Prostat Belirtileri Nelerdir? Prostat Hastalıkları Tanı ve Tedavisi

Prostat Hastalığı Nedir?

Prostat hastalığı , erkek üreme sisteminde bulunan prostat bezinde meydana gelen çeşitli sağlık sorunlarını ifade eder. Bu hastalıklar arasında prostatit (iltihap), benign prostat hiperplazisi (prostat büyümesi) ve prostat kanseri bulunur. Genellikle idrar yapma zorluğu, sık idrara çıkma, ağrı veya rahatsızlık gibi belirtilerle kendini gösterebilir ve erken tanı, tedavinin başarısı için kritik öneme sahiptir.

Mesanenin hemen altında yer alan küçük, ceviz büyüklüğünde bir bez olan prostat, seminal sıvının bir bileşeni olan ve spermlerin daha etkin bir şekilde hareket etmesine yardımcı olan alkali özellikte bir sıvı salgılar. Bu sıvı, ejakülasyon sırasında spermle birleşerek semen oluşturur. Prostatın işlevi, spermlerin beslenmesi ve korunması için gerekli olan sıvıyı üretmek ve bu sıvıyı üretraya boşaltmaktır. Üretra, hem idrarın hem de semeninin vücut dışına çıkmasını sağlayan tüp şeklinde bir yapıdır.

Prostat Belirtileri Nelerdir?

Prostat hastalığı, hastalığın türüne bağlı olarak (prostat iltihabı, BPH, prostat kanseri gibi) değişiklik gösterir. Prostat iltihabı (prostatit), idrar yaparken ağrı veya zorluk, sık idrara çıkma, kasık veya alt sırt ağrısı ve bazen grip benzeri belirtilerle kendini gösterir. İyi huylu prostat büyümesi (BPH), yaşla birlikte yaygınlaşan prostat büyümesi olup, idrar akışında zayıflık, sıkışma hissi, gece sık idrara kalkma ve mesanenin tam boşalmama hissi gibi sorunlara yol açabilir. Prostat kanseri genellikle erken evrelerde belirti vermezken ilerleyen dönemlerde menide veya idrarda kan (hematüri), idrar yapmada güçlük, kemik ağrısı ve ani kilo kaybı gibi semptomlarla ortaya çıkabilir.

Prostat belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• İşemeye başlamada ve sonlandırmada güçlük.
• Zayıf veya kesikli idrar akışı.
• Sık idrara çıkma, özellikle gece (noktüri).
• İdrar yaparken yanma veya ağrı hissi.
• Mesanenin tam boşalmama hissi.
• İdrarda kan görülmesi (hematüri).
• Kasık, bel veya alt sırt bölgesinde ağrı.
• Ani idrar yapma ihtiyacı (idrar sıkışması).

Prostat hastalığının ilk belirtisi genellikle idrar yapma ile ilgili sorunlar olarak ortaya çıkar. İdrara başlamada zorluk, zayıf veya kesikli idrar akışı, mesanenin tam boşalmama hissi ve sık idrara çıkma gibi semptomlar, prostat iltihabı (prostatit), iyi huylu prostat hiperplazisi (BPH) ya da prostat kanserinin erken belirtileri olabilir.

Bununla birlikte idrar yapma ile ilgili sorunlar, her zaman ciddi bir prostat hastalığının belirtisi olmayabilir ve bazı durumlarda geçici ya da önemsiz nedenlerden kaynaklanabilir. Örneğin, soğuk havalarda idrar sıklığında artış, aşırı sıvı alımı, kafein veya alkol tüketimi sonrası sık idrara çıkma gibi durumlar prostatla ilgili olmayan geçici sorunlara yol açabilir. Ayrıca stres, kas spazmları ya da idrar yolu enfeksiyonları gibi faktörler de benzer belirtiler gösterebilir. Ancak, bu tür semptomlar sık veya kalıcı hale geldiğinde, altta yatan ciddi bir durumun olup olmadığını değerlendirmek için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Prostat Hastalıkları Nelerdir?

Prostat hastalıkları, genellikle erkeklerde yaş ilerledikçe daha sık görülen ve prostat bezinin yapısal veya işlevsel bozukluklarından kaynaklanan sağlık sorunlarıdır. Prostat bezinin hem üreme sistemindeki hem de idrar kontrolündeki rolü nedeniyle bu hastalıklar, kişinin genel sağlığını ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. En yaygın prostat hastalıkları arasında prostatit (prostat iltihabı), benign prostat hiperplazisi (iyi huylu prostat büyümesi) ve prostat kanseri bulunur.

Prostat hastalıkları şu şekilde sıralanır:

• Prostatit (Prostat İltihabı),
• Benign Prostat Hiperplazisi (BPH),
• Prostat Kanseri,
• Asemptomatik İnflamatuar Prostatit,
• Prostat Abseleri,
• Kronik Pelvik Ağrı Sendromu (KPAS),
• Prostat Kalkülüsü (Prostat Taşı),
• Akut Bakteriyel Prostatit,
• Kronik Bakteriyel Prostatit,
• Hormonal Bozukluklara Bağlı Prostat Sorunları,
• Prostat Sklerozu (Prostat Sertleşmesi),
• Nörojenik Prostat Bozuklukları.

