FOR INTERNATIONAL PATIENTS
HPV Nedir?
HPV, yani Human papillomavirus, cilt ve mukoza zarlarında enfeksiyona neden olan, genellikle cinsel yolla bulaşan ve dünya çapında yaygın bir virüstür. HPV'nin 200'den fazla türü bulunduğu bilinmektedir ve korunmasız ilişkiyle yaygınlaşır. Bunların yaklaşık 40 tanesi genital bölgeleri enfekte ederek cinsel yolla bulaşır. HPV, cinsel temas ile veya cilt teması yoluyla bulaşabilir. Bazı HPV türleri genital siğillere yol açabilir. HPV; rahim ağzı, anüs, penis, ağız ve boğaz bölgelerinde kanser oluşmasına da zemin hazırlayabilir.
HPV enfeksiyonları genellikle belirti vermeden kendiliğinden geçebilir. Ancak bazı durumlarda kalıcı enfeksiyonlar görülebilir ve bu enfeksiyonlar kaynaklı kanser oluşabilir. 16 ve 18 numaralı HPV tipleri kadınlarda rahim ağzı kanserlerinin çoğundan sorumlu bir HPV türüdür. HPV enfeksiyonları dünya genelinde cinsel yolla bulaşan hastalıkların en yaygın nedenlerinden biridir ve hem kadınlarda hem de erkeklerde ciddi bir sağlık tehdidi oluşturur. Erken yaşta yaptırılan HPV aşısı ise virüse karşı en etkili koruyuculuğu sağlar. Özellikle cinsel aktivite başlamadan önce uygulandığında, bireyleri en yaygın ve tehlikeli HPV türlerine karşı koruma altına alır.
HPV Virüsünün Türleri
HPV (İnsan papilloma irüs) cinsel yolla bulaşan en yaygın virüslerden birisidir. 200’den fazla HPV türü olmasına rağmen bazı türleri sağlık için yüksek risk içerir.
Yüksek riskli HPV türleri, hücresel değişikliklere neden olarak kansere yol açma potansiyeline sahiptir. Özellikle HPV 16 ve HPV 18, rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık %70’inden sorumlu olup, anüs, penis, vajina, vulva ve orofaringeal kanserlerle de ilişkilidir. Bu türler, uzun süreli enfeksiyonlar durumunda hücresel displaziye (anormal hücre büyümesi) neden olabilir ve bu durum kansere dönüşebilir. Ayrıca HPV 31, 33, 45, 52, ve 58 gibi diğer yüksek riskli türler de kansere yol açabilir.
Düşük riskli HPV türleri arasında HPV 6 ve HPV 11 yer alır. Bu türler genellikle genital siğillere ve solunum yolu papillomatozuna (ses telleri ve solunum yollarında iyi huylu tümörler) neden olabilir, ancak kansere yol açmazlar. Düşük riskli türler genellikle cinsel temas yoluyla bulaşır ve çoğu zaman vücut tarafından kendi kendine temizlenir. Vücuttaki enfeksiyonun belirtileri ve şiddeti, HPV türüne göre değişiklik gösterebilir.
HPV’nin Yayılma Yolları
HPV yayılma yolları genel olarak şu şekilde özetlenebilir:
Cinsel temas
Cilt teması
Doğum
Enfekte Yüzeyler
HPV, oldukça bulaşıcı bir virüstür ve genellikle cinsel temasla yayılır. Ancak, bu virüsün yayılması için cinsel birleşme gerekmeyebilir; herhangi bir cilt-cilt teması HPV’nin bulaşması için yeterlidir. Bu durum, özellikle genital bölgelerdeki enfekte deri veya mukozalarla temas eden eller veya cisimler üzerinden de virüsün bulaşabileceği anlamına gelir. Bu nedenle, enfekte olmuş bireylerle cinsel temas sırasında prezervatif kullanımı riski azaltabilse de, tam bir koruma sağlamaz çünkü virüs cilt teması yoluyla da bulaşabilir.
HPV’nin bulaşmasını önlemenin en etkili yolu aşılamadır. HPV aşısı, özellikle cinsel aktivite başlamadan önce yapılırsa, enfeksiyona karşı en güçlü korumayı sağlar. Ayrıca, enfeksiyon riskini azaltmak için cinsel partner sayısını sınırlamak ve düzenli sağlık kontrolü yaptırmak önemlidir.
