Karaciğer Kanseri Nedir?
Karaciğer kanseri, karaciğer dokusunda bulunan bazı hücrelerin kontrolsüz ve anormal çoğalmaları sonucu meydana gelen kanser türüdür. Kronik karaciğer hastaları, karaciğer kanserinin risk grubunu oluştururlar. Hepatit B , Hepatit C veya sirozlu hastalarda gelişen karaciğer tümörleri, genellikle erken dönemde belirti vermeyebilirler. Bu nedenle kanında Hepatit virüsleri bulunan kişilerin ya da kronik bir karaciğer hastalığı bulunanların düzenli sağlık kontrolü yaptırması önerilmektedir.
Ülkemizde Hepatit B ve Hepatit C sık görülen bir sağlık sorunudur. Hepatit virüsünün varlığı, karaciğer kanseri gelişimi için de çok önemli bir risk faktörü olarak değerlendirilir. Bu nedenle bu hastalıklardan muzdarip veya kronik karaciğer hastalığı olan herkesin, karaciğer kanseri açısından risk altında olduğu için düzenli aralarla takip edilmeleri gerekmektedir.
Sindirim sistemi organlarını etkileyen kanserlerin tanı ve tedavisi genellikle Gastrointestinal Onkoloji Ünitesi tarafından yönetilir. Karaciğer kanseri gibi kanseri gibi kanser türlerinde, tedavi genellikle çeşitli yöntemlerin kombinasyonuyla gerçekleştirilir. Tedavi planı hastanın durumu ve kanserin ilerleme evresine bağlı olarak belirlenir. Bu tedaviler, cerrahi müdahale, radyoterapi ve kemoterapi gibi tedavi yöntemlerini içerebilir.
Karaciğer Kanserinden Korunma Yolları Nelerdir?
- Sigara ve alkol gibi kanser yapıcı maddelerden uzak durmak
- İdeal kilonun üzerine çıkmamak
- Hepatit virüslerine karşı aşılama gibi yöntemlerle önlem almak
- Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek; mümkünse geceleri 7-9 saat düzenli uyumak, dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak
- Özellikle risk grubunda bulunanlar için düzenli olarak hekim kontrolüne gitmek
Karaciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Karaciğer kanseri erken evrelerinde tipik belirtiler vermeyebilir. Karaciğer kanserinin belirtilerinin görülmeye başlamasıyla hastalık ilerlemiş, karaciğer kanseri ileri evrelerine geçmiş olabilir. Bu nedenle risk grubunda bulunan kronik karaciğer hastalarının düzenli olarak kontrolden geçmeleri önemlidir. Karaciğer kanserinin görülebilen tipik özellikleri şunlardır;
- Ani kilo kaybı
- İştahsızlık ve hızlı doyma, karında tokluk ve şişlik hissi
- Mide bulantısı ve kusma
- Çabuk yorulma ve halsizlik
- Ten renginde ve gözlerin beyaz bölgesinde sararma
- Dışkının beyaz ya da gri renkte değişimi
- İdrar renginde koyulaşma
- Karın bölgesinde sıvı birikmesi ve eşlik eden şiddetli karın ağrısı
- Vücutta kaşıntı
- Özellikle karnın ve gövdenin sağ tarafta hissedilen yumru ve ağrı
- Bacaklarda şişlik
Hepatit veya siroz zemininde gelişen karaciğer tümörleri tedavi edildikten sonra nüksetme eğilimi taşırlar. Bu nedenle tedavi sonrasında hekim tarafından düzenli olarak kontrol edilmek gereklidir. Karaciğerin düzenli kontrolü için; ultrason, BT ya da MR teknikleri kullanılmaktadır. Yeni bir kitle ortaya çıktığında yeniden cerrahi girişim veya lokal tedavilerden birisi planlanabilir. Karaciğer nakli yapılan hastalar ise nüksetme olasılığına karşı yakından takip edilir.
Karaciğer Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Karaciğer kanserinin tanısı, hastanın sağlık geçmişi, muayene bulguları, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme çalışmaları, alfafetoprotein (AFP), karaciğer fonksiyon testleri, karaciğer enzim testleri, hepatit B ve hepatit C tetkikleri , kan sayımı gibi pek çok parametre değerlendirilerek ve bu parametrelerin uygun olduğu hallerde biyopsi yapılarak konur.