Prostatit (Prostat İltihabı)

Prostatit, prostat bezinin iltihaplanması durumudur ve akut veya kronik olarak görülebilir. Genellikle idrar yaparken yanma, ağrı ve pelvik bölgede rahatsızlık hissiyle kendini gösterir. Bakteriyel enfeksiyonlar prostatite yol açabilir.

Benign Prostat Hiperplazisi (BPH)

Benign Prostat Hiperplazisi, prostatın iyi huylu büyümesidir ve çoğunlukla yaş ilerledikçe ortaya çıkar. BPH, idrar yapma güçlüğü, sık idrara çıkma isteği gibi belirtilerle kendini gösterir ve idrar yoluna baskı yaparak idrar akışını zorlaştırır.

Prostat Kanseri

Prostat kanseri, prostat dokusundaki hücrelerin kontrolsüz büyümesiyle oluşur. Genellikle yavaş ilerleyen bir kanser türüdür, ancak ileri evrede kemiklere ve diğer organlara yayılabilir. Erken tanı, tedavi başarısı için kritik öneme sahiptir.

Asemptomatik İnflamatuar Prostatit

Bu tür prostatit, prostatta iltihaplanma olmasına rağmen herhangi bir belirti göstermeyen bir durumdur. Genellikle başka sağlık sorunları için yapılan testler sırasında rastlantısal olarak teşhis edilir.

Prostat Abseleri

Prostat abseleri, prostat dokusunda iltihaplı ve irin dolu kistlerin oluşması durumudur. Genellikle şiddetli ağrı, ateş ve idrar yaparken zorlanma gibi belirtiler gösterir ve antibiyotik tedavisi gerektirir.

Kronik Pelvik Ağrı Sendromu (KPAS)

Kronik Pelvik Ağrı Sendromu, prostat ve çevresindeki kaslarda ağrıya yol açan bir durumdur. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, stres ve kas gerginliği tetikleyici faktörler arasında yer alabilir. Ağrı kesici ve rahatlatıcı tedaviler uygulanır.

Prostat Kalkülüsü (Prostat Taşı)

Prostat kalkülüsü, prostat içinde taş oluşması durumudur. Bu taşlar çoğunlukla belirti göstermez ancak bazen idrar yolu enfeksiyonlarına veya idrar yapma zorluklarına yol açabilir.

Akut Bakteriyel Prostatit

Akut bakteriyel prostatit, bakteriyel bir enfeksiyon nedeniyle hızla gelişen bir iltihaplanmadır. Ani başlayan ateş, titreme, kas ağrısı ve idrar yaparken zorlanma gibi şiddetli belirtilerle kendini gösterir. Hızla antibiyotik tedavisi gerektirir.

Kronik Bakteriyel Prostatit

Kronik bakteriyel prostatit, uzun süre devam eden veya tekrarlayan bir bakteriyel prostat enfeksiyonudur. Hafif ama sürekli bir pelvik ağrıya, idrar yaparken yanmaya ve sık idrara çıkmaya neden olur. Tedavisi genellikle uzun süreli antibiyotik kullanımı içerir.

Hormonal Bozukluklara Bağlı Prostat Sorunları

Hormonal bozukluklar, prostatın fonksiyonlarını etkileyerek çeşitli sorunlara yol açabilir. Özellikle testosteron ve diğer hormonların dengesindeki değişiklikler prostat büyümesine veya iltihaplanmaya neden olabilir.

Prostat Sklerozu (Prostat Sertleşmesi)

Prostat sklerozu, prostat dokusunun sertleşmesi ve elastikiyetini kaybetmesi durumudur. Bu durum idrar yapmada güçlük ve mesanenin tam boşaltılamaması gibi problemlere yol açabilir.

Nörojenik Prostat Bozuklukları

Nörojenik prostat bozuklukları, sinir sistemi kaynaklı prostat sorunlarıdır. Özellikle sinir hasarı yaşayan hastalarda, prostatın işlevini yerine getirmesi zorlaşır ve idrar yapma problemleri ortaya çıkabilir.

Prostat Hastalıkları Tanısı ve Uygulanan Testler

Prostat hastalıklarının tanısında, hastanın şikayetleri ve tıbbi öyküsü dikkate alınarak bir dizi klinik değerlendirme, test ve görüntüleme yöntemi uygulanır. İlk aşamada genellikle fiziksel muayene, özellikle dijital rektal muayene (DRM), prostatın boyutunu, şeklini ve sertliğini değerlendirmek için kullanılır. Kan testleriyle Prostat Spesifik Antijen (PSA) seviyesinin ölçülmesi, prostat hastalıklarının varlığına dair ilk ipuçlarını sağlayabilir. PSA seviyesindeki anormallikler, prostat iltihabı, iyi huylu prostat hiperplazisi veya prostat kanseri gibi durumlara işaret edebilir. Daha detaylı değerlendirme için transrektal ultrason (TRUS) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi ileri görüntüleme yöntemleri kullanılarak prostatın boyutu, yapısı ve çevre dokularla ilişkisi incelenir. Şüpheli durumlarda, biyopsi yöntemiyle prostat dokusundan örnek alınarak mikroskobik inceleme yapılır ve kesin tanı konulabilir.

