapabilir. Radyasyon onkologları, bu teknoloji ile tümörleri ameliyat sırasında cerrahların gördüğü kadar net bir şekilde görerek tedaviyi daha hassas ve etkili bir şekilde gerçekleştirebilir. Bu sayede tedavi başarısı artarken, hastaların süreçte maruz kaldığı yan etkiler de azalır.
MR Linac cihazı, yumuşak dokular ve tümörlerin gerçek zamanlı ve net görüntülenmesini sağlayarak önceki görüntüleme yöntemlerinin sınırlamalarını aşmıştır. Geçmişte düşük kaliteli görüntüler nedeniyle metal belirteçler yerleştirilerek dolaylı görüntüleme yapılırken, MR Linac bu tür invaziv işlemleri ortadan kaldırır. 2015'te geliştirilen cihaz, kobalt 60 yerine X ışını teknolojisini kullanarak daha yüksek hassasiyet ve hasta konforu sunar.
MR Linac Kullanım Alanları Nelerdir?
MR Linac, özellikle hareketli organlarda yer alan tümörlerin tedavisinde büyük avantajlar sunan bir radyoterapi cihazıdır. Pankreas, akciğer, meme, karın ve pelvik bölge kanserleri gibi MR’ın üstün görüntüleme yeteneklerinden en çok faydalanılabilecek bölgelerde etkili bir şekilde kullanılabilir.
Bunun yanı sıra, ameliyat edilemeyen pankreas kanseri, kolon ve rektal kanserler, karaciğer metastazları, prostat kanseri, mide ve özofagus tümörleri gibi birçok kanser türünde başarılı sonuçlar elde edilmiştir. MR Linac, tümör hareketlerini gerçek zamanlı olarak izleyerek doğru hedeflemeyi mümkün kılar ve tedavi sırasında çevre dokuların korunmasını sağlar. Bu nedenle, özellikle zorlu anatomik bölgelerdeki ve hareketli tümörlerdeki tedaviler için ideal bir yöntemdir.
MR Linac cihazının özellikle pankreas kanserinde başarı oranını %10’dan %90’a çıkararak dikkat çeker. Tedavi öncesinde MR görüntüleme yapılarak tümörün ve organların güncel yerleşimi belirlenir, gerekirse tedavi planı yeniden oluşturularak kişiselleştirilmiş bir tedavi sunulur.
MR Linac ile Tedavi Süreci Nasıl İşler?
MR Linac ile tedavi süreci, hastanın anlık görüntüleme ve hassas ışınlama avantajlarından faydalanarak ilerler. Klasik radyoterapi seasında olduğu gibi, hasta tedavi masasına uzandığında öncelikle MR görüntülemesi yapılır ve tümörün o günkü konumu net bir şekilde belirlenir. Ardından, hastanın anatomisine ve tümörün yerine göre güncel tedavi planlaması yapılır. Tedavi sırasında MR cihazı, tümörün hareketini sürekli olarak izler; nefes alıp verme gibi istemsiz hareketlerde bile ışınlar tümöre hassas bir şekilde odaklanabilir.
Radyasyon onkoloğu, MR görüntülerini değerlendirerek gerekli doz ayarlamalarını anlık olarak yapar. Bu süreç, hastayı ekstra radyasyona maruz bırakmadan gerçekleştirilir ve tedavi yaklaşık 20-60 dakika sürer. MR Linac, tümörü net bir şekilde görme ve çevre dokuları koruma avantajlarıyla, daha etkili ve güvenli bir tedavi imkânı sunar.
MR Linac cihazı, gerçek zamanlı MR görüntüleme ve radyoterapiyi birleştirerek, tümörü hassas bir şekilde hedeflemeyi sağlar. Hasta cihaza alındığında önce tümörün yerini belirlemek için MR çekilir, ardından ışınlama başlar. Tümörün anlık hareketleri takip edilip, gerektiğinde hastanın nefesini tutması istenerek hareket kontrol edilir. Bu teknoloji, çevre dokuları koruyarak yüksek doz radyasyon uygulama imkanı sunar ve radyasyon onkolojisi uzmanlarını cerrah hassasiyetine ulaştırır.
