Gastroenteroloji Nedir ve Gastroenteroloji Neye Bakar?

Gastroenteroloji

Gastroenteroloji; sindirim sistemi veya sindirim sisteminde meydana gelen her türlü rahatsızlığın teşhis ve tedavisiyle ilgilenen tıbbi uzmanlık alanıdır. Yemek borusu, mide, ince veya kalın bağırsak, karaciğer, rektum, safra kanalı, safra kesesi ve pankreası etkileyen durumlarla ilgilenir. Maddelerin mide ve bağırsakta hareketi, besinlerin sindirimi ve vücutta emilmesi, atıkların sistemden uzaklaştırılması ve işlevi de dahil olmak üzere gastrointestinal organların normal fizyolojisinin ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını içerir. Sindirim organlarının tüm normal faaliyetleri ve hastalıkları, gastroenteroloji çalışmasının bir parçasıdır.

• Ülser
• Safra kesesi ve safra yolu hastalığı
• Kolon kanseri
• Kolon polipleri
• İrritabl bağırsak sendromu
• Kolit
• Pankreatit
• Hemoroid
• Hepatit
• Gastroözofageal reflü
• Gastrit
• Gilbert sendromu

Gastroenteroloji nedir, gastroenteroloji neye bakar, gastroenteroloji hangi testleri yapar, gastroenteroloji muayenesi nasıl yapılır gibi sorularınızın yanıtını almak için içeriğimizden yararlanabilirsiniz.

Gastroenteroloji Hastalık Belirtileri ve Teşhis Yöntemi

Aşağıdaki gastroenteroloji hastalıkları belirtilerinin görülmesi durumunda gastroenteroloji muayenesi yapılması gerekebilir:

• Yutma güçlüğü
• Ani, açıklanamayan kilo kaybı
• Dışkı ya da kusmukta kan
• Rektal kanama
• Ani başlayan şiddetli karın ağrısı
• Üç haftadan fazla süren bağırsak hareketlerinde kalıcı bir değişiklik
• Baş dönmesi veya bayılmanın eşlik ettiği siyah veya kanlı dışkı

Gastroenteroloji uzmanı, olağandışı semptomları tespit edebilir ve daha ciddi bir hastalığı erken bir aşamada teşhis edebilir. Hızlı ve doğru teşhis, erken tedavi alınabilmesine yardımcı olarak uzun vadeli bir sağlık sorunu yaşanma riskini azaltabilir.

Gastroenteroloji, çok çeşitli sağlık koşullarını kapsadığı için hastalıkları teşhis ve tedavi etmek için kullanılan farklı testler ve prosedürler bulunur. Gastroenteroloji doktorları tarafından yaygın olarak gerçekleştirilenler şunlardır:

• Endoskopi: “Gastroenteroloji nedir hangi hastalığa bakar?” gibi sorularına yanıt arayanların en sık karşılaştığı işlemlerden biri endoskopidir. Endoskopide fotoğraf çekmek için ucunda kamera ve ışık bulunan esnek, uzun bir tüp kullanılır. Asit reflü, kusma veya mide ağrısı gibi sindirim sorunlarının nedenlerinin belirlenmesi için belirli endoskopi türleri kullanılabilir. Üst endoskopi, gastroenterolojide kullanılan bir tür endoskopik testtir.
• Enteroskopi: Enteroskopi, özellikle ince bağırsağın incelenmesi için kullanılan endoskopidir. Bağırsak kanamasının kaynağının tanımlanması veya emilim bozukluğunun nedeninin bulunması için kullanılır. Enteroskopide geleneksel endoskopi, çift balon endoskopi veya kapsül endoskopi kullanılır.
• Kolonoskopi: Kolonoskopi, kalın bağırsağın iç yüzeyini, ince bağırsağın ve rektumun bazı kısımlarının görünmesine olanak tanıyan endoskopik bir işlemdir. İşlem sırasında şüpheli bir durum görüldüğünde doku örneği alınabilir. Kolonoskopi, hastaların kolon polipleri veya kolorektal kanser açısından kontrol edilmesine yardımcı olur. Ayrıca Crohn hastalığını, fistülleri ve çatlakları tespit etmek için de kullanılabilir.
• Endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP): ERCP, safra ve pankreas kanalları ile safra kesesindeki sorunların değerlendirilmesi ve tedavi edilmesi için kullanılır. Karnın sağ üst kısmındaki ağrının nedeninin belirlenmesini veya akut pankreatit bulunmasını içerir.
• Özofagus manometrisi: Bu endoskopik test, özofagus kaslarına bakılması ve alt özofagus sfinkter fonksiyonunun değerlendirilmesi için kullanılır. Yutma problemi, mide yanması veya göğüs ağrısı olan hastalarda kullanılabilir.
• Perkütan endoskopik gastrostomi (PEG): Bu işlem, felç veya kanser hastası gibi ağızdan yemek yiyemeyen birinin midesine beslenme tüpü yerleştirilmesi için kullanılır.
• Sigmoidoskopi: Bu endoskopik prosedür, doktorların rektum astarını ve kolonun alt üçte birini görmesini sağlar. Rektal kanamayı, polipleri, yabancı cisimleri ve kolorektal kanseri değerlendirmek ve tedavi etmek için kullanılır.

