Doğu At Ensefaliti Virüsü Nedir?
Doğu At Ensefaliti Virüsü (EEAV), nadir görülmesine rağmen oldukça ölümcül olabilen ve beyin iltihabına (ensefalit) yol açan bir virüs enfeksiyonudur. Virüs, genellikle EEE virüsünü taşıyan enfekte sivrisineklerin ısırması sonucu insanlara bulaşır. Memeliler, kuşlar, sürüngenle ve amfibiler de dahil olmak üzere geniş bir hayvan yelpazesini enfekte edebilir. İnsanlar ve diğer memelilere bulaşma sivrisinek türleri aracılığıyla gerçekleşir.
Bu virüsle enfekte bir sivrisinek tarafından ısırılan kişilerin yaklaşık %30'u ensefalit geliştirir ve enfeksiyondan dolayı hayatını kaybeder. Enfeksiyonlar genellikle yaz aylarında zirve yapar. Çoğunlukla tatlı su kütleleri, bataklıklar ve sahil bölgelerinde görülür.
Doğu At Ensefaliti Nasıl Ortaya Çıktı?
Doğu At Ensefaliti Virüsü'nün (EEEV) insanlarda ilk tespiti, 1938 yılında Massachusetts, ABD'de önemli bir salgın sırasında yapıldı. Kayıtlardaki en büyük Doğu At Ensefaliti salgını, 1959 yılında New Jersey, ABD'de gerçekleşmiş olup 8 hafta boyunca 32 vakayı içermiştir.
Doğu At Ensefaliti Virüsüne Kimler Yakalanır?
EEA virüsüyle enfekte olma riski, virüsün bulunduğu bölgelerde yaşayan herkes için geçerlidir. Ancak 50 yaş üstü yetişkin bireylerde ve 15 yaş altı çocuklarda virüse bağlı olarak ciddi hastalıklar gelişebilir. New York Eyaleti’nde 1971 yılından bu yana EEEV tanısı konulan 11 kişiden 7’si bu hastalıktan hayatını kaybetmişti. Doğu At Ensefaliti Virüsü yüksek bir ölüm oranına sahiptir.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Nasıl Yayılır?
Virüs, doğal olarak Culiseta melanura sivrisinekleri ve kuşlar arasında bir döngüye sahiptir. İnsanlara ve memelilere (atlar dahil) virüsün yayılması, kuşlardan ve memelilerden beslenen belirli sivrisinek türlerinin ısırıkları yoluyla gerçekleşir. Doğu At Ensefaliti Virüsü, enfekte sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşır; insanlar veya hayvanlar arasında doğrudan bir bulaşma söz konusu değildir.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Belirtileri Nelerdir?
Doğu At Ensefaliti Virüsü belirtileri ilk başta ortaya çıkmayabilir. Isırılan kişide ilk günlerde belirti çıkmayabilir. Genellikle enfekte sivrisineğin ısırığını takiben 4 ila 10 gün içinde ortaya çıkar. Ciddi vakalar genellikle ani başlayan baş ağrısı , yüksek ateş , titreme, mide bulantısı ve kusma ile kendini gösterir ve bu durumlar kafa karışıklığı, nöbetler, beyin iltihabı (ensefalit) ve koma gibi daha ağır semptomlara ilerleyebilir. Hastalığı geliştirenlerin yaklaşık üçte biri hayatını kaybedebilir ve hayatta kalanların birçoğu hafif veya ciddi beyin hasarlarıyla karşılaşabilir.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Nasıl Bulaşır?
Doğu At Ensefaliti Virüsü insandan insana bulaşmaz. Sadece enfekte sivrisineğin ısırması yoluyla bulaşır.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Nasıl Teşhis Edilir?
Doğu At Ensefaliti Virüsü, genellikle hastanın klinik semptomlarına bakarak ve laboratuvar testleri yapılarak teşhis edilir. Bu testler kan veya omurilik sıvısında virüsün ya da virüse karşı gelişmiş antikorların varlığını kontrol eder.
Doğu At Ensefaliti Virüsünden Korunma Yolları
Doğu At Ensefaliti Virüsü için insanlara uygulanabilecek bir aşı yoktur. Bu nedenle virüsten korunmak büyük önem taşır. Enfeksiyondan korunmanın en iyi yolu sivrisinek ısırıklarından kaçınmaktır. Dışarıda, özellikle sivrisineklerin en aktif olduğu şafak ve alacakaranlık saatlerinde uzun kollu giysiler giymek ve pantolonları çoraplara sokmak faydalı olabilir. Sivrisineklerin yoğun yaşadığı bir bölgedeyseniz sinek kovucular kullanabilirsiniz. Ayrıca ev ve çevresindeki sivrisinek popülasyonunu azaltmak için tüm durgun su kaynakları ortadan kaldırılmalıdır.
