FOR INTERNATIONAL PATIENTS
Fizyoterapi Nedir?
Fizyoterapi , kas-iskelet sistemi, sinir sistemi ve kardiyovasküler sistem gibi vücut sistemlerindeki fonksiyon bozukluklarını değerlendirmek ve tedavi etmek amacıyla uygulanan bir sağlık disiplinidir. Fizyoterapistler, hareket ve fiziksel fonksiyonları geliştirmek, ağrıyı azaltmak ve hastaların yaşam kalitesini artırmak için çeşitli egzersizler, manuel terapi teknikleri, elektroterapi ve rehabilitasyon programları uygular. Fizyoterapi, fizik tedavi ve rehabilitasyondan farklı olarak, daha çok özel egzersizler ve manuel terapi teknikleri ile ağrıyı azaltmayı ve hareket kabiliyetini artırmayı hedefleyen bir alandır.
Fizyoterapi Neye Bakar?
Fizyoterapi, kas-iskelet sistemi, sinir sistemi, kardiyovasküler sistem ve solunum sistemi gibi vücut sistemlerinde meydana gelen hareket ve fonksiyon kayıplarını tedavi etmeye odaklanır. Fizyoterapistler, spor yaralanmaları, ortopedik rahatsızlıklar (örneğin, fıtık ve eklem sorunları), nörolojik hastalıklar (felç, multiple skleroz gibi), cerrahi sonrası rehabilitasyon, kronik ağrı yönetimi, duruş bozuklukları ve solunum problemleri gibi birçok sağlık sorunu ile ilgilenirler. Fizyoterapi, kişiye özel egzersizler, manuel terapi ve elektroterapi gibi yöntemlerle hastaların ağrılarını azaltarak hareket kabiliyetlerini ve yaşam kalitelerini artırmayı hedefler.
Fizyoterapi kapsamında tedavi edilen başlıca alanlar şunlardır:
- Kas ve İskelet Sistemi Sorunları : Eklem ağrıları, bel ve boyun fıtıkları, kas zedelenmeleri, duruş bozuklukları, osteoartrit ve kireçlenme gibi hareket sistemine yönelik sorunlarda fizyoterapi etkili bir tedavi sağlar.
- Nörolojik Rahatsızlıklar : Felç (inme), MS, Parkinson hastalığı, serebral palsi gibi sinir sistemi ile ilgili rahatsızlıklarda hareket fonksiyonlarını artırmaya yönelik tedavi sunar.
- Ortopedik Rehabilitasyon : Kırıklar, burkulmalar, bağ yaralanmaları ve ameliyat sonrası eklem ve kas fonksiyonlarını iyileştirmek için uygulanır.
- Pediatrik Fizyoterapi : Çocuklarda gelişimsel bozukluklar, duruş bozuklukları ve doğumsal anomaliler gibi durumlarda fiziksel gelişimi desteklemek amacıyla tedavi edilir.
- Kardiyovasküler ve Solunum Sistemi Rehabilitasyonu : Kalp hastalıkları, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi durumlarda solunum kapasitesini ve kardiyovasküler dayanıklılığı artırmaya yönelik fizyoterapi uygulanır.
- Spor Yaralanmaları : Sporcularda görülen bağ ve kas yaralanmaları, menisküs problemleri ve aşırı kullanıma bağlı sakatlıkların tedavisinde yer alır.
- Geriatrik Rehabilitasyon : Yaşlı bireylerde yaşa bağlı hareket kısıtlılıkları, kas güçsüzlükleri ve denge sorunlarını azaltmak amacıyla tedavi programları düzenlenir.
Fizyoterapi Bölümünde Tanı ve Uygulanan Testler
Fizyoterapi sürecinde doğru teşhis ve bireye özel bir tedavi planı oluşturmak için bireyin tıbbi geçmişi, fizik muayene bulguları ve ihtiyaç duyulması halinde röntgen, BT taraması veya MR gibi görüntüleme çalışmaları dikkate alınır. Gerekli görülen vakalarda EMG ve sinir iletim hızı testi gibi detaylı testler de değerlendirilerek tedavi sürecinin en doğru şekilde planlanması sağlanır. Bu kapsamlı yaklaşım, bireyin durumuna uygun tedavi yöntemlerini belirlemek ve iyileşme sürecini desteklemek için temel teşkil eder.