HPV’nin Neden Olduğu Hastalıklar
HPV enfeksiyonları, insan hücrelerini kullanarak hayatta kalır ve genellikle cinsel temas yoluyla bulaşır. İyi bir bağışıklık durumuna sahip kişilerde genellikle bu enfeksiyonların kalıcı olması engellenebilir. Ancak bazı enfeksiyonlar vücutta kalıcı yerleşebilir ve çeşitli hastalıklara yol açabilir. Bu hastalıklar, genital siğiller gibi nispeten zararsız lezyonlardan kansere kadar geniş bir yelpazeye uzanır. HPV, kadınlarda en yaygın kanserlerden biri olan rahim ağzı kanserinin sebebidir. Bu kanser türü ise dünya genelinde yeni kanser vakalarının yaklaşık yüzde 4, 5’inden sorumludur.
HPV, rahim ağzı kanserlerinin %90'ı ve anal, vajinal, vulva, penis ve boğaz kanserleri gibi diğer kanserlerin önemli bir oranı ile ilişkilidir.
HPV virüsünün 30 ila 40’a yakın türü genital bölgede siğillere yol açar. Siğiller vajina içinde veya kenarlarında, anüste, vulvada ya da erkekte penis üzerinde ortaya çıkarlar. HPV’ye bağlı gelişen bu siğiller tedavi edilmediği takdirde dağılım gösterebilir ve ileri dönemlerde kansere çevirebilir.
HPV Aşısı Nedir?
HPV aşısı, genç yetişkinleri bazı HPV enfeksiyonlarından korumaya yardımcı olabilir. Bu aşılar, HPV enfeksiyonlarından kaynaklanabilecek bazı kanser türlerini önlemek için kullanılır, ancak mevcut bir HPV enfeksiyonunu tedavi etmezler. Enfeksiyonu olan bir kişiyi ise kansere karşı korumazlar.
HPV aşısının 9 ila 12 yaş arasındaki çocuklara yaptırılması, ileride HPV ile ilişkili kanserlerin çoğunu önleyebilir. Aşı, HPV-6 ve HPV-11’e karşı enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur. Koruma sağladığı türler arasında HPV-16, HPV-18 ve diğer yüksek riskli türler (31, 33, 45, 52 ve 58) bulunur.
HPV Aşısının Türleri
HPV aşısının genellikle çocukluktan itibaren rutin olarak yaptırılması önerilmektedir. Aşı serisine 9 yaşında da başlanabilir. 9 ila 20 yaş arasındaki bireyler, bağışıklık sistemi baskılanmamışsa HPV aşısı olması tavsiye edilir.
İkili HPV Aşısı
9 ila 14 yaşları arasında aşılamaya başlayan çoğu kişi için iki dozluk seri önerilmektedir. HPV aşısının iki dozluk şemasında, birinci ve ikinci doz arasında minimum aralık 5 aydır. 15-45 yaş aralığında aşılamaya başlayanlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler için de üç dozluk seri önerilebilir.
İkili aşı, HPV Tip-16 ve 18’e karşı geliştirilmiştir. Rahim ağzı kanserine karşı etkili olmasına rağmen genital siğillerden korumaz.
Dörtlü HPV Aşısı
Dörtlü HPV aşısı HPV Tip-6, 11, 16 ve 18 e karşı geliştirilmiştir. Hem rahim ağzı kanseri hemde genital siğillere karşı koruyuculuk sağladığı bilinmektedir. Dörtlü aşılarda kanser yapıcı iki tipe ek, siğillerden sorumlu HPV tip 6 ve tip 11’e karşı antijenler bulunur.
Dokuzlu HPV Aşısı
Dokuzlu aşıda; kanserlerden sorumlu iki tip, siğillerden sorumlu 2 tip ve ilave olarak yüksek riskli 5 tip HPV’ye karşı antijenler bulunur.
HPV Aşısının Etkinliği
HPV aşıları oldukça immünojeniktir. Alıcıların %98'inden fazlası, tam bir aşı serisini tamamladıktan 1 ay sonra ilgili aşılarda bulunan HPV tiplerine karşı bir antikor yanıtı geliştirir.
Yapılan klinik çalışmalara göre, 15-26 yaş aralığındaki kadınlarda dörtlü aşının genital siğillerin önlenmesinde yüksek etkinliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Güvenilir olduğu bilinen HPV aşısının faydaları potansiyel risklerden daha ağır basmaktadır. Tüm tıbbi müdahaleler gibi bu aşıların da bazı yan etkileri olabilir.