Prostat hastalıklarının tanısında kullanılan başlıca yöntemler şunlardır

• Dijital Rektal Muayene (DRM) : Doktorun, rektum yoluyla prostatın büyüklüğünü, şeklini ve dokusunu kontrol ettiği fiziksel bir muayenedir. Bu, prostat sorunlarını değerlendirmede temel bir yöntemdir.
• Prostat Spesifik Antijen (PSA) Testi : Kan tahlili yoluyla PSA seviyeleri ölçülür. Yüksek PSA seviyeleri prostat kanseri, prostatit veya BPH gibi durumların belirtisi olabilir.
• İdrar Testleri : İdrarda enfeksiyon veya kan varlığını değerlendirmek için yapılır. Bu testler, özellikle prostatit gibi enfeksiyon kaynaklı prostat sorunlarında önemlidir.
• Ultrason (Transrektal Ultrasonografi - TRUS) : Rektumdan yapılan bir ultrasonla prostatın görüntülenmesini sağlar. Prostat büyüklüğü, tümörlerin varlığı veya doku anormallikleri bu testle tespit edilebilir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) : Özellikle prostat kanserini değerlendirmek ve kanserin prostat dışına yayılıp yayılmadığını görmek için kullanılır. Detaylı görüntüler sağlar.
• Prostat Biyopsisi : Kanser şüphesi olduğunda prostat dokusundan örnek alınarak laboratuvarda incelenir. PSA yüksekliği veya MRI’da şüpheli bulgular varsa biyopsi önerilebilir.
• Üroflowmetri : İdrar akış hızını ölçmek için yapılan bir testtir. İdrar akışında zayıflama veya tıkanıklık gibi durumlar varsa BPH şüphesiyle değerlendirme yapılabilir.
• Sistoskopi : İdrar yoluna yerleştirilen ince bir kamera ile mesane ve idrar yolu incelenir. Özellikle idrar yolu tıkanıklığı veya kanser şüphesi durumunda kullanılır.
• Semptom Skorlama Anketleri : Özellikle BPH hastalarında semptomların şiddetini değerlendirmek için kullanılan anketlerdir. Uluslararası Prostat Semptom Skoru (IPSS) yaygın olarak kullanılır.

Prostat Biyopsi Nedir?

Prostat biyopsisi, prostat kanseri şüphesinin varlığını doğrulamak amacıyla prostat dokusundan küçük bir örnek alınarak laboratuvarda incelenmesi işlemidir. Genellikle prostat spesifik antijen (PSA) seviyelerinin yüksek çıkması veya rektal muayenede anormal bir bulguya rastlanması durumunda yapılır. Biyopsi, prostat kanserinin var olup olmadığını kesinleştirmek ve kanserin derecesini belirlemek için önemli bir tanı yöntemidir.

Prostat biyopsisi genellikle transrektal ultrasonografi (TRUS) eşliğinde yapılır. Bu işlem sırasında ultrason probu rektuma yerleştirilir ve prostatın görüntüleri elde edilir. Daha sonra biyopsi iğnesi kullanılarak prostatın farklı bölgelerinden birkaç küçük doku örneği alınır. İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır ve kısa sürelidir. Prosedür sonrası hafif rahatsızlıklar yaşanabilir, ancak çoğu erkek normal aktivitelerine birkaç gün içinde dönebilir.

Prostat biyopsisi sonrasında bazı erkeklerde belirtiler birkaç hafta içinde düzelirken, bazı kişilerde bu belirtiler birkaç ay sürebilir. Özellikle idrar yaparken geçici rahatsızlık, kanlı idrar veya menide kan görülmesi gibi durumlar biyopsi sonrasında yaygın görülebilen belirtilerdir. Ancak bu belirtiler genellikle kısa sürede kaybolur. Eğer şikayetler uzun süre devam ederse, doktorla tekrar iletişime geçmek gerekir.

Prostat Hastalıklarında Tedavi Seçenekleri

Prostat hastalıkları, erkeklerin yaş aldıkça karşılaşma riski artan yaygın sağlık sorunları arasında yer alır. Prostatit, iyi huylu prostat büyümesi (BPH) ve prostat kanseri gibi çeşitli hastalıklar, farklı semptomlar ve tedavi yaklaşımlarıyla ele alınır.

