Kas Spazmı Nedir?
Kas spazmı yani diğer adıyla kas krampı ya da kısaca kramp bireyin bir veya birden fazla kasının ani ve istemsiz şekilde kasılması durumuna verilen isimdir. Kas ağrıları bireyi gece uykusundan uyandırabilecek veya o anda gerçekleştirdiği hareketini yarıda kesebilecek kadar şiddetli olabilir. Kas spazmları genellikle zararsız olsa dahi, kramptan etkilenen kası kullanmak geçici olarak imkansız bir hale gelebilir.Özellikle sıcak havalarda uzun süreli egzersiz yapmak veya fiziksel emek harcamak kramplara neden olabilir. Bazı ilaçlar ve bazı tıbbi durumlar da kas kramplarına neden olabilir. Kramp genellikle evde kendi kendine bakım önlemleri ile tedavi edilebilir.
Kas Spazmı Neden Olur?
Kas spazmının nedenleri arasında kramp geçiren kasın aşırı kullanımı, dehidrasyon yani susuzluk, kas gerilmesi veya sadece uzun süre bir pozisyonda bulunmaktadır. Ancak bununla birlikte, birçok vakada yaygın olarak krampın asıl nedeni bilinmemektedir.Çoğu kas spazmı zararsız olsa da, bazı vakalarda yetersiz kan akışı, sinir sıkışması, ve mineral eksikliği gibi tıbbi durumlar nedeniyle de kramp oluşabilir.
Bacaklara kan taşıyan arterlerin daralması yani ekstremitelerde arterioskleroz görülmesi, egzersiz yaparken bacaklarda ve ayaklarda yetersiz kan akışı nedeniyle kramp benzeri ağrıya neden olabilir. Bu kramplar genellikle birey egzersiz yapmayı bıraktıktan hemen sonra geçer.
Omurgada bulunan sinirlerin sıkışması yani lomber stenoz normal belirti ve semptomların yanı sıra bacaklarda kas spazmına benzer ağrıya neden olabilir. Bu sebeple gelişen ağrı genellikle yürüdükçe daha da kötüleşir. Hafifçe bükülmüş ya da kamburlaşmış bir pozisyonda yürümek bireyin semptomlarını iyileştirebilir veya belirtilerin başlamasını geciktirebilir.
Bireyin diyetinde çok az potasyum, kalsiyum veya magnezyum bulunması bacaklarda kas spazmı gelişmesine katkıda bulunabilir. Genellikle yüksek tansiyon için reçete edilen ilaçlar olan diüretikler de bu mineralleri de tüketerek kramp olmaya yol açabilir.
Kas spazmı hemen her insanı etkileyebilir, ancak dehidrasyon, gebelik, tıbbi durumlar ve yaş gibi bir takım faktörler kramp riskini arttırabilirler.
Sıcak hava sporlarına katılırken yorulan ve susuz kalan sporcularda sıklıkla kas spazmı gelişir. Hamilelik sırasında kas spazmlarının görülmesi yaygın bir durumdur. Kontrol altına alınmamış şeker hastalığı ya da sinir, karaciğer veya tiroid bozuklukları olan bireylerin kramp riski daha yüksek olabilir. İlerleyen yaş ile birlikte bireyler kas kütlelerini kaybederler, bu da kalan kasların daha kolay aşırı gerilmesine yol açarak kas spazmı gelişmesine neden olabilir.
Kas Spazmı Nasıl Önlenir?Dehidrasyondan kaçınmak ve ısınma hareketlerini düzenli yapma alışkanlığını kazanmak kramp başlamasını önleyebilir. Bireyler dehidrasyondan kaçınmak için her gün bol sıvı tüketmelidir. Susuzluktan kaçınmak için günlük olarak alınması gereken sıvı miktarı bireyin günlük diyette nasıl beslendiğine, cinsiyetine, yaşına, aktivite seviyesine, genel sağlığına, aldığı ilaçlara ve hava şartlarına bağlıdır. Alınan sıvılar, hem kasların sağlıklı bir şekilde kasılarak gevşemesine yardımcı olur hem de kas hücrelerinin yeterli su alarak daha zor irrite olmalarını sağlar. Bu nedenle bireyler fiziksel aktivite sürecinde düzenli aralıklarla sıvı takviyesi yapmalı ve işleri bittiğinde su veya diğer sıvıları içmeye devam etmelidir.
