Safra Kesesi Kanseri Nedir?
Safra kesesi kanseri , safra kesesinde bulunan hücrelerin olağan yapılarının bozulması sonucu kontrolsüzce büyüyüp çoğalması sonucu meydana gelen bir kanser türüdür. Safra kesesi; karaciğerin alt kısmında bulunan armutsu biçimli, kasılabilen, karaciğer safralarının toplandığı bir torbadır. Safra kesesini oluşturan dört bölüm vardır. Kanserli dokular genellikle safra kesesinin korpus ve fundus kısımlarında oluşmaya başlar.
Safra kesesi kanseri genellikle ilerlemiş yaşla ortaya çıkar. Safra kesesi kanserinin kadınlarda görülme olasılığı erkeklerden 3 kat daha fazladır. Bu nedenlerle safra kesesi kanseri genellikle ilerlemiş yaşta kadınlarda görülür.
Hastalık erken evrelerinde belirti vermeyebilir ancak agresif seyreden bir kanser türüdür. Ancak safra kesesi kanseri hastalarının tamamına yakınında safra kesesi iltihabı, taşı ya da polipleri bulunur. Bu durumda rutin kontrollerden geçmek ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek, safra kesesi kanserinden korunmanın etkin yöntemleridir.
Safra Kesesi Kanserinin Nedenleri Nelerdir?
Safra kesesi kanserinin belirlenmiş kesin nedenleri yoktur. Ancak safra kesesi taşlarının ve poliplerinin safra kesesi kanseri olma olasılığını arttırdığı bilinmektedir. Bunun dışında kanser yapıcı etkileri kanıtlanmış; sigara, alkol, rafine şeker gibi ürünlerden sakınmak önemlidir.
Safra kesesi kanseri kadınlarda ve ileri yaşta daha sık görülmektedir.
Risk Faktörleri
- İlerlemiş yaş
- Kadın olmak
- İdeal kilonun üzerinde olmak, obezite
- Safra kesesinin kalsifikasyonu
- Safra kesesinde taş oluşumu
- Safra kesesinde bulunan polipler ve kronik iltihap
- Kronikleşmiş salmonella enfeksiyonları
- Safra yolu-kanalı hastalıkları
- Genetik faktörler
Safra Kesesi Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Safra kesesi kanseri erken evrelerinde tipik olmayan belirtiler verebilir. Safra kesesi kanseri yaygın olmayan ve tipik belirtiler vermeyen bir kanser türü olduğundan tanısı genellikle rutin kontroller sonucunda konur. Safra kesesi kanseri risk grubundakilerin düzenli olarak sağlık kontrolünden geçmeleri, kanseri erken evrelerinde teşhis edebilmek için önemlidir.
Safra kesesi kanserinin yaygın belirtileri şu şekildedir:
- Karın bölgesinde hissedilen şişlik ve doluluk hissi
- Şiddetli karın arısı
- Mide bulantısı ve iştahsızlık
- Planlanmamış kilo kaybı
- Mide bulantısı, kusma
- Nedeni bilinmeyen yüksek ateş
- Ten renginde ve gözlerin beyaz kısmında sararma
- Vücutta kaşıntı
- Sindirim problemleri
- Koyu renkli idrar ve beyaza yakın renkte dışkılama
Safra Kesesi Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Safra kesesi kanserinin teşhisi, görüntüleme yöntemleri ve tahliller kullanılarak yapılmaktadır. Safra kesesinde taş ya da polip bulunan kişiler, safra kesesi kanseri ihtimaline karşılık düzenli olarak hekim kontrolünden geçmelidir.
Safra kesesi kanserinin belirtileri gözlendiğinde, ayırt edici olmayan bu semptomların hangi sağlık sorunlarına işaret edeceğini değerlendirmek için kan tahlilleri kullanılabilmektedir.
Safra kesesinde bulunan tümörün yerini saptamak ve tümörlü dokuların biçim ve boyutunu saptamak amacıyla ultrason kullanılır. Bu yönteme ek olarak hastanın yemek borusu kullanılarak izleme yapılabilen endoskopik görüntülem e araçları kullanılmaktadır.