Prostat hastalıkları için en yaygın tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alır:

• İlaç Tedavisi : Prostat büyümesi (BPH) veya prostatit gibi durumlarda semptomları hafifletmek için alfa blokerler, anti-inflamatuar ilaçlar veya antibiyotikler kullanılır. Özellikle bakteriyel prostatitte antibiyotik tedavisi esastır.
• Cerrahi Müdahale : İleri düzey BPH vakalarında veya ilaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi seçenekler devreye girer. En yaygın uygulanan cerrahi işlemler, Transüretral Prostat Rezeksiyonu (TURP) ve Lazer Prostat Cerrahisi’dir. Prostat kanserinde ise radikal prostatektomi (prostatın tamamen alınması) yapılabilir.
• Radyoterapi : Prostat kanserinin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Harici radyasyon tedavisi veya brakiterapi (iç radyoterapi) uygulanarak kanserli hücreler yok edilmeye çalışılır.
• Hormon Tedavisi : Prostat kanserinde hormon seviyelerini düzenleyerek kanserin ilerlemesini durdurmak amacıyla uygulanır. Testosteron seviyesini azaltarak kanser hücrelerinin büyümesi yavaşlatılır.
• Minimal İnvaziv Prosedürler : Bazı BPH vakalarında minimal invaziv teknikler tercih edilir. Mikrodalga veya su buharı tedavisi gibi yöntemlerle prostat dokusu küçültülür ve semptomlar hafifletilir.
• İzlem ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri : Erken evre prostat hastalıklarında düzenli doktor kontrolleri ve yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olabilir. İdrar yapmayı kolaylaştırmak, kafein ve alkol tüketimini azaltmak gibi değişiklikler semptomları hafifletebilir.
• Ağrı Yönetimi ve Destekleyici Tedaviler : Kronik prostatit veya pelvik ağrı sendromunda ağrı yönetimi için fizik tedavi, ağrı kesici ilaçlar veya pelvik kas gevşetme egzersizleri önerilebilir.

Cerrahi Müdahale

Prostat ameliyatı, prostat hastalıklarının tedavisinde kullanılan farklı cerrahi seçenekler sunar ve hastalığın türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. İyi huylu prostat büyümesinde (BPH) genellikle TURP (Transüretral Prostat Rezeksiyonu) en yaygın yöntemdir. Bu işlemde prostatın iç kısmı endoskopik olarak alınır. Lazer tedavisi de idrar yolundaki baskıyı azaltmak için kullanılır. Prostat kanserinde ise radikal prostatektomi ile prostat bezi tamamen çıkarılır. Bu ameliyatlar açık, laparoskopik veya robotik cerrahi yöntemlerle yapılabilir ve her biri hastaya özel avantajlar sunar.

Yaygın prostat ameliyatları şu şekildedir:

• Transüretral Prostat Rezeksiyonu (TURP) : BPH tedavisinde en sık kullanılan cerrahidir. İdrar yolundan bir endoskopla girilerek prostat dokusunun bir kısmı çıkarılır, idrar akışını rahatlatır.
• Açık Prostatektomi : Büyük prostat bezinin alınması gerektiğinde açık cerrahi uygulanır. Alt karında kesi yapılarak prostatın bir kısmı veya tamamı çıkarılır. Genellikle büyük prostatlarda veya kanser vakalarında tercih edilir.
• Laparoskopik Prostatektomi : Laparoskop adı verilen ince bir tüp aracılığıyla yapılan kapalı bir cerrahidir. Daha az invaziv bir yöntemdir ve genellikle prostat kanseri tedavisinde kullanılır.
• Robotik Prostatektomi : Robotik cerrahi sistemi ile yapılan bir prostat kanseri cerrahisidir. Doktor, robotu kullanarak prostatı alır; daha hassas ve az invaziv bir yöntemdir. İyileşme süresi genellikle daha kısadır.
• Transüretral İnsizyon (TUIP) : TURP’a benzer bir işlemdir; ancak doku çıkarılmaz. Bunun yerine prostat bezine küçük kesiler yapılarak idrar akışı artırılır. Hafif BPH vakalarında tercih edilir.
• Prostat Lazer Cerrahisi : Lazer enerjisi kullanılarak prostat dokusu küçültülür. GreenLight lazer gibi tekniklerle uygulanır. Daha hızlı iyileşme sağlar ve kanama riski düşüktür.
• Transüretral Mikrodalga Tedavisi (TUMT) : Mikrodalga enerjisiyle prostat dokusu küçültülür. Minimal invaziv bir yöntemdir ve genellikle BPH tedavisinde kullanılır.
• Transüretral İğne Ablasyonu (TUNA) : Radyo frekans enerjisi kullanarak prostat dokusunun bir kısmını yok eder. Daha hafif BPH vakalarında uygulanır.
• Prostat Arter Embolizasyonu (PAE) : Prostat bezini besleyen damarlar tıkanarak prostat küçültülür. Genellikle kanamayı azaltmak amacıyla kullanılır ve minimal invaziv bir işlemdir.

Prostat Neden Büyür?

