Yazı İçeriği

Stresinizi düzenleyen hormon: Kortizol

Hormon bozukluğu nedir?

Hormon bozukluğu nasıl anlaşılır?

Gülmek hormonları düzenliyor

Gülmenin sağlığa sanıldığından daha fazla yararı olduğunu biliyor musunuz? ABD’de yapılan bir araştırmaya göre gülmenin stresi azaltmada etkili bir tedavi yöntemi olduğu ortaya çıktı. Araştırma, şen bir kahkahanın beklentisinin bile, vücuttaki “kortizol”, “adrenalin” ve “dopamin” hormonlarının seviyelerini düzenlediğini gösteriyor. Hormonların düzenli çalışması bağışıklık sistemini koruyor ve kanseri önlemede yardımcı olabiliyor. Ayrıca gülme ağrıyı da azaltabiliyor. Araştırmacılar, “Kronik bir ağrı çekiyorsanız, tedavinize yardımcı olması için bir stand up izleyin ya da komedi filmine gidin” önerisinde bulunuyor. Çünkü hayata olumlu bakmak ve neşeli olmak ağrı toleransını yükseltiyor. Sadece 15 dakika bile içten gülmek, sıkıntıyı yüzde 10 oranında düşürebiliyor. Gülme anında, tıpkı egzersiz sırasında salgılanan ve ağrının şiddetini azaltan endorfin hormonu gibi, vücutta kişinin kendisini iyi hissetmesine neden olan kimyasallar salgılanıyor.

Gülmenin zihin ve beden sağlığına faydaları ise şunlar:

  • Stres ve gerginlik azaltıyor.
  • Kişiyi strese bağlı hastalıklardan koruyabiliyor.
  • Vücudun ağrı toleransını artırıyor.
  • Bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
  • Depresyonla savaşıyor.
  • Hayattan zevk alma duygusunu ortaya çıkarıyor.
  • Kan basıncını düşürüp kalp fonksiyonlarını iyileştiriyor.
  • Kan şekeri seviyesini düşürüyor.
  • Olumsuz algıları değiştiriyor ve ruhu artırıyor.
  • Kanser hastalarının psikolojik tedavisinde destek sağlıyor.
  • İş ortamında iyimserlik, esneklik, öz-yeterlilik ve diğer olumlu duyguları pekiştiriyor.
  • İlişkide mutluluğu sağlıyor.
  • Güven oluşturup sosyal hayatta zorluklarla mücadele etmeyi kolaylaştırıyor.


Stresinizi düzenleyen hormon: Kortizol

Kortizol, böbreküstü bezinin kabuk bölgesinde üretilir. Vücudun strese gösterdiği tepkiyi düzenler. Enerji dolu ve sağlıklı olmamızı sağlar. Birincil görevi fiziksel ve psikolojik stresi kontrol etmektir. Stres karşısında vücudun tepkisi kortizol seviyesini yükseltmektir. Kan basıncını ve kan şekerini artırır ve bağışıklık sistemini baskılar. Kortizol seviyesindeki sürekli yüksek olma durumu mide ülserine, aşırı kiloya, yüksek tansiyona, yorgunluğa, anksiyeteye, yüksek şekere ve kolesterole neden olabilir. Tam tersine düşük kortizol seviyeleri de düşük tansiyon, kronik yorgunluk sendromu gibi rahatsızlıkları oluşturabilir.

Hormon bozukluğu nedir?

Hormonlar, metabolizmaların bünyedeki bazı faaliyetleri denetim altında tutmak için ürettikleri salgılardır. 'İç salgı' olarak da adlandırılan hormonlar, bir hücre veya hücre grubu ile diğer hücreler arasındaki kimyasal mesajcı moleküllerdir. İç salgı bezlerinde (endokrin bezler) üretilirler ve kana salınırlar. Kanda dolaşarak hedef dokulara ulaşan iç salgılar, burada özel reseptörlere bağlanarak etkilerini gösterirler. Hormon akışındaki doğal dengeyi sağlayan sistemde herhangi bir sorun yaşanması, hormon bozukluklarına neden olur. Salgıda artış veya azalma, dolaşım bozukluklarına, ilaçlara, iyi veya kötü huylu tümörlere bağlı gelişebilir. Bazen mevcut hormonun beklenen etkiyi gösterememesi de problem yaratır. Buna hormon direnci denir.

Hormon bozukluğu nasıl anlaşılır?

Hormon bozukluğunun şiddetine ve tipine göre ortaya çıkan şikayetler kişiyi hekime götürür. Bu şikayet ve muayene bulgularına göre yapılan bir takım tetkiklerle hormon bozukluğu tanısı konabilir. Örneğin büyüme hormonu aşırı salgılanırsa ergenlikte çok aşırı boy uzaması, erişkinde ise kulaklarda, çenede, ellerde, ayaklarda büyüme meydana gelir. Az salındığı zaman çocuklarda kısa boy/cücelik, erişkinlerde ise halsizlik ve yaşam kalitesinde düşme ortaya çıkar.