Karaciğer Kanseri Kac Evre?
Karaciğer kanseri evreleri genellikle kanserin yaygınlığını ve yayılma derecesini belirtir. Evreleme, tedavi seçeneklerini belirlemede önemlidir. Karaciğer kanseri genellikle dört evrede sınıflandırılır: Evre 1: Kanser sadece karaciğerde. Evre 2: Kanser, karaciğerin yakınında bulunan dokulara yayılmış. Evre 3: Kanser, komşu organlara veya lenf düğümlerine yayılmış. Evre 4: Kanser, vücudun diğer bölgelerine yayılmış.
Karaciğer Kanseri Evreleri Nelerdir?
Karaciğer kanserinin tedavi planlaması için, diğer kanser türlerinde olduğu gibi öncelikle evrelendirme yapılması gerekir. Kanserin hangi aşamada olduğuna bağlı olarak tedavi yöntemi belirlenebilmektedir. Karaciğer Kanserinin evreleri aşağıdaki gibidir.
Karaciğer Kanseri 1. Evre (IA)
Boyutları 2 cm’den küçük tek bir tümör vardır ve kan damarı tutulumu yoktur. Çevre lenf nodlarının tutulumu ya da metastaz bulunmaz.
Karaciğer Kanseri 1. Evre (IB)
Boyutları 2 cm’den büyük tek bir tümör vardır ve kan damarı tutulumu yoktur. Çevre lenf nodlarının tutulumu ya da metastaz bulunmaz.
Karaciğer Kanseri 2. Evre (IA)
Boyutları 2 cm’den büyük tek bir tümör vardır ve kan damarı tutulumu mevcuttur ya da boyutları 5 cm’den büyük olmayan birden çok tümör vardır. Çevre lenf nodlarının tutulumu ya da metastaz bulunmaz.
Karaciğer Kanseri 3. Evre (IA)
En az birinin boyutu 5 cm’nin üzerinde olan birden çok tümör vardır. Çevre lenf nodlarının tutulumu ya da metastaz bulunmaz.
Karaciğer Kanseri 3. Evre (IB)
Boyutundan bağımsız olarak en az bir tümör portal veya karaciğer toplardamarlarının bir ana dalını tutmaktadır. Çevre lenf nodlarının tutulumu ya da metastaz bulunmaz.
Karaciğer Kanseri 4. Evre (IA)
Boyutundan bağımsız olarak bir veya birden çok tümöre eşlik eden çevre lenf dokularının tutulumu mevcuttur. Metastaz bulunmaz.
Karaciğer Kanseri 4. Evre (IB)
Tümörün boyutu ve sayısı ile lenf nodu tutulumundan bağımsız olarak metastaz mevcuttur.
Karaciğer Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Karaciğer tümörlerinin tedavisi, ameliyat ile tümör kitlesinin çıkarılmasıdır. Karaciğer fonksiyonlarının yeterli olduğu ve kitlenin çıkarılabileceği hastalarda ameliyat tercih edilmektedir. Ancak karaciğer naklinin gerektiği durumlar da mevcuttur.
Bu tedavi yöntemi, tümörün karaciğer içinde sınırlı olduğu siroz hastalarında uygulanır. Ameliyat edilmeye uygun olmayan hastalarda ise diğer bazı girişimsel yöntemler uygulanabilir. Bu yöntemlerden biri kemoembolizasyon yöntemidir.
Kemoembolizasyonda, karaciğer atardamarının içine ilaç verilerek kitlenin büyümesi sınırlandırılır. Hasta açısından toleransın yüksek olduğu bilinmektedir. Buna alternatif diğer yöntemler ise radyofrekans ablasyonu ve kriyoterapidir.
Bunların tümünde kitleye lokal olarak ısı, soğutma veya kimyasal etki uygulanarak tümör dokusunun ölmesi sağlanır. Diğer kanserlerde sıklıkla kullanılan kemoterapi, karaciğer kanserlerinde diğer yöntemlerle beraber kullanılabilir.