Prostat büyümesi, özellikle benign prostat hiperplazisi (BPH) durumunda, genellikle yaşlanmaya bağlı hormonal değişiklikler sonucunda meydana gelir. Yaşla birlikte erkeklerde testislerin androjen, özellikle testosteron ve bunun aktif bir metaboliti olan dihidrotestosteron (DHT) üretimi devam eder. DHT, prostat hücrelerinde birikir ve hücre proliferasyonunu teşvik eder, bu da prostat dokusunun büyümesine yol açar. Ayrıca, yaş ilerledikçe östrojen düzeylerinde göreceli bir artış gözlenir ve bu da prostat hücrelerinin büyümesine katkıda bulunabilir.

Prostat büyümesinin altında yatan bir diğer mekanizma, prostat stromal hücrelerinin androjen reseptör duyarlılığının artmasıdır. Bu durum, DHT'nin prostat üzerinde daha güçlü bir etki göstermesine neden olur. Stromal ve epitelyal hücrelerdeki bu hiperplazik aktivite, prostatın merkezi kısmında ve üretra çevresinde büyümeye neden olarak idrar yoluna baskı yapar.

BPH, malign bir süreç olmamakla birlikte, prostat kanserinden bağımsız bir şekilde gelişir. Bununla birlikte, her iki durumun da yaşla birlikte görülme sıklığı artar. Hormonal değişiklikler dışında genetik yatkınlık, beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı faktörleri de prostat büyümesinde rol oynayabilir.

Görüntüleme teknikleri de tanıda önemli bir rol oynar. Ultrasonografi, özellikle transrektal ultrason, prostatın boyutunu ve yapısını detaylı bir şekilde incelemek için kullanılabilir. Ayrıca, üroflowmetri adı verilen bir testle hastanın idrar akış hızı ölçülerek idrar yollarında bir tıkanıklık olup olmadığı değerlendirilir. Son olarak, mesanenin tam olarak boşalıp boşalmadığını anlamak için idrar sonrası kalan miktarı ölçmek de tanı sürecine katkıda bulunur. Bu yöntemler bir arada kullanılarak prostat büyümesinin tanısı net bir şekilde konur.

Prostat Nasıl Tedavi Edilir?

Prostat büyümesi durumunda genellikle mesane tam olarak boşaltılamadığından içeride kalan idrar, tekrarlayan enfeksiyonlara ve böbrek fonksiyonlarında kalıcı bozulmaya yol açabilmektedir.

Aynı zamanda prostat büyümesi sebebiyle görülen şikayetler, hastaların hayat kalitesini oldukça düşürmektedir. “Prostat büyümesi tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.”

Prostat büyümesinde (BPH) ilaç tedavisine yanıt vermeyen, ilaç tedavisine başlangıçta yanıt veren anca zamanla ilacın yetersiz hale geldiği ve yan etkileri sebebiyle ilaç kullanamayan hastalara prostat ameliyatıyla tedavi uygulanabilir. Ayrıca prostat büyümesine bağlı olarak, mesanesinde taşı olan, idrar yolundan tekrarlayan kanamaları olan, sık idrar yolu iltihabı geçiren ve idrarını hiç boşaltamayan hastalarda da prostat ameliyatı ile tedavi planlanmalıdır.

Prostat ameliyatı yöntemi belirlemede hastanın yaşı, kullandığı ilaçlar, ek hastalıkları ve prostat büyüklüğü dikkate alınır. Prostat büyümesi tedavisinde kullanılan yöntemleri şunlardır:

1. Açık Prostatektomi
2. Medikal (İlaçla) Tedavi
3. Prostat Ameliyatı
4. Klasik Cerrahi Yöntemler
5. Lazerli Cerrahi Yöntemler

Prostat büyümesinin tedavisinde prostat ilaçları kullanılabilir. Bu ilaçların, her ilaç kullanımında olduğu bazı yan etkileri vardır. Bunun yanı sıra ilaç tedavisine başlanan hastaların bir kısmında ilerleyen dönemde ilaç tedavisinin yetersiz kalması sebebiyle prostat ameliyatı gerektiği gösterilmiştir

Kegel egzersizleri de prostat sağlığını iyileştirmek ve pelvik taban kaslarını güçlendirmek için önerilen bir yöntemdir. Bu egzersizleri yapmak için pelvik taban kaslarını bulun ve 5-10 saniye boyunca sıkın, ardından kasları gevşetin. Günde birkaç kez bu egzersizleri tekrar etmek, idrar kontrolünü artırmaya yardımcı olabilir ve prostat sorunlarıyla ilişkili semptomları hafifletebilir.

Açık Prostatektomi

Açık prostatektomi, genellikle prostatın 100 gram ve üzeri büyüklüğe ulaştığı durumlarda tercih edilen bir cerrahi yöntemdir. Bu işlemde, prostat dokusunun tamamı ya da büyük bir kısmı çıkarılır. Ameliyat sırasında hastanın karın bölgesinde bir kesi yapılır ve idrar torbası (mesane) açılarak prostat bezine ulaşılır. Cerrah, prostatı parmak yardımıyla çıkarır ve bu işlem esnasında oldukça dikkatli bir şekilde çalışmak gerekir, çünkü kanama riski diğer minimal invaziv yöntemlere göre daha yüksektir. Bu nedenle, ameliyat sırasında veya sonrasında kan transfüzyonu gerekebilir.

