FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Rektum Kanseri Nedir?
Rektum kalın bağırsağın anüse doğru uzanan 15-20 cm’lik kısmına verilen isimdir. Sindirim sonucu yiyecekler posa haline getirilir ve kalın bağırsağın kolon isimli kısmında su ve mineraller emilir. Ardından sindirim atığı olan posa rektuma doğru ilerler. Sindirimin son basamağında anüsten dışkılama ile posa dışarı atılır.
Rektum kanseri, rektum hücrelerinin yapılarının bozularak kontrolsüzce büyümeleri sonucu ortaya çıkan kanser türüdür. Rektum kanseri ve kolon kanseri birlikte kolorektal kanserler olarak da isimlendirilirler. Kolorektal kanserlerin yaklaşık %20’sini rektum kanseri oluşturur. Rektum kanseri ve kolon kanserini birbirinden ayıran temel özellik yerleşimin farklılığıdır. Rektumda kolondan farklı olarak seroza tabakası yer almaz. Bu nedenle rektum kanserinin çevresel dokulara yayılma hızı kolon kanserine oranla daha yüksek olmaktadır.
Rektum Kanseri Nedenleri
Rektum kanserinin nedenleri, kolon kanseri nedenlerine benzemektedir. Yapısal ve kalıtımsal nedenlerin dışında, rektum kanserine neden olan şeyler çevresel etkiler ve kişinin yaşam alışkanlıklarıdır. Sağlıksız bir beslenme düzeni; tüm sindirim sistemi organlarını olumsuz etkiler ve rektum kanserinin en önemli nedenlerinden biridir.
Özellikle 1. Derece akrabalarda kolorektal kanserlerden görülmesi, kişi için rektum kanseri nedenlerinden biridir.
Lif yönünden fakir olan kırmızı etin ve hayvansal ürünlerin çok tüketilmesi bağırsakların sağlığını olumsuz yönde etkiler. Bağırsakların sağlıklı işleyişi için lifli gıdalara ihtiyacı vardır. Her gün yeterli miktarda sebze ve meyve tüketmek bağırsak sağlığının korunmasına dolayısıyla rektum kanserinin önlenmesine yardımcı olur.
Yüksek oranda karın ve pelvik bölgeden radyasyon almak, rektum kanserinin nedenlerinden biridir. Başka hastalıkların tedavisi amacıyla karın bölgesine uygulanan radyoterapi uygulamalarının ardından rektum kanseri olma olasılığı yükselmektedir.
Sağlıklı yaşam alışkanlıklarına sahip olmak; mümkünse geceleri 7-9 saat aralığında uyumak, sağlıklı sebze ağırlıklı beslenmek, sigara ve alkolden uzak durmak, stresi yönetmek tüm vücudun direncini artıracaktır.
Rektum Kanseri Tehlikeli Mi?
Rektum kanseri, ciddi hastalıkların başında yer alır ve tedavi edilmezse hayati risk taşıyabilir. Rektum kanseri, rektumda (kalın bağırsağın son kısmı) kanserli hücrelerin büyümesiyle ortaya çıkar. Erken evrelerde teşhis edilirse tedavi edilebilir, ancak ileri evrelerde teşhis edilirse tedavi seçenekleri ve başarı şansı azalabilir.
Rektum kanseri, erken evrelerde genellikle belirti göstermese de, ileri evrelerde belirtiler ortaya çıkmaya başladığında dikkat olur Bu belirtiler arasında dışkıda kan, rektal kanama, kabızlık veya ishal, karın ağrısı veya rahatsızlık, kilo kaybı ve dışkılama sırasında zorlanma yer alır.
Rektum kanseri tedavisi başarılı olabilir, ancak sonuçlar hastanın genel sağlık durumuna, kanserin evresine ve diğer faktörlere bağlıdır. Erken evrelerde teşhis ve tedavi, hastalığın atlatılma şansını artırabilir.
Rektum Kanseri Risk Faktörleri
Kolon kanserinde olduğu gibi rektum kanserinde de polipler kanser oluşma riskini artırır. Rektum kanserinde ayrıca Ailesel Adenomatöz Polipozis (FAP) ve Herediter Non-Polipozis Koli Lynch Sendromu gibi hastalıklar risk faktörlerini oluştururlar.