HPV aşıları programları olan ülkelerde, genital siğillerde ve rahim ağzı kanserlerinde azalmalar gözlemlendi. HPV aşısı yeni HPV enfeksiyonlarını önler ancak mevcut HPV enfeksiyonlarını veya hastalıklarını tedavi etmez. HPV aşısı en etkin olarak HPV’ye maruz kalmadan önce verildiğinde çalışır.
HPV Aşısının İçeriği
Birçok ülkeden uygulanan HPV aşısı genellikle dokuz farklı HPV türünden elde edilen proteinler içerir ve bağışıklık tepisi üretir. Aktif bileşenler dışında; alüminyum, polisorbate, histidin ve sodyum klorür gibi çok az miktarda bileşenler de bulundurur. Üretim sürecinde kullanılan sodyum borat (boraks) izleri de bulunabilir.
HPV Aşısı Ne İşe Yarar?
HPV aşısı, ilerde kansere dönüşebilecek sağlık problemlerinin önüne geçer. Bu aşılar koruyucu etkisi sayesinde; rahim ağzı kanseri, vajina kanseri, vulva kanseri, penis kanseri, anüs kanseri, ağız ve boğaz kanserleri gibi kanser türleriyle savaşır. Ayrıca genital siğillere karşı etkilidir.
Rahim Ağzı Kanseri
HPV aşıları rahim ağzı kanserinin ortadan kaldırılmasında önemli bir rol oynar. Dünya çapında rahim ağzı kanseri endişe verici bir şekilde artıyor. Ancak HPV’ye karşı rutin aşılama vakaların büyük çoğunluğunu önleyebilir. HPV aşıları, rahim ağzı kanseri taraması ve tedavisiyle birleştiğinde kadınlara koruyuculuk sağlar.
Rahim ağzı kanseri dünya çapında kadınlarda en sık görülen dördüncü kanser türüdür. Rahim ağzı kanseri vakalarının neredeyse tamamı HPV ile bağlantılıdır. Bu kanser vakalarının yüzde 95’inden fazlasına insan papilloma virüsü neden olur. HPV aşıları rahim ağzı kanseri vakalarının yüzde 90’ına kadar koruma sağlayabilir.
Genital Siğiller
HPV aşısı sadece kanser riskine karşı değil, aynı zamanda bazı genital siğillere karşı da koruyucudur. Genital siğiller , HPV enfeksiyonunun neden olduğu cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Vulva, vajina, rahim ağzı, penis, skrotum, anüs ve bazen ağız veya boğazda cilt renginde veya beyaz yumrular şeklinde ortaya çıkabilir. HPV enfeksiyonu temizlenene kadar tekrar tekrar ortaya çıkabilir. Aşı en çok erken ergenlik döneminde ve virüse maruz kalmadan önce etkilidir.
Vajina Kanseri
Cinsel olarak aktif kadınların yaklaşık %75-80'inin yaşamları boyunca bir veya daha fazla kez HPV türüne yakalandığı tahmin edilmektedir.
HPV aşısı, rahim ağzı, vajina ve vulva kanserlerine en sık neden olan HPV tiplerine karşı koruma sağlar. Yüksek riskli HPV tipleri, servikal, vulva, vajinal, penis ve anal tümörler gibi genital sistem kanserlerinin ana sebebidir. Kanıtlar, profilaktik HPV aşılamasının, HPV ile ilişkili rahim ağzı kanseri öncüllerinde olduğu gibi, vulva ve vajinal prekanserleri de önleyebildiğini göstermektedir.
Vulva Kanseri
Vulva kanseri , kadın genital organlarının dış yüzey alanında oluşur. Genellikle vulvada kaşıntıya neden olan bir yumru veya yara ile başlar. Çoğunlukla 65 yaş üstü kadınlarda görülür. HPV aşısı vulva kanserine yakalanma riskini azaltır. Seks sırasında prezervatif kullanmak da HPV’ye karşı koruma sağlayabilir.
