Perinatoloji

Perinatoloji Nedir?

Perinatoloji , gebelik süreci ve doğumla ilgili yüksek risk taşıyan durumların tanı, takip ve tedavisiyle ilgilenen tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Özellikle anne ve fetüs sağlığını korumayı amaçlayan perinatoloji, gebelik öncesinden doğum sonrası döneme kadar olan süreçte sorunların önlenmesi ve yönetilmesinde hayati bir rol oynar.

Yüksek gebelik riski, anne adayının veya fetüsün sağlığını olumsuz etkileyebilecek sorunların ortaya çıkma olasılığının yüksek olduğu durumları ifade eder. Bu durum, annenin yaşı (18 yaş altı veya 35 yaş üstü), önceden mevcut kronik hastalıklar (diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları gibi), çoğul gebelikler, daha önceki gebeliklerde yaşanan sorunlar veya gebelik sırasında gelişen preeklampsi, erken doğum tehdidi gibi durumlarla ilişkilendirilebilir. Bu gibi durumlarda, amniyosentez, koryon villus örneklemesi (CVS) ve fetal DNA testi gibi tanısal testlerle hem anne hem de bebeğin durumu detaylı olarak değerlendirilmektedir. Yüksek riskli gebelikler, perinatologlar tarafından yakından takip edilerek hem anne hem de bebeğin sağlığını korumaya yönelik özel önlemler alınmasını gerektirir.

Perinatoloji Neye Bakar?

Perinatoloji, riskli gebeliklerin yönetiminde uzmanlaşmış bir tıbbi alandır ve anne ile fetüsün sağlığını etkileyebilecek durumlarla ilgilenir. Erken doğum tehdidi, çoğul gebelikler, gebelikte diyabet veya yüksek tansiyon gibi sorunlar, fetüste yapısal veya genetik anormalliklerin tanısı ve yönetimi, amniyon sıvısı sorunları, plasenta problemleri gibi durumlar perinatolojinin ilgi alanına girer. Ayrıca, doğum öncesi detaylı ultrasonografik değerlendirme ve invaziv tanı yöntemleriyle anne ve bebeğin sağlığını optimize etmeye yönelik çalışmalar da bu uzmanlık dalının temel görevlerindendir.

Yüksek Gebelik Riski Ne Demektir?

Yüksek gebelik riski, anne adayının veya fetüsün sağlığını olumsuz etkileyebilecek sorunların ortaya çıkma olasılığının normalden yüksek olduğu gebelik durumlarını ifade eder. Bu durum, annenin yaşı (18 yaş altı veya 35 yaş üstü), mevcut kronik hastalıkları (diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları gibi), çoğul gebelikler, daha önceki gebeliklerde yaşanan sorunlar ya da gebelik sırasında gelişen preeklampsi, plasenta problemleri, erken doğum tehdidi gibi faktörlerle ilişkilendirilebilir. Yüksek riskli gebelikler, perinatoloji uzmanları tarafından detaylı değerlendirme ve takip gerektirir ve bu süreçte tarama testleri, tanısal işlemler ve düzenli ultrasonografik incelemeler gibi yöntemler kullanılarak hem annenin hem de bebeğin sağlığı korunmaya çalışılır.

Yaygın gebelik riskleri şunlardır:

• Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet).
• Yüksek tansiyon (gebelik hipertansiyonu veya preeklampsi).
• Erken doğum riski.
• Düşük (spontan abortus) riski.
• Anemi (kansızlık).
• Plasenta problemleri (plasenta previa veya plasenta dekolmanı).
• Enfeksiyonlar (örneğin idrar yolu enfeksiyonu veya grup B strep enfeksiyonu).
• Aşırı bulantı ve kusma (hiperemezis gravidarum).
• Bebekte gelişim geriliği.
• Amniyotik sıvı miktarında anormallikler (fazla veya az sıvı).
• Doğum sırasında aşırı kanama (postpartum hemoraji).
• Sezaryen doğum gerekliliği.

Gebelikte farklı haftalar, anne ve bebeğin sağlığı açısından çeşitli riskler içerebilir. Örneğin, 9. hafta gebelik riskleri genellikle erken dönem düşük ihtimali ve fetal gelişim bozukluklarıyla ilişkilidir. 20. ve 22. hafta gibi gebeliğin ikinci trimesterinde ise erken doğum tehdidi, amniyon sıvısı problemleri veya plasenta kaynaklı sorunlar öne çıkar. 25. hafta gebelik riskleri ise prematüre doğum ihtimali ve annenin preeklampsi gibi sağlık sorunları yaşama riski ile dikkat çeker. Riskli gebelik durumlarında, perinatoloji uzmanlarının yakın takibi ve gerekli tarama testleri ile hem anne hem de bebeğin sağlığı güvence altına alınabilir.