Açık prostatektomiden sonra iyileşme süreci diğer yöntemlere göre daha uzun olabilir. Hastanın ameliyat sonrasında yaklaşık bir hafta boyunca idrar sondası kullanması gerekir. Bu sonda, mesanenin tamamen boşalmasına yardımcı olur ve ameliyat bölgesinin iyileşmesini destekler. Ayrıca, açık prostatektomi sonrasında hastanede kalış süresi minimal invaziv cerrahi tekniklere göre daha uzundur, bu da iyileşme sürecinin dikkatle takip edilmesi gerektiğini gösterir. Hastanın tam anlamıyla iyileşmesi haftalar sürebilir, bu süre zarfında düzenli doktor kontrolleri önemlidir.

Ürolojide lazerin kullanılmaya başlaması ile birlikte prostat cerrahisinde de lazer kullanılarak cerrahi operasyonlar yapılmaya başlanmıştır.

Prostat Büyümesi (BPH)’nin Cerrahi Tedavisinde Kullanılan Lazerli Yöntemler Nelerdir?

Prostat cerrahisinde lazer yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu yöntemler Greenlight lazer, fotoselektif prostat vaporizasyonu (PVP); Thulium lazer ile prostat enükleasyonu (ThuLEP), thulium lazer ile prostat rezeksiyonu (TmLRP), diode lazer ile prostat enekülasyonu (DiLEP), diode lazer ile prostat vaporizasyonu (DiLVP), holmium lazer ile prostat rezeksiyonu (HoLRP) ve holmium lazer ile prostat enükleasyonu (HoLEP)’dir.

”Elektrik enerjisi ile yakma” yerine “lazer ile ayırma” prensibiyle yapıldığı için sondası çekilen hasta idrar yaparken yanma hissi (disüri) yaşamaz. Düşük kanama riski, kısa hastanede yatış süresi ve hızlı iyileşme süreci gibi özellikleriyle hastalar 24 saat gibi kısa bir sürede hastalar sondalarından kurtulur ve normal hayatlarına hızlı dönüş yapabilirler.

Sağlıklı dokuya etkisi 0.4 mm’ den daha az olduğu için prostat kapsülü etrafından geçen ve cinsel fonksiyonları düzenleyen sinirlere hasar vermez. Bu sebepten hastalarda ameliyat sonrası sertleşme problemi beklenmez.

Ameliyatla çıkarılan dokularda yanma defekti oluşturmadığı için doku patologlar tarafından daha rahat incelenmekte ve olası kötü huylu oluşumların (malignite) gözden kaçma ihtimali azalmaktadır. Prostat dokusu tam olarak çıkarıldığından hastalığın yineleme riski çok düşüktür.

Prostatın İlaçla Tedavisi

Prostat büyümesi tedavisinde kullanılan bazı prostat ilaçları mevcuttur. Alfa reseptör blokörleri, 5- alfa-redüktaz inhibitörleri ve fosfodiesteraz-5 inhibitörleri BPH tedavisinde kullanılan prostat ilaçlarıdır. Farklı etki mekanizmalarına sahip olan bu ilaçlar bazen bir arada da (kombine) kullanılabilir. Fakat her ilaç kullanımda olduğu gibi prostat büyümesinin ilaç tedavisinde kullanılan bu ilaçların da bazı yan etkileri mevcuttur.

Prostat ilaçları sıklıkla tansiyon düşüklüğü, halsizlik ve meni gelişinin azalması (retrograd ejekülasyon) gibi şikayetlere sebep olur. Ayrıca ilaç tedavisine başlanan hastaların bir kısmında ilerleyen dönemde prostat ameliyatı gerektiği gösterilmiştir.

Prostat hastalıklarının tedavisi, hastalığın iyi huylu ve kötü huylu olmasına ve nasıl bir seyir izlediğine göre değişir. Prostat büyümesi (BPH) tedavisi ilaç ve prostat ameliyatı ile yapılır. Bu hastalık, içeride kalan idrar nedeniyle enfeksiyonlara ve böbrek fonksiyonlarında bozulmaya yol açabilir. Hastanın yaşam kalitesini oldukça düşürür. Bu nedenle prostat büyümesi tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.

Prostat büyümesinin tedavisine kullanılan bazı prostat ilaçları mevcuttur. Her ilaç kullanımında olduğu gibi bu ilaçların da bazı yan etkileri vardır. İlaç tedavisine başlanan hastaların büyük kısmına ilerleyen dönemde prostat ameliyatı gerektiği gösterilmiştir. Prostat ameliyatı; klasik cerrahi (TUR-P ve Açık Prostatektomi) ve lazerli prostat ameliyatı (Greenlight lazer ve Holmium Lazer - HOLEP gibi) şeklinde uygulanabilir.

