Kanser Nedir? Kanser Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kanser Nedir?

Kanser , vücuttaki hücrelerin anormal bir şekilde büyüyüp çoğalması sonucunda ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Sağlıklı hücreler belirli bir düzen içinde bölünürken, kanserli hücreler bu düzeni bozarak kontrolsüz bir şekilde çoğalır. Bu kontrolsüz büyüme, zamanla tümör adı verilen kitlelerin oluşumuna yol açabilir. Tümörler iyi huylu ya da kötü huylu olabilir. İyi huylu tümörler genellikle yayılma eğilimi göstermezken, kötü huylu tümörler çevredeki dokulara zarar verebilir ve metastaz yaparak vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Kanserin Tanımı ve Hücrelerin Anormal Büyümesi

Kanserin oluşum süreci, hücrelerin DNA’sında meydana gelen mutasyonlarla başlar. DNA’daki bu değişiklikler hücrelerin büyüme ve bölünme süreçlerini kontrol eden mekanizmalara zarar verir. Normal hücreler gerektiğinde bölünür ve yaşlandıklarında ölür. Ancak, kanser hücreleri bu kontrolü kaybederek, sürekli çoğalmaya ve ölmeyen hücreler oluşturmaya başlar. Bu anormal hücre büyümesi, vücudun çeşitli yerlerinde tümörlerin gelişmesine neden olabilir. Kanser, bir organı veya vücut sistemini etkileyerek hayati fonksiyonları bozabilir ve tedavi edilmezse ölüme yol açabilir.

Kanserin Yaygınlığı

Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen kanser, kanser belirtileri görüldüğünde erken teşhis edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Kanser türleri farklı yaş gruplarını ve cinsiyetleri etkileyebilir. Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, her yıl yaklaşık 10 milyon insan kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Kanser tedavisi ve erken teşhis , hastalığın ilerlemesini durdurmada önemli bir rol oynar. Günümüzde, tıbbi araştırmalar sayesinde birçok kanser türünde hayatta kalma oranları artmıştır. Ancak kanser, hâlâ küresel bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir.

Kanser Çeşitleri Nelerdir?

Kanser, vücudun farklı bölgelerinde kontrolsüz hücre büyümesi sonucu ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Farklı organ ve dokularda gelişen birçok kanser türü bulunmaktadır. İşte en sık görülen kanser türleri ve açıklamaları:

• Akciğer Kanseri: Akciğer kanseri dünyada en yaygın ve ölümcül kanser türlerinden biridir. Sigara kullanımı bu kanser türünün en büyük nedenlerinden biridir. Kanser belirtileri arasında öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı yer alır. Erken teşhis ile tedavi şansı artar.
• Meme Kanseri: Meme kanseri kadınlarda yaygın olan bu kanser türü, erkeklerde de nadiren görülür. Erken teşhis hayat kurtarıcıdır. Memede kitle , cilt değişiklikleri ve meme başı akıntısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
• Lösemi: Lösemi kan hücrelerini etkileyen bir kanser türüdür. Yorgunluk, kansızlık, sık enfeksiyonlar ve morarma gibi belirtilerle ortaya çıkar. Çocuklar ve yetişkinler arasında farklı alt türlerle kendini gösterebilir.
• Tiroid Kanseri: Tiroid kanseri, tiroid bezinde gelişen bu kanser türü genellikle yavaş ilerler ve erken teşhisle tedavi edilebilir. Kanser belirtilerine dikkat edin, boyunda şişlik, yutma güçlüğü ve ses kısıklığı gibi belirtiler görülebilir.
• Lenfoma: lenfoma Lenfatik sistemi etkileyen bir kanser türüdür. Bu kanser türü Hodgkin ve non-Hodgkin lenfoma olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Lenf bezlerinde şişlik, gece terlemeleri ve kilo kaybı gibi belirtilerle fark edilebilir.
• Beyin Tümörleri: Beyin tümörü, merkezi sinir sisteminde gelişen bir tümör türüdür. İyi ya da kötü huylu olabilirler. Baş ağrısı, nöbetler, denge kaybı ve hafıza sorunları gibi semptomlar görülür.
• Ağız Kanseri: Ağız, dil, yanak ve diş etlerinde gelişen bu kanser türü, genellikle sigara ve alkol kullanımıyla ilişkilendirilir. Ağız kanseri; ağızda yaralar, ağrı ve çiğneme güçlüğü gibi belirtilerle ortaya çıkar.
• Bağırsak (Kolon) Kanseri: Kalın bağırsakta başlayan bu kanser türü, erken teşhis edilirse başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Kanser teşhisi için düzenli taramalar yapılması önerilir. Bağırsak (kolon) kanseri; karın ağrısı, kanlı dışkı ve bağırsak alışkanlıklarında değişikliklerle kendini gösterir.
• Cilt Kanseri: Güneşin zararlı UV ışınlarına maruz kalan ciltte sık görülen bir kanser türüdür. Deride yeni lekeler, renk değişiklikleri ve yara izine benzeyen yapılar cilt kanseri belirtileri arasında yer alır.
• Rahim ve Rahim Ağzı Kanseri: Rahim kanseri genellikle menopoz sonrası kadınlarda görülürken, rahim ağzı kanseri genç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Adet düzensizlikleri ve anormal kanama gibi belirtileri vardır.
• Prostat Kanseri: Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biridir. İdrar yaparken zorlanma, bel ve kalça ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Erken teşhis edilirse tedavi şansı yüksektir.
• Testis Kanseri: Genç erkeklerde daha sık görülen testis kanseri, testislerde şişlik ve ağrı gibi belirtilerle fark edilebilir. Erken teşhisle tedavi başarısı yüksektir.
• Mide Kanseri: Mide astarında gelişen mide kanseri; mide ağrısı, kilo kaybı ve iştahsızlık gibi belirtilerle kendini gösterir. Tedavi süreci genellikle ileri evrede zorlaşır.
• Böbrek Kanseri: Böbrek kanseri, yan ağrısı, kanlı idrar ve kilo kaybı belirtileriyle ortaya çıkar. Böbrek kanserinde erken teşhis tedavi şansını artırır.
• Karaciğer Kanseri: Karaciğer hastalıkları olan kişilerde daha sık görülen karaciğer kanseri, sarılık, karın şişliği ve ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Pankreas Kanseri: Genellikle geç teşhis edilen bu kanser türü oldukça agresiftir. Kilo kaybı, sarılık ve karın ağrısı gibi belirtiler pankreas kanseri işaretleri arasındadır.
• Mesane Kanseri: İdrar kesesinde başlayan bu kanser türü, idrarda kan, sık idrara çıkma gibi belirtilerle fark edilebilir. Mesane kanseri genellikle erkeklerde daha yaygındır.
• Gırtlak Kanseri: Gırtlak bölgesinde gelişen bu kanser türü, sigara ve alkol kullanımına bağlı olarak ortaya çıkar. Gırtlak kanseri; ses kısıklığı, yutma güçlüğü ve boğaz ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir.

Her bir kanser türü farklı belirtilerle kendini gösterse de, ortak olan nokta kanser tedavisinde kemoterapi, immünoterapi ve onkolojik cerrahi gibi tedavi yöntemlerinin uygulanmasıdır. Erken teşhis, birçok kanser türünde hayat kurtarıcı olabilir. Düzenli sağlık taramaları ve sağlıklı bir yaşam tarzı, kanser riskini azaltmada önemli bir rol oynar.

Kanser Evreleri Nelerdir?