- Rektum kanserinin risk faktörleri şunlardır:
- Kalıtımsal faktörler ve ailede kolorektal kanser öyküsü
- Hayvansal yağların ve kırmızı etin yoğun tüketimi
- Lif yönünden zengin olan bitkisel ürünlerin yetersiz tüketimi
- FAP (Ailesel Adenomatöz Polipozis)
- Lynch Sendromu
- Yoğun alkol kullanımı
- Sigara kullanımı
- İlerlemiş yaş
- Hareketsiz yaşam
- İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları (Crohn ve Ülseratif Kolit)
- Yüksek Radyasyon Maruziyeti
- Obezite
Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Rektum kanseri, kolon kanserinde olduğu gibi uzun bir süre tipik belirtiler vermeyebilir. Rektum kanserinin erken belirtileri şu şekildedir:
- Dışkıda kan görülmesi
- Dışkılama alışkanlıklarında değişim, çoğunlukla kabızlık
- Dışkıda mukus bulunması
- Dışkılama sonrası rahatlayamama hissi
- Gaz ve şişkinlik
Rektum kanserinin ilerlemiş evrelerinde belirtileri şu şekildedir:
- Özellikle sol karın bölgesinde şiddetli ağrı
- Planlanmamış kilo kaybı
- Kan kaybına bağlı olarak kansızlık
- Halsizlik ve geçmeyen yorgunluk
Rektum Kanserinin Evreleri Nelerdir?
Rektum kanseri evrelemesi, kanserin ne kadar ileri olduğunu ve tedavi seçeneklerini belirlemek için önemlidir. Rektum kanseri evrelemesi, hastalığın ne kadar ileri olduğunu değerlendirmek için kullanılır ve tedavi planını belirlemeye yardımcı olur. Rektum kanseri genellikle aşağıdaki evrelerde sınıflandırılır:
Rektum Kanseri 0. Evre
Kanser hücreleri rektumun iç tabakasında sınırlıdır. Bu evrede kanser invaziv değildir ve genellikle tedavi edilebilir.
Rektum Kanseri 1. Evre
Kanser rektumun iç tabakasından daha derine yayılmıştır, ancak lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılmamıştır.
Rektum Kanseri 2. Evre
Kanser rektumun daha derin katmanlarına yayılmıştır ve bazı durumlarda çevredeki lenf düğümlerine sıçramış olabilir.
Rektum Kanseri 3. Evre
Kanser rektumun derin katmanlarına ve çevredeki lenf düğümlerine yayılmıştır. Bu evrede kanser, rektum dışındaki komşu organlara veya dokulara da yayılabilir.
Rektum Kanseri 4. Evre
Kanser rektumdan uzak bölgelere yayılmıştır, genellikle karaciğer, akciğer veya kemikler gibi uzak organlara sıçramıştır. Bu evrede kanser ileri evre olarak kabul edilir ve tedavi seçenekleri sınırlı olabilir.
Erken evrelerde teşhis edilen rektum kanseri vakalarında, tedavi genellikle cerrahi müdahale ile başlar. İleri evrelerde teşhis edilen vakalarda ise kemoterapi, radyasyon terapisi veya hedefe yönelik tedaviler gibi diğer tedavi seçenekleri de kullanılabilir.
Rektum Kanseri İlk Nereye Sıçrar?
Rektum kanseri, genellikle ilk olarak çevresindeki lenf düğümlerine veya yakınındaki organlara sıçrar. Bu durum, kanserin evresine ve türüne bağlı olarak değişebilir.
Rektum kanserinin yayılması, genellikle lenf yollarıyla gerçekleşir. Kanser hücreleri, lenf sistemine sıçrayarak vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bu nedenle, rektum kanseri teşhisi konmuş hastaların lenf düğümlerinin de incelenmesi önemlidir.
Rektum kanseri ayrıca karşı komşu organlara da yayılabilir. Özellikle bağırsaklar, mesane ve üreme organları gibi komşu yapılar, kanser hücrelerinin yayılma potansiyeline sahiptir. Bu durumda, kanser cerrahi müdahale sırasında diğer organlara da yayılabilir veya kanserli hücreler cerrahi olarak çıkarılsa bile tekrarlayabilir. Rektum kanserinin yayılma eğilimi, hastalığın evresine ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişebilir.
Rektum Kanseri Tanı Yöntemleri
Rektum kanserinin tanısı için, hekim tıbbi öyküye ve aile hastalık geçmişine başvuracaktır. Bunun ardından fizik muayene ve kolon ya da rektum kanserinden şüphelenmesi halinde bir takım tetkikler isteyecektir.
Rektum kanserinin tanısı kolonoskopi, rektoskopi, sigmoidoskopi, sanal kolonoskopi gibi endoskopik tetkikler sırasında örnek alınarak yapılır. Biyopsi ile endoskopik uygulamalar sırasında alınan örnekler patoloji laboratuvarında değerlendirilir.