Acıbadem Hastaneleri, Prostat Hastalıkları Tanı ve Tedavisinde uygun hastalara, kapalı olarak gerçekleştirilen ve tüm prostat boylarına uygulanabilen HOLEP ameliyatı uygulanmaktadır. Prostat kanseri tedavisi teşhis konulduktan sonra hastalığa bağlı faktörler (evresi, yaygınlığı) ve hastaya bağlı faktörler (hastanın genel durumu, hastanın yaşı, diğer hastalıkları) göz önünde bulundurularak planlanır.

Prostat Ameliyatı

Prostat ameliyatı, prostatın büyümesi sonucu idrar yolunda tıkanıklık ve idrar yapma zorluklarının giderilmesi amacıyla yapılan cerrahi müdahalelerdir. Bu ameliyatlar, klasik cerrahi yöntemler ve lazerli yöntemler olarak iki ana gruba ayrılır. Klasik cerrahi yöntemler arasında en yaygın olanları TUR-P (Transüretral Prostatektomi) ve açık prostatektomidir. TUR-P yöntemi, üretra yoluyla prostat dokusunun kesilmesi ve çıkarılması işlemidir. Genellikle prostatın daha küçük boyutlarda olduğu durumlarda kullanılır. Açık prostatektomi ise prostatın 100 gram ve üzeri büyüklüğe ulaştığı hastalarda tercih edilir ve karın üzerinden yapılan bir kesi ile prostatın tamamen çıkarılması esasına dayanır.

Lazerli prostat ameliyatı ise, minimal invaziv tekniklerle yapılan daha modern bir yöntemdir. Bu yöntemler arasında GreenLight lazer ve Holmium Lazer (HoLEP) öne çıkar. GreenLight lazerde, lazer enerjisi kullanılarak prostat dokusu buharlaştırılır ve idrar yolunun açılması sağlanır. HoLEP yönteminde ise Holmium lazer ile prostatın büyümüş kısımları tamamen kesilerek çıkarılır. Lazerli yöntemler genellikle daha az kan kaybına neden olur ve hastaların iyileşme süresi daha kısa olabilir.

Prostat büyümesi (BPH)'nin cerrahi tedavisinde kullanılan lazerli yöntemler nelerdir?

Prostat büyümesinin cerrahi tedavisinde kullanılan lazerli yöntemler, prostat dokusunun lazer ışını kullanılarak buharlaştırılması ya da kesilmesi esasına dayanır. Bu yöntemler, minimal invaziv bir yaklaşım sunar ve hastanın daha hızlı iyileşmesine olanak tanır. Lazerli tedavilerde, genellikle GreenLight ve HoLEP (Holmium Lazer Prostatektomi) yöntemleri kullanılır. Lazerle yapılan ameliyatlar kanama riskini azaltır ve daha az komplikasyon yaratır, bu da hastalar için son derece önemlidir.

Sinirlerin korunmasını sağlayan bir diğer yöntem ise robotik cerrahi işlemidir. Robotik cerrahi ile prostat ameliyatındaki asıl amaç prostatın geride kanserli doku bırakmayacak şekilde çıkarılması, cinsel fonksiyonların devamını sağlayan sinirlerin korunması ve prostat çıkarılırken idrar tutmayı sağlayan yapılara zarar verilmemesi olarak sıralanabilir.

GreenLight ameliyatları nasıl yapılır?

GreenLight ameliyatları, prostat büyümesi tedavisinde kullanılan popüler lazerli yöntemlerden biridir. Bu teknikte, yüksek enerjili yeşil ışık kullanılarak prostat dokusu buharlaştırılır. Endoskopik bir yöntemle, üretra yolundan girilerek prostat bezine ulaşılır ve büyümüş olan prostat dokusu lazer ile buharlaştırılarak ortadan kaldırılır. GreenLight yöntemi genellikle kanama riskini minimize ettiği için, kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalar için uygun bir seçenek olabilir. Aynı zamanda hastanede kalış süresi daha kısadır ve hastalar günlük yaşamlarına daha hızlı dönebilirler.

HoLEP ameliyatları nasıl yapılır?

HoLEP ameliyatları ise, daha büyük prostat bezlerinin tedavisinde kullanılan etkili bir lazerli yöntemdir. Holmium lazer enerjisi ile prostatın büyümüş kısımları tamamen kesilir ve idrar yolundan dışarı çıkarılır. Bu işlem sırasında, idrar yoluna herhangi bir zarar verilmeden prostat dokusu çıkarılır. HoLEP ameliyatı, prostatın fazla büyüdüğü durumlarda en etkili çözümlerden biri olarak kabul edilir. Diğer lazerli yöntemlere göre daha kapsamlı bir müdahaledir ve genellikle uzun süreli bir çözüm sağlar.

Prostat hastalığına cerrahi tedavi düşünülen bütün hastalar HoLEP için uygun aday sayılabilirler. Bu yöntem prostat boyutundan bağımsızdır yani tüm prostat boyutlarında uygulanabilir.

