Rahim Sarkması Nedir?
Rahim ya da tıp dilinde ki adıyla uterus, doğum yapmamış kadınlarda 5-6 cm iken, doğum yapan kadınlarda 6-7 cm büyüklüğünde ve sınırlı hareket yeteneğine sahip bir üreme organına verilen isimdir.
Pelvis kaslar ve ligament bağ dokularının zayıflamasıyla rahim yeterli desteği alamadığı için aşağı doğru kayar ve çıkıntı yapar. Buna rahim sarkması ya da tıp literatüründe ki adıyla uterus prolapsusu denir. Rahim sarkması, her yaştan kadında görülebilen ve kadınların yaşam kalitesini düşüren bir sorundur.
Her yaş kadında görülebildiği gibi, ileri yaş ya da fazla doğum sayısı gibi faktörlerle görülme sıklığı artış göstermektedir.
Hafif rahim sarkması genellikle tedavi gerektirmez fakat sizin yaşam kalitenizi düşürdüğünü kanaatindeyseniz tedavi olanaklarından faydalanabilirsiniz. İleri vakalarda rahim, vajina dışına kadar çıkabilmektedir.
Sarkmanın şiddetine göre belirtiler değişiklik göstermektedir. Rahim sarkması göstergeleri arasında; idrar kaçırma, belin alt kısmında meydana gelen ağrı, vajinadan doku görünmesi, pelvis bölgesinde ağırlık ya da çekilme hissi, kasık ağrısı, idrar yolu enfeksiyonları, cinsel fonksiyon bozuklukları ya da kabızlıktır.
Yapılan muayene ve tetkiklerin ardından uygun tedavi planı şekillenir. Rahim sarkması, 55 yaş üstü kadınların histerektomi geçirmesinin en etkili sebebidir.
Rahim Sarkması Neden Olur?
- Gebelik
- İleri yaş
- Çok sayıda doğum yapmış olmak
- Çoğul gebelik
- Doğum esnasında veya doğum sonrası yaşanan travma
- İri bebek dünyaya getirmek
- Aşırı kilolu ya da obez olmak
- Menopoz sonrası zayıflama ve doku tonu kaybı
- Doğal östrojen seviyesinde azalma
- Kronik öksürük
- Kronik kabızlık
- Pelvik tümörler
- Geçirilmiş pelvis operasyonları
- Sigara içmek
- Aile öyküsü
Özellikle ailesinde rahim sarkması öyküsü bulunan kadınların, fazla kilolarından arınması, alt karın kaslarını güçlendirmek amacıyla düzenli egzersiz yapması ve uzun süren kabızlık şikayetlerinin kontrol altına alınması, sigara kullanımının önüne geçilmesi, öksürüğe sebep olabilecek hastalığın tedavi edilmesi, rahim sarkmasını önlediği bilinmektedir.
Rahim Sarkması Belirtileri Nelerdir?
Hafif rahim sarkması genellikle belirtilere sebebiyet vermez. Orta ya da şiddetli rahim sarkmasında görülen belirtiler şunlardır:
- Vajinanızdan dışarı çıkan doku.
- Rahiminizde ağırlık hissi ya da pelvis kaslarınızda yaşanan çekme.
- İdrar kaçağı, idrar yapamama, idrar yolu enfeksiyonları gibi problemler.
- Vajinal dokudaki gevşeklik hissi gibi cinsel endişeler.
- Vajinal kanama ve akıntı miktarındaki artış.
- Küçük bir topun üzerinde oturuyormuşsunuz gibi hissetmek.
- Bağırsak hareketlerinde problemler, kabızlık.
- Belin alt kısmında meydana gelen ağrı.
- Kasık ağrısı.
Genellikle belirtiler sabah saatlerinde daha az rahatsız etmektedir fakat gün geçtikçe kötüleşmektedir.
Rahim Sarkması Nasıl Anlaşılır?
Rahim sarkması tanısı rutin kontroller esnasında konulabilir. Bazı vakalarda ise yalnızca bulgular tanı için yeterlidir. Ancak çoğunlukla rahim sarkması durumundan muzdarip kişi, durumun farkındadır. Kadınların büyük bir kısmı bu sorunla ilgili belirtileri doktora dahi söylemekten çekinmektedir. Bazen muayene esnasında bu sorun tesadüfen bile tespit edilebilmektedir. Ayrıca rahim sarkmasına idrar torbası ve bağırsak sarkması problemi de eşlik edebilmektedir.Hekim, öncelikle hastanın hikayesini dinler ardından pelvik muayenesini yapar. Hekim, muayene esnasında sarkıklığın seviyesini anlamak amacıyla hastanın ıkınmasını ister. Pelvik kasların durumunu anlamak içinse, idrarını tutuyormuşçasına kaslarını kasmasını ister. Yapılan değerlendirmeler neticesinde rahim sarkması tanısı koyulur.
Rahim Sarkması Derecesi Nedir?
Rahim sarkması eksik veya tam olarak kategorize edilebilir. Eksik rahim sarkması: Rahim kısmen yer değiştirir ancak çıkıntı yapmaz.Tam rahim sarkması: Rahimin bir kısmı vajinal açıklıktan dışarıya çıkar. Derecesi rahmin dışarıya çıktığı kısma bakılarak şekillendirilir.