Penis Kanseri
Penis kanseri , çoğunlukla penis derisini etkileyen nadir bir kanser türüdür. Sıklıla 50 yaş üstü erkeklerde görülür. Bu kanser türünün çoğunluğu HPV adı verilen belirli bir virüs türünden kaynaklanır. Genital bölgenin herhangi bir ciltle teması; vajinal, anal veya oral seks penis kanserine zemin hazırlar. HPV aşısı yaptırarak HPV’ye yakalanmaktan korunabilirsiniz.
Anüs Kanseri
Anüs kanseri veya diğer adıyla anal kanser; anüsünüzün dokularında veya anal kanalınızın astarında gelişen nadir bir kanser türüdür. Yaygın semptomları arasında rektal kanama veya sürekli anal kaşıntı bulunur. Kesin nedeni tam olarak bilinmese de, anal kanser vakalarının çoğu HPV ile bağlantılıdır. Korunmasız anal seks yapmak ve HPV’ye karşı aşı olmamak bu riski artırır.
Ağız ve Boğaz Kanserleri
HPV, ağız ve boğazı enfekte edebilir; dil tabanı ve bademcikler dahil olmak üzere bazı bölgelerde kanserlere neden olabilir. HPV türünden yaklaşık 40 tanesi genital bölgelere, ağız ve boğaza doğrudan temas yoluyla yayılabilir. Oral HPV, oral seks yoluyla veya muhtemelen başka yollarla ağza bulaşır ve ağız kanseri oluşumuna zemin hazırlayabilir. Ayrıca gırtlak kanseri oluşumu meydana gelebilir. HPV aşısı, servikal ve üreme sisteminde meydana gelen kanserleri önlemek için geliştirilmiştir. Aşı, ağız ve boğaz bölgesindeki kanserlere neden olabilen HPV tiplerine karşı koruma sağlayabilir.
HPV Aşısı Kimlere Uygulanır?
Cinsiyete bakılmaksızın herkes cinsel aktivite yoluyla HPV’ye maruz kalmadan önce aşılanmalıdır. HPV aşısı sizi yalnızca enfekte bir partner aracılığıyla daha önce maruz kalmadığınız HPV türlerine karşı koruyabilir. Bu aşının uygulanması çocukluk döneminden başlayabilir.
Kadınlar için HPV Aşısı
Aşı genç hastalarda daha iyi etki gösterse de, 45 yaşına kadar olan kadın ve erkeklerin de aşı yaptırması düşünülebilir. Kadınlarda meydana gelecek rahim ağzı kanseri, vulva ve vajina kanserlerinin önlenmesi için mutlaka HPV aşısı yaptırılmalıdır.
Erkekler için HPV Aşısı
HPV aşısı sadece kadınların yaptırması gereken bir aşı değildir. Erkekler de, genital siğiller ve bunlara bağlı olarak ortaya çıkabilecek hastalıkları ortadan kaldırmak için aşı olmalıdır.
Çocuklar için HPV Aşısı
HPV aşısı, 11 ila 12 yaş arasındaki çocuklar için aşı programının bir parçasıdır, ancak 9 yaşındaki çocuklar bile güvenle alabilir. Amaç, çocukları cinsel olarak aktif hale gelmeden ve maruz kalma riskine girmeden önce aşılamaktır.
HPV Aşısı Ne Zaman Yapılmalıdır?
HPV aşısının rutin olarak 11-12 yaşlarında uygulanması tavsiye edilmektedir. Ancak 9 yaşındaki çocuklara bile uygulanabilir. Aşı, 45 yaşına kadar yetişkinlere de önerilir. Ancak HPV’ye zaten maruz kaldıysanız aşı çok fazla koruma sağlamayacaktır. Sağlık uzmanınız cinsel geçmişinize göre size öneride bulunabilir.
İdeal Aşı Zamanı
Dünya Sağlık Örgütü, HPV aşısını 9-13 yaş grubundaki kızlar için önermektedir. 15 yaşından önce HPV aşısının ilk dozunu alan kızlar iki dozluk bir şema kullanabilirler. CDC ise tüm erkek ve kız çocuklarının 11-12 yaşları arasında optimal koruma sağlamak için HPV aşısı olmalarını önermektedir.
Aşılama Takvimi
11-12 yaşlarında yaptırılacak iki koz aşı 6-12 ay arayla yapılmalıdır. 15 yaşından büyülerin aynı faydayı sağlamak için altı ay boyunca üç doz alması önerilir. Sonuç olarak 9-26 yaş arası tüm erkek ve kadınların HPV aşısı uygulaması tavsiye edilmektedir. 27-45 yaş arası kişiler için de doktor tavsiyesi olabilir.