Riskli gebelik sınıflaması oldukça geniş bir grup hastayı içermektedir. Riskli gebelik geçirme ihtimali olan hastaların sınıflaması şu şekildedir:

• Anne adayının mevcut riskleri
• Önceki gebelikten gelen riskler
• Şimdiki gebelikten gelen riskler
• Fetusa ait riskler
• Doğuma ait riskler

Anne Adayının Mevcut Risklerinin Bir Kısmı

• 18 yaş altı gebelikler
• 35 yaş üstü gebelikler
• Aşırı kilolu veya zayıf gebelikler
• Akraba evliliği olan çiftler
• Geçirilmiş önemli ameliyatı olan hastalar
• Gebelik öncesi kalp, şeker, tansiyon, epilepsi (sara), tiroid bezi veya diğer hastalıklarından birisine sahip olan anne adayları riskli gebelik sınıfına girer.

Önceki Gebelikten Gelen Risklerin Bir Kısmı

• Düşüğü olan anne adayı, tekrarlayan gebelik kayıpları
• Erken doğum yapan anne adayı (28 hafta altı)
• Gebelik zehirlenmesi-preeklampsi geçiren anne adayı
• Aşırı zayıf bebek doğumu olan anne adayı (premature)
• Aşırı kilolu bebek doğumu olan anne adayı (iri bebek)
• Son üç ayında bebek kaybetmiş anne adayı (intrauterin fetal kayıp)
• Doğumunda aşırı kanama olmuş olan anne adayı (doğum sonu kanama)
• Rahim yırtılması yaşamış anne adayları (uterus rüptürü)
• Myom ameliyatı geçirmiş anne adayları
• Rahim perde açma ameliyatı olan anne adayları
• Dış gebelik geçiren anne adayı

Şimdiki Gebelikten Gelen Risklerin Bir Kısmı

• Düşük riski ve kanaması olan anne adayları
• İkiz veya üçüz - çoğul gebeliği olan anne adayları
• Tarama testlerinde risk beliren anne adayları
• Tanısal teste ihtiyacı olan anne adayları
• Anne karnında tedaviye ihtiyacı olan anne adayları
• Bebeğe kan verilmesi gereken durumlar
• Bebeğin mikrobik hastalıklarının tedavisi (intrauterin enfeksiyonlar)
• Rahim ağzı yetmezliği olan anne adayları
• Erken doğum riski olan anne adayları
• Myomu olan anne adayları
• Hipertansiyonu olan anne adayları
• Bebeğin gelişimi geri olan anne adayları (fetal gelişme engeli)
• Bebeğin suyu normalden az olan anne adayları (oligohidramniyon)
• Bebeğin suyu normalden fazla olan anne adayları (polihidramniyon)
• Diğer olası riskli durumu olan anne adayları
• Fetusa ait riskleri olan anne adayları
• Belirlenmiş anomalisi olan bebekler
• Gebelik sürecinde hastalık geçiren bebekler
• Rahim içinde duruş bozukluğu yaşayan bebekler

Doğuma Ait Riskleri Olan Hastalar

• Bebeğin eşinin önde gelmesi (plasenta previa) durumunda yapılan işlemler
• Bebeğin eşinin rahim duvarına anormal yapıştığı durumlar (plasenta akreata)
• Doğumda kanama riski olan anne adayları
• Doğumda rahim alma riski olan anne adayları
• İki veya üçüz gebelik doğumları
• Önceki normal-vajinal doğumunda veya sezaryeninde problem olan anne adayları

Perinatoloji ve Yüksek Riskli Gebeliklerde Sunulan Hizmetler

Perinatoloji ve yüksek riskli gebeliklerde, tarama testleri, tanısal işlemler, ayrıntılı ultrasonografik değerlendirmeler, anne karnında fetal tedavi ve cerrahi uygulamalar ile doğum işlemleri gibi hizmetler sunulmaktadır. Ayrıca, gebelik öncesi danışmanlık hizmetiyle anne adaylarının risk analizi yapılarak olası sorunlar önceden belirlenmekte ve bireysel tedavi planları oluşturulmaktadır. Bu kapsamlı hizmetler, anne ve bebeğin sağlığını korumayı amaçlar ve her türlü soru için ilgili bölümle iletişim kurma imkânı sunulur.

• Tarama Testleri : Gebelik sırasında genetik anomaliler ve sağlık sorunlarını belirlemek amacıyla yapılan ilk aşama testlerdir.
• Tanısal İşlemler : Tarama testlerinde risk saptandığında kesin tanı koymak için uygulanan detaylı işlemlerdir.
• Ultrasonografik İşlemler : Fetüsün anatomisini ve gelişimini incelemek için yapılan ileri görüntüleme yöntemleridir.
• Anne Karnında Fetal Tedavi ve Cerrahi : Anne karnında fetüsün sağlık sorunlarını tedavi etmek veya düzeltmek için yapılan tıbbi müdahalelerdir.
• Doğum İşlemleri : Yüksek riskli gebeliklerde güvenli bir doğum süreci sağlamak için gerçekleştirilen planlı işlemlerdir.