Cevizin Faydaları Nelerdir?
Ceviz binlerce yıldır tüketilen sağlıklı bir atıştırmalıktır. Kabuklu yemişler arasında en çok övgüyü alan besinlerden de biridir. Eski Roma’da Latince ismiyle “Juglansregia” ismiyle bilinen ceviz, beyin şeklindeki ilginç yapısıyla da dikkat çeker. Lif, karbonhidrat, vitaminler, protein ve demir açısından zengin olan cevizin faydaları doğru miktarda tüketildiğinde çoktur.
Yüksek yağ ve kalori içeriği nedeniyle korkulan ceviz, aslında kolesterol içermez ve tekli doymamış yağlar yerine çoklu doymuş yağlar içermesi bakımından da eşsizdir. Ceviz, diğer kabuklu yemişlere göre bu nedenle daha sağlıklı kabul edilir.
Ceviz Neye İyi Gelir?
Ceviz, hem omega 3 hem de E vitamini içerdiği için çift etkisi ile bağışıklık sistemini güçlendirir. Sonbahar aylarında bol bol tüketilmesi gereken taze ceviz, balık yemeyen kişiler ve vejetaryenler için iyi bir omega 3 ve protein kaynağıdır.
Cevizde bulunan polifenolik bileşikler ve fitokimyasal maddeler vücuttaki iltihaplanmanın etkilerini azaltır. Bu kardiyovasküler rahatsızlıklar ve kansere karşı güçlü bir önlemdir.
Cevizin kabuğunun faydaları, cevizin iç kabuğunun faydaları gibi cevizin tüm parçalarının faydaları merak konusu olmakla birlikte taze cevizin faydaları ya da kuru cevizin faydaları da merak edilir. Yaş ceviz de olsa kuru ceviz de olsa bu lezzetli yemiş tahmin edilenden daha çok faydalıdır. Yaklaşık 7 ceviz; günlük tüketilmesi önerilen kalsiyum miktarının yüzde 3’ü, demirin yüzde 10’u, potasyumun yüzde 5’i, magnezyumun yüzde 14’ü, folatın yüzde 7’sini içerir.
Manganez, bakır, fosfor, magnezyum, B6 vitamini ve demir içeren cevizin faydaları şöyle sıralanabilir:
Hafızayı Güçlendirir
Omega 3 ve omega 6 yağ asitleri, cevizi kaliteli yağ asitleri açısından güçlü kılar. Bunlar hafızayı ve bilişsel işlevi geliştirmeye yardımcı olabilir. Ceviz şekliyle beyini hatırlarken bunun hakkını verir. Beyin sağlığını korumada etkilidir. Omega 3 yağ asitleri, motor işlevini geliştirmek için faydalı olabilir.
Depresyona Karşı Koruyabilir
Sağlıklı bir diyet, depresyona karşı koruma görevi görebilir. Düşük omega 3 tüketimi her zaman depresyona karşı kişiyi savunmasız bırakacağından ceviz, bu gücüyle koruma kalkanı olabilir.
Sperm Kalitesini Artırabilir
Sperm canlılığını ve hareketliliğini artıran ceviz, çocuk sahibi olmayı düşünen çiftler için de önemli bir yere sahiptir. Ayrıca sperm yapısındaki anormal değişikliklerin önüne geçebilir.
Kansere Karşı Etkili
Ceviz, kabuklular arasında en yüksek antioksidana sahip yemiştir. Bu özelliği sayesinde cevizin meme ve prostat kanserlerinin ilerlemesinin önüne geçebileceği düşünülür.