HPV Aşısı Gebelikte Uygulanır mı?
HPV aşısı hamilelik sırasında önerilmez. Hamile olan kişilerin aşı serisine hamilelik sonrasında başlaması tavsiye edilebilir. Aşı öncesi hamilelik testi gerekli değildir. Gebelik sırasında yanlışlıkla HPV aşısı yapılmışsa, diğer doz aşılar hamilelik sonrasına ertelenebilir.
Emziren bireyler için HPV aşısının emzirilen bebekler üzerindeki etkilerine dair sınırlı veri vardır. Bu nedenle doktorunuza danışmanız ve doğru yöntemi uygulamanız faydalı olacaktır.
HPV Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?
HPV aşısı sonrasında ortaya çıkan yan etkiler genellikle çok hafiftir ve diğer aşıların yan etkilerine benzer olur.
Yaygın Yan Etkiler
HPV aşısı yaygın yan etkileri arasında; enjeksiyon bölgesinde ağrı, kızarıklık ve şişlik olabilir. Bu belirtiler genellikle hızlıca geçer. Aşı yapılan yere buz torbası konulabilir. HPV aşısı olduktan sonra görülebilecek yan etkiler genellikle şöyledir:
- Enjeksiyonun yapıldığı yerde şişlik veya ağrı
- Baş ağrısı
- Ateş
- Baş dönmesi
- Hasta hissetmek
- Yorgunluk ve kırgınlık
Nadir Yan Etkiler ve Önlemler
Yaygın olmayan ve nadir görülen yan etkiler ortaya çıktığında, sağlığınız açısından bir uzmana görünmeniz gerekebilir. Daha az yaygın olarak enjeksiyon bölgesinde kanama, morarma ve yumrular görülebilir. İshal, hareket etmede zorluk, eklem ağrısı veya şişliği, üst karın veya mide ağrısı oluşabilir.
Nadir olarak ise vücut ağrıları veya sancıları, enjeksiyon bölgesinde cilt renginin değişmesi, enfeksiyon, kurdeşen, iltihaplanma, döküntü, kızarıklık, batma, hassasiyet, karıncalanma, kulak tıkanıklığı, ses kaybı yaşanabilir. Beklenmeyen etkiler far ettiğinizde hemen doktorunuza danışın.
Aşının Güvenilirliği
HPV aşısının güvenilirliği yalnızca aşı üreticileri tarafından değil bağımsız bilim insanları tarafından da incelenmektedir. Dünya genelinde milyonlarca HPV aşısı güvenle uygulanmış; HPV'nin yayılmasını, genital siğilleri ve kanser riskini azaltmada etkili olduğu kanıtlanmıştır.
HPV aşısı kansere neden olmaz. Çünkü her virüs tipinden yalnızca tek bir protein kullanılarak yapıldığı için HPV enfeksiyonuna neden olamaz ve bu nedenle rahim ağzı ve kanseri veya diğer kanserlere yol açmaz.
HPV Aşısı Nerede Yapılır?
HPV aşısı reçeteli olarak eczanelerden satın alınabilir. Aile Sağlığı Merkezi, devlet ve özel hastanelerde yaptırılabilir. Doktorunuzun reçete ettiği aşıyı eczaneye giderek alabilirsiniz.
Hastaneler ve Sağlık Merkezleri
HPV aşısı hastaneler ve sağlık merkezleri aracılığıyla yaptırılabilir. Devlet hastanelerinde uygulanabildiği gibi özel hastanelerde de yapılabilir.
Aile Sağlığı Merkezleri
Aile Sağlığı Merkezleri üzerinden doktorunuzun reçete ettiği HPV aşısı yaptırılabilir. Ayrıca bazı belediyeler ücretsiz HPV aşısı uygulaması yapmaktadır. Öncelik olarak ekonomik durumu olmayan kişilere yapılan bu aşılar için belediye duyurularını takip etmek gerekebilir.
HPV Testi Nedir?
HPV yani insan papilloma virüsü, genellikle cinsel ilişki yoluyla yayılarak genital siğillere, rahim ağzı hücrelerinde değişikliklere veya kanserlere neden olabilir. HPV testi ile vücuttan örnek alınır ve virüse dair kanıt aranır. HPV DNA testi ile birlikte uygulanabilecek Smear testi, özellikle rahim ağzı kanseri riskini ortaya koyar. Kadınlarda en çok görülen kanser türlerinden birisi olan rahim ağzı kanseri için sağlık uzmanının önerdiği bu testler mutlaka yaptırılmalıdır.