Rahim Sarkması Nasıl Tedavi Edilir?
Rahim sarkmasının tedavisi evresine ve şiddetine bağlı olarak değişmektedir. Hafif şiddette seyreden rahim sarkmaları çoğunlukla tedavi gerektirmek fakat kişinin hayat kalitesini sekteye uğratıyorsa tedavi yoluna gidilebilir. Ayrıca sarkmanın ilerleme riskine karşın hekim takibi esastır.İlerlemeyen durumlarda egzersizler beraberinde kişinin pelvik kaslarının güçlendirilmesi ve sarkmanın önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Kegel egzersizlerinin düzenli ve doğru bir şekilde yapılması, kabızlığın önüne geçilmesi, ağır kaldırmaktan kaçınılması, kronik öksürük şikayeti mevcutsa tedavisi yönünde aksiyon almak, diyet ve egzersizle sağlıklı yaşamı esas alıp ideal ölçülerde seyretmek gibi yöntemler sarkmanın gelişme riskini azaltıp, kötüleşmesini engelleyebilir.
Sarkma seviyesinde kötüleşme belirtileri mevcutsa, diğer tedavi türlerinin uygulanması gerekebilir.
Kegel Egzersizi Nasıl Yapılır?
- Pelvik taban kaslarınızı gaz geçişini engellemeye çalışıyormuşçasına sıkın.
- Kasılmayı 5 saniye sürdürün, ardından 5 saniye gevşeyin.
- Bu çok zorsa, 2 saniye sıkıp 3 saniye dinlenerek başlayabilirsiniz.
- Kasılmaları bir seferde 10 saniye süresince tutmak için çalışın.
- Her gün 10 tekrardan en az 3 set yapmayı hedefleyin.
- Kegel egzersizleri bir fizyoterapist eşliğinde öğrenildiğinde daha başarılı sonuçlar elde edilebilir.
- Doğru methodu öğrendikten sonra gün içerisinde kendinize yarattığınız boşluklarda Kegel egzersizlerini uygulayabilirsiniz.
Şiddetli rahim sarkması tedavisi için kişinin gebe kalıp, kalmayacağı gibi faktörler rol oynamaktadır. Kişinin çocuk sahibi olmak istemesi durumunda, tedavi için vajinal halka kullanılabilir. Rahmin boyutuna göre halka boyutu şekillendirildikten sonra, halkanın nasıl kullanılacağı konusunda kişiye detaylı olarak bilgi verilir. Cinsel birleşme esnasında da rahmi destekleyerek aşağıya doğru sarkmasını önler, bu sayede rahatlıkla kullanılabilir.
Rahim Sarkması Ameliyatı
Bir diğer tedavi opsiyonu da rahim sarkması ameliyatı olarak bilinen cerrahi operasyondur. Hastalığın şiddetine bakılarak 2 farklı alternatif sunulabilir. Zayıf pelvik dokuların onarımı amacıyla sentetik doku ya da kişinin farklı bölgelerinden alınan doku ile zayıflayan pelvik dokular yer değiştirilir. Ve kişinin rahatsızlığı dinmiş olur.
Şiddetli rahim sarkmalarında uygulanan bir diğer cerrahi yöntem ise histerektomidir. Histerektomi, rahmin tamamen alınması işlemine verilen tıbbi addır. Açık ya da kapalı cerrahi ile yapılabilmektedir. Tedavi yöntemlerinde belirleyici faktörler; hastanın şikayetleri, rahim sarkmasının şiddeti ve kişinin gebelik düşünüp düşünmediğidir. Tüm bu bilgiler neticesinde, hekimlerimiz hastanın da görüşüne başvurarak tedavi yöntemlerini planlar.
İstatistiklere göre, 30 yılı aşmış kadınların yaklaşık %50’sinde rahim sarkması problemi görülmektedir. Ancak tedavi gerektirecek seviyede seyredenler yaklaşık %20’lik kısmıdır. Eğer sizin de bu yönde şikayetiniz mevcutsa en yakın sağlık kuruluşunda muayene olmanızı tavsiye ederiz. Muayene neticesinde size özel tedavi planı şekillenecektir.
Rahimi Almak Tedavi İçin Yeterli Midir?
Rahim sarkmasının nedeni, rahim değil de rahimi tutan bağlar ve pelvik taban kaslarının bozulması ve beraberinde rahmin ya da idrar torbasının vajina içine doğru ilerlemesidir.
Rahim sarkmalarında, rahmi almak çare olmamakta ve işlem sonrasında hastaların çoğunda vajina sarkması ortaya çıkmaktadır.
Özellikle daha genç hastalarda rahim alınmadan bu sarkma kolaylıkla düzeltilebilmektedir. Bu nedenle rahim sarkması ameliyatlarında rahim alınsın ya da alınmasın rahim ya da vajen güçlü bir bağa asılmalıdır. Sadece rahim alınması etkili ve yeterli bir yöntem değildir.