Kanser, vücudun çeşitli organ ve dokularında kontrolsüz hücre büyümesiyle ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Her kanser türü, hastalığın ilerleme düzeyini belirlemek için evreleme adı verilen bir sistemle değerlendirilir. Bu evreler, kanserin boyutunu, çevre dokulara ve lenf düğümlerine yayılıp yayılmadığını ve uzak organlara metastaz yapıp yapmadığını gösterir. Genellikle dört ana evre ile sınıflandırılır, ancak bazı kanser türlerinde beş evreye kadar uzanan detaylı bir değerlendirme yapılabilir. Kanserin evresi , tedavi planının belirlenmesinde ve hastalığın seyrinin öngörülmesinde kritik bir faktördür.

Kanserde Evreleme Nedir?

Kanserde evreleme , kanserin vücutta ne kadar yayıldığını ve hastalığın ne aşamada olduğunu değerlendiren bir süreçtir. Bu süreç, tümörün bulunduğu bölgeyi ve büyüklüğünü, çevredeki lenf düğümlerine yayılıp yayılmadığını ve metastaz yapıp yapmadığını içerir. Evreleme, kanserin hangi aşamada olduğunu anlamak ve hastaya en uygun tedavi yöntemlerini seçmek için gereklidir. Her kanser türü için evreleme sistemi farklı olabilir; bazı kanserlerde evreleme daha net belirlenirken, diğerlerinde hastalığın yayılımı farklı kriterlere dayanarak değerlendirilir.

Kanserde Evreleme Nasıl Yapılır?

Kanserde evreleme, çeşitli tanısal yöntemler kullanılarak yapılır. Bunlar arasında biyopsi, manyetik rezonans (MR), bilgisayarlı tomografi (BT), ultrason ve pozitron emisyon tomografisi (PET-CT) gibi görüntüleme teknikleri yer alır. Biyopsi, kanserli dokudan bir örnek alınarak mikroskop altında incelenmesini sağlar. MR ve BT ise kanserli dokunun boyutunu ve yayılımını daha ayrıntılı bir şekilde görüntülemek için kullanılır. Bu yöntemlerle, kanserli hücrelerin sadece bulunduğu organ içinde mi kaldığı yoksa vücudun diğer bölgelerine mi yayıldığı belirlenir. Erken evrede tespit edilen kanserler, bu tanı yöntemleri sayesinde hızlıca evrelendirilir ve tedavi süreci başlatılır.

Erken Evre Kanser (1. Evre)

Erken evre kanser , kanserin bulunduğu organla sınırlı kaldığı ve henüz yayılım göstermediği aşamadır. Kanser belirtileri bu evrede genellikle hafif olabilir ve hastalar semptomları fark etmeyebilir. Ancak, düzenli taramalar sayesinde bu evrede kanser teşhis edilebilir. Erken evrede teşhis edilen kanserlerde, cerrahi müdahale ile kanserli dokunun tamamen çıkarılması mümkün olabilir. Ayrıca, bu evrede uygulanan tedavi seçenekleri, kanserin geri gelme riskini önemli ölçüde azaltır. Erken teşhis ile kanser tedavisi şansı oldukça yüksektir.

Orta Evre Kanser (2. ve 3. Evre)

Orta evre kanser , kanserin daha ilerlediği ve sadece bulunduğu organla sınırlı kalmayıp çevre dokulara ve lenf düğümlerine yayılmaya başladığı aşamalardır. 2. evrede kanserli hücreler organın tamamını etkileyebilir ve lenf düğümlerine yakın bölgelere yayılmış olabilir. 3. evrede ise kanser , organın dışına çıkarak komşu dokulara ve lenf düğümlerine yayılabilir. Bu evrelerde kanserin tedavi edilmesi daha karmaşık hale gelir ve cerrahi müdahaleye ek olarak kemoterapi, radyoterapi gibi tedaviler uygulanır. Tedavi süreci, kanserin türüne ve yayılımına göre değişir.

