Yazı İçeriği

Detoks Nedir?

1. Detoks Neden Yapılır?

2. Detoks Nasıl Yapılır?

3. Detoksun Yararları Nelerdir?

4. Detoks Güvenli midir?

5. Detoks Ne Zaman Yapılmalı?

6. Detoksu Kimler Yapabilir?

7. Detoks Ne Kadar Sürer?

8. Detoksta Lavman Yapmak Doğru mu?

9. Detoks Suyu Nedir?

10. Detoks Sonrası Nasıl Beslenmeli?

Detoks Nedir?

Şehir hayatının yol açtığı fiziksel ve zihinsel yorgunluktan hatta tükenmişlik hissinden kurtulabilmek, bedeni toksinlerden arındırmak amacıyla detoks uygulayanların sayısı hızla arttı. Detoks diyetlerinin günümüzde çeşitli versiyonları mevcut. Peki detoks nedir? Detoks; aslında toksinleri vücuttan uzaklaştırmak için yapılan kısa süreli diyetlerdir.


1. Detoks Neden Yapılır?

Detoks sebze ve su ağırlıklıdır. Çoğunlukla zayıflamak için detoks yapılır. Bu sebeple yapılan detoks ile hızlı zayıflama hedeflenir. Ama detoks gerçekte yağ yaktırır mı? Bu soru kafaları karıştırır. Detoks bir zayıflama yöntemi değildir. Detoks yaparken asit yoğunluğunun azalmasıyla ödem atımı gerçekleşir. Tartıda ağırlığın azalması ise bu yüzdendir; gerçek yağ kaybı gerçekleşmez. Kilo; yağdan değil, karbonhidrat ve sıvı depoların boşalmasından kaynaklanabilir. Genellikle detoks sonrası bu ağırlık geri alınır. Detoksun amacı; toksinlerle dolu bedeni tazelemektir. Detoksun amaçları şöyle sıralanabilir:

  • Oruç tutar gibi bir beslenme şekli ile organları dinlendirmek
  • Karaciğeri dinlendirmek
  • Dışkı, idrar ve terleme yoluyla toksinleri atmak
  • Dolaşımı iyileştirmek
  • Vücudunuza sağlıklı besinleri almak

Detoks diyetlerinin obezite, sindirim sorunlar, otoimmün hastalıklar, enflamasyon, alerji, şişkinlik ve kronik yorgunluk gibi problemlere de iyi geldiği iddiası bulunur.

Son zamanlarda geçmeyen baş ağrısı, kronik yorgunluk, kabızlık ve şişkinlik gibi sindirim sistemi ile ilgili sıkıntıların olduğu durumlarda detoks yapılır. Genelde mevsim geçişleri ve stresli bir dönem sonrası bu semptomlar görülebilir. Bu dönemler de detoks için uygun zaman olarak kabul edilir.

2. Detoks Nasıl Yapılır?

Amaç bedeni toksinlerden arındırmak olduğu için detoks programı et, yağlı ve şekerli besinler, işlenmiş hazır ürünler ve kahve-çay gibi kafein içeren içecekler barındırmaz. Asıl detoks sadece sebze ve meyveden oluşmalıdır ancak bazı detokslarda yoğurt, kefir, balık gibi hayvansal kaynaklı besinler ve ceviz, badem gibi sert kabuklu meyveler ilave edilir. Evde detoks genellikle şu kurallar çerçevesinde uygulanır:

  • 1-3 gün sürer. Bu sürede belirli aralıklarla oruç tutar gibi belirli aralıklarla beslenilir.
  • Taze meyve ve sebze suları, smoothie’ler, su ve çay içilir.
  • Tuzlu su ve limon suyu gibi sıvılar tüketilir.
  • Ağır metal, alerjenler içeren besinlerden uzak durulur.
  • Takviyeler ve çeşitli bitkiler alınır.
  • Tüm alerjik gıdalardan önce uzak durulur ve ardından bu gıdalar yavaş yavaş vücuda alınır.
  • Düzenli egzersiz yapılır.
  • Alkol, kahve, sigara ve rafine şekerden uzak durulur.

3. Detoksun Yararları Nelerdir?

Araştırmalar, detoks yapan kişiler diyet esnasında ve sonrasında daha enerjik olduğunu ve daha iyi odaklandığını gösteriyor. Bunun sebebinin ise işlenmiş gıdalar, alkol ve diğer zararlı gıdaları tüketmemek olduğu düşünülüyor. Öte yandan daha önce vitamin ve mineral eksikliği yaşanıyorsa tüketilen sebze ve meyvelerle takviye edilebildiği belirtiliyor.

4. Detoks Güvenli midir?

Detoks programı belirli aralıklarla açlık-tokluk üzerine kurulu olduğu ve yüksek kaloriden uzak bir program olduğu için yorgunluk, sinirlilik ve ağız kokusuna neden olabilir. Uzun süreli açlık enerji, vitamin ve mineral kaybı gibi sonuçlar doğurup elektrolit dengesizliği yaratabilir. Bazı durumlarda bu yaşam kaybına neden olabilir. Bazı araştırmalarda detoks esnasında kişilerin kötü hissettiği de söyleniyor. Kolonu temizleme metodu olarak görülen bu diyet ile sıvı kaybı, kramp, şişkinlik, mide bulantısı ve kusmalar yaşayabilir. Evde kendi yaptığınız detoks içeceği ya da detoks suyu dışında hazır satılan detoks takviyeleri tehlikeli olabilir.