HPV testi; muayene sırasında kadının rahim ağzından alınan sürüntü yöntemi ile yapılır. Alınan örnekte HPV olup olmadığı incelenir. Eğer genital bölgede siğil varsa siğilden örnek alınabilir. Örnekler laboratuvarda uzmanlar tarafından incelenir ve kısa sürede sonuç elde edilir. Sağlık uzmanları genellikle HPV testi ile birlikte kaıdnlardan smear testi istemektedir.
HPV Testinin Yapılışı
HPV testi yapılırken hasta jinekolojik muayene masasına alınır. Hastanın rahim ağzını açık tutması için spekulum denilen metal alet takılır. Ardından rahim ağzından alınan servikal sürüntü örneği laboratuvara gönderilir. Bununla birlikte smear testi için de örnek alınabilir.
HPV Pozitif Ne Demek?
Pozitif bir HPV testi, rahim ağzı kanserine yakalanacağınız anlamına gelmez. Ancak sağlık uzmanınızın normalden daha sık veya daha uzun süre tarama önerebileceği anlamına gelebilir. Böylece kanser oluşmadan önce bu durum yakından takip edilebilir.
HPV Testi Kimlere Uygulanır?
HPV testi genellikle 30 yaşın üzerindeki kadınlara önerilir. 30 yaşın altındaki kişiler HPV pozitif olsa bile, virüsün bağışıklık mekanizmalarıyla temizlenip vücuttan atılması mümkün olabilir. Smear testi ise 21 yaşın üzerinde aktif cinsel hayatı olan kadınlara önerilmektedir.
HPV-DNA testi sayesinde, rahim ağzında kanser olmayan fakat fark edilmezse uzun yıllar sonra kansere dönüşme riski olan bazı lezyonlara karşı erkenden önlem alınabilir.
HPV Aşısı Hakkında Sık Sorulan Sorular
HPV aşısı ne kadar süre koruma sağlar?
Aşılar seri tamamlandıktan sonra yıllar sonra bile HPV’ye karşı koruma sağlayabiliyor. Bazı aşıların 10 yıldan uzun süre koruma sağladığı biliniyor. Piyasada etkinliği 6 yıl olan aşılar da bulunuyor.
HPV aşısı yaptırmak güvenli midir?
HPV aşısı hakkında bazı yanlış bilgiler aşının güvenilmez olduğu düşüncesine sebep oluyor. Ancak HPV aşısı yaptırmak güvenilirdir. Rahim ağzı kanserine karşı koruma sağladığı gibi; boğaz, penis ve anüsü etkileyen kanserleri önler. Ayrıca genital siğillere karşı koruma sağlar.
HPV aşısı hangi yaşlarda yapılmalıdır?
HPV aşısı cinsel geçmişinize bağlı olarak 45 yaşına kadar yapılabilir. Aşıya karşı bağışıklık tepkisinin en güçlü olduğu 11-12 yaşlarında yaptırmak daha doğrudur. 15 yaşın altındaki kişilere 6-12 ay arayla iki doz aşı yapılabilir. Aşı serisine 15 yaşından sonra başlayan 26 yaşına kadar kişilerde ise üç doz önerilebilir. 26 yaşına kadar aşı olmamış kişilerin aşı olması tavsiye edilmektedir. 27-45 yaş aralığındaysanız doktorunuzla görüştükten sonra karar vermeniz en doğrusudur.
HPV aşısı kimlere uygulanabilir?
9 ila 45 yaş arasındaki tüm insanlar genital siğillere veya kansere neden olabilen farklı HPV türlerine karşı korunmak için HPV aşısı yaptırabilir. Çocukların 11 veya 12 yaşında aşı yaptırmaları önerilir. Yaş ve cinsiyet fark etmeksizin tüm kişilere HPV aşısı uygulanabilir. Hamilelikte ise uygulanması tavsiye edilmez.
HPV aşısı kaç doz uygulanmalıdır?