MR Linac Hangi Hastalar İçin Uygundur?
MR Linac radyoterapi cihazı, özellikle hareketli organlardaki tümörlerin tedavisinde yüksek hassasiyet gerektiren hastalar için uygundur. Pankreas, akciğer, meme, karın ve pelvik bölgede yer alan tümörlerin yanı sıra karaciğer metastazları, prostat, kolon, rektal ve mide kanserleri gibi çeşitli kanser türlerinde kullanılabilir. Ameliyat edilemeyen veya sınırlı cerrahi müdahale yapılabilen durumlarda etkin bir tedavi seçeneği sunar. Ayrıca, tümörün çevresindeki sağlıklı dokuların korunmasının kritik olduğu hastalarda büyük avantaj sağlar. Özellikle, tedavi sırasında tümör hareketlerini gerçek zamanlı izleyebilmesi ve doz ayarlarını hassas bir şekilde yapabilmesi, MR Linac’ı zorlu anatomik bölgelerdeki tümörler için ideal hale getirir.
Tümörün hareket ettiği saptandığında radyasyon onkoloğu, MR görüntülerine bakarak tümör noktasını tespit ediyor ve ışınları yeni hedefe yönlendiriyor.
Radyasyon onkologları, tümörü bir cerrahın ameliyat sırasında gördüğü gibi net bir şekilde görüyor ve yine bir cerrah titizliğiyle ışınlamayı gerçekleştiriyor.
Tedavinin diğerlerine göre daha uzun sürmesi MR çekiminden kaynaklanıyor. MR-LINAC, her seferinde yeniden tedavi planlaması yapabiliyor.
MR LINAC KULLANIM ALANLARI
MR-LINAC tüm radyoterapi uygulamalarında kullanılabilmektedir. Ancak en ideal kullanım bölgesi bu cihazın özelliklerinden en çok yararlanacak olan gövde bölgesindeki kanserlerdir. Özellikle pankreas, akciğer, göğüs duvarı, meme, karın bölgesi, kalça bölgesinde yer alan hastalıklar bu tedaviden en çok yarar gören hastalıklardır. Bunun nedeni bu bölgelerdeki MR’ın üstün görüntüleme gücüdür.Doktorlar
Benzer İlgi Alanları
-
Akciğer Kanseri
Sigaranın başlıca faktörlerden biri olduğu akciğer kanseri, kansere bağlı ölümlerde ilk sıralarda yer alıyor. Erken evrede yakalandığında tedavi şansı oluyor.
Detaylı Bilgi -
Böbrek Kanseri
Böbrek kanseri, normal işlevlerini yerine getiren hücrelerin işlev ve şekillerini yitirerek anormal derecede büyümesidir.
Detaylı Bilgi -
Endometrial Kanser
Rahmin iç yüzeyini kaplayan endometrium adlı yapıdaki kanserlere endometrial veya endometrium kanseri adı verilir. Kendini olağan dışı kanamalarla belli eder.
Detaylı Bilgi -
Karaciğer Kanseri
Karaciğer kanseri, karaciğer hücrelerinin kontrolsüz büyümesi sonucu oluşan ciddi bir kanser türüdür. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın kontrolünde kritiktir.
Detaylı Bilgi -
Meme Kanseri
Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşur. Erken teşhis ve tedavi ile iyileşme şansı artar. Belirtilere dikkat edin.
Detaylı Bilgi -
Mesane Kanseri
Mesane kanseri genellikle 65 yaş üzerindeki kişilerde; idrarda ağrısız kanama ile kendini belli eden mesane kanserinin bilinen en önemli risk faktörü sigaradır.
Detaylı Bilgi -
Mide Kanseri
Mide kanseri nedir? Erken belirtiler, evreler ve mide kanseri tedavi seçenekleri hakkında bilgi edinin.