Fizyoterapi sürecinde doğru teşhise ulaşmak ve kişiye özel bir tedavi planı oluşturmak için hastanın tıbbi geçmişi, fizik muayene bulguları ve gerekli durumlarda röntgen, BT veya MR gibi görüntüleme yöntemleri değerlendirilir. Ayrıca, bazı durumlarda laboratuvar testleri ile EMG ve sinir iletim hızı testi gibi özel tetkikler de kullanılarak detaylı bir analiz yapılır. Bu kapsamlı değerlendirme, bireyin ihtiyaçlarına uygun en etkili tedavi sürecini planlamak için kritik öneme sahiptir.
Fizyoterapi sürecinde doğru bir teşhise ulaşmak ve bireyin durumuna uygun bir yönetim planı oluşturmak için bireyin tıbbi geçmişi, fizik muayene sonuçları ile gerekli olduğu vakalarda röntgen çekimi, BT taraması veya MR görüntüleme bulguları gibi görüntüleme çalışmaları ve laboratuvar testleri göz önünde tutulur. Bazı vakalarda EMG ve sinir iletim hızı testi gibi testler de kullanılabilir.
Fizyoterapi Türleri Nelerdir?
Fizyoterapi, hastaların ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş farklı tedavi türleri sunar. Ortopedik, nörolojik, pediatrik, geriatri ve kardiyopulmoner gibi birçok alanda uygulanan fizyoterapi türleri, hareket kısıtlılıkları, ağrı, yaralanma veya nörolojik rahatsızlıklar gibi çeşitli sağlık sorunlarına yönelik çözümler sunar. Her tür, belirli bir sağlık alanına odaklanarak bireyin yaşam kalitesini artırmayı, hareket kabiliyetini geliştirmeyi ve bağımsızlığını desteklemeyi amaçlar.
Ortopedik Fizik Tedavi
Kas-iskelet sistemine yönelik bu fizik tedavi türü, kaslar, kemikler, bağlar, fasyalar ve tendonları etkileyen yaralanmaları tedavi eder. Kırıklar, burkulmalar, tendinit, bursit gibi rahatsızlıkların yanı sıra ortopedik cerrahiler sonrası iyileşme için de uygundur. Eklem mobilizasyonları, manuel terapi, kuvvet antrenmanı ve hareketlilik eğitimi gibi yöntemlerle tedavi sağlanır.
Geriatrik Fizik Tedavi
Yaşlı bireylerin hareket kabiliyeti ve fiziksel işlevlerini artırmayı amaçlayan bu tedavi, artrit, osteoporoz, Alzheimer, kalça ve eklem replasmanı, denge bozuklukları ve inkontinans gibi durumlarda etkilidir. Hedef, bireylerin hareketliliğini artırmak, ağrıyı azaltmak ve fiziksel uygunluklarını korumaktır.
Nörolojik Fizik Tedavi
Nörolojik bozuklukları olan bireylere yönelik bu tedavi, Alzheimer, beyin hasarı, serebral palsi, multipl skleroz, Parkinson hastalığı, omurilik yaralanmaları ve felç gibi durumlarda etkilidir. Tedavi, uzuv duyarlılığını artırmayı, felçli bölgeleri iyileştirmeyi ve kas atrofisini azaltarak kas gücünü geri kazanmayı hedefler.
Kardiyovasküler ve Pulmoner Rehabilitasyon
Kalp ve akciğer rahatsızlıklarından veya cerrahilerden etkilenen bireyler için uygulanan bu rehabilitasyon, fiziksel dayanıklılığı artırmaya yöneliktir. Kardiyopulmoner fonksiyonları destekleyerek yaşam kalitesini artırmayı amaçlar.
Pediatrik Fizik Tedavi
Bebekler, çocuklar ve gençlerde gelişimsel gecikmeler, serebral palsi, spina bifida, tortikolis gibi kas-iskelet sistemi ve nörolojik durumları teşhis ve tedavi etmeye yönelik bu tedavi, çocukların hareket kabiliyetlerini ve bağımsızlıklarını artırmayı hedefler.