Gastrointestinal semptomlar, sistemik bozukluklarla ilişkili olabileceğinden gastroenterologlar sıklıkla tıbbın diğer alanlarındaki uzmanlarla çalışır. Gastroenteroloji kapsamında tedavi edilen sağlık sorunları, sıklıkla vücudun geri kalanıyla bağlantılıdır. Birçok sistemik bozukluğun gastrointestinal belirtileri vardır. Örneğin; kalp problemleriniz veya sarkoidozunuz varsa, karaciğeriniz de zarar görebilir.

Gastroenteroloji Muayenesi Nasıl Yapılır?

Tanı ve tedavinin yapılması için gastroenterolog, hastalara sağlığı, yaşam tarzı ve mevcut belirtileri hakkında çeşitli sorular sorar. “Gastroenteroloji nasıl muayene eder?” sorusunun yanıtı için aşağıdaki listeyi inceleyebilirsiniz:

• Semptomların yeri, süresi, yoğunluğu, sıklığı ve tetikleyicileri
• Başka herhangi bir tıbbi durum için tedavi görülüp görülmediği de dahil olmak üzere genel sağlık durumu
• Gastrointestinal kanalı etkileyen bir ameliyat, travma ya da hastalık geçmişi olup olmadığı
• Reçeteli ve reçetesiz olanlar da dahil olmak üzere herhangi bir ilaç veya takviye alınıp alınmadığı
• Ailedeki herhangi birinde sindirim hastalığı veya buna bağlı bir sorun olup olmadığı

Kapsamlı fizik muayene sırasında ise karın bölgesi incelenerek yara, kızarıklık ve şişlik olup olmadığı tespit edilir. Hassasiyet, ağrı, şişlik veya diğer anormalliklerin kontrol edilmesi için doktor ellerini kullanarak karnın farklı bölgelerine sistematik olarak baskı yapabilir. Bağırsaklardan gelen seslerin duyulması için karna bir stetoskop koyularak oskültasyon adı verilen işlem gerçekleştirilir.

Rektal muayene gereken durumlarda elle muayene yapılır. Bu, rektal kas tonusunun değerlendirmesine ve herhangi bir kitle, şişkinlik veya diğer sorunların kontrol edilmesine olanak tanır.

Doğru tanı için çeşitli sağlık durumlarının dışlanmasını sağlamak amacıyla gastroenteroloji bölümü aşağıdaki ek testleri isteyebilir:

• Kan ya da dışkı örnekleri
• Röntgen
• CT tarama
• Kolonoskopi
• Üst endoskopi
• Lavman

Gastroenteroloji Cerrahisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Gastroenteroloji nedir, neye bakar, gastroenteroloji ne demek gibi merak edilen konulardan biri de cerrahi işlemlerdir. Gastroenteroloji cerrahisi; yemek borusu, mide, ince bağırsak, kolon, rektum, karaciğer ve pankreastan başlayarak üst ve alt gastrointestinal sistemin ameliyatını içerir. Sindirim sisteminin parçalarını onarmak ya da çıkarmak için cerrahi prosedürler uygulanabilir. Tümörlerin çıkarılması, hasarlı bağırsakların onarılması ve pelvik taban bozukluklarının düzeltilmesi cerrahi prosedürler içinde yer alır. Kolon, rektum veya anüs de dahil olmak üzere karın bölgesinde meydana gelen rahatsızlıklarda cerrahiden yararlanılabilir.