İleri Evre Kanser (4. Evre)

İleri evre kanser , kanserin diğer organlara metastaz yapmaya başladığı aşamadır. Bu evre, kanserin en ileri aşamasıdır ve genellikle tedavi edilemez bir duruma gelmiştir. Ancak, tedavi süreci hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak, semptomları hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla devam eder. Kanser tedavisinde kemoterapi ve immünoterapi gibi yöntemler, ileri evre kanserde sıklıkla tercih edilir. İleri evre kanserlerde tedavi, hastanın yaşam süresini uzatmaya ve semptomları yönetmeye odaklanır. Metastatik kanserler, vücudun birçok bölgesini etkileyebilir ve bu da tedaviyi daha karmaşık hale getirir.

Kanser Neden Olur?

Kanser, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan karmaşık bir hastalıktır. Normal şartlarda, vücut hücreleri belirli bir düzen içinde bölünür, büyür ve gerektiğinde ölür. Ancak bu süreç, çeşitli faktörlerin etkisiyle bozulduğunda hücreler kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya başlar. Bunun sonucunda, kanserli hücreler ortaya çıkar ve tümörler oluşabilir. Peki, kanserin bu karmaşık sürecinin arkasında hangi etkenler yatmaktadır?

Genetik Faktörler ve Kanser

Genetik yatkınlık, kanser riskini artıran önemli faktörlerden biridir. Ailede kanser geçmişi olan bireyler, bazı kanser türlerine karşı daha fazla risk altındadır. Özellikle meme, yumurtalık ve kolon kanseri gibi bazı kanser türleri, genetik mutasyonlar nedeniyle nesilden nesile geçebilir. BRCA1 ve BRCA2 gibi genlerdeki mutasyonlar, meme ve yumurtalık kanseri riskini önemli ölçüde artırabilir. Ancak, genetik faktörler kanserin tek nedeni değildir. Çoğu kanser vakası, çevresel etkenler ve yaşam tarzı ile birleştiğinde ortaya çıkar.

Çevresel Etkenler ve Kanser

Çevresel faktörler de kanserin gelişiminde önemli bir rol oynar. Zararlı kimyasallar, sigara dumanı ve hava kirliliği gibi etkenlere uzun süreli maruziyet, kanser riskini artırabilir. Örneğin, asbest ve radon gazı gibi toksik maddelerle temas etmek akciğer kanseri riskini ciddi ölçüde artırır. Mesleki maruziyetler, özellikle kimyasallarla çalışan bireylerde kansere yakalanma riskini artıran faktörlerdendir. Bu nedenle, çevresel faktörlerin kontrol edilmesi, kanser riskini azaltmada etkili olabilir.

Yaşam Tarzı Faktörleri ve Kanser

Sağlıksız bir yaşam tarzı, kanser riskini artıran en önemli etkenlerden biridir. Aşırı alkol tüketimi, sigara kullanımı, obezite ve düzensiz beslenme, kanser oluşumunu tetikleyebilir. Sigara, akciğer, gırtlak ve pankreas gibi birçok kanser türünün en büyük nedenlerinden biridir. Obezite ise rahim, meme, kolon ve böbrek kanserler i gibi birçok kanser türü ile ilişkilidir. Dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni, kanser riskini önemli ölçüde azaltabilir.

Radyasyon

Radyasyona maruz kalmak, hücrelerin DNA’sına zarar vererek kanser riskini artırabilir. Özellikle güneşin zararlı ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süre maruz kalan bireylerde cilt kanseri gelişme riski yüksektir. Güneş koruyucu kullanmadan uzun süre dışarıda kalmak, cilt kanserine yakalanma olasılığını artırır. Ayrıca, radyasyon tedavisi gören bireylerde de belirli kanser türlerinin riski artabilir.

Enfeksiyonlar

Bazı virüsler ve bakteriler, kanserin oluşumuna zemin hazırlayabilir. Örneğin, insan papilloma virüsü (HPV), rahim ağzı kanseri riskini artırırken, hepatit B ve hepatit C virüsleri karaciğer kanserine neden olabilir. Helikobakter pilori adı verilen bakteri ise mide kanseri riskini artıran bir enfeksiyondur. Bu nedenle, bu tür enfeksiyonların önlenmesi, kanser riskini azaltmada etkili olabilir.

