FOR INTERNATIONAL PATIENTS
LH (Lüteinizan Hormon) Nedir?
Beyindeki hipofiz bezinin ön lobunda salgılanan LH hormonu, üreme fonksiyonlarında rol alan ve üreme sisteminin sağlıklı çalışabilmesini sağlayan bir hormondur. Lüteinizan ya da lüteinleştiren hormon olarak da bilinen LH hormonu kadınlarda yumurtaların gelişmesi; erkeklerdeyse testislerin etkili bir şekilde çalışabilmesi için gereklidir. "LH ne demek?" sorusu kısaca bu şekilde yanıtlanabilir.
LH Ne İşe Yarar?
LH hormonu kadınlarda ve erkeklerde farklı işlevlere sahiptir. LH hormonu kadınlarda ovulasyonu yani yumurtlamanın gerçekleşmesini tetikler. Âdet döngüsünün ortasında hızlı bir şekilde yükselen LH değerleri yumurtanın çatlamasını sağlar. Bu dönemde döllenme gerçekleştiği takdirde gebelik oluşur.
LH hormonu aynı zamanda ovulasyon sonrasında korpus luteum adı verilen geçici yapının oluşumunu da destekler. Bu yapı progesteron ve az miktarda östrojen hormonu üreterek döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yerleşmesi, gebeliğin başlaması için uygun ortamı yaratır.
LH hormonu erkeklerde testosteron hormonunun düzenli bir şekilde salgılanmasını sağlar. Testosteron sperm üretimi başta olmak üzere cinsel dürtü, yağ dağılımı, kas ve kemik kütlesinin düzenlenmesinden de sorumlu olan bir hormondur.
LH Testi Nedir?
Lüteinizan hormon testi ya da kısaca LH testi, kan dolaşımındaki lüteinizan hormon seviyelerini ölçmek için kullanılan bir tanı yöntemidir. Lüteinizan hormon (LH) testi âdet düzensizlikleri, doğurganlık problemleri, bazı hormon dengesizlikleri ve tüm bunlara neden olabilecek temel sebeplerin belirlenmesi için kullanılır.
LH testi aynı zamanda hem kadınlarda hem erkeklerde hipofiz bezinde bir sorun olup olmadığının tespitinde de kullanılır. Erken ya da geç ergenliğin nedenlerinin araştırılması ya da cinsel işlev bozukluklarının teşhis edilmesi gibi durumlarda da yine LH testinden yararlanılır.
Kadınlarda LH Değeri Ne Olmalı?
"LH kaç olmalı?" sorusuna yanıt olarak kadınlarda normal LH değerinin menstrual döngünün evrelerine göre farklılık gösterdiğini söylemek mümkün. Menstrual döngünün başlangıcında düşük olan LH hormonu seviyeleri döngünün ortasında hızlı bir şekilde yükselir ve bu yükselme yumurtlamayı tetikler. LH seviyeleri kadınlarda yumurtlamadan hemen önce zirve yapar.
Kadınların LH seviyeleri kontrol edildiğinde;
- Adet başlangıcı ve yumurtlama arası (Foliküler faz),
- Yumurtlama dönemi (Ovulasyon),
- Yumurtlama sonrası (Luteral faz) farklı değer aralıkları görülür.
LH değeri ya da LH hormonu kaç olmalı sorusunun yanıtı, üreme sistemiyle ilgili sorunların tespiti için önemlidir. Ancak LH değerlerinin hastanelerin ve laboratuvarların referans aralıklarına göre değişebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle test sonuçlarının bir kadın doğum doktoru tarafından değerlendirilmesi önemlidir.
LH Testine Ne Zaman Başvurulur?
LH testine genellikle;
- Hem kadınlarda hem erkeklerde görülen kısırlık gibi sorunların belirlenmesi,
- Yumurtlama bozukluklarının değerlendirilmesi,
- Erken ya da geç ergenlik gibi problemlerin tespit edilmesi,
- • Çeşitli hormonal bozuklukların teşhisi,
- Adet düzensizliği gibi durumlarda başvurulur.
Lüteinizan Hormon Seviyeleri Nasıl Yorumlanır?
Lüteinizan hormonunun normal kabul edilen değerleri kadınlarda ve erkeklerde farklıdır. Kadınlarda LH hormonu âdet döngüsü içerisinde dalgalanma gösterir. Yine de her fazda normal kabul edilen belirli değerler vardır. Erkeklerde ise LH hormonu genellikle sabittir ve fazla dalgalanmaz. Erkeklerde LH hormonu seviyeleri 1.24 ile 8.62 mlU/ml aralığında olabilir. LH hormonunun hem erkeklerde hem kadınlarda belirli seviyelerin altında ya da üstünde olması çeşitli sağlık sorunlarına işaret edebilir.