Alınabilecek önlemler şunlardır:
- Teneke kutuları, plastik kapları, seramik saksıları veya benzeri su tutan kapları atın.
- Mülkiyetinizdeki tüm atılmış lastikleri kaldırın.
- Çatı oluklarının düzgün şekilde suyu tahliye ettiğinden emin olun ve tıkanmış olukları temizleyin
- Yüzme havuzlarını temizleyin ve klorlayın, dış mekan saunalarını ve jakuzileri düzenli olarak temizleyin.
- Pencere ve kapı sinekliklerinin uygun şekilde oturduğundan ve iyi durumda olduğundan emin olun.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Ölümcül Mü?
Doğu At Ensefaliti Virüsü’nde enfekte kişilerin yaklaşık yüzde 30’u hastalıktan dolayı hayatını kaybeder ve hayatta kalanların birçoğu nörolojik problemler yaşar. Hastalık için özel bir aşı veya özel bir tedavi yöntemi yoktur.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Doğu At Ensefaliti Virüsü Ölümcül Mü?
Evet, Doğu At Ensefaliti Virüsü (EEE) oldukça ölümcül olabilir. Enfekte olan kişilerin yaklaşık %30'u ensefalit (beyin iltihabı) geliştirir ve bu kişilerden birçoğu hayatını kaybeder. Hayatta kalanların çoğu ise kalıcı nörolojik hasarlarla karşılaşabilir. EEE'nin ölüm oranı yaklaşık %41 olarak belirtilmiştir, bu da bu virüsü ciddi bir sağlık tehdidi haline getirir.
Doğu At Ensefaliti Virüsü İlk Nerede Görüldü?
Doğu At Ensefaliti Virüsü (EEE), insanlarda ilk kez 1938 yılında Massachusetts, ABD'de tespit edilmiştir. Ancak, virüs adını 1830'larda atlarda (equine) keşfedilmesinden almıştır. O zamandan beri virüs, özellikle ABD'nin Atlantik ve Körfez kıyılarında görülmeye devam etmektedir.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Hangi Ülkelerde Görüldü?
EEE virüsü çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri'nde görülmüştür. Virüs özellikle Massachusetts, Florida ve New Hampshire gibi eyaletlerde yaygındır. Ancak, virüsün görüldüğü coğrafi alan genişlemekte olup Arkansas, Connecticut, Maine, Tennessee, Kuzey Carolina ve Vermont gibi eyaletler de artık risk altındaki bölgeler arasında yer almaktadır.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Risk Grupları Nelerdir?
Doğu At Ensefaliti Virüsü için en yüksek risk grupları, 50 yaş üstü ve 15 yaş altı bireylerdir. Ayrıca, sivrisineklerin yoğun olduğu bölgelerde, özellikle bataklıklar ve tatlı su kütleleri etrafında zaman geçiren veya çalışan kişiler de daha yüksek risk altındadır. EEE enfeksiyonu geçirenlerin çoğu asemptomatik kalırken, semptomatik olanların büyük bir kısmı daha önce belirtilen bu yaş gruplarında yer alır.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Bulaşıcı mıdır?
Hayır, Doğu At Ensefaliti Virüsü (EEE) insandan insana bulaşmaz. Virüs , sadece enfekte sivrisineklerin ısırığıyla insanlara bulaşır. İnsanlar ve diğer memeliler "son konak" olarak kabul edilir, yani virüsü diğer sivrisineklere veya insanlara bulaştıramazlar.
Doğu At Ensefaliti Virüsü Türkiye’de Görüldü Mü?
Mevcut bilgilere göre, Doğu At Ensefaliti Virüsü Türkiye'de bildirilmemiştir. Virüs, daha çok Amerika Birleşik Devletleri ve Karayipler'de görülmekte olup, Türkiye bu virüsün endemik olduğu bölgeler arasında yer almamaktadır. Ancak, küresel iklim değişiklikleri ve seyahat hareketliliği nedeniyle olası bir yayılma riski her zaman bulunmaktadır.