Gastroenteroloji Cerrahisinde Hangi İşlemler Uygulanmaktadır?

“Gastroenteroloji cerrahisi nedir?” sorusuna yanıt arayanlar, sıklıkla bölümde yapılan işlemleri de araştırır. Gastrointestinal cerrahi, gastrointestinal sistemdeki her türlü yaralanma, şekil bozukluğu ve hastalığın cerrahi işlemlerle tedavisini içeren cerrahi alt uzmanlık dalıdır. İlaçların artık durumu hafifletemediği durumlarda bir seçenek olabilir. Ameliyatla tedavi edilen yaygın gastrointestinal durumlar arasında apandisit, pankreatit, fıtıklar, safra kesesi bozuklukları ve mide ve bağırsak bozuklukları yer alır.

Genel cerrahi prosedürlerden bazıları şunlardır:

Apendektomi

Yaygın bir prosedür olan apendektomi, apendiksin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Sağ tarafta karnın alt kısmında 3-6 cm'lik yatay bir kesi yapılır ve buradan apendiks çıkarılır. Alternatif olarak kapalı (laparoskopik yöntem) ile karında ufak kesiler açılıp üç fiber optik kamera yardımı ile çıkarılabilir.

Kolesistektomi

Kolesistektomi, “Gastroenteroloji cerrahisi neye bakar?” merak edenlerin karşılaştığı prosedürlerden biridir. Safra taşları pankreatite neden olduğunda safra kesesinin alınması için yapılır. Kolesistektominin açık cerrahi işleminde karın içine uzun bir kesi yapılır. Kesi, kaburgaların altından belin altına kadar uzanır. Laparoskopik kolesistektomi, karın bölgesinde daha büyük kesiler yerine küçük kesilerin yapıldığı, safra kesesinin çıkarılmasına yönelik invazif bir tekniktir. Ameliyat, iç bölgenin daha büyük ekranda görülmesini sağlayan minik kamera ve lense bağlı ince tüplü bir alet olan laparoskop ve cerrahi aletler kullanılarak gerçekleştirilir.

Whipple prosedürü

Pankreas kanserinde en sık uygulanan cerrahi işlemdir. Pankreas başı kanseri için yapılır. Bu işlemde pankreasın başı, duodenum, safra kesesi ve midenin bir kısmı çıkarılır.

Distal Subtotal Pankreatektomi

Distal subtotal pankreatektomi, pankreas kanserinin pankreas gövdesinde veya kuyruğunda olduğu durumlarda uygulanan cerrahi tedavidir. Bu prosedürde pankreasın gövdesi ve kuyruğu ile dalak da çıkarılır.

Üst Gastrointestinal Endoskopi

Üst gastrointestinal (GI) endoskopi, üst sindirim sistemindeki sorunları teşhis etmek ve bazı durumlarda tedavi etmek için yapılan bir işlemdir. Akut GI kanaması, kronik anemi ve gastro-özofageal reflü hastalığı gibi durumlarda kullanılabilir.

Özofagus Dilatasyonu

Özofagus dilatasyonu, yemek borusundaki tıkanıklığı genişletmek ve temizlemek için yapılan bir işlemdir. Yutma güçlüğünü gideren bu tedavide dilatörler ve endoskop kullanılır. Endoskop, ağızdan yemek borusuna sokularak tıkalı bölgeye iletilir ve yemek borusunun içinin görüntülenmesini sağlar. Hastanın işlem öncesi 4 – 6 saat boyunca yemek yememesi gerekir.

Bariatrik Cerrahi

Obezite, birçok ciddi hastalığa zemin hazırlar. Özellikle diyetle kilo veremeyen ve beraberinde diyabet hastalığı, kalp damar hastalıkları gibi ciddi sağlık problemleri olan hastaların daha hızlı ve sağlıklı kilo verebilmeleri için Bariatrik Cerrahi (obezite cerrahisi) önerilir. Hasta obeziteyi tedavi etmek için bariatrik cerrahi konusunda uzmanlaşan bir cerrah tarafından değerlendirildikten sonra, farklı tiplerde prosedürler arasından uygun olan prosedür uygulanır.

