FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Yetişkinlerde İdrar Kaçırma Nedir?
Yetişkinlerde idrar kaçırma, mesanenin idrarı tutma yeteneğini kaybetmesi sonucu idrarın istemsiz olarak dışarı sızması durumudur. Bu durum, genellikle mesane kaslarının zayıflaması veya mesaneyi kontrol eden sinirlerin hasar görmesi nedeniyle meydana gelir. Yetişkinlerde idrar kaçırma, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve sosyal, duygusal ve fiziksel zorluklara neden olabilir.
Yetişkinlerde idrar kaçırma çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir ve her biri farklı nedenlerle kendini gösterebilir. İdrar kaçırma türleri arasında, öksürme, hapşırma veya gülme gibi karın içi basıncının arttığı durumlarda meydana gelen stress inkontinans; ani ve güçlü bir idrara çıkma ihtiyacı ile karakterize olan urge inkontinans; mesanenin tamamen boşalamaması nedeniyle sürekli idrar sızıntısına yol açan overflow inkontinans ve fiziksel veya zihinsel nedenlerden dolayı tuvalete yetişememe durumu olan fonksiyonel inkontinans yer alır. Her bir türün kendine özgü nedenleri ve tedavi yaklaşımları vardır, bu nedenle uygun bir tedavi planı oluşturmak için doğru teşhis önemlidir.
- İdrar kaçırma (idrar inkontinansı) idrar kontrolünün kaybıdır. İdrar kaçırma milyonlarca insanı etkilediği düşünülen yaygın bir problemdir.
- Kadınlarda idrar kaçırma oranı erkeklerin iki katıdır ve özellikle yaşlılarda yaygındır. İdrar kaçırma yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu değildir, ancak bazı hastalıklar, ilaç kullanımı ve yaşlanma ile ilişkili olabilir.
- İdrar kaçırmanın dört farklı türü olup, belirtiler ve tedaviler bu türlere göre şekillenmektedir:
- Stres tipi idrar kaçırma: Öksürme, hapşırma, egzersiz gibi karın içi basıncı arttıran hareketler esnasında istemsiz idrar kaçırmadır.
- Sıkışma tipi idrar kaçırma: Aniden gelen acil ve şiddetli tuvalete gitme ihtiyacı esnasında tuvalete yetişemeden istemsiz idrar kaçırmadır.
- Karışık tip idrar kaçırma: Stres ve sıkışma tiplerinin aynı anda görülmesidir.
- Taşma tipi idrar kaçırma: Mesanenin kapasitesinin dolmasına rağmen idrara sıkışıklık hissedilmemesi ve mesaneye fazla gelen idrarın sızıntı şeklinde istemsiz olarak kaçırılmasıdır.
İdrar Kaçırma Neden Olur?
İlerleyen yaşla birlikte, idrarın sadece istendiği zamanlarda dışarıya boşaltılmasını sağlayan bir takım kasların fonksiyonlarının azalabilir ancak bu duruma eşlik eden kimi diğer nedenler de olabilmektedir. Örneğin; aşırı kilolu olmak, sigara içmek, kronik öksürük , kabızlık ve astım ile benzeri hastalıkların varlığında ve ağır işlerde çalışanlarda artan karın içi basınç idrar kaçırma açısından risk faktörüdür.
Ayrıca zor doğumlara bağlı olarak hem kaslarda yırtılma hem de sinirlerdeki hasarlar da fonksiyon bozukluklarına neden olabiliyor.
Diyabet hastalığı gibi hastalıklar da idrar kaçırmada etkili oluyor. Ayrıca, merkezi sinir sistemini etkileyebilecek hastalıklar (omurilik yaralanması, inme gibi) ve çevresel sinir sistemini etkileyen kimi hastalıklar (sinir yaralanmaları gibi) da idrar kaçırma nedenleri arasındadır.
Tüm bunların dışında idrar yollarında taş, idrar yolu enfeksiyonları, bazı ilaçlar, alkol tüketimi ve bu bölgede yapılan kimi ameliyatlar da idrar kaçırma nedenleri olabiliyor.
İdrar Kaçırma Belirtileri
İdrar kaçırma, idrarın istemsiz olarak damla damla veya aniden sızmasıyla başlayabilir. Bununla birlikte, idrar kaçırma belirtileri aşağıdaki gibidir:
- İdrar yapamamak
- Mesane enfeksiyonu olmaksızın idrara çıkarken ağrı olması
- Sık idrara çıkma isteği
- Sık mesane enfeksiyonları
İdrar Kaçırma Teşhisi Nasıl Konulur?
Sistometri
Sistometrogram olarak da adlandırılan bu işlem, mesanedeki basıncı ölçmek için uygulanır. Testte, hastanın belirli manevraları yapması istenirken, bir kateter aracılığıyla mesaneye steril su verilmesi ile gerçekleştirilir.
(EMG) testi
EMG testi, idrarı istemli olarak tutmayı sağlayan kaslarını destekleyen sinirlerin sağlam olup olmadığını ve kasların gerektiği konumda olup olmadığını belirler.
Pelvik Ultrason
Pelvis bölgesinde bulunan organların şeklini ve yerleşimlerini görüntülemek için ses dalgalarının kullanıldığı bir radyolojik incelemedir.
Post-Void Rezidüel Çalışma
İdrar sonrası mesanede ne kadar idrar kaldığını belirler.