Prostat SBA Tedavisi

Prostat SBA (Suprapubik Aspirasyon) tedavisi ise, prostat büyümesinden kaynaklanan idrar tıkanıklığına geçici bir çözüm sunan cerrahi bir yöntemdir. Bu işlem sırasında, karın duvarı üzerinden mesaneye bir kateter yerleştirilir ve mesanedeki idrar boşaltılır. SBA, genellikle akut idrar tıkanıklığı yaşayan hastalarda acil bir rahatlama sağlamak amacıyla kullanılır. Kalıcı bir çözüm olarak değil, geçici bir tedavi yöntemi olarak uygulanır ve daha ileri cerrahi müdahaleler için bir köprü görevi görebilir.

Prostat Büyümesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Prostat büyümesi, tıbbi olarak benign prostat hiperplazisi (BPH) olarak adlandırılan bir durumdur ve genellikle ileri yaş erkeklerde görülür. Tedavi edilmediğinde, prostat büyümesi ciddi sorunlara yol açabilir.

İlk başta, idrar akışında zayıflama, sık idrara çıkma ve gece idrara kalkma gibi semptomlar daha belirgin hale gelir. Prostat, idrar yolunu sıkıştırarak idrarın tamamen boşaltılmasını engelleyebilir ve bu durum zamanla mesanenin tam olarak boşaltılamamasına neden olabilir. Mesane, sürekli olarak idrarla dolu kaldığında enfeksiyon riski artar ve idrar yolu enfeksiyonları ortaya çıkabilir. Tedavi edilmeyen iyi huylu prostat büyümesinde idrar yapma sorunları devam eder. İlerleyen evrelerde ayrıca, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, idrarda kanama, böbreklerde fonksiyon bozukluğu ve mesane taşları gelişebilmektedir.

Ayrıca, idrarın böbreklere geri dönmesi sonucunda böbrek hasarı da gelişebilir. İdrarın mesanede birikmesi mesane taşlarına neden olabilir. Bu nedenle, prostat büyümesinin semptomları göz ardı edilmemeli ve uygun tedavi yöntemleri ile yönetilmelidir.

Prostat Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Prostat olduğu nasıl anlaşılır?

Prostatın varlığı genellikle sık idrara çıkma, geceleri idrara kalkma, idrar yaparken zorlanma, zayıf idrar akışı ve idrarda kan gibi belirtilerle kendini gösterir.

Gece sık idrara çıkma prostat büyümesinin işareti midir?

Evet, gece sık idrara çıkma (noktüri), prostat büyümesinin (benign prostat hiperplazisi) yaygın belirtilerinden biridir. Prostat büyüdükçe idrar kanalını sıkıştırarak mesanenin tam boşalmasını engelleyebilir, bu da sık idrara çıkma ihtiyacına yol açar.

Prostatit ileride kansere dönüşür mü?

Prostatit, genellikle prostat bezinin iltihaplanmasıdır ve prostat kanserine dönüşmez. Prostatit ve prostat kanseri farklı durumlardır; prostatitin kanser riskini artırdığına dair bilimsel bir kanıt yoktur. Ancak, her iki durumda da benzer belirtiler görülebileceği için doğru teşhis için bir uzmana danışmak önemlidir.

Prostat nerede görülür?

Prostat, erkeklerde idrar torbasının (mesane) hemen altında ve rektumun önünde bulunan bir bezdir. Bu bez, üretrayı çevreler ve meninin bir kısmını oluşturan sıvıyı üretir. Prostatın boyutu yaş ilerledikçe genellikle artar.

Prostatit cinsel fonksiyon bozukluğuna (iktidarsızlığa) sebep olur mu?

Evet, prostatit cinsel fonksiyon bozukluğuna, özellikle de iktidarsızlığa (erektil disfonksiyon) neden olabilir. Prostatit, prostat bezinde iltihaplanmaya yol açtığı için ağrı, rahatsızlık ve idrar problemlerine ek olarak cinsel istekte azalma, sertleşme sorunları veya boşalma esnasında ağrı gibi cinsel sorunlara yol açabilir.

Prostat olan erkeğin çocuğu olur mu?

Prostat sorunu olan bir erkeğin çocuk sahibi olması mümkündür. Ancak, prostat iltihabı (prostatit) veya prostat büyümesi gibi durumlar, üreme sağlığını etkileyebilir. Özellikle prostat iltihabı sperm kalitesini düşürebilir ve boşalma sırasında ağrıya yol açabilir. Bu tür durumlarda bir uzmana başvurarak uygun tedavi ile üreme fonksiyonları korunabilir.

Prostat idrar tahlilinde belli olur mu?

Prostat problemleri doğrudan idrar tahlilinde belli olmaz, ancak idrar tahlili prostatla ilgili bazı ipuçları verebilir. Örneğin, idrarda enfeksiyon belirtisi olan beyaz kan hücreleri veya bakteriler bulunursa, bu prostatit (prostat iltihabı) gibi bir durumu işaret edebilir. Ancak prostat büyümesi (BPH) veya prostat kanseri gibi durumlar için idrar tahlilinden kesin bir tanı konulamaz; bu durumlar için ek testler, örneğin kan testleri (PSA testi) veya fiziksel muayene (rektal muayene) gerekebilir.