Ergenlik öncesi 11-12 yaşında aşılanmaya başlayan kişiler için önerilen doz sayısı 2 olmaktadır. 15-26 yaş arası aşılamaya başlayan kişilerle, 27-45 yaşları arasında aşılamaya başlayan yetişkinler için üç dozluk şema geçerlidir.
HPV aşısı kaç tip HPV virüsüne karşı koruma sağlar?
HPV, 200’den fazla ilişkili virüsten oluşan bir gruptur. 40’tan fazlası ise doğrudan cinsel temas yoluyla yayılır. HPV aşılar tüm HPV türlerine karşı bağışıklık sağlamaz. Mevcut aşıların 9 farklı HPV tipine karşı koruma sağladığı tespit edilmiştir. Bu koruma, kansere neden olma olasılığı en yüksek olan tiplere karşıdır.
Yeni HPV aşısında doz oranları aynı mı?
Yeni HPV aşılarında da 2-3 doz yapılması öngörülmektedir. Tüm aşılar genellikle çocuklarda 2 doz, yetişkinlerde 3 doz şeklinde uygulanmaktadır.
HPV bulaşan kişilere aşı yapılabilir mi?
Aşı, kişileri yalnızca daha önce maruz kalmadıkları HPV türlerine karşı korur. Mevcut bir enfeksiyonu tedavi etmez veya o HPV türüne karşı koruma sağlamaz. Genellikle HPV’li kişiler aşıda bulunan tüm tiplerle enfekte olmamışlardır. Bu nedenle aşı onları daha önce maruz kalmadıkları HPV tiplerinden koruyabilir. Ancak mevcut virüsü tedavi etmeye veya onlara karşı korumaya yardımcı olmayacaktır.
HPV bulaşan kişiler tekrar HPV virüsüne yakalanabilir mi?
Bulaşan HPV semptomları tedavi edilebilirken, enfeksiyonu kesin olarak tedavi etmenin bir yolu yoktur. Örneğin, genital siğiller ortadan kaldırılabilir ancak geri dönebilir. Bu nedenle düzenli takip önemlidir. HPV bulaşan ve tedavi görmüş bir kişi yine de HPV’nin diğer tipleriyle enfekte olabilir.
HPV aşısı gebelikte uygulanır mı?
HPV aşısının kadına veya fetüse zarar verip vermediği ile ilgili net kanıtlar bulunmuyor. Ancak aşı serisine başlamak için doğum sonrasını beklemek önerilebilir. Nadir durumlarda, genital HPV’li anneler vajinal doğum sırasında virüsü bebeklerine geçirebilirler. Bu bebeklerin küçük bir kısmında ise; boğazda ve akciğerlerde tümör oluşturan, bazen ses kısıklığına, nefes alma ve konuşma zorluğuna sebep olan RRP gelişebilir. HPV ile düşü veya erken doğum gibi doğum komplikasyonları arasında bir bağlantı bulunamamıştır. HPV aşısı olan ve sonrasında hamile olduğunu öğrenen kadınlara aşılara devam etmesi için doğum sonrası önerilir. Kadını veya doğmamış bebeği güvende tutmak için böyle bir yol izlenebilir.
HPV aşısı yan etkileri nelerdir?
HPV aşısı, genel olarak enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, şişlik ve hassasiyete neden olabilir. Bunlar yaygın yan etkilerdendir. Ancak daha ciddi ve nadir bir durum oluştuğunda doktorunuza başvurmalısınız.
HPV aşısı rahim ağzı kanserine karşı korur mu?
Aşının içeriği, rahim ağzı kanserinin yaklaşık 10 vakasından 9’unu önleyecektir. Ancak aşının içermediği HPV türlerinden birinden dolayı rahim ağzı kanseri olma olasılığı hala mevcuttur. Bu nedenle, HPV aşısından sonra smear testleri yaptırılmaya devam edilmelidir. Aşı, diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamadığı için de güvenli seks yapmak önemlidir.
HPV aşısı öncesi tarama gerekli midir?
HPV-DNA testi veya rahim ağzı kanseri taraması yaptırmadan aşı olabilirsiniz. Bunun nedeni, tespit edilen HPV enfeksiyonunun geçici olabilmesi ve kadında bir hastalığa neden olmamasıdır. Yine de aşının etkili olması ve hastalık olup olmadığının tespit edilmesi için düzenli bir rahim ağzı kanseri taraması önerilir.
26 yaşından büyüğüm. HPV aşısı yaptırabilir miyim?