Kilo Kontrolü Sağlar
Ceviz, uzun süre tok tutmayı sağlayan lif, protein ve yağ içeren bir besindir. Elbette bu da cevizi, sağlıklı bir atıştırmalık yapar. Özellikle çoğu düşük kalorili atıştırmalıktan ya da paketli diğer ürünlerden üstün kılar. ‘Tatlı krizi’ yaşadığınız durumlarda da şeker ihtiyacı yerine enerjinizi yükseltecek B grubu vitaminleri barındıran cevizi tüketebilirsiniz. ABD’de yürütülen ulusal bir araştırmada, ceviz v.b. kuru yemişlerin tüketiminde günlük yarım porsiyonluk artışın düşük obezite riski ile ilişkili, kilo koruma ve kilo verme ile de pozitif ilişkili olduğu görülmüştür. Sağlıklı bir ara öğün için yoğurt ve cevizi birlikte tüketebilirsiniz. Bir avuç ceviz günlük enerji ihtiyacınızın yüzde 10’unu karşılar. Bu nedenle de sağlıklı yağ olmasına rağmen dikkatli tüketilmelidir.
Kemik Sağlığını Korur
Ciddi bakır eksikliği, düşük kemik mineral yoğunluğu ve kemikleri kırılmalara karşı dayanıksız hale getiren osteoporoz (kemik erimesi) riskinin artmasıyla ilişkilidir. Ceviz iyi bir bakır kaynağıdır. Bakır, ayrıca vücuttaki kolajen ve özellikle bağ dokusu için önemli olan elastinin korunmasında önemli bir rol oynar. Böylece vücut, hasarlı bağ dokusu ve kemiğin yapı taşı olan kolajeni üretebilir. Cevizdeki manganezin yine kalsiyum ve bakır mineraliyle birlikte osteoporoza karşı faydalı olduğu bilinir. Magnezyum ise kalsiyumun kemik tarafından emilmesine yardımcı olarak kemik oluşumunu destekler.
Uykuyu Düzenler
Ceviz, uykuyu düzene koyan melatonin hormonu salgılanmasına yardımcı olur. Hatta cevizde biyolojik olarak kullanılabilir şekilde melatonin mevcuttur. İyi ve kaliteli bir uyku uyuyabilmek için akşam yemeklerinizde ceviz tüketebilirsiniz.
Cilt Sağlığına Faydalı
Cevizin cilde faydaları en çok merak edilen konulardan biri. Ceviz aslında hem tırnakları hem de saçları güçlendirici bir özelliğe sahiptir. Ceviz, saçların ve tırnakların daha güçlü büyümesinde biyotin veya B7 vitamini içeriğiyle etkili olurken saç kaybının önlenmesinde de görev alır. E vitamini içeriği ise yine saçların ve tırnakların parlamasına yardımcı olur. Ayrıca antioksidan ve E vitamini cildin daha genç ve sağlıklı görünmesinde destekçi olabilir. Kuru cilde sahip kişiler, doktor onayıyla ceviz yağını direkt olarak ciltlerine de uygulayabilirler.
Gebelikte Cevizin Faydaları
Tuzsuz olarak kavrulmuş cevizde bulunan B vitaminleri gebelikte fetal büyüme için faydalıdır. Avrupa Epidemoloji Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre, hamile kadınların ilk 3 ayında ceviz dahil kuru yemişleri çokça tüketmesi, çocuğun nörogelişminde iyi etki ettiği görüldü. Konuyla ilgili araştırmalar sürüyor. Gebelikte ceviz tüketiminin doktor kontrolünde belirtilen miktarda olması önemlidir.
Cevizin Kolesterol Açısından Önemi Nedir?
ABD, Avustralya, Yeni Zelanda ve İspanya’da yapılan araştırmalarla, günde 2-3 cevizin kolesterolü düşürerek koroner kalp hastalığı riskini düşürebileceği kanıtlandı. Çoklu doymamış yağ içeren ceviz, kan lipidleri için olumlu bir etki yaratırken kan damarları için sağlıklı olan ve anti-inflamatuar etkiden uzak tutmayı sağlayan alfa-linolenik ve linoik asit içerir. Ailenizde bir kalp hastalığı hikayesi varsa ve şu ana kadar tüketmiyorsanız cevizi, beslenmenize eklemeyi düşünmeye başlayın. Cevizin kötü kolesterol (LDL), trigliserid ve kolesterolü düşürmesi kardiyovasküler hastalıkların yanı sıra kalp krizi ve felç gibi risklerinin de önüne geçilmesine yardımcı olur.