Detaylı Bilgi -
Özofagus (Yemek Borusu) Kanseri
Yemek borusu kanseri, yutma güçlüğü ve kilo kaybı gibi belirtilerle ortaya çıkan, yemek borusunda gelişen ciddi bir kanser türüdür.
Detaylı Bilgi -
Pankreas Kanseri
Pankreası oluşturan hücrelerin normal sınırlar içerisindeki işlevlerini yitirerek kontrolsüz şekilde bölünüp tümör halini almasına pankreas kanseri denir.
Detaylı Bilgi -
Prostat Kanseri
Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türüdür. Kansere bağlı ölümlerde ise ikinci sırada yer alır.
Detaylı Bilgi -
Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri
Rahim ağzı kanserinde erken teşhisin önemi büyüktür çünkü serviks kanseri hem önlenebilir hem de erken evrelerinde başarıyla tedavi edilebilir bir hastalıktır.
Detaylı Bilgi -
Testis Kanseri
Testis kanserlerinin çoğu, sperm üretiminde kullanılan ve “germ hücreleri” adı verilen hücrelerden meydana gelir.
Detaylı Bilgi -
Yumurtalık (Over) Kanseri
Yumurtalık kanseri nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi edinin. Erken teşhis ve tedaviyle ilgili önemli detaylar.
Detaylı Bilgi
Tıbbi Birimler
MR-LINAC ile Tedavi
Tedavi sırasında tümör, anlık ve net olarak görüntülenebiliyor. Hareketli organlardaki tümörün görüntüsü de anlık ve sürekli olarak alınabiliyor; bu sayede tümöre gönderilen ışın, tümörün hareketine göre yeniden hedeflenebiliyor.
Tümör gerekli olan yüksek ışın dozuyla tedavi edilebiliyor. Tüm tümörler tam isabetle ışınlanarak yok edilebiliyor..
Bu yöntemle pankreas, karaciğer ve prostat gibi hareketli organların bulunduğu, göğüs ile karın bölgesinde bulunan tümörler büyük bir hassasiyetle ışınlanabiliyor. Çevre dokulara zarar vermeden tümöre hassas ışınlama yapılıyor.
Tedavi Seans Süresi Kısalıyor
Normal radyoterapide 30 seans alacak bir hastanın tedavisinin bu süre boyunca aynı şekilde olacağı kabul ediliyordu. Oysa tümörün şekli ve hareketleri değişebileceği gibi, zaman içinde etrafındaki organlar da tümör içine girebiliyordu.
- MR-LINAC cihazı tüm bu değişiklikleri görerek, her seansta hastaya özgü tedavi yapabilme imkanı sunuyor.
- MR-LINAC tedavisinde yaş sınırlaması bulunmuyor.
- Yerleşim yeri görülebilen tümöre verilmek istenen doz, MR-LINAC sayesinde kolaylıkla ayarlanabiliyor.
- Geçmişte tümörlerin etrafına “emniyet sınırı” veriliyordu ve bu bölüm aslında normal dokulardı. MR-LINAC ile tümör görülerek ışınlanabildiği için nokta atışı sırasında hedefin görülmesi büyük bir önem taşıyor. Bu da ancak MR ile sağlanabiliyor ve tedaviler artık “sınır verilmeden” yapılabiliyor.
- Başarı oranının yüzde 10’dan, yüzde 90’a çıktığı belirtiliyor.
MR-LINAC ile başta pankreas, prostat, meme, akciğer kanserleri, karaciğer metastazı, ve diğer kanser türlerinin tedavileri gerçekleştiriliyor.
Tüm radyoterapi uygulamalarında kullanılabilen yöntemin etkili olduğu alanlar; gövde bölgesi kanserleri. Akciğer, göğüs duvarı, meme, karın ve kalça bölgesinde yer alan hastalıkların tedavisinde MR-LINAC kullanılıyor.
MR-LINAC'tan sonra yapılan tedavilerde başarılı sonuçlar pankreas kanserinden alınıyor. MR-LINAC ile başarı oranının yüzde 10’dan, yüzde 90’a çıktığı belirtiliyor.