Karaciğer Kanserinin Sistemik Tedavisi
Kanserin karaciğer dışındaki lenf bezlerine veya diğer organlara yayılması halinde veya mevcut diğer tedavi yöntemleri kullanılmasına rağmen kanserin ilerlemesi ya da yayılması durumunda “ilerlemiş” ya da “metastatik” karaciğer kanserinden söz edilir.
Bu durumdaki karaciğer kanserinde tedavilerin amacı hastanın kansere bağlı şikâyetlerini azaltmak, mümkünse hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktır.
İlerlemiş/metastatik karaciğer kanserinde sadece karaciğer üzerinde değil vücuttaki tüm doku ve organlarda etkili olan “sistemik tedavi” tercih edilir. Sistemik tedavi, kemoterapi ilaçlarını ve hedefe yönelik tedaviyi içermektedir.
Sistemik tedavideki ilaçların başlıca yan etkileri iştahsızlık, halsizlik, ishal, kilo kaybı, ciltte kızarıklık ve/veya döküntü, el ayaları ve ayak tabanlarında soyulmadır.
Bu ilaçlar kullanılırken belirli aralıklarla kan tahlilleri yapılarak karaciğer testleri ve kan sayımı değerleri kontrol edilmelidir. Yan etkiler fazla ise, karaciğer fonksiyonlarında giderek kötüleşme görülüyorsa ya da kan tahlillerinde anormallikler mevcutsa hekim kararı ile ilaca ara verilebilir ya da dozu ayarlaması yapılabilir.
Karaciğer kanseri tedavisinde Gastrointestinal Onkoloji Üniteleri önemli bir rol oynar. Bu üniteler, karaciğer kanseri gibi diğer sindirim sistemi kanserlerinin tedavisinde de etkilidir.
Gastrointestinal Onkoloji Üniteleri , uzman onkologlar, cerrahlar, radyasyon onkologları, gastroenterologlar ve diğer sağlık uzmanlarının birlikte çalışmasını sağlar. Bu multidisipliner ekibin amacı, her hastanın ihtiyacına göre bir tedavi planı oluşturarak en iyi sonuçları elde etmeye yöneliktir.
Karaciğer kanseri tedavisinde kullanılan yöntemler arasında cerrahi müdahale, kemoterapi, radyasyon terapisi ve karaciğer nakli bulunur. Gastrointestinal Onkoloji Üniteleri, bu tedavi seçeneklerini hasta özelinde değerlendirir ve hastanın durumuna en uygun olan yöntemi belirler.
Cerrahi müdahale genellikle erken evre karaciğer kanseri tedavisinde kullanılır. Bu cerrahi işlemde, kanserli kısımlar çıkarılır veya karaciğer nakli yapılabilir. Kemoterapi ve radyasyon terapisi ise kanserin yayılmasını kontrol etmek ve kanser hücrelerini öldürmek için kullanılabilir.
Karaciğer Kanserinden Kurtulma Şansı Var Mı?
Karaciğer kanseri, tedavi edilebilir hastalıktır, ancak hastanın kurtulma şansı birçok faktöre bağlıdır. Erken evrelerde teşhis edilen ve tedavi edilen hastaların kurtulma şansı çok daha yüksektir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi, radyasyon terapisi ve karaciğer nakli yer alır. Ancak, kanserin evresi, türü ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörler oldukça etkilidir.
Karaciğer Kanseri Yaşar Mı?
Karaciğer kanseri, maalesef dünya çapında yaygın bir sağlık sorunudur ve her yaşta insanı etkileyebilir. Karaciğer kanseri, genellikle kronik karaciğer hastalığı olan bireylerde daha yaygın olarak görülür. Bunlar arasında siroz, hepatit B veya C virüs enfeksiyonu geçirenler, aşırı alkol tüketenler ve obeziteye bağlı karaciğer yağlanması olanlar bulunur. Karaciğer kanseri yaşa bağlı değildir ve her yaşta ortaya çıkabilir. Erken teşhis ve tedavi ile karaciğer kanseri bir hasta iyileşebilir.