Ceviz Satın Alınırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kaliteli ve lezzetli ceviz genellikle ince kabuğundan anlaşılır. Kabuklu ceviz alıyorsanız kabuğunun kırılmamış olmasına dikkat edin. Cevizin küflü olmamasına ve rengine dikkatli bakın. İçini açtığınızda eski bir yağ kokusu alıyorsanız, bu cevizin taze olmadığının göstergesidir. Cevizin kuru olmasına, nemli olmamasına özen gösterin. Paketli ceviz alıyorsanız da paketin açık olmadığına, üretim ve son kullanma tarihlerinin olduğuna bakın.
Ceviz Hangi Koşullarda Saklanmalıdır?
Cevizin kabuğunu kırmadan serin, karanlık, kuru yerde ve ağzı hava almayacak kapalı bir kapta saklamanız ömrünü uzatır. 4-5 santigrat derece buzdolabında ya da 0 santigrat derecenin altında buzlukta 1 yıl saklanabilirler. Oda sıcaklığında saklamak istiyorsanız, 48 saat boyunca -18 derecede öncelikle dondurursanız mikroorganizmaların ölmesi sağlanabilir. Uzun süre sıcağa maruz kalan ceviz sertleşebilir. Bu da cevizin acı bir tada sahip olmasına neden olur. Ayrıca ceviz kokuyu kolay çeken bir gıdadır. Bu nedenle kokulu yiyeceklerle birlikte aynı yerde tutulmaması önerilir. Fazla buruşuk görünümlü ise ceviz bozulmuş demektir.
Cevizde Bakteri Oluşur mu?
Yaş ceviz ağzı kapalı bir kapta tutulduğunda küflenme görülür. Bu da çeşitli mikroorganizmaların vücuda alınmasına neden olur. Bu nedenle taze ceviz hızlı tüketilmelidir. Kuru ceviz ise ağzı sıkı kapalı bir kapta tutulmalıdır. Yine ceviz doğru şekilde kurutulmadıysa küflenebilir. Bu nedenle cevizde bakteri oluşabilir.
Ceviz Nasıl Tüketilmelidir?
Cevizi tüketeceğiniz zaman kırmanız, daha taze yemenizi sağlar. Ayrıca üzerinde bakteri oluşması da bu sayede engellenmiş olur. Cevizi tek başına tüketebileceğiniz gibi salatalarınızla, humus gibi yiyeceklerde, sağlıklı yaptığınız ekmeklerinizle, pesto gibi soslarınızla, smoothie ve çorbalarınızla yiyebilirsiniz. Cevizi yağda kavurmak yerine çiğ ya da yağsız kavurarak tüketin. Geceden 2 cevizi bir bardak suya koyun ve sabah bu cevizleri yiyin. Islak cevizin sindirimi hem daha kolaydır hem de fitik asit azalacağından daha kolay emilir. Suda cevizin faydaları da normal ceviz gibidir.
Cevizin Suyu Yararlı mı?
Ceviz suyunun faydaları merak ediliyor. Ancak ceviz suyunun faydalı olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış değil. Uzmanlar ceviz suyu yerine cevizin kendisinin tüketilmesini uygun buluyor.
Cevizin Zararları
Cevizin faydaları olduğu kadar zararları da olabilir. Aşırı ceviz tüketimi, oksalat içeriği nedeniyle böbrek taşına neden olabilir. Ayrıca ceviz, alerjik bünyeler için de riskli olabilir. Kabuklu yemişlere alerjiniz varsa mutlaka ceviz yerken dikkatli olun. Kaşıntılı bir ağız, yutkunma güçlüğü cevize alerjinizin göstergeleri olabilir. Anafilaktik şok ile birlikte ölüme götürebilir.
Aşırı ceviz tüketimi ishale ve mide bulantısına sebep olabilir. Bu özellikle irritabl bağırsak sendromu (İBS) olarak kişilerde daha dikkatli olunması gereken bir konudur.
Çocuklar için boğaza kaçması nedeniyle bu tür besinleri tüketmek tehlikeli olabilir.
Yine ceviz yüksek kalorisi nedeniyle aşırı tüketildiğinde kilo alımına neden olabilir.