MR LINAC Tedavisi Kaç Seans Sürmektedir?
Normal radyoterapide 30 seans alacak bir hastanın tedavisinin bu süre boyunca aynı şekilde olacağı kabul ediliyordu.
Oysa tümörün şekli ve hareketleri değişebileceği gibi, zaman içinde etrafındaki organlar da tümör içine girebiliyordu.
MR-LINAC tedavisi için bir seans sınırlaması olmamakla birlikte genellikle seanslar 4-6 seans arasında sürüyor. Seans aralarında genellikle 1 gün konularak hastalar gün aşırı tedavi ediliyor.
MR-LINAC cihazı tüm bu değişiklikleri görerek, her seansta hastaya özgü tedavi yapabilme imkanı sunuyor. Tedavinin diğer radyoterapi cihazlarından daha uzun sürmesinin sebebi ise MR çekiminden kaynaklanıyor.
MR-LINAC cihazı, tümörleri daha yüksek dozla tedavi edebiliyor. Tedavi sırasındaki değişikliğe göre uygulamayı değiştirmek mümkün olabiliyor.
Normal dokular tümörün olduğu yerlere giriyorsa, onları uzaklaştırmak ya da düşük doz almaları sağlanıyor.
Tümöre, Görerek Işınlama
MR-LINAC ile tümör görülerek ışınlanıyor. Nokta atışı sırasında ise hedefin görülmesi büyük önem taşıyor. Bu da ancak MR ile sağlanabiliyor ve tedaviler artık “sınır verilmeden” yapılabiliyor.
Hasta MR-LINAC cihazına yattığında önce MR’ı çekiliyor ve tümörün nerede olduğu görülüyor. Ardından ışınlama başlıyor. Bu hem anlık görüntü, hem de video şeklinde yapılıyor.
Hastaneler
Sıkça Sorulan Sorular
-
MR LINAC tedavisi yaşlı ve sistematik sorunu olan hastalara uygulanabilir mi?
Tedavi için yaş sınırlaması olmamakla beraber hastanın klostrofobisi olması sorun yaratabilmektedir.
-
Tedavi sırasında hastaya anestezi uygulanıyor mu?
Hastaya anestezi uygulanmasını gerektirecek bir tedavi değildir.
-
MR LINAC tedavisinde hazırlık aşaması nasıl yapılmalıdır?
Klasik radyoterapi öncesi olduğu gibi benzer olarak planlama BT ve tanısal amaçlı PET-BT ve MR ile yapılabilmektedir.
-
MR LINAC tedavisi tüm tümör türlerinde kullanılabilir mi?
Tüm radyoterapi uygulamalarında kullanılabilir.
-
MR LINAC tedavi sırasında diğer bölgelere zarar verir mi?
MR LINAC’la yapılan tedavilerde tedavi sırasında tümörün her seansta görülmesi nedeni ile çevresine verilen emniyet sınırı çok az olmakta olup, eski teknolojilere göre çevre bölgelere daha az zarar verdiği bilinmektedir.
-
MR LINAC yan etkileri var mıdır?
Uygulanan bölgeye göre normal radyoterapi uygulamalarındaki yan etkilere sahiptir.
-
MR LINAC tedavisi gören hastalar çevresine radyasyon yayar mı?
Hayır, radyasyon tedavi odasında uygulanır ve orada ortadan kalkar. Hastayla beraber taşınmaz.
-
MR LINAC tedavisinin klasik radyoterapiden ana farkları nelerdir?
MR LINAC cihazının en önemli farkı tedavide kullanılan görüntülemenin MR olmasıdır. Diğer bir farkı ise tedavi sırasında yüksek yumuşak doku görüntüleme özelliği kullanılarak tedavi alanında saptanan tümörün yer değiştirmesi ya da normal doku ve organların yer değiştirmesi sorunlarına karşı, hasta tedavi masasında iken hastanın alanlarının yeniden belirlenerek planlamasının saniyeler içinde yapılarak hastanın yeni planlama ile tedavi edilmesidir.