Perkütan Endoskopik Gastrotomi

Perkütan endoskopik gastrotomi, açık bir ameliyat yapılmadan yiyecek, sıvı ve ilaçların doğrudan mideye verilmesini sağlamak üzere mideye bir tüpün geçirilmesini sağlayan cerrahi bir yöntemdir. Hastalar yutkunma güçlüğü yaşadığında veya yiyecekleri ağızdan alamadığında gerçekleştirilir. Hastaların işlemden 8 saat önce içecek ve yemekten kaçınması gerekir.

Kolonoskopi

Kolonoskopi , bağırsak ile ilgili yakınmalar ya da bulguların incelenmesinde kolon ve rektum kanseri taramasında kullanılır. Bu sayede iltihaplı doku, ülserler, polipler ve anormal büyümeler tespit edilebilir. Kolorektal kanser, bağırsak bozuklukları, karın ağrısı, anal kanama ve diyet dışı kilo kaybının erken belirtilerini teşhis etmek için kullanılır.

Kalın bağırsağın incelenmesi amacıyla, ucunda kamera ve ışığın olduğu, bükülebilen, yaklaşık bir insan parmağı kalınlığında tıbbi bir cihaz (kolonoskop) ile makattan başlayarak yapılan işlemdir. Bağırsak ile ilgili yakınmalar ya da bulguların incelenmesinde kolon ve rektum kanseri taramasında kullanılır. Kolonoskop ileri doğru itilerek, ince bağırsak ile kalın bağırsak birleşim yerine kadar olan tüm kalın bağırsak bölümleri incelenir. Bu işlem yaklaşık 20-30 dakika sürer. En son kalın bağırsaktan ince bağırsağa da geçilerek ince bağırsağın son kısmı olan terminal ileum da incelenir.

Doktor, kolonoskopi işlemi sırasında karşılaştığı normal olmayan oluşumları (polip gibi) kolonoskop yardımıyla çıkarabilir. Uygun ve gerekli görüldüğü durumlarda, hastanın şikayetleri de göz önünde bulundurularak bağırsağın çeşitli yerlerinden biyopsiler alınabilir.

Polipektomi

Polipektomi, bir polipin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Polipler, gastrointestinal duvarın astarı boyunca dokunun kanserli olmayan anormal büyümesidir. Gastrointestinal polipler kolonoskopi yoluyla endoskopik olarak veya polip çok büyükse cerrahi olarak çıkarılabilir.

Kolektomi

Kolektomi, kalın bağırsağın tamamının veya bir kısmının cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Ameliyata kalın bağırsak rezeksiyonu da denir. Genel anestezi altında açık ameliyat yöntemi veya laparoskopik yöntemle yapılır. İşlem yaklaşık 1 – 4 saat sürer.

Karın Fıtığı/Göbek Fıtığı Onarımı

Karın fıtığı, karın boşluğunun astarının zayıflaması veya yırtılması sonucu oluşan bir açıklığa karın içi yağ dokusu veya bir bağırsak bölümünün sıkışmasıdır. Karın bölgesinde dışarıdan belli olacak bir şişlik ve şekil bozukluğu ile belirti verir. Bu şişlik aynı zamanda ağrıya ve baskı hissine de sebep olur. Karın fıtığı onarımı genelde laparoskopik (kapalı) yöntem ile yapılır. Açık ameliyatlar da karın astarının zayıflamasına sebep olabileceği için eğer kapalı ameliyata engel bir durum yok ise açık ameliyat tercih edilmez. Genelde zayıf olan bölgeyi güçlendirmek ve açıklığı kapatmak için yama benzeri materyaller kullanılır. Böylece tekrar aynı bölgeden fıtık oluşması engellenmiş olur.

“Gastroenteroloji hangi hastanede var?” araştırmaya başladıysanız, size en yakın Acıbadem Hastanesi’nden gastroenteroloji randevusu alabilirsiniz.