İdrar Tahlili
Üriner inkontinans ile benzer bulgulara sahip olabilecek idrar yolu enfeksiyonlarını elemek için kullanılır.
Sistoskopi
Gerek görüldüğü takdirde mesanenin ve mesaneyi dışarıya bağlayan tüp olarak adlandırılabilecek üretranın iç yapılarının incelenmesinde kullanılır.
İdrar Kaçırma Tedavisi
İdrar kaçırma tedavisi, cerrahi veya cerrahi dışı yöntemlerle, ilaçlar ile yapılmaktadır. Bu rahatsızlık, bir tür fonksiyon bozukluğu olduğu için tedavisinin de iyi düzenlenmesi gerekiyor. İdrar kaçırmanın hangi türde olduğunun belirlenmesi, tedavi için de belirleyici olması nedeniyle oldukça önemli.
Stres tipi idrar kaçırmada genellikle cerrahi, sıkışma tipinde ise idrar kaçırma ilacı tedavisi uygulanıyor. Yapılacak cerrahi, basit bir operasyon olsa da bu alanda tecrübeli hekimler tarafından yapılması gerekiyor.
İdrar kaçırma ameliyatı:
Genellikle dış genital bölge kullanılarak yapılan bu ameliyatlarda karın içine girilmiyor. İdrar boşaltım kanalının çıkışına hamak tarzında bir askı konarak, bölge destekleniyor. Bu sayede hasta idrarını daha iyi tutabiliyor. Eğer sıkışma tarzı idrar kaçırması da varsa, buna ek olarak ilaç tedavisi de veriliyor.
Kegel egzersizleri:
Sıkışma tipinde ise kasılmaları engelleyici ilaç tedavisi verilebilmesinin yanı sıra, pelvik kasların da güçlendirilmesi tavsiye edilebiliyor. Kasları güçlendirecek kegel egzersizleri , her tip idrar kaçırmada hasta açısından fayda sağlıyor.
Pelvik taban egzersizleri, aynı zamanda kadınlarda vajen dokusunu sıkılaştırırken, pelvik ve kadın genital organlarının sarkmasını engelleyerek idrarın daha iyi tutulmasına yardımcı oluyor.
Bazı hastalarda cerrahi ya da ilaca gerek olmadan, sadece bu kasları güçlendirici egzersizlerle de tedaviden başarılı sonuçlar alınabiliyor. Hastaya egzersiz esnasında kullanması gereken kaslar muayene sırasında öğretiliyor ve üç-altı aylık ya da bir yıllık dönemlerle takip ediliyor. Bu sayede hastalarda ciddi oranda iyileşme sağlanabiliyor.
İdrar Kaçırma Nasıl Önlenir?
İdrar kaçırma probleminin kontrol altına alınabilmesi için birkaç yol izlenebilir. Sıvı tüketimini bir süre sınırlayarak idrar kaçırma problemine katkıda bulunulabilir. Özellikle uyku öncesi sıvı alımı idrar kaçırma problemini arttırabilir. Bu sebeple uyku saati öncesi sıvı alımı durdurulabilir. Ayrıca özellikle sıkışma tipi idrar kaçırma problemi için kegel egzersizleri faydalı olabilir. Kegel egzersizleri pelvik kasların güçlenmesini sağlayarak idrar kaçırma probleminin semptomlarının azalmasında faydalı olabilir.
İdrar kaçırma problemi bir hastalıktan kaynaklanıyor olabilir. Bu sebeple doğru tanının konulması ve doğru tedavi yönteminin uygulanabilmesi için öncelikle doktora başvurmak doğru bir adım olabilir.
İdrar Kaçırma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?
İdrar kaçırma nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Obezite
- Kabızlık
- Astım
- Sigara ve alkol
- İdrar yollarında meydana gelen enfeksiyonlar
- İdrar yollarında meydana gelen hastalıklar
Sıkışma Tipi İdrar Kaçırma Nedir?
Sıkışma tipi idrar kaçırma idrarın aniden gelmesi ve tuvalete yetişme esnasında istemeden idrarın kaçırılma durumuna denir.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Nasıl Tedavi Edilir?
İdrar kaçırma tedavisi semptomun bağlı olduğu hastalığa göre değişiklik gösterir. Bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekirken bazı durumlarda ise sadece ilaç tedavisiyle idrar kaçırma problemi giderilebilir. Daha az riskli durumlarda ise yaşam tarzı değişiklikleri ve kegel egzersizleri gibi yöntemler faydalı olabilir.
Erkeklerde İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?
Erkeklerde idrar kaçırma problemi genellikle prostat, yaşlılık, idrar yollarında meydana gelen enfeksiyonlar ve mesane kaslarının güçsüz olması gibi nedenler sonucunda ile meydana gelebilir.
Kadınlarda Öksürürken İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?
Kadınlarda öksürürken idrar kaçırma problemi sebepleri olarak mesane kaslarının zayıf olması, mesane ya da rahim sarkması, menopoz ve kronik öksürük sayılabilir.
İdrar Kaçırma İçin Hangi Doktora Gidilir?
İdrar kaçırma problemi için Üroloji bölümüne başvurulabilir.
Mesane Eğitimi Nedir?
Mesane eğitimi idrarı daha uzun süre tutabilmek için ve tuvalete çıkma süresinin azaltılması için edinilen bir disiplindir.