Safra kesesi kanserinin teşhis ve tedavisi için laparoskopi tekniği kullanılabilir. Bu teknikte tümör dokusunun yerleşimini, safra kesesinin ve diğer organların yapısını incelemek için karından içeri minik bir kesi ile girilir. Bu kesiden görüntüleme yapılabilmekte ve tümörün yerleşimi ile boyutu hekim tarafından değerlendirildikten sonra cerrahi operasyonlar yürütülebilmektedir.
Safra Kesesi Kanseri Evreleri
Safra kesesi kanserinin tanı ve tedavisinde hastalığın hangi evrede olduğu önemlidir. Hastalığın evresine ve tümörün yayılım duruma göre uygun tedavi yöntemlerini belirlemek için hekim, evreleme yapacaktır. Birincil tümörün konumu ve boyutu, lenf düğümlerinin tümörden etkilenme durumu ve uzak-yakın metastaza bağlı olarak evreleme yapılır.
Evre 0: Kanser sadece safrakesesinin içini saran epitel tabakası içerisindedir.
Evre 1: Bu evrede tümör epitel dokusunun altına veya kas tabakasına yerleşimlidir.
Evre 2a: Bu evrede tümör kas tabakasını aşarak karın iç zarına bitişik fibröz dokuyu tutmuştur.
Evre 2b: Bu evrede tümör kas tabakasını aşarak karaciğere bitişik fibröz dokuyu tutmuştur, ancak karaciğer yayılımı yoktur.
Evre 3a: Kanser doğrudan karaciğere veya komşuluğunda bulunan mide, oniki parmak barsağı, kalın barsak, pankreas veya karaciğerin dışında bulunan safra kanallarında bulunabilir. Lenf düğümü metastazı yoktur.
Evre 3b: Kanser karaciğere kan götüren ana damarlar olan portal ven ya da hepatik arteri tutmuştur, bunun yanı sıra üçten az sayıda lenf düğümü tutulumu vardır.
Evre 4a: Tümör karaciğere kan götüren ana damarlar olan portal ven ya da hepatik arteri tutmuş ya da karaciğer dışında 2 veya daha çok organda tutulum göstermektedir. Üçten az sayıda lenf düğümü tutulumu görülebilir. Uzak metastaz yoktur.
Evre 4b: Tümörün yayılımını gözetmeksizin 4’ten fazla lenf düğümü tutulmuştur ancak uzak metastaz yoktur. Tümör yayılımı veya lenf düğümü tutulumu gözetmeksizin uzak metastaz olması halinde de Evre 4b kabul edilir.
Safra Kesesi Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Safra kesesi kanseri tedavisinde Gastrointestinal Onkoloji Üniteleri, multidisipliner yaklaşımla hastaların tedavi süreçlerini yönetmektedir. Bu ünitelerde, cerrahi operasyonlar, kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavi yöntemleri medikal teknolojilerle uygulanmaktadır.
Cerrahi operasyonlar , safra kesesi kanseri tedavisinde kullanılan en yaygın yöntemdir. Cerrahi operasyonların öncesinde veya sonrasında kemoterapi de kullanılabilmektedir. Safra kesesi kanserinin tedavi yöntemleri, hastalığın evresine bağlı olarak hekim tarafından belirlenmektedir. Bu nedenle hastalığı erken evrelerinde saptamak önemlidir.
Hastalığın ilerlemiş evrelerinde lenf düğümleri, karaciğer ve diğer organlar tümörden etkilenmiş olabilirler. Özellikle safra kesesi kanserinin son evrelerinde, tümörlü dokuların tamamen çıkarılması mümkün olmayabilir. Bu durumlarda yapılacak çeşitli girişimler ve ilaç tedavileriyle hastanın genel durumunun iyileştirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması hedeflenir.
Safra Kesesi Kanserinden Korunmanın Yolları
Safra kesesi kanseri agresif ilerlemesine karşılık yaygın bir hastalık değildir. Bu nedenle risk grubunda olanlar ve hastalığın belirtilerine sahip olanlar rutin kontrollerini düzenli olarak yaptırmalıdır. Bunun dışında sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek, genel vücut sağlığının iyileşmesine yardımcı olacağı için safra kesesi kanserinden korunmanın yollarından biridir.