Yüksek ve Düşük LH Düzeylerinin Belirtileri ve Nedenleri
LH yüksekliği ve düşüklüğü belirtileri genellikle üreme sağlığıyla ilgili sorunlarla kendini gösterir. Kadınlarda âdet düzensizliği, gebe kalmada zorluk, aşırı tüylenme ya da akne gibi hormonal bozukluklar LH düzeylerinin yüksek; geç ergenlik, âdet görememe ve kısırlık gibi sorunlar düşük olmasıyla ilişkilendirilebilir.
Kadınlarda lüteinleştiren hormon yüksekliği genellikle yumurtalıkla ilgili hastalıklarda ortaya çıkar. Çoğunlukla polikistik over sendromu olan hastalarda LH seviyeleri yükselir. Kısırlık nedenlerinden bir diğeri olan turner sendromu da yüksek LH seviyelerine neden olabilir. Yumurtalıkları alınmış olan kadınlarda da LH seviyeleri yükselebilir. Bunlara ek olarak kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavilerden sonra yumurtalıkların hasar görmüş olması, menapoza geçiş sürecinde yumurtalık fonksiyonlarının azalması da LH hormonu seviyelerini yükseltebilir.
Erkeklerde LH hormonu testis yetmezliği, testis iltihaplanması ve iyi huylu testis tümörü durumlarında yükselebilir. Hem kadınlarda hem erkeklerde nadir de olsa hipofiz bezi tümörlerinde LH seviyeleri yüksek ölçülebilir.
Lüteinleştiren hormon düşüklüğü nedenleri arasında ilk sırada hipotalamus ya da hipofiz bezi bozuklukları yer alır. Hipofiz bezi tümörleri ve bu tümörün çıkarılması için uygulanan cerrahi operasyonlar LH hormonu salgılanmasını azaltabilir. Erken ergenlik , yeme bozukluğu, yoğun stres kaynaklı psikolojik sorunlar ve bazı ilaçlar da LH hormonu düşüklüğünün nedenleri arasında sayılabilir.
LH Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Kadınlarda adet döneminin ortasında LH hormonunun yükselmesi normaldir. Ancak kadınlarda LH yüksekliği özellikle yumurtlama dönemi dışında yani âdet öncesi ve sonrası dönemde görülüyorsa bu durum polikistik over sendromuna ya da menopoza işaret edebilir.
LH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
LH hormonu düşüklüğü hem kadınlarda hem erkeklerde üreme sağlığını etkileyebilen hipotalamik disfonksiyon veya hipofiz bozukluklarına işaret edebilir. Doğru bir teşhis için LH hormon seviyelerinin diğer hormon seviyeleri ve hastanın semptomlarıyla bir arada değerlendirilmesi gerekir.
LH Hormonu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
LH Nasıl Yükseltilir?
LH testiyle hormon düşüklüğünün tespit edilmesi durumunda bu hormonun dengelenmesi ve ideal seviyelere çıkarılması için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir. Özellikle sağlıklı beslenmeye geçilmesi, düzenli egzersiz yapılması, alkol ve sigara gibi alışkanlıklardan kaçınılması LH hormonunun dengelenmesine katkı sağlayabilir. Bunlara ek olarak doktorun önerilerine uymak ve uygun gördüğü tedavi planına sadık kalmak hormon dengesinin yeniden sağlanmasında etkili olabilir.
Yüksek FSH Değeri ile Hamile Kalınabilir Mi?
Folikül uyarıcı hormon anlamına gelen FSH değerlerinin 5 ile 10 arasında olması gerekir. FSH değerinin yüksek olması hamilelik ihtimalini önemli ölçüde azaltır. Kişinin FSH değeri ne kadar yüksekse gebe kalma ihtimali o kadar azalır.
LH / FSH Oranı Neden Önemlidir?
Üreme sağlığı açısından bakıldığında LH ve FSH arasında belli bir denge vardır. Bu dengenin bozulması doğal olarak üreme sağlığını olumsuz etkiler. Özellikle polikistik over sendromu olan kişilerde bu iki hormonun anormal şekilde üretilmesinden bahsedilir.
FSH ile LH Arasındaki Fark Nedir?
Hem FSH hem LH hipofiz bezinin ön lobundan salgılanan hormonlardır. Her iki hormon da östrojen ve progesteronu etkiler. FSH hormonu her ay yumurtalıklardan içerisinde yumurta hücresini de barındıran bir folikülün gelişerek yumurtlama yapabilecek kapasiteye ulaşmasını sağlar. LH hormonu da FSH ile birlikte yumurtlamayı sağlar.