Hormonlar ve Bağışıklık Sistemi Zayıflığı

Bazı hormonlar, kanser hücrelerinin büyümesini tetikleyebilir. Özellikle östrojen hormonu, meme kanseri riskini artıran başlıca faktörlerden biridir. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde, vücudun kanser hücreleriyle savaşma yeteneği azalır. AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar veya bağışıklığı baskılayıcı tedaviler de kanser riskini artırabilir.

Kanser Belirtileri Nelerdir?

Kanser, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Kanserin belirtileri , türüne ve vücudun hangi bölgesinde bulunduğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak bazı genel belirtiler, birçok kanser türü için yaygın olarak görülebilir. Aşağıda, genel ve farklı kanser türlerine özgü belirtiler sıralanmıştır.

Genel Kanser Belirtileri

Bazı kanser belirtileri, farklı kanser türlerinde yaygın olarak görülebilir. Bu belirtiler her zaman kanserin işareti olmayabilir, ancak uzun süre devam ederse bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.

Açıklanamayan Kilo Kaybı

Diyet veya egzersiz yapmadan ani ve açıklanamayan kilo kaybı, kanserin önemli bir belirtisi olabilir. Vücutta kanser hücrelerinin büyümesi, metabolizmayı hızlandırarak kilo kaybına neden olabilir. Özellikle mide, pankreas, akciğer ve yemek borusu kanserlerinde bu belirti yaygındır.

Uzun Süren Kanlı Öksürük

Akciğer kanseri gibi solunum yollarını etkileyen kanserlerde görülen uzun süreli öksürük ve balgamda kan bulunması, dikkate alınması gereken bir belirtidir. Kronik öksürük, genellikle akciğerlerdeki bir sorunun göstergesidir.

Meme, Koltuk Altı veya Lenf Bezlerinde Sert Kitleler

Meme kanseri veya lenfoma gibi kanser türleri, lenf bezlerinde sert ve ağrısız kitlelerin oluşmasına neden olabilir. Bu kitleler, özellikle meme dokusunda veya koltuk altında hissedilebilir.

Ciltteki Ben ve Siğillerdeki Değişiklikler

Cilt kanseri, ciltteki benlerde veya siğillerde meydana gelen değişikliklerle kendini gösterebilir. Renk, boyut veya şekil değişiklikleri cilt kanserinin işareti olabilir. Ayrıca iyileşmeyen yaralar da dikkate alınmalıdır.

Dışkıda ve İdrarda Kan

Kolon kanseri, rektum kanseri ve böbrek kanseri gibi kanser türleri, dışkıda veya idrarda kan görülmesine neden olabilir. Bu belirtiler, sindirim sistemi veya idrar yollarındaki bir sorunu gösterebilir.

Yüksek Ateş ve Gece Terlemeleri

Lösemi ve lenfoma gibi bazı kanser türleri, yüksek ateş ve şiddetli gece terlemelerine yol açabilir. Bu belirtiler genellikle vücuttaki bağışıklık sisteminin tepkisini gösterir ve uzun süre devam ederse bir uzmana başvurulmalıdır.

Kronik Yorgunluk ve Halsizlik

Kanser, vücudun enerji kullanımını ve oksijen dağılımını bozarak sürekli yorgunluk ve halsizliğe neden olabilir. Bu belirtiler, özellikle kansızlık (anemi) yapan kanser türlerinde yaygın olarak görülür.

Cilt ve Göz Akında Sararma

Karaciğer kanseri ve pankreas kanseri gibi bazı kanser türleri, cilt ve gözlerde sararmaya neden olabilir. Bu durum, vücuttaki bilirubin seviyesinin artmasıyla ilişkilidir ve sarılık olarak bilinir.

