Çiğ köfte malzemelerine dikkat!
Çiğ köfte, kimileri için Türk usulü fast-food, kimileri içinse geleneksel Türk lezzeti. Her geçen gün neredeyse her köşe başında çiğ köfte dükkanı açılıyor. Etlisi Sağlık Bakanlığı tarafından yasaklansa da hala evlerde yapılıyor. Etsizi ise artık ana öğünde bile tüketiliyor. Doğu mutfağına ait bir lezzet olan çiğ köfte küçükten büyüğe pek çok kişi tarafından son yıllarda sevilen lezzetlerden biri oldu. Hazır çiğ köftenin sakıncaları şöyle…
‘Çiğ et’ tartışması
Bulgurun tuz ve çeşitli baharatlarla karıştırılmasıyla yapılan çiğ köfte, özellikle marul ve bir tür ekmek olan lavaşla tüketilir. Çiğ köftenin bu kadar çok yenmesiyle pek çok tartışma da doğmuştur. Bu tartışmaların en yaygın olanı çiğ köftenin etle yapılmasının sağlıklı olup olmadığıdır. Her ne kadar çiğ köfte ortaya çıkarken etli olarak hazırlansa da uzmanlar çiğ köftenin et içermesinin son derece sakıncalı olduğunu düşünüyor. Etlisi Sağlık Bakanlığı tarafından da yasaklanmıştır.
Hamileler kesinlikle etli çiğ köfte tüketmemeli
Etli çiğ köftede bağırsak paraziti ile karşılaşma riski oldukça yüksek. Bununla birlikte tifo, paratifo, dizanteri, koli basili gibi gıda zehirlenmesi yapan birçok bakteri virüs (hepatit A) ve paraziter hastalık etkeni insanlara bulaşabilir. Özellikle gebelik döneminde kesinlikle tüketilmemesi tavsiye edilir. Çiğ et ile birlikte anneye geçebilen toksoplazma; doğuştan göz kusurları, zeka geriliği, işitme kaybı, sarılık, erken doğum, düşük, bebeğin anne karnında ölmesi gibi tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Hazırlama ve saklama koşulları uygun olsa bile et içeren herhangi bir gıdanın tüketimi oldukça sakıncalı.
Et yerine bulyon
Etlisinin satışının yasaklanması üzerine üreticiler, et tadı verebilmek adına bulyon kullanır. Ancak çiğ köfte bekleyen bir ürün olduğu için bulyon, çiğ köfteyi bakteri üremesine açık bir hale getirir. Bununla birlikte Avrupa’da hızla yayılan Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC) bakterisiyle aynı adı taşıyan hastalığın yaygınlaşmasına da bir sebep olarak gösterilebilir. Bulyon kullanılıp kullanılmadığı tüketici tarafından fark edilemezken ancak laboratuar ortamında ortaya çıkabilir. Bu nedenle güvenilir ve belirli izin belgelerine sahip markaları satın almak hatta alışveriş yapmadan önce internetten küçük bir araştırma yaparak izin belgelerine göz gezdirmekte fayda var.
Açıkta satılan çiğ köfte besin zehirlenmesi nedeni
Etlisi bir yana tartışmalar bununla sınır değil. Son yıllarda açılan dükkanlarda dikkat çeken en önemli şey; çiğ köftenin açıkta satılması. Peki açıkta satılanlar tüketilebilir mi? Bir yiyecek maddesinin hazırlanış aşamasında temiz koşullara sahip olması o yiyeceğin sağlıklı olduğunun bir göstergesi değildir. Temiz görünen, tadı ve kokusu güzel yiyecekler de hava, toprak, su yoluyla bulaşan bakterilerden dolayı besin zehirlenmesi riski taşıyabilir. Açıkta satılanların bu tip bulaşma yollarıyla besin zehirlenmelere neden olma olasılığı oldukça yüksektir. Özellikle havanın sıcak olduğu yaz aylarında uzun süre dışarıda kalan yiyeceklerde bozulma ve bulaşma riski artar. Açıkta satılanlar özellikle bu dönemlerde çocuk ve yaşlılarda bağışıklık sistemi daha zayıf olduğundan ölüme kadar götürebilir.
Etsiz çiğ köftedeki tehlike: Çin tuzu
Çin tuzunun haz duygusu uyandırması ve daha çok tüketme isteğini tetiklemesi nedeniyle fast-food kültüründe kullanıldığı artık bilinen bir gerçek, ama Çin tuzu masum olmayan bir katkı maddesi. Çiğ köfteye de ilave edilen Çin tuzu; retinal dejenerasyon (Göz retina tabakası hasarı), yağ birikimi, doyma mekanizmasında bozukluk, obezite, büyüme hormonu baskılanması, pankreas hasarı, insülinde artış ve buna bağlı diyabet, böbrek ve karaciğerde ciddi hasarlara yol açabiliyor. Ayrıca Çin tuzu, hamilelerde plasenta bariyerini geçebilir ve dolayısıyla anne karnındaki bebek de aynı tahribatlara maruz kalır. Bu nedenle güvenilir markaları ve paketlenmiş olanları tercih edin.
Çiğ köfte alırken dikkat!
Çiğ köfte satın alırken etiketlenmiş ve Türk Gıda Kodeksi tarafından onaylanmış ürünlerin alımına dikkat edilmelidir. Türk Gıda Kodeksi etiketleme yönetmeliğinde gıdaların ambalajında yazılması gerekenler belirlenmiştir. Yasal olarak bu kurallara uymayanların satışı yasaktır. Bu kurallara göre etiketin üzerinde; gıda maddesinin adı, içindekiler, net miktarı, firmanın adı, adresi, üretildiği yer, üretim tarihi, tüketim tarihi, raf ömrü, parti veya seri numarası, üretim izin tarihi, orijin ülke, gerektiğinde kullanım bilgisi ve muhafaza şartlarının etiket üzerinde yazılması gerekir. Çiğ köfte satın alırken bu koşullara dikkat ederseniz sağlığınızı tehlikeye atmamış olursunuz.
