Kronik böbrek yetmezliği
Kronik böbrek yetmezliği tek tedavi şansı nakil olan ciddi bir sağlık sorunu. Erken evrede tespit edildiğinde önlenebilen veya ilerlemesi geciktirilebilen bu hastalığın sinsi ilerlemesi erken teşhise çok da olanak vermez. Hasta çoğu zaman son evredeyken durumu fark eder. Ancak böbrek yetmezliğine giden yolda hipertansiyon, kalp damar sorunları, diyabet ve obezite gibi faktörler ciddi rol oynar. Bu hastalıkların tedavisi sırasında bilinçli olmak ve gerekli taramaları yaptırmak böbrek yetmezliğine giden yolun önüne geçebilir.
Böbrek yetmezliği neden olur?
Böbrek nakline götüren kronik böbrek yetmezliği için en yüksek risk grupları; diyabet, hipertansiyon, kalp damar hastalığı ve ailesinde böbrek hastalığı olanlar ile yaşlılar. Diğer risk faktörleri arasında obezite, sigara, böbrek taşı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, sık ağrı kesici kullanımı ve bağ dokusu hastalıkları yer alır. Yapılan çalışmalar toplumda erişkinlerin yüzde 32,7’sinde hipertansiyon, yüzde 12,7’sinde diyabet, yüzde 32,1’inde obezite ve yüzde 35,2’sinde aktif sigara içiciliği bulunduğunu gösteriyor. Özellikle tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son dönem böbrek yetmezliğinin en sık nedeni olan obezite sıklığının 2002’de yüzde 7,2 iken, günümüzde yüzde 12’nin üzerine çıkmış olması endişe verici bir durum. Tüm bu nedenler göz önünde bulundurulduğunda yapılması gereken en önemli şey; beslenme ve yaşam alışkanlıklarındaki bazı noktalara özellikle dikkat edilmesi.
Böbrek sağlığını koruma yolları
- Sağlıklı beslenin ve kilonuzu koruyun.
- Tuz tüketiminizi günlük 5-6 gramı geçmeyecek şekilde kısıtlayın.
- Günlük su tüketiminizi 1,5-2 litre olacak şekilde ayarlayın.
- Sigara içmeyin.
- Egzersiz yapın.
- Sık ağrı kesici ilaç kullanımından kaçının.
- Kan basıncınızı ölçtürün.
- Kan şekerinizi kontrol ettirin.
- Yüksek tansiyon, diyabet, ailede böbrek hastalığınız varsa ya da yaşınız ileriyse zaman kaybetmeden doktora başvurun.
Risk varsa tarama önemli
Özellikle kronik böbrek hastalığı için yüksek risk grubundaki bireylere yapılacak tarama testleri ile hastalığın erken evrede saptanması, ilerlemesinin engellenmesi ve böbrek hastalığı gelişimini azaltmak için toplumun sağlıklı yaşam değişiklikleri yönünde eğitilmesi son derece önemli.
Böbrek yetmezliği tedavisi
Son dönem böbrek yetmezliği evresinde olan hastalar için ise tek tedavinin böbrek nakli olduğu unutulmamalı. Böbrek nakli beyin ölümü gerçekleşmiş (kadavra) vericiden veya canlıdan gerçekleştirilebilir. Kan grubu uyumu olması zorunlu, ancak doku grubu uyumu olması mutlak gereklilik değil.
Farkındalık önemli
Gün geçtikçe artan önemli bir sağlık sorunu olan böbrek hastalıklarına olan farkındalığı artırma amacı ile dünyada ve ülkemizde düzenlenen çeşitli aktivitelerle insanlar bilinçlendirilmeye çalışılıyor. Bu daha da artmalı. Sosyal ve ekonomik yükü her geçen gün artan kronik böbrek hastalığının kontrolünü sağlamak için, toplumda yaşam biçimi değişikliklerine yol açacak, böbrek hastalığının önlenmesi ve her aşamadaki tedavisine dayalı hastalık yönetimi modelinin bir an önce hayata geçirilmesi şart.