Ağız, Diş Etlerinde Kanamalar

Ağız içinde sürekli kanama, diş etlerinde değişiklikler ve iyileşmeyen yaralar, ağız kanserinin belirtileri arasında yer alır. Bu belirtiler uzun süre devam ederse diş hekimi veya doktorla görüşülmelidir.

Geç İyileşen veya İyileşmeyen Yaralar

Deri kanseri, vücutta uzun süre iyileşmeyen yaralarla kendini gösterebilir. Bu yaralar genellikle ciltteki hücrelerin anormal büyümesinden kaynaklanır ve dikkatle izlenmelidir.

İştahsızlık ve Bulantı

Sindirim sistemini etkileyen kanser türleri, iştahsızlık ve bulantı gibi belirtilere neden olabilir. Mide, pankreas ve kolon kanserleri, özellikle bu belirtilerle kendini gösterebilir.

Yutma Güçlüğü ve Ses Kısıklığı

Yemek borusu kanseri veya larenks kanseri gibi sindirim ve solunum sistemini etkileyen kanserlerde, yutma güçlüğü ve ses kısıklığı yaygın belirtiler arasında yer alır.

Farklı Kanser Türlerine Göre Belirtiler

Farklı kanser türleri, kendilerine özgü belirtilerle ortaya çıkabilir. Aşağıda bazı yaygın kanser türlerinin belirtileri verilmiştir.

Akciğer Kanseri Belirtileri

Akciğer kanseri , sigara içen bireylerde sıkça görülür, ancak sigara içmeyenlerde de ortaya çıkabilir. Uzun süren öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve kanlı balgam bu kanserin yaygın belirtilerindendir. Ayrıca kilo kaybı ve halsizlik gibi genel belirtiler de gözlemlenebilir.

Meme Kanseri Belirtileri

Meme kanseri , memede ele gelen kitle veya sertlikle kendini belli eder. Ayrıca meme derisinde çekinti, meme başı akıntısı ve meme şeklinde değişiklikler de belirtiler arasında yer alır. Koltuk altında büyüyen lenf bezleri de gözlemlenebilir.

Cilt Kanseri Belirtileri

Cilt kanseri, genellikle ciltteki benlerde renk veya şekil değişikliği ile fark edilir. Yeni benlerin oluşumu, kanayan veya iyileşmeyen yaralar cilt kanserinin tipik belirtileridir. Özellikle açık tenli bireylerde daha sık görülür.

Kolon ve Rektum Kanseri Belirtileri

Kolon ve rektum kanserleri , dışkıda kan, dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, karın ağrısı ve kilo kaybı gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken teşhis, bu kanser türünde hayatta kalma oranını artırır.

Prostat Kanseri Belirtileri

Prostat kanseri genellikle ileri yaşlarda erkeklerde görülür. İdrar yaparken zorlanma, idrarda kan ve pelvik bölgede ağrı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. İleri evrelerde sırt ve kalçada da ağrı olabilir.

Kanser Teşhisi Nasıl Konulur?

Kanser teşhisi , çeşitli testler ve görüntüleme teknikleri kullanılarak birkaç aşamalı bir süreçte gerçekleştirilir. Hastalığın türüne ve bulunduğu bölgeye bağlı olarak, doktorlar farklı yöntemler kullanabilir. Erken teşhis, kanserin tedavi edilebilirliğini artırır ve hastalığın yayılmadan önce tespit edilmesini sağlar. Kanser teşhis sürecinde en sık kullanılan yöntemler arasında görüntüleme teknikleri, biyopsi ve kan testleri yer alır. Aynı zamanda, genetik testler de bazı kanser türlerinin tespitinde rol oynayabilir.