Herhangi bir kası uzun süre kullanmadan öncesinde ve sonrasında ısınma hareketleri ile germek kas spazmından kaçınmaya yardımcı olabilir. Geceleri bacaklarına kramp giren bireyler yatmadan önce bacaklarını hafifçe gerebilirler. Yatmadan birkaç dakika önce bir sabit spor bisikletine binmek gibi hafif egzersizler de uyurken krampları önlemeye yardımcı olabilir.
Kas Spazmı Belirtileri Ve Tipleri Nelerdir?
Kas spazmı yaygın olarak bacak kaslarında, özellikle baldır bölgesinde gelişir. Kas spazmının en yaygın belirtisi olan ani ve keskin ağrının yanı sıra, diğer bir semptom olarak cildin altında kas dokusunun sertleşmiş hali hissedilebilir veya görülebilir.Kas krampları birçok vakada yaygın olarak kendi kendine kaybolur ve nadiren tıbbi bakım gerektirecek kadar ciddidir. Ancak şiddetli rahatsızlığa neden olan, bacakta şişme, kızarıklık veya ciltte değişiklikler ile ilişkili olan, kas zayıflaması ile ilişkili olan, sık sık tekrarlayan, kendi kendine bakım ile geçmeyen ya da yorucu egzersiz gibi açık bir nedenle ilişkili olmayan krampları olan bireyler altta yatan nedenin belirlenmesi için doktora görünmelidir.Kas Spazmı Nasıl Tedavi Edilir?
Kas spazmı genellikle kişisel bakım önlemleri ile tedavi edilebilir. Doktor hangi egzersizlerin kramp riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini bireye gösterebilir. Yeterince su alındığından emin olmak da kas spazmından kaçınmaya yardımcı olabilir. Bireyin doğan uyku düzenini bölen ve tekrarlayan kramplara karşı doktor kasları gevşetmek için bir ilaç reçete edebilir.Kas Spazmı Evde BakımKas spazmından etkilenen bireylerin yapacakları esneme hareketleri, masaj, ve sıcak ya da soğuk kompres uygulaması durumu kontrol altına almak için yardımcı olabilir.
Esneme hareketleri ve masaj yönteminde sıkışan kası gerip ve gevşemesine yardımcı olmak üzere hafifçe ovalamak yardımcı olabilir. Baldır krampı için birey ağırlığını spazm geçiren bacağa verdikten sonra dizini hafifçe bükebilir. Kas spazmı nedeniyle ayakta duramayan bireyler etkilenen bacağı uzatarak yere veya bir sandalyeye oturabilir.
Bacak düz bir konumda kalırken, etkilenen taraftaki ayağın üst kısmını başa doğru çekmeyi denemek aynı zamanda arka uyluk yani hamstring krampını da hafifletmeye yardımcı olabilir. Ön uyluk yani kuadriseps krampı için, birey kendisini sabitlemek üzere bir sandalye kullanmalı ve etkilenen taraftaki ayağı kalçasına doğru çekmeye çalışmalıdır.
Gergin veya kramp girmiş kaslar üzerinde sıcak bir havlu veya ısıtma yastığı kullanılabilir. Ilık bir banyo yapmak veya sıcak bir duşun akışını spazm geçiren kaslara yönlendirmek de yardımcı olabilir. Alternatif olarak, spazm geçiren kasa buzla masaj yapmak ağrıyı hafifletebilir.