Yara Bakımı Tedavisi
Yaranın iyileşme sürecini hızlandırmak için oksijen ve kan dolaşımını artırmaya yönelik bu tedavi, manuel terapi, elektrik stimülasyonu, kompresyon tedavisi gibi yöntemler içerir.
Vestibüler Fizyoterapi
Denge problemlerine yönelik bu tedavi, iç kulak kaynaklı rahatsızlıkları olan bireylerin denge ve koordinasyonunu yeniden kazanmasını hedefler. Özel egzersizler ve manuel teknikler kullanılarak tedavi sağlanır.
Dekonjestif Tedavi
Lenfödem ve sıvı birikimi yaşayan bireyler için uygulanan bu tedavi, vücuttaki fazla sıvının boşaltılmasına yardımcı olur.
Pelvik Taban Rehabilitasyonu
Pelvik bölgedeki kasların sağlığını desteklemeye yönelik bu tedavi, idrar veya dışkı kaçırma, idrar yapma güçlüğü ve pelvik ağrı gibi sorunları iyileştirmeyi hedefler.
Fizyoterapi Tedavileri Nelerdir?
Fizyoterapi yönetimi, hastanın ihtiyaçlarına göre özel egzersiz programları, manuel terapi, manipülasyon, traksiyon gibi tekniklerin yanı sıra ısı, soğuk, elektrik akımları, ses dalgaları ve ışın tedavisi gibi elektrofiziksel yöntemleri içerir. Ayrıca, hastanın hareket ve fonksiyonel kapasitesini desteklemek amacıyla yardımcı cihazlar, protezler ve ortezlerin kullanımı da tedavi sürecine dahil edilir. Bu çeşitli yöntemler, bireyin ağrısını azaltmak, hareket kabiliyetini artırmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek için bir arada uygulanır.
Fizyoterapide uygulanan tedavi yöntemleri arasında şunlar yer alır:
- Hidroterapi (Su Terapisi),
- Ultrason Terapisi,
- Fonoforez,
- Elektriksel Stimulasyon (E-Stim),
- Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu (TENS),
- İyontoforez,
- Isı Terapisi,
- Nemli Isı Terapisi,
- Soğuk Terapisi,
- Işık Terapisi,
- Lazer Tedavisi.
Hidroterapi (Su Terapisi)
Ilık suda yapılan egzersizler, kas ve eklemleri gevşeterek hastanın hareket kabiliyetini artırır.
Ultrason Terapisi
Ultrason dalgaları ile kasları ve tendonları ısıtarak kan akışını artırır, dokuların iyileşmesine katkı sağlar.
Fonoforez
Ultrasonla topikal steroidlerin uygulandığı bu yöntemde, belirli bölgedeki inflamasyonun azalması hedeflenir.
Elektriksel Stimulasyon (E-Stim)
Ağrı yönetimi ve kas fonksiyonlarını artırmak için cilde elektrotlar yerleştirilir. Özellikle transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) ağrıyı azaltmada etkilidir.
Isı ve Soğuk Terapileri
Nemli ısı, sıcaklık terapisi ve soğuk uygulamalar kas gevşetme ve ağrı yönetiminde kullanılır.
Işık Tedavisi
Özel ışıklar veya lazerlerle belirli kas ve doku sorunlarının tedavisine yardımcı olur.
Fizyoterapi yönetimi, özel egzersizler, manuel terapi, manipülasyon, traksiyon, ısı ve soğuk tedavileri, elektrik akımları, ses dalgaları, radyasyon, yardımcı cihazlar, protezler ve ortezler gibi çeşitli elektrofiziksel yöntemleri içerir. Fizyoterapistler, bireylerin daha sağlıklı ve aktif bir yaşam sürdürmelerini desteklemek için, zindelik ve sağlıklı yaşam odaklı programlar da geliştirirler. Bu programlar; bireylerin azami hareket yeteneklerini geliştirmeyi, sürdürmeyi veya eski haline getirmeyi amaçlar. Aynı zamanda, hareket kısıtlılıklarını ortaya çıkmadan önlemek için yaşlanma, yaralanma, hastalık veya çevresel faktörlerin hareket ve işlevi tehdit ettiği durumlarda proaktif bir yaklaşım benimsenir. Bu, bireylere ihtiyaç duydukları tedavi ve destekleri sunarak işlevselliği en üst düzeye çıkarmayı hedefleyen kapsamlı bir süreçtir.
Fizyoterapi Ne İçin Kullanılır?
Hemen her yaştan birey fizik tedaviden yararlanabilir ve çeşitli sağlık problemlerini tedavi edebilir. Bireyin günlük işlerini yapmasını güç hale getiren bir travması, yaralanması veya hastalığı varsa doktoru bu tür tedaviyi önerebilir. Fizyoterapi temelde bireyin hissettiği ağrıyı hafifletmeye ve daha iyi çalışmasına, hareket etmesine ve yaşamasına yardımcı olmayı amaçlayan bakımdır. Fizyoterapi yeni yeteneklerin geliştirilmesini sağlayabileceği gibi çeşitli nedenlerden dolayı kaybedilen yeteneklerin de yeni duruma uyumunu sağlama konusunda bireye yardımcı olur.
Fizyoterapi genel olarak hissedilen ağrıyı hafifletmek, atel gibi bir destek sağlayıcı ile yaşamayı öğrenmek, bağırsaklarınızı veya mesanenizi kontrol altına alabilmek, bir spor yaralanmasının sonuçlarını önlemek veya iyileştirmek, artrit, diyabet veya kalp hastalıkları gibi kronik bir hastalığı yönetmek, doğum yaptıktan sonra iyileşmek, engellilik durumunun ortaya çıkmasını veya ameliyat ihtiyacını ortadan kaldırmak, hareket kabiliyetini kazandırmak veya geliştirmek, i̇nme (felç) , kaza, yaralanma veya ameliyattan sonra rehabilitasyon, kaymayı veya düşmeyi önlemek için denge üzerinde çalışmak, yapay bir uzva uyum sağlamak, ya da yürüteç veya baston gibi yardımcı cihazları kullanmayı öğrenmek konularında bireye fayda sağlayabilir.
Fizyoterapide Hangi Yöntemler uygulanır?
Birçok vakada ilk terapi seansında fizyoterapist bireyin ihtiyaçlarını inceleyecek ve değerlendirecektir. Bireye ağrıları veya varsa diğer semptomları, hareket etme veya günlük işlerinizi yapma yeteneği, ne kadar iyi uyuduğu ve tıbbi geçmişi hakkında sorular soracaktır. Burada amacı bireyin durumunun tam olarak belirlenmesi ve teşhisi ile duruma neden olan veya durum sonucu ortaya çıkan bozuklukların detaylarının ortaya konulmasıdır. Bu sayede fizyoterapist her bir sorunu ele alabilecek bir bakım planını geliştirebilir.
Fizyoterapi seanslarında terapist tarafından yönlendirilen egzersizler veya esnemeler gerçekleştirilebilir. Kas ağrısı veya spazmları hafifletmek için masaj, sıcak veya soğuk terapi, ılık su terapisi veya ultrason terapisi kullanılabilir. Bireyin yapay bir uzuv kullanmayı öğrenmesine yardımcı olacak rehabilitasyon eğitimi verilebilir. Bireyin dengede kalmasını ve hareket etmesini kolaylaştıracak baston veya yürüteç ile ilgili eğitim verilebilir.
Terapist bireyin ilerlemesini izleyerek tedaviyi gerektiği gibi ayarlayacaktır. Birçok vakada fizyoterapist tarafından öğretilen egzersizler seans aralarında evde yapılabilir. Bu sayede birey hem doğru iyileşme yolunda daha hızlı ilerleyebilir hem de kondisyonunu kendiliğinden geliştirebilir.
Fizyoterapide Tedavisi Amaçlanan Hastalıklar
Fizyoterapi, çok çeşitli sağlık sorunlarının tedavisinde önemli bir rol oynar ve her hastalığın kendine özgü gereksinimlerine yönelik özel tedavi yöntemleri sunar. Nörolojik rahatsızlıklar (felç, omurilik yaralanmaları, Parkinson hastalığı gibi), pediatrik durumlar (gelişimsel gecikmeler, serebral palsi), pelvik taban disfonksiyonları, kardiyopulmoner rahatsızlıklar ve spor yaralanmaları gibi farklı hastalıklarda hareket kabiliyetini artırmak, ağrıyı azaltmak ve işlevleri geri kazandırmak için özelleştirilmiş fizyoterapi teknikleri uygulanır. Bu kapsamlı yaklaşım, bireyin günlük yaşam kalitesini artırmaya ve bağımsız hareket edebilme becerisini desteklemeye odaklanır.
Nörolojik Durumlar
- Felç (inme): Beyin damarlarında meydana gelen tıkanıklık veya kanama sonrası hareket kaybı veya kısıtlılığı yaşayan hastalar için fiziksel rehabilitasyon uygulanır.
- Omurilik yaralanmaları: Omurilikte meydana gelen yaralanmalar sonucu hareket kabiliyeti azalan bireylerde kas fonksiyonlarını destekler.
- Parkinson hastalığı: Kas sertliği ve hareket bozukluklarına karşı fiziksel egzersizlerle günlük yaşam kalitesini artırır.
- Multipl skleroz (MS): Sinir sistemi işlev kayıplarında güçlendirme egzersizleri ile hareket kapasitesini iyileştirmeye yardımcı olur.
- Vestibüler disfonksiyon: Denge sorunları yaşayan bireylerde dengenin yeniden kazanılmasını hedefler.
- Travmatik beyin yaralanmaları: Fiziksel fonksiyonların yeniden kazanılması için fiziksel rehabilitasyon desteği sunar.
Pediatrik Durumlar
- Gelişimsel gecikmeler: Çocuklarda hareket gelişimini destekleyerek motor becerileri güçlendirir.
- Serebral palsi: Kas gerginliği ve hareket kısıtlılıklarının yönetiminde yardımcı olur.
- Kas distrofisi: Kasların güçlendirilmesi ve hareket kaybının azaltılması için destek sağlar.
Pelvik Taban Disfonksiyonları
- Kadın sağlığı ve üriner inkontinans: Pelvik kasları güçlendirerek idrar kaçırma sorunlarını yönetir.
- Lenfödem: Lenf sıvısı birikimini azaltarak şişliklerin giderilmesine katkı sağlar.
Kardiyopulmoner Durumlar
- KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı): Solunum kapasitesini artırmaya yönelik egzersizler uygulanır.
- Kistik fibroz: Solunum yollarında oluşan mukusun temizlenmesine yardımcı olur.
- Miyokard enfarktüsü: Kalp krizi sonrası kalp fonksiyonlarının desteklenmesi amacıyla fiziksel rehabilitasyon yapılır.
Sporla İlgili Yaralanmalar
- Sarsıntı: Spor yaralanmaları sonrası iyileşme sürecinde denge ve hareket fonksiyonlarını destekler.
- Tenisçi dirseği: Aşırı kullanım sonucu gelişen bu sorunu iyileştirmeye yönelik özel egzersizler uygulanır.
Kas-İskelet Sistemi Fonksiyon Bozuklukları
- Sırt ağrısı: Kas güçlendirme ve gevşetme egzersizleriyle ağrının azaltılması sağlanır.
- Rotator manşet yırtıkları: Omuz kaslarını güçlendirerek hareket kısıtlılıklarını giderir.
- Temporomandibular eklem bozuklukları: Çene eklemi sorunlarında ağrıyı azaltmaya ve hareketi iyileştirmeye yönelik fizik tedavi uygulanır.
Fizyoterapi Nereden Sağlanır?
Gerekli olduğu vakalarda fizyoterapistler bireyin terapisine rehberlik etmek için eve gelebilir. Bunun yanı sıra hastanelerde, ayakta tedavi kliniklerinde, spor hekimliği merkezlerinde, bakım evlerinde, yardımlı yaşam evlerinde, rehabilitasyon merkezlerinde, bazı ofisler ve işyerlerinde ve bazı okullarda da fizyoterapi desteği sağlanması mümkündür. Bir çok sağlık sigortası bireylere fizyoterapi için seçenek sunmaktadır.