5. Detoks Ne Zaman Yapılmalı?

Detoks enerjisi düşük bir beslenme programı olduğu için yoğun iş temposu sırasında bünyenizi sarsabilir. Kaldı ki iş stresi de toksin seviyesini artıracağı için yaptığınız detoks hedefe ulaşamaz. Detoks için doğru zamanı yani çalışmadığınız, kafanızın şehir hayatıyla meşgul olmadığı sakin bir günü seçmelisiniz. Stresten uzak, temiz havada yoga ve nefes egzersizleriyle desteklenmiş bir detoks bedeniniz için en iyi sonucu almanızı sağlar. Yoğun tempoda çalıştığınız bir gün uygun bir zaman değildir. Şehirden uzaklaşamıyorsanız bile tatil günlerinize denk getirmeniz detoksun etkinliğini artırır. Bu dönemde telefon, tablet gibi iletişim araçlarından uzak durmak da stres etkenlerinden uzaklaşmanızı sağlar.

6. Detoksu Kimler Yapabilir?

Hamile veya emziriyorsanız, yüksek tansiyon, gut, polikistik over sendromu ya da diyabet gibi kronik bir hastalığınız varsa detokstan kesinlikle uzak durmalısınız. Diyabet olmasa bile insülin direnci veya şeker metabolizmasında bozukluk olan bir kişi için de sakıncalıdır. Çocuklar ve gelişme çağında olanlar için de kesinlikle uygun değildir.

7. Detoks Ne Kadar Sürer?

Sadece sebze ve meyvelerden oluşan detoks 1 gün ile sınırlandırılmalıdır. Daha fazla yapılmak isteniyorsa en fazla 3 gün yapılmalıdır ancak üst üste değil, araya mutlaka normal beslenmenin konduğu günler şeklinde olmalıdır. Bu tarz bir detoks hayvansal gıdalardan yoksun olduğu için uzun dönem yapıldığı takdirde bitkisel besinlerde yeteri kadar bulunmayan protein, B12, demir, kalsiyum gibi makro ve mikro besin öğeleri yetersizliğine neden olabilir. Hayvansal besinlerin eklendiği uygulama ise beslenme uzmanı gözetiminde 7 güne kadar yapılabilir.

8. Detoksta Lavman Yapmak Doğru mu?

Birçok detoks kampında kişilere rahatlama hissiyatı sağlamak için lavman uygulaması yapılır. Lavman ile bağırsaklarınız mekanik olarak boşalırken bir rahatlama hissedersiniz ve detoksun işe yaradığını düşünürsünüz ancak bu bir yanılsamadır. Bağırsaklarınızın hızlı bir şekilde boşaltılması beraberinde bağışıklık sisteminin destekçileri olan dost bakterilerin de (probiyotikler) bağırsak çeperinden uzaklaşmasına neden olur, bu da ileri dönem için hastalıklara yakalanmada temel risk faktörüdür. Lavman yerine bağırsak çeperini destekleyen probiyotik takviyesinde bulunmanız bağırsak duvarını iyileştirerek kalıcı olarak sağlığınızı korur. Bu yüzden detoks süresince ve sonrasında da diyetisyen önerisiyle probiyotik kullanabilirsiniz.

9. Detoks Suyu Nedir?

Sebze ve meyvelerin suyunun sıkılması detoks suyu olarak bilinir. Detoks sırasında meyve ve sebzelerin suyunu ille de içmek zorunda değilsiniz. Detoks tarifleri sıvılardan ibaret değildir. Detoksun sıvı formda olmasının nedeni tek başına tüketilmesi zor olan sebzeleri meyvelerle birleştirerek tüketilebilecek forma getirmektir. Çiğnemek yeme sürenizi uzatarak daha rahat doymanızı sağlar, katı şeyler sindirim sistemini daha geç terk ettiği için daha geç acıktırır. Bu yüzden tatları sizi rahatsız etmiyorsa elma ve ıspanağı içecek haline getirmek yerine çiğneyerek de detoks yapabilirsiniz.

Detoks Suyu Tarifi

Aşağıda tüm malzemeleri blenderden geçirip hazırlayabileceğiniz evde detoks içeceğini deneyebilirsiniz:

  • 1 çorba kaşığı taze rendelenmiş zencefil
  • ½ avokado
  • 1 su bardağı soğutulmuş yeşil çay
  • 2 dal kişniş
  • 1 su bardağı kıyılmış lahana
  • 1 dilim doğranmış ananas
  • 1 limon suyu
  • 1 küçük boy doğranmış salatalık

10. Detoks Sonrası Nasıl Beslenmeli?

Detoksu sağlıklı beslenmeye başlamak için bir adımmış gibi düşünebilirsiniz. Detoks sonrası da en iyi faydayı sağlayacak bir beslenme programıyla sağlığınızı koruyabilirsiniz. Bunun için tek düze beslenme programı değil; kompleks karbonhidrat, az yağlı süt ürünleri, haftada 1-2 gün kırmızı et, 2-3 gün balık ve 2 gün kuru baklagillerin olduğu, zeytinyağı, ceviz, badem gibi sağlıklı yağların bulunduğu, sebze ve meyve ile desteklenmiş bir beslenme programı uygulamalısınız. Haftada en az 150 dakikalık düzenli egzersiz yapmanız da sağlığınıza bütüncül yaklaşmanızı sağlar.