Görüntüleme Teknikleri ile Kanser Teşhisi

Kanser teşhisinde görüntüleme teknikleri, kanserin varlığını, büyüklüğünü ve yayılımını belirlemek için kullanılır. Bu yöntemler, doktorların vücudun içini ayrıntılı bir şekilde incelemesine olanak tanır. Yaygın olarak kullanılan görüntüleme teknikleri şunlardır:

• Röntgen: Genellikle kemik tümörlerini veya akciğer kanseri gibi bazı kanser türlerini tespit etmek için kullanılır. Röntgen, vücudun iç yapısını incelemek için düşük dozda radyasyon kullanır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): MR, manyetik alanlar ve radyo dalgaları kullanarak vücudun ayrıntılı kesitsel görüntülerini oluşturur. Özellikle beyin, omurga ve yumuşak dokular üzerindeki tümörlerin tespitinde oldukça etkilidir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT) Tarama: BT, vücudun çapraz kesitli görüntülerini oluşturan bir X-ray cihazıdır. Kanserin bulunduğu yeri, yayılımını ve büyüklüğünü belirlemek için kullanılır.
• Ultrason: Ses dalgaları kullanarak iç organların görüntülenmesini sağlar. Genellikle karaciğer, böbrek ve tiroid kanserlerinin tespiti için kullanılır.
• Pozitron Emisyon Tomografisi (PET-CT): PET taraması, kanser hücrelerinin daha fazla enerji tüketmesinden dolayı, aktif kanserli dokuları tespit etmek için kullanılır. BT ile kombine edilerek, tümörlerin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığı da belirlenebilir.

Bu görüntüleme yöntemleri, kanserli hücrelerin bulunup bulunmadığını ve kanserin yayılma durumunu anlamada önemli rol oynar. Ancak kesin tanı için genellikle biyopsi gerekir.

Biyopsi ve Kan Testleri ile Tanı

Kanser teşhisinin en kesin yolu biyopsidir. Biyopsi, şüpheli dokudan küçük bir örnek alınarak laboratuvarda incelenmesi işlemidir. Mikroskop altında yapılan incelemeler, hücrelerin kanserli olup olmadığını ortaya koyar. Farklı biyopsi yöntemleri mevcuttur:

• İğne biyopsisi : Şüpheli dokudan bir iğne yardımıyla küçük bir örnek alınır.
• Cerrahi biyopsi: Şüpheli dokunun bir kısmı veya tamamı cerrahi olarak çıkarılır ve incelenir.

Biyopsi sonuçları , kanserin tipini ve evresini belirlemede kritik bir rol oynar. Ayrıca, bazı kan testleri de kanserin varlığına işaret edebilir. Örneğin, tümör belirteçleri adı verilen bazı proteinler, kanserli hücrelerin varlığında kandaki seviyelerini artırabilir. PSA (prostat spesifik antijen) testi, prostat kanserinin teşhisinde yaygın olarak kullanılır.

Kanser Genetik Testleri

Bazı kanser türlerinin genetik kökenleri olabileceği için, genetik testler, belirli mutasyonları veya anormallikleri tespit etmek için kullanılabilir. Genetik testler, özellikle aile geçmişinde kanser bulunan bireyler için önemli bir tanı aracı olabilir. Bu testler, kanser riski taşıyan genetik mutasyonların (örneğin BRCA1 ve BRCA2 genleri) varlığını kontrol eder. Bu tür genetik mutasyonlar, meme ve yumurtalık kanseri gibi kanser türlerine yakalanma riskini artırabilir.

Genetik testler aynı zamanda, kanser tedavisinde kullanılacak kişiselleştirilmiş yaklaşımlar için de yol gösterici olabilir. Hedefe yönelik tedaviler, hastanın genetik yapısına göre planlanabilir ve daha etkili tedavi sonuçları sağlayabilir.

Kanser Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kanser, dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen karmaşık bir hastalıktır ve tedavisi, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri, kanseri iyileştirmeyi veya kontrol altına almayı amaçlar. Kanser tedavisinde kullanılan yöntemler genellikle birbiriyle kombinlenerek uygulanır. Kanser tedavisinde kullanılan başlıca yöntemlerden bazıları aşağıdaki gibidir.