Evet yaptırabilirsiniz. HPV aşısı 9 yaşından itibaren hem erkek hem de kız çocuklarına yapılabiliyor. Ancak daha önce aşı olmadıysanız, genç insanlarda olduğu gibi enfeksiyonu önlemek için aşı hala etkili bir yöntemdir. Aşı sizi daha önce maruz kalmadığınız diğer HPV türlerinden koruyabilir.
Erkeklerde HPV aşısı gerekir mi?
HPV her cinsiyette ve yaşta hastalığa sebep olabilir. HPV, erkeklerde ağız ve boğaz kanseri, penis kanseri, anal kanser, ve genital siğiller gibi çeşitli hastalıklara sebep olabilir. Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmak tam olarak bulaşmayı önlemez. Çünkü prezervatifle kapatılmayan bölgeler enfekte olabilir. Ayrıca kadınların aksine erkeklerde bir kanser taraması bulunmaz.
HPV’ye bağışıklık kazanılır mı?
Bir kişi bir tür HPV ile enfekte olduktan sonra bağışıklık sistemi bunu temizlese bile, diğer HPV türlerine karşı bağışıklık oluşmaz. Mevcut aşılar ise hastalığa en çok neden olabilecek dokuz farklı HPV türüne karşı koruma sağlar.
Rahim ağzında olan HPV vücudun başka yerlerinde de bulunur mu?
Bir kişide rahim ağzı HPV’si tespit edilmişse, örneğin anal bölgede de HPV enfeksiyonu olup olmadığı kesin değildir. Virüs vücutta dolaşmaz, ancak enfeksiyonun ne zaman ve nasıl bulaştığını bilmek zordur. HPV virüsünün vücudun diğer bölgelerine seyahat etmediği bilinmektedir. Bu nedenle genital enfeksiyon otomatik olarak oral enfeksiyon anlamına da gelmez.
HPV enfeksiyonu ne kadar sürer?
HPV enfeksiyonları, bağışıklık sistemi enfeksiyonu ortadan kaldırana kadar 24 aya kadar sürebilir. Bu süre zarfında ise çoğu kişi enfekte olduğundan haberdar değildir. Bu nedenle virüsün yayılması hızlanır.
HPV nasıl kanser yapar?
HPV, vücudun mukozal yüzeylerini kaplayan epitel hücreleri enfekte eder. HPV bu hücrelere girdiğinde, hücreler HPV proteinleri üretmeye başlar. Çoğu durumda bağışıklık sistemi enfekte hücreleri tanır, savaşır ve onları yok eder. Ancak bazen kalıcı bir enfeksiyon meydana gelebilir. Bu enfeksiyon ise hücrelerin mutasyona uğramasına yol açabilir. Mutasyon sonucunda kanser oluşabilir.
HPV nasıl kapılır?
HPV genellikle genital temas yoluyla yayılır, ancak her zaman değil. Oral seks yoluyla da yayılabilir. Çoğu insan HPV’ye sahip olduğunu bilmeden korunmasız cinsel ilişkiye girebilir. Bu da virüsün yayılması anlamına gelir.
HPV mi kaptım? Nasıl anlarım?
Çoğu insan enfeksiyon belirtileri göstermediği için enfekte olup olmadıklarını bilmezler. Bu nedenle her zaman dikkatli olunmalı, partner sayısı sınırlandırılmalı ve prezervatif kullanılmalıdır.
HPV ölümcül müdür?
Evet. Virüs bazı insanlarda ölümcül kanserlerin gelişiminde rol oynar. Bu da HPV’nin ciddiye alınması gereken bir hastalık olduğunu göstermektedir.
Birden fazla HPV türü kapılabilir mi?
Evet, aynı anda birden fazla HPV türüne sahip olabilirsiniz. Farklı HPV türleri ise farklı sağlık sorunlarına neden olabilir.
HPV aşısı yaptıran bir kişi başkasına HPV bulaştırabilir mi?
Aşıdaki HPV türleri en yaygın kanser ve genital siğillere karşı koruma sağlar. Bir kişi aşı olduktan sonra, aşıda bulunan bir HPV türüyle temas etse dahi enfekte olma olasılığı düşüktür. Ancak aşılanmış bir kişi, aşıda bulunmayan bir HPV türüne maruz kalırsa, potansiyel olarak enfekte olabilir ve virüsü başkalarına bulaştırabilir.