Rektum kanserinin kesin tanısının ardından, kanserin evresi ve diğer değerlendirmeler için görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Tüm karın BT, Akciğer filmi, Ultrasonografi, MR, ERUS ve PET , hastalığın evresinin ve tümörün derecesinin saptanması için başvurulan diğer tetkiklerdir. Bu tetkiklerin ardından tedavi planı oluşturulur.
Hastalığın seyri ve vücuda olabilecek diğer etkilerini saptamak için tam kan sayımı, biyokimyasal tetkikler gibi kan testleri de kullanılır. Bu kan testlerinden bir tanesi olan CEA (karsinoembriyonik antijen) tetkiki kalın bağırsak kanserlerinde yükselen bir belirteçtir ve hastalığın tanı ve takibinde kullanılabilmektedir.
Rektum Kanseri Tedavi Yöntemleri
Rektum kanserinin birincil tedavi yöntemi ameliyat yani cerrahidir. Cerrahi tedaviye ek olarak gerekli durumlarda radyoterapi ve kemoterapi tedavileri uygulanabilir. Rektum kanseri tedavisinde Gastrointestinal Onkoloji Üniteleri , multidisipliner bir yaklaşım sunarak hastaların ihtiyaçlarına özel tedavi planları oluşturur.
Bu birimlerdeki cerrahlar, medikal onkologlar, radyasyon onkologları ve diğer uzmanlar bir araya gelerek hastalığın tedavi süreçlerini yönetirler. Gastrointestinal Onkoloji Üniteleri, rektum kanseri tedavisinde cerrahi müdahale, kemoterapi, radyasyon terapisi ve hedefe yönelik tedaviler gibi çeşitli tedavi seçeneklerini değerlendirir ve hastaların durumlarına en uygun olanı belirler.
Rektum kanserinin tedavi planlaması için hastalığın evresi ve seyri belirleyici olmaktadır. Özellikle erken evre rektum kanserinin tedavisinde, tümörden etkilenmiş alana uygulanacak cerrahi müdahaleler tercih edilir. Tümörün bulunduğu bölgenin ve tümörün yapısına bağlı olarak laporoskopi tekniğiyle cerrahi tedavi uygulanabilir. Uygulanan cerrahi operasyon tümörlü dokular ve bölgedeki lenf bezleri alınır.
Rektum kanserlerinde ameliyat öncesi ve ameliyat sonrasında radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapi (ilaç tedavisi) uygulanabilir. Hemen her kanser türünde olduğu gibi rektum kanserinde de erken evrelerde tedavinin başarı olasılığı yüksektir. Rektum kanserinin ileri evrelerinde, tümörden etkilenmiş diğer doku ve organlar için de cerrahi müdahale gerekebilir. Bu gibi durumlarda; hastanın ve hastalığın seyrine, kanserin evresine, tümörün yayılım durumuna göre hekim uygun tedavi yöntemlerini belirleyecektir.
Rektum Kanseri Tamamen İyileşir Mi?
Rektum kanseri, tedavi edilebilir bir hastalıktır, ancak iyileşme şansı hastanın genel sağlık durumuna, kanserin evresine ve tedaviye verdiği yanıta bağlıdır. Erken evrelerde teşhis edilen rektum kanseri vakalarında, hastaların tedaviye olumlu yanıt verme ve iyileşme şansı daha yüksektir.
Rektum kanseri teşhisi konulmuş hastaların tedavi sürecinde sağlık ekibiyle yakın bir işbirliği içinde olması önemlidir. Uzmanlar, hastaların tedavi planlarını belirlemek ve tedavi sürecini yönetmek için birlikte çalışır. Ayrıca, hastaların tedavi sürecinde fiziksel ve duygusal olarak desteklenmeleri de önemlidir.
Rektum Kanserinden Korunma Yolları
Rektum kanserinden korunmak için genel vücut sağlığını iyileştirecek alışkanlıklar edinmek, zararlı alışkanlıkları hayatımızdan çıkarmak gereklidir. Rektum, sindirim siteminin bir parçası olduğundan beslenme alışkanlıkları rektum kanserinden korunmak için önemlidir. Sindirim sisteminin sağlığı için; yeterli lif alımı, gün içinde yeterli su tüketimi, işlenmiş, yağda kızartılmış gıdalardan uzak durmak ve sebze yönünden zengin beslenmek gereklidir.
- Sağlıklı beslenmek, lif yönünden zengin beslenmek, özellikle kırmızı et ve hayvansal ürünlerin alımını sınırlandırmak
- Sigara kullanımından kaçınmak, dumanına maruz kalmamak
- Alkol kullanımını sınırlandırmak
- Stresi yönetmek
- İdeal kiloyu korumak,
- Düzenli egzersiz yapmak ve aktif bir hayat stili oluşturmak
- Tarama testlerini yaptırmak