Cerrahi Müdahale

Cerrahi, kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu yöntem, genellikle erken evre kanserlerde kullanılır ve tümörün tamamen çıkarılması hedeflenir. Cerrah, kanserin yayıldığı dokuların yanı sıra sağlıklı dokunun bir kısmını da alarak kanserin yayılmasını önlemeye çalışır. Özellikle meme kanseri, cilt kanseri ve bağırsak kanseri gibi lokalize tümörlerde cerrahi müdahale başarılı sonuçlar verir.

Kemoterapi ve Radyoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için kullanılan ilaçlarla yapılan bir tedavidir. Genellikle sistemik bir tedavi olarak, tüm vücutta kanser hücrelerini hedefler. Yan etkileri arasında; saç dökülmesi, mide bulantısı ve yorgunluk sayılabilir. Radyoterapi ise, yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini yok eder. Bu yöntem, kanserin bulunduğu bölgeyi hedef alarak kanserli hücreleri yok etmeyi amaçlar.

Adjuvan Tedavi

Adjuvan tedavi, cerrahi gibi ana tedavi yöntemlerinden sonra uygulanan bir destekleyici tedavi şeklidir. Amaç, ameliyatla çıkarılamayan veya geride kalan kanser hücrelerini yok etmektir. Kemoterapi, radyoterapi veya hormon tedavisi adjuvan tedavi olarak kullanılabilir.

Radyasyon Terapisi

Radyasyon terapisi , kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan yüksek enerjili radyasyon ışınlarıyla yapılır. Dış hüzme radyasyon terapisi, vücut dışından yapılan ışın tedavisidir. İç radyasyon tedavisinde ise radyoaktif maddeler doğrudan tümöre veya yakınına yerleştirilir. Bu yöntemler, kanser hücrelerini hedef alırken sağlıklı hücrelere minimal zarar verir.

İmmünoterapi ve Hedefe Yönelik Kanser Tedavisi

İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle savaşmasını sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bağışıklık sistemi, kanser hücrelerini tanıyarak onlara saldırır. Hedefe yönelik tedaviler ise, kanser hücrelerinin genetik özelliklerine göre özel olarak tasarlanmış ilaçlarla yapılır. Bu tedaviler, kanser hücrelerindeki belirli molekülleri hedef alarak daha spesifik bir etki sağlar.

Kemik İliği Nakli

Kemik iliği nakli, özellikle kan kanserleri gibi hastalıklarda kullanılan bir tedavi yöntemidir. Yüksek dozda kemoterapi veya radyoterapi ile hasar gören kemik iliğinin yerine sağlıklı kök hücrelerin nakledilmesini sağlar. Bu sayede vücut yeni, sağlıklı kan hücreleri üretebilir.

Hormon Terapisi

Bazı kanser türleri hormonlara bağlı olarak büyür. Hormon terapisi, bu hormonların üretimini engelleyerek veya kanser hücreleri üzerindeki etkilerini bloke ederek çalışır. Özellikle meme kanseri ve prostat kanseri tedavisinde sıkça kullanılır.

Hedefe Yönelik İlaç Tedavisi

Hedefe yönelik ilaç tedavisi, kanser hücrelerinin spesifik genetik özelliklerini hedef alan bir tedavi şeklidir. Bu ilaçlar, kanser hücrelerinin büyüme ve bölünme süreçlerini engelleyerek hastalığın yayılmasını durdurmayı amaçlar.

Palyatif Tedavi

Palyatif tedavi, kanseri iyileştirmeye yönelik değil, kanserin sebep olduğu semptomları hafifletmeye ve hastanın yaşam kalitesini artırmaya yönelik bir tedavidir. İleri evre kanser hastalarında ağrı, nefes darlığı ve diğer rahatsız edici belirtileri yönetmek için kullanılır. Palyatif tedavi, kanseri kontrol altına